Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego we Wrocławiu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 października 2020 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu XII Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SO Krzysztof Rudnicki

Protokolant: Piotr Józwik

po rozpoznaniu w dniu 08.09.2020 r.

we Wrocławiu

na rozprawie

sprawy z powództwa H. (...) w W. w miejsce B. (...) w W.

przeciwko A. S.

o zapłatę 150.088,13 zł

I. zasądza od pozwanego na rzecz powoda 122.601,10 zł (sto dwadzieścia dwa tysiące sześćset jeden złotych, dziesięć groszy) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 09.02.2017 r. do dnia 08.10.2020 r.;

II. rozkłada należność zasądzoną w punkcie I na 20 (dwadzieścia) rat, pierwsza w kwocie 6.131,10 zł (sześć tysięcy sto trzydzieści jeden złotych, dziesięć groszy) płatna w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się wyroku, następne po 6.131 zł (sześć tysięcy sto trzydzieści jeden złotych) płatne co kolejne 3 miesiące, wraz z ustawowymi odsetkami na wypadek opóźnienia w płatności poszczególnych rat, przy czym wraz z ostatnią ratą nastąpi płatność odsetek opisanych w punkcie I;

III. oddala powództwo w pozostałym zakresie;

IV. przyznaje od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego we Wrocławiu na rzecz adwokata R. M. 4.428 zł kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanemu z urzędu;

V. zasądza od pozwanego na rzecz powoda 9.745,21 zł kosztów procesu.

XII C 642 / 18

UZASADNIENIE

Powód – B. (...) w W. wniósł o zasądzenie od pozwanego A. S. 150.088,13 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu (07.02.2017 r.) do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanego kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu (k. 12-13) powód wskazał, że pozwany zawarł umowę kredytu gotówkowego nr (...) w formie pisemnej w dniu 26.03.2015 r. z (...), którego następcą prawnym jest (...) S.A. Bank spełnił świadczenie, do którego zobowiązał się na podstawie ww. umowy. Pozwany nie spełnił swojego świadczenia. W dniu 22.12.2016 r. umową cesji wierzytelność została przeniesiona z (...) S.A. na powoda. Powód na mocy umowy cesji nabył od poprzednika prawnego wierzytelność w kwocie 149.226 zł, w tym niespłacony kapitał w kwocie 143.035,51 zł. Zadłużenie pozwanego wynosi 150.088,13 zł, na co składają się:

- 149.226 zł – tytułem wierzytelności należnych wobec (...) S.A.:

- 143.035,51 zł tytułem kapitału – niespłaconej należności głównej,

- 60 zł tytułem kosztów poniesionych przez (...) S.A. w celu dochodzenia należności,

- 6.007,01 zł tytułem odsetek karnych naliczonych przez (...) S.A.,

- 1.013,39 zł tytułem odsetek umownych naliczonych przez (...) S.A.,

- 862,13 zł – tytułem naliczonych przez powoda odsetek ustawowych za opóźnienie od niespłaconego kapitału od dnia 22.12.2016 r. do dnia poprzedzającego złożenie pozwu. Pozwany został wezwany do dobrowolnej zapłaty pismem z dnia 31.01.2017 r. Pozwany nie spłacił zadłużenia. Dochodzona wierzytelność jest bezsporna, gdyż pozwany nie kwestionował wysokości zadłużenia wskazanego w wezwaniu do zapłaty.

W odpowiedzi na pozew z dnia 17.10.2017 r. (k. 123-124) pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości.

Zarzucił brak wykazania przez powoda legitymacji czynnej, a także zaprzeczył twierdzeniom i wnioskom powoda.

Pozwany zarzucił, iż powód nie przedstawił dowodów zmian podmiotowych. Podniósł, że zgodnie z przedstawioną przez powoda umową potrącona została należność w kwocie 7 920 zł tytułem pokrycia kosztów objęcia ochroną ubezpieczeniową, z czego można wnioskować, że została zawarta umowa ubezpieczenia spłaty kredytu. Można też uznać, że zachodzi podstawa do zwrotu na rzecz banku składki za okres, w którym ochrona ubezpieczeniowa nie była już udzielana.

Niezależnie od powyższego, pozwany zarzucił, że żądanie zapłaty należności jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Wskazał, że jest osobą po wypadku – schorowaną i niemającą żadnego dochodu pozwalającego na uiszczanie należności. Przy zawieraniu umowy (...) S.A. miał pełną wiedzę o jego sytuacji finansowej i majątkowej, a obecnie przeprowadzona ocena tego stanu winna prowadzić do wniosku, że nie powinien udzielić pozwanemu kredytu. Co najmniej żądanie odsetek oraz dodatkowych kosztów musi być uznane za niezgodne z zasadami współżycia społecznego.

W piśmie procesowym z dnia 29.05.2018 r. (k. 158-178) powód podtrzymał swoje stanowisko i odniósł się do zarzutów pozwanego.

Wskazał, że pozwany nie wywiązywał się z zobowiązań wynikających z ww. umowy i po tym, jak nie dokonał spłaty 13 raty kredytu, (...) S.A. wezwał pozwanego do spłaty kwoty 3.654,82 zł, a następnie w dniu 29.07.2016 r. wypowiedział umowę kredytu, informując jednocześnie, że zadłużenie wynosi 5.435,45 zł.

Powód podniósł, że wobec faktu, iż pozwany zwracał się dwukrotnie do Banku z wnioskiem o restrukturyzację zadłużenia wynikającego z umowy kredytu, pozwany był świadomy istnienia zobowiązania o oznaczonym przedmiocie i treści. Takie działania pozwanego można niewątpliwie poczytać jako niewłaściwe uznanie długu, wynikającego z zawartej umowy.

W piśmie procesowym z dnia 10.12.2018 r. (k. 317-319) pozwany podniósł, że negatywna ocena zdolności kredytowej konsumenta przez podmiot finansowy winna skutkować odmową udzielenia kredytu lub pożyczki, w przeciwnym wypadku dokonanie tej czynności byłoby bezcelowe, a regulacje prawne z tego zakresu pozbawione sensu prawnego i ekonomicznego. Zawarcie umowy może zostać uznane za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, np. jeśli odbędzie się wbrew zasadzie uczciwego i rzetelnego kredytowania i pożyczania.

Pismem z dnia 23.01.2020 r. (k. 384-385) H. (...) w W. złożył oświadczenie o wstąpieniu do sprawy w charakterze powoda w związku z zawartą w dniu 18.12.2019 r. umową o przelew wierzytelności.

Pismem z dnia 01.07.2020 r. (k. 443) pozwany wyraził zgodę na wstąpienie H. (...) w miejsce (...) w charakterze powoda.

Sąd ustalił w sprawie następujący stan faktyczny.

W dniu 24.03.2015 r. pozwany A. S. złożył w (...) S.A. w G.

wniosek o wyliczenie kwoty kredytu, jaki Bank może mu udzielić, wraz z kwotą i kosztami obejmującymi ochronę ubezpieczeniową oraz wariant kredytu i kosztów bez tej ochrony, a następnie udzielenie kredytu w kwocie, na którą się zdecyduje. We wniosku pozwany wskazał, że wykonuje zawód przedsiębiorcy i miesięcznie uzyskuje średnio dochód 13.561,59 zł netto.

Pozwany potrzebował środków z kredytu lub pożyczki, żeby rozliczyć wcześniejsze zobowiązania, w tym linię kredytową w (...) S.A.

Dokumenty, w tym dane wskazane we wniosku, zostały przygotowane przez doradcę kredytowego.

/ dowód: wniosek o udzielenie kredytu z dnia 24.03.2015 r. – k. 334; zeznania pozwanego A.

S. – e-protokół z dnia 08.09.2020 r. 00:06:27-00:42:34 k. 455-456 i 458 /

W dniu 27.03.2015 r. (...) S.A. w G. oraz A. S. zawarli w formie pisemnej umowę kredytu gotówkowego nr (...) opatrzoną w nagłówku datą 26.03.2015 r.

Bank udzielił pozwanemu kredytu gotówkowego w kwocie 150.000 zł na okres od 26.03.2015 r. do 28.03.2025 r. przeznaczonego częściowo na spłatę zobowiązania finansowego kredytobiorcy z tytułu umowy kredytu nr (...) w (...) S.A. w kwocie 39.890 zł i sfinansowanie kosztów usługi pośrednika kredytowego.

Bank miał wypłacić kredyt w dniu zawarcia umowy w następujący sposób:

- 80.690 zł – w formie przelewu na rachunek wskazany przez kredytobiorcę,

- 39.890 zł – w formie przelewu na rachunek wskazany przez kredytobiorcę,

- 7.500 zł – z tytułu prowizji za udzielenie kredytu – w formie przelewu na rachunek Banku,

- 7.920 zł – z tytułu pokrycia kosztów objęcia ochroną ubezpieczeniową kredytobiorcy – w formie przelewu na rachunek Banku,

- 14.000 zł – w formie przelewu na rachunek pośrednika kredytowego.

Kredyt oprocentowany był według zmiennej stopy procentowej wynoszącej na dzień zawarcia umowy 9,90 %, będącej sumą zmiennej stopy bazowej Banku dla kredytów gotówkowych wynoszącej 3,50 % i stałej marży. Odsetki umowne za cały okres kredytowania wynosiły 87.004,98 zł.

Kredytobiorca miał zapłacić Bankowi miesięczną opłatę operacyjną za obsługę kredytu w wysokości 10 zł, uwzględnioną w kwocie miesięcznej raty.

Zabezpieczeniem spłaty kredytu było ubezpieczenie kredytu w ramach umowy ubezpieczenia zawartej przez Banku lub w ramach umowy zawartej indywidualnie przez kredytobiorcę ze wskazaniem Banku jako uposażonego/uprawnionego do odbioru sumy ubezpieczenia.

Spłata kredytu miała nastąpić w 120 ratach kapitałowo-odsetkowych, płatnych 28 dnia miesiąca, poczynając od 28.04.2015 r. Wysokość rat wynosiła 1.985,04 zł, a ostatniej 1.985,22 zł.

Od zadłużenia przeterminowanego Bank naliczał i pobierał odsetki według stopy procentowej równej czterokrotności stopy lombardowej NBP. Poza tym Bank miał prawo obciążyć kredytobiorcę opłatą w wysokości 30 zł za wykonaną czynność windykacyjną (upomnienie, wezwanie do zapłaty), niezależnie od ilości tych czynności w danym miesiącu Bank naliczał tę opłatę jeden raz w miesiącu.

Bank miał prawo wypowiedzieć umowę kredytu z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia w razie utraty przez kredytobiorcę zdolności kredytowej albo w przypadku niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu, w tym na skutek braku płatności po powstaniu wymagalnej zaległości.

Na zaciągnięcie zobowiązania wyraziła zgodę żona pozwanego M. S..

Pozwany tego samego dnia złożył Bankowi dyspozycję uruchomienia kredytu poprzez wypłatę:

- 39.890,00 zł – na spłatę zobowiązań kredytowych na rachunek nr (...) w (...) S.A.,

- 80.690,00 zł – na cele konsumpcyjne kredytobiorcy na rachunek nr (...) w (...) S.A.,

- 14.000,00 zł – z tytułu opłaty pobieranej przez pośrednika (...) S.A. na rachunek nr (...) w (...) S.A.,

- 7.500,00 zł – z tytułu prowizji od udzielonego kredytu – na rachunek banku,

- 7.920,00 zł – z tytułu pokrycia kosztów objęcia ochroną ubezpieczeniową kredytobiorcy – na rachunek banku.

/ dowód: umowa kredytu nr (...) z dnia 26.03.2015 r. z załącznikami – k. 16-25 i 196-

207; dyspozycja uruchomienia kredytu – k. 335 /

Na podstawie uchwał walnych zgromadzeń z dnia 25.05.2015 r. doszło do połączenia (...) S.A. jako spółki przejmującej z (...) S.A. jako spółką przejmowaną.

/ dowód: wydruk z KRS (...) – k. 62-95 /

Pozwany dokonał następujących wpłat na rzecz Banku:

- 28.10.2015 r. – 1.985,04 zł, w tym:

- kapitał – 774,10 zł,

- odsetki – 1.200,94 zł,

- opłata operacyjna – 10 zł,

- 02.12.2015 r. – 281,03 zł, w tym:

- odsetki – 271,99 zł,

- opłata operacyjna – 9,04 zł,

- 04.12.2015 r. – 1.704,01 zł, w tym:

- kapitał – 780,49 zł,

- odsetki – 922,56 zł,

- opłata operacyjna – 0,96 zł,

- 28.12.2015 r. – 1.985,04 zł, w tym:

- kapitał – 786,93 zł,

- odsetki – 1.188,11 zł,

- opłata operacyjna – 10 zł,

- 27.01.2016 r. – 915,77 zł + 165 zł, w tym:

- kapitał – 915,77 zł,

- 27.01.2016 r. – 100 zł – opłata za restrukturyzację,

- 30.03.2016 r. – 1.850 zł, w tym:

- kapitał – 1.105,27 zł,

- odsetki – 719,13 zł,

- opłata operacyjna – 10 zł,

- 15,60 zł – zaliczone 29.04.2016 r. na: opłatę operacyjną – 10 zł oraz odsetki – 5,60 zł,

- 09.05.2016 r. – 19,14 zł – odsetki,

- 24.05.2016 r. – 40 zł, w tym:

- 20 zł – odsetki,

- 20 zł – opłata operacyjna.

/ dowód: zestawienie – k. 177 /

Żona pozwanego M. S. prowadziła jednoosobową działalność gospodarczą. W sierpniu 2015 r. uległa wypadkowi.

/ dowód: zeznania pozwanego A. S. – e-protokół z dnia 08.09.2020 r. 00:06:27-

00:42:34 k. 455-456 i 458 /

Pismem z dnia 17.12.2015 r., złożonym tego samego dnia, pozwany zwrócił się do (...) S.A. o zawieszenie spłat rat kapitałowo-odsetkowych na okres dwóch miesięcy i wprowadzenie prolongaty z nowym harmonogramem spłat. Swoją prośbę pozwany uzasadnił wypadkiem, któremu uległa jego żona.

/ dowód: pismo z dnia 17.12.2015 r. – k. 453 /

Decyzją kredytową nr (...) z dnia 04.01.2016 r. (...) S.A. wyraził zgodę na restrukturyzację kredytu udzielonego pozwanemu poprzez przesunięcie płatności rat kredytowych o dwa miesiące, celem uporządkowania sytuacji finansowej pozwanego. Pierwsza rata miała być płatna dnia 28.03.2016 r.

/ dowód: decyzja kredytowa nr (...) – k. 191-192 /

W 2016 r. pozwany podjął pracę jako kierowca, którą wykonywał zagranicą.

/ dowód: zeznania pozwanego A. S. – e-protokół z dnia 08.09.2020 r. 00:06:27-

00:42:34 k. 455-456 i 458 /

Pismem z dnia 12.05.2016 r., złożonym dnia 20.05.2016 r., pozwany zwrócił się do (...)

Banku S.A. o trzymiesięczne zawieszenie spłat rat kapitałowo-odsetkowych z wprowadzeniem prolongaty z nowym harmonogramem spłat. Wskazał, że po wypadku żony oboje znajdują się w trudnej sytuacji, okres zawieszenia chcą wykorzystać na nadrobienie zaległości, opóźnień oraz ustabilizowanie stanu zdrowia.

/ dowód: pismo z dnia 13.05.2016 r. – k. 454 /

Pismem z dnia 23.05.2016 r. (...) S.A. poinformował pozwanego w odpowiedzi na złożony wniosek w sprawie restrukturyzacji zobowiązania, że została podjęta decyzja negatywna w zakresie możliwości zmiany warunków kredytowania.

/ dowód: pismo z dnia 23.05.2016 r. – k. 190 /

Pismem z dnia 29.07.2016 r. (...) S.A. skierował do pozwanego warunkowe wypowiedzenie umowy kredytu nr (...) z dnia 30.03.2015 r. Wskazał, że z powodu niedotrzymania warunków umowy i nieuregulowania zaległości pomimo wezwania do zapłaty wzywa do dokonania spłaty zaległości powstałej 29.04.2016 r., wynoszącej na dzień wygenerowania pisma 5.435,45 zł + 30 zł (koszt wysyłki pisma) wraz z odsetkami aktualnie wynoszącymi 9,90 %. Poinformował o możliwości złożenia w terminie 14 dni wniosku o restrukturyzację zadłużenia i oświadczył, że w przypadku nieskorzystania z uprawnień wskazanych w art. 75c prawa bankowego wypowiada umowę kredytu z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia, rozpoczynającego się od dnia, w którym upłynął termin 14 dni roboczych, licząc od daty doręczenia pisma. Poinformował także, że, jeżeli w okresie wypowiedzenia zostanie dokonana całkowita spłata zadłużenia przeterminowanego, wypowiedzenie stanie się nieskuteczne i umowa będzie kontynuowana na dotychczasowych warunkach.

Pismo odebrała w dniu 19.08.2016 r. żona pozwanego M. S..

/ dowód: pismo z dnia 29.07.2016 r. wraz z dowodem doręczenia – k. 26-29, 180-183 i 287-289 /

W dniach 03.06.2016 r. i 29.07.2016 r. Bank naliczył opłaty za upomnienia po 30 zł.

/ dowód: zestawienie – k. 177 /

/ dowód: zeznania pozwanego A. S. – e-protokół z dnia 08.09.2020 r. 00:06:27-

00:42:34 k. 455-456 i 458 /

Na przełomie lipca i sierpnia 2016 r. pozwany uległ wypadkowi w trakcie pracy we W.. Doznał urazu kręgosłupa. Rozpoczął wówczas starania o rentę.

/ dowód: zeznania pozwanego A. S. – e-protokół z dnia 08.09.2020 r. 00:06:27-

00:42:34 k. 455-456 i 458 /

Pismem z dnia 12.10.2016 r., doręczonym dnia 02.11.2016 r., (...) S.A. skierował do pozwanego przedsądowe wezwanie do zapłaty zadłużenia z tytułu umowy kredytu nr (...) z dnia 30.03.2015 r. w kwocie 149.222,36 zł, w tym:

- kapitału – 143.035,51 zł,

- odsetek umownych – 6.007,01 zł,

- odsetek karnych – 119,84 zł,

- opłat – 60 zł.

/ dowód: pismo z dnia 12.10.2016 r. wraz z dowodem doręczenia – k. 184-186 /

W dniu 08.11.2016 r. (...) S.A. wystawił wyciąg z ksiąg, w którym stwierdził, że w jego księgach pozwany posiada wymagalne zadłużenie w wysokości 149.226 zł z tytułu pożyczki (...) nr (...) z dnia 30.03.2015 r., na co składają się:

- niespłacony kapitał – 143.035,51 zł,

- odsetki umowne – 6.007,01 zł,

- odsetki karne – 123,48 zł,

- opłat umowne – 60 zł.

/ dowód: wyciąg z ksiąg (...) S.A. z dnia 08.11.2016 r. – k. 193-195 /

Pismem z dnia 24.11.2016 r., doręczonym dnia 15.12.2016 r., (...) S.A. skierował do pozwanego przedsądowe wezwanie do zapłaty zadłużenia z tytułu umowy kredytu nr (...) z dnia 30.03.2015 r. w kwocie 149.222,36 zł, w tym:

- kapitału – 143.035,51 zł,

- odsetek umownych – 6.007,01 zł,

- odsetek karnych – 125,43 zł,

- opłat – 60 zł.

/ dowód: pismo z dnia 24.11.2016 r. wraz z dowodem doręczenia – k. 187-189 /

Dnia 22.12.2016 r. (...) S.A. w W. oraz B. (...) w W. zawarli umowę o przelew wierzytelności, której przedmiotem był przelew istniejących, wymagalnych, bezspornych i nieprzedawnionych wierzytelności, szczegółowych określonych w załączniku nr 1 (portfel 5) i załączniku nr 2 (portfel 7). Przeniesienie wierzytelności nastąpiło w dniu zawarcia umowy.

W załączniku nr 2 do umowy przelewu pod poz. 274 została wymieniona wierzytelność wobec A. S. z tytułu umowy nr (...) z dnia 30.03.2015 r. w kwocie 149.226 zł obejmującej: kapitał – 143.035,51 zł, opłaty i koszty – 60 zł, odsetki umowne – 6.130,49 zł.

Dnia 15.02.2017 r. strony zawarły aneks nr (...) do umowy z dnia 22.12.2016 r., w którym postanowiły zmienić treść załącznika nr 1 – Wykazu wierzytelności wchodzącego w skład portfela 5 w ten sposób, że nadały mu brzmienie zgodne z załącznikiem do aneksu.

W załączniku nr 2 do aneksu pod poz. 827 została wymieniona wierzytelność wobec A. S. z tytułu umowy nr (...) z dnia 30.03.2015 r. w kwocie 149.226 zł obejmującej: kapitał – 143.035,51 zł, odsetki umowne – 6.007,01 zł, odsetki karne – 123,48 zł, opłaty i koszty – 60 zł.

/ dowód: umowa przelewu z dnia 22.12.2016 r. wraz z załącznikami i aneksem nr (...) z dnia

15.02.2017 r. z załącznikami – k. 33-109 i 208-234 /

W dniu 23.12.2016 r. (...) S.A. odpisał z umorzeniem zobowiązanie pozwanego obejmujące:

- kapitał – 143,035,51 zł, w tym:

- na 29.04.2016 r. – 858,91 zł,

- na 30.05.2016 r. – 864,71 zł,

- na 29.06.2016 r. – 807,66 zł,

- na 29.07.2016 r. – 813,09 zł,

- na 29.08.2016 r. – 818,58 zł,

- na 29.09.2016 r. – 822,79 zł,

- na 11.10.2016 r. – 138.049,77 zł,

- odsetki – 6.007,01 zł, w tym:

- na 29.04.2016 r. – 920,15 zł,

- na 30.05.2016 r. – 959,69 zł,

- na 29.06.2016 r. – 951,50 zł,

- na 29.07.2016 r. – 946,07 zł,

- na 29.08.2016 r. – 940,58 zł,

- na 29.09.2016 r. – 938,55 zł,

- na 11.102.016 r. – 349,87 zł,

- odsetki karne – 129,20 zł,

- koszty upomnienia – 60 zł.

/ dowód: zestawienie – k. 177 /

Pismem z dnia 30.01.2017 r. (...) sp. z o.o. w W. skierował do pozwanego wezwanie do zapłaty na rzecz B. (...) należności wynikającej z umowy nr (...) zawartej z (...) S.A. w łącznej wysokości 149.911,79 zł, w terminie do 14.02.2017 r., oraz zawiadomienie o nabyciu wierzytelności od (...) S.A. na podstawie umowy przelewu wierzytelności z dnia 22.12.2016 r.

/ dowód: pismo z dnia 30.01.2017 r. – k. 30-32 /

Dnia 18.12.2019 r. B. (...) w W. oraz H. (...) w W. zawarli umowę o przelew wierzytelności, której przedmiotem był przelew wymagalnych i co do zasady bezspornych wierzytelności (portfel 1 – wierzytelności nabyte od (...) S.A. na podstawie umowy przelewu wierzytelności z dnia 22.12.2016 r. w liczbie 3.321; portfel 2 – wierzytelności nabyte od (...) S.A. na podstawie umowy cesji wierzytelności z dnia 12.02.2016r. w licznie 1.394 zł; portfel 3 – wierzytelności nabyte od (...) na podstawie umowy cesji wierzytelności z dnia 31.12.2015 r., wcześniej przysługujące (...)

(...) S,A., w liczbie 8.029 zł) w dniu cesji, tj. w dniu, w którym została dokonana zapłata ceny, które to wierzytelności znajdowały się na etapie sądowym, egzekucyjnym lub polubownym; zapłata cena miała nastąpić do dnia 31.12.2019 r. (§ 1, § 2 ust. 1 pkt 3 i 10, § 3 ust. 1, 2, 4 i 6).

W załączniku nr 1 do umowy przelewu pod poz. 3380 została wymieniona wierzytelność wobec A. S. z tytułu umowy nr (...) z dnia 30.03.2015 r. w kwocie 180.390,92 zł będąca przedmiotem sprawy XII C 6423/18 przed Sądem Okręgowym we Wrocławiu.

Cena za zbycie wierzytelności na podstawie umowy z dnia 18.12.2019 r. została zapłacona w dniu 22.12.2019 r.

/ dowód: umowa przelewu z dnia 18.12.2019 r. wraz z załącznikami – k. 392-406; oświadczenie

B. (...) z dnia 16.01.2020 r. – k. 407 /

Pismem z dnia 20.12.2019 r. (...) sp. z o.o. w W. skierował do pozwanego zawiadomienie o dokonaniu przez B. (...) w W. na rzecz H. (...) w W. cesji wierzytelności wynikającej z umowy nr (...) z dnia 30.03.2015 r. na postawie umowy przelewu wierzytelności z dnia 18.12.2019 r. i wezwanie do zapłaty 181.966,52 zł do dnia 07.01.2020 r.

/ dowód: pismo z dnia 19.12.2019 r. – k. 386-389 /

Sąd zważył, co następuje.

Powództwo zasługuje na częściowe uwzględnienie.

Powód – H. (...) w W. – jako następca prawny B. (...), a pośrednio (...) S.A. i (...) S.A., dochodzi od powoda zapłaty należności znajdującej źródło w umowie kredytu z dnia 30.03.2015 r. nr (...), w związku z wypowiedzeniem tej umowy i postawieniem kredytu w stan wymagalności.

Zgodnie z art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29.08.1997 r. – Prawo bankowe przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Powód wykazał, że pomiędzy (...) S.A. a pozwanym została zawarta w dniu 30.03.2015 r. umowa kredytu opiewająca na 150.000 zł na okres 10 lat. Cele kredytowania przedstawiały się następująco:

- 80.690 zł – własne potrzeby kredytobiorcy,

- 39.890 zł – spłata wcześniejszego kredytu,

- 7.500 zł – prowizja za udzielenie kredytu,

- 7.920 zł – koszty objęcia ochroną ubezpieczeniową kredytobiorcy,

- 14.000 zł – wynagrodzenie pośrednika kredytowego.

Pozwany podniósł zarzut nieważności umowy kredytu z uwagi na niedostateczne zbadanie jego zdolności kredytowej przez Bank na etapie udzielenia kredytu, której to zdolności pozwany z uwagi na swoją sytuację osobistą, rodzinną i majątkową miał nie posiadać. Zdolność kredytowa, czyli swoista gwarancja spłaty kredytu, stanowi podstawę udzielenia kredytu, a jej brak może skutkować odmową udzielenia kredytu. Bank jest uprawniony do oceny tej zdolności na etapie wnioskowania o kredyt, a także w całym okresie kredytowania (art. 70 ust. 1 pr. bank., art. 9 ust. 1-3 ustawy z dnia 12.05.2011 r. o kredycie konsumenckim). Jednakże brak zdolności kredytowej nie stoi na przeszkodzie zawarciu umowy kredytu, w szczególności w razie ustanowienia odpowiednich zabezpieczeń spłaty kredytu (art. 70 ust. 2 pr. bank.), ani też nie czyni umowy kredytu nieważną, zwiększa jedynie ryzyko banku na wypadek niepowodzenia w spłacie kredytu. Wydanie pozytywnej decyzji kredytowej pomimo braku zdolności kredytowej skutkować może odpowiedzialnością organizacyjną lub odszkodowawczą osoby podejmującej taką decyzję, czyli odnosi skutek w relacjach wewnętrznych banku, a nie w relacji z kredytobiorcą.

Pozwany zeznał, że dane we wniosku kredytowym zostały wpisane przez obsługującego go doradcę, który przekonywał pozwanego do zaciągnięcia kredytu. Jeżeli pozwany podał we wniosku kredytowym fałszywe dane i nie zamierzał spłacać zaciągniętego kredytu, to jego zachowanie mogłoby zostać uznane za wypełniające ustawowe znamiona przestępstwa z art. 297 kk (czyli tzw. oszustwa kredytowego). Natomiast jeżeli podanie takich danych nastąpiło wyłącznie w celu przyspieszenia czy ułatwienia procedury kredytowej, to akceptacja takiego stanu po stronie pozwanego może być uważana za sprzeczną z dobrymi obyczajami, co jedna nie czyni umowy kredytu nieważną, albowiem nieważność jest konsekwencją sprzeczności treści czynności z zasadami współżycia społecznego (art. 58 § 2 kc), a nie sprzeczności z tymi zasadami samej procedury poprzedzającej dokonanie czynności, w szczególności wniosku pochodzącego od kredytobiorcy.

Pomimo nałożonego zobowiązania pełnomocnik powoda nie złożyła dokumentów dotyczących umocowania pośrednika kredytowego, oceny wniosku kredytowego pozwanego oraz wydania decyzji kredytowej. W ocenie Sądu pozostaje to jednak bez wpływu na ocenę ważności umowy kredytu. Także złożenie niektórych dokumentów jedynie w postaci kserokopii nie pozbawia ich przydatności dowodowej w sytuacji, gdy pozwany nie kwestionuje, że dokumenty zostały podrobione czy przerobione, ani też nie zaprzecza ich podpisaniu. W przypadku, gdy okoliczności wskazane w kserokopii nie są kwestionowane przez przeciwnika, powinny one zostać uznane przez sąd za dowiedzione, jako przyznane lub niezaprzeczone (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25.11.2015 r., IV CSK 52/15; wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 11.04.2013 r., I ACa 31/13).

Na uwzględnienie zasługiwały jedynie zarzuty pozwanego dotyczące zakresu kredytowania, mianowicie objęcia kredytem kosztów ubezpieczenia oraz wynagrodzenia pośrednika kredytowego, tj. łącznie 21.820 zł. Wynagrodzenie pośrednika powinno obciążać wyłącznie bank, albowiem to bank odnosi korzyść z pozyskania klienta. Sytuacja taka przypomina zawarcie umowy ubezpieczenia za pośrednictwem agenta ubezpieczeniowego, którego wynagrodzenie ma charakter prowizyjny od zawartych umów ubezpieczenia i nie obciąża ubezpieczającego, tylko ubezpieczyciela. Ponadto wynagrodzenie w kwocie 14.000 zł, czyli od 9,33 % (liczone w stosunku do całej sumy kredytu) do 10,29 % (liczone w stosunku do sumy kredytu bez uwzględnienia tegoż wynagrodzenia) sumy kredytu, należy uznać za rażąco wygórowane. Prowizje agentów, pośredników, itp. podmiotów, np. agentów nieruchomości, kształtują się na poziomie ok. 3 %. Umowa kredytu dnia 30.03.2015 r. w tym zakresie jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego i jako taka nieważna na podstawie art. 58 § 2 k.c. To samo należy odnieść do kosztu objęcia ochroną ubezpieczeniową w kwocie 7.920 zł. Zabezpieczeniem spłaty kredytu było ubezpieczenie kredytu w ramach umowy ubezpieczenia zawartej przez Banku lub w ramach umowy zawartej indywidualnie przez kredytobiorcę ze wskazaniem Banku jako uposażonego/uprawnionego do odbioru sumy ubezpieczenia. Nie wiadomo, jakie były warunki umowy ubezpieczenia zawartej przez Bank, jaka była suma ubezpieczenia dotycząca pozwanego, a także, jak został skalkulowany koszt określony na 7.920 zł, w szczególności składka przypadająca na pozwanego. Ponadto, jak wynika z załączonego do umowy kredytu oświadczenia, ochrona ubezpieczeniowa dotyczyła zgonu kredytobiorcy, jego trwałej i całkowitej niezdolności do pracy oraz czasowej niezdolności do pracy spowodowanej leczeniem szpitalnym NNW, a zatem nie dotyczyła braku spłaty kredytu w ogóle.

Natomiast nie można podzielić zarzutu pozwanego dotyczącego prowizji Banku. Prowizja na poziomie 7.500 zł przy sumie kredytu 150.000 zł, czyli 5 %, plasuje się na standardowym poziomie.

W konsekwencji sumą kapitału kredytu podlegającą rozliczeniu jest suma 128.080 zł.

Ustalając wysokość miesięcznych rat, Sąd posłużył się kalkulatorem kredytu dostępnym na stronie (...)

Zgodnie z umową raty miały mieć charakter annuitetowy (umorzeniowy), czyli winny być równe w kolejnych miesiącach jako suma, natomiast w obrębie jednej raty na przestrzeni okresu kredytowania proporcja składników tej konkretnej raty – kapitału kredytu i odsetek ulega zmianie poprzez zmniejszanie udziału odsetek w wysokości miesięcznej spłaty kredytu. W celu ustalenia wysokości rat miesięcznych należy wprowadzić następujące dane: kwotę kapitału pozostałą do spłaty, ilość rat pozostałych do spłaty, wysokość oprocentowania.

W okresie 01.-02.2016 r. pozwany korzystał ze zwolnienia od spłaty odsetek.

Rozliczenie obrazuje tabela:

Nr raty	Data płatności	Rata należna	Kapitał	Odsetki	Kapitał pozostały do spłaty	Wpłata	Odsetki za opóźnienie / Nadpłata
					128.080 zł.
1.	28.04.2015	1.685,50 + 10	628,84	1.056,66		1.985,04
2.	28.05.2015	1.685,50 + 10	634,03	1.051,47		1.985,04
3.	29.06.2015	1.685,50 + 10	639,26	1.046,24		1.985,04
4.	28.07.2015	1.685,50 + 10	644,54	1.040,96		1.985,04
5.	28.08.2015	1.685,50 + 10	649,86	1.035,64		1.985,04
6.	28.09.2015	1.685,50 + 10	655,22	1.030,28	124.228,25	1.985,04	1.737,24
7.	28.10.2015	1.685,50 + 10	660,62	1.024,88	123.567,63	1.985,04	289,54
8.	30.11.2015	1.685,50 + 10	666,07	1.019,43
	02.12.2015					281,03
	04.12.2015				122.901,56	1.704,01	O: od kwoty 666,07 za 4 dni = 0,73 N: 288,81
9.	28.12.2015	1.685,50 + 10	671,57	1013,93	122.229,99 111 rat	1.985,04	289,54
10.	28.01.2016 8,10 %	1.568,27 + 10	743,22	825,05 (brak)	121.486,77	1.080,77	337,55
11.	29.02.2016	1.578,27 + 10	748,24	820,03 (brak)	120.738,53
12.	29.03.2016	1.578,27 + 10	753,29	814,98	119.985,24
	30.03.2016					1.850
13.	28.04.2016	1.568,27 + 10	758,37	809,90	119.226,87 107 rat
	09.05.2016					19,14
	24.05.2016					40,00
14.	30.05.2016 8,08 %	1.567,04 + 10	764,25	802,79
15.	27.06.2018 8,08 %	1.567,04 + 10	769,40	797,64
16.	28.07.2016 8.08 %	1.567,04 + 10	774,58	792,46	116.918,64
17.	29.08.2016 8,11 %	1.568,85 + 10	778,68	790,17	116.139,96
	19.09.2016						łącznie nadpłata 2.942,68

Pozwany dokonywał w miarę regularnych spłat kredytu do marca 2016 r. (oprócz wpłaty w lutym).

Na dzień 30.03.2016 r. zobowiązanie pozwanego obejmowało:

- ratę 11 za 02.2016 r. – 748,24 zł (tylko kapitał),

- ratę 12 za 03.2016 r. – 1.588,27 zł,

- odsetki od kwoty 748,24 zł od 01.03.2016 r. do 30.03.2016 r. – 6,15 zł,

- odsetki od kwoty 753,29 zł za dzień 30.03.2016 r. = 0,21 zł

Wpłata tego dnia kwoty 1.850 zł pokryła:

- odsetki za opóźnienie – 6,36 zł (pozostało 1.843,64 zł),

- ratę 11 za 02.2016 r. – 748,24 zł (pozostało 1.095,40 zł),

- ratę 12 za 03.2016 r. częściowo:

- opłatę operacyjną – 10 zł,

- odsetki – 814,98 zł,

- kapitał – 270,42 zł (pozostało 482,87 zł).

Na dzień 09.05.2016 zobowiązanie pozwanego obejmowało:

- część raty 12 za 03.2016 r. – 482,87 zł,

- odsetki za opóźnienie raty za 03.2016 r. – 5,29 zł (482,87 zł x 40 dni x 10 %),

- ratę 13 za 04.2016 r. – 1.578,27 zł,

- odsetki za opóźnienie raty 13 za 04.2016 r. – 2,29 zł (758,37 zł x 11 dni x 10 %).

Wpłata tego dnia 19,14 zł pokryła:

- odsetki – 7,58 zł,

- część raty za 03.2016 r. – 11,56 zł.

Pozostało do zapłaty:

- część raty za 03.2016 r. – 471,31 zł,

- rata 13 za 04.2016 r. – 1.578,27 zł.

Na dzień 24.05.2016 r. zobowiązanie pozwanego obejmowało:

- część raty 12 za 03.2016 r. – 471,31 zł,

- ratę 13 za 04.2016 r. – 1.578,27 zł,

- odsetki za opóźnienie raty za 03.2016 r. – 1, 94 zł (471,31 zł x 15 dni x 10 %),

- odsetki za opóźnienie raty za 04.2016 r. – 3,12 zł (758,37 zł x 15 dni x 10 %).

Wpłata tego dnia 40 zł pokryła:

- odsetki – 5,06 zł,

- część raty 12 za 03.2016 r. – 34,94 zł.

Pozostało do zapłaty:

- część raty 12 za 03.2016 r. – 436,37 zł,

- rata 13 za 04.2016 r. – 1.578,27 zł.

Na dzień 29.07.2016 r. (data wysłania wypowiedzenia umowy) zobowiązanie pozwanego obejmowało:

- część raty 12 za 03.2016 r. – 436,37 zł,

- ratę 13 za 04.2016 r. – 1.578,27 zł,

- ratę 14 za 05.2016 r. – 1.577,04 zł,

- ratę 15 za 06.2016 r. – 1.577,04 zł,

- ratę 16 za 07.2016 r. – 1.577,04 zł,

- odsetki za opóźnienie raty za 03.2016 r. – 7,89 zł (436,37 zł x 66 dni x 10 %),

- odsetki za opóźnienie raty za 04.2016 r. – 13,71 zł (758,37 zł x 66 dni x 10 %),

- odsetki za opóźnienie raty za 05.2016 r. – 12,56 zł (764,25 zł x 60 dni x 10 %),

- odsetki za opóźnienie raty za 06.2016 r. – 6,75 zł (769,40 zł x 32 dni x 10 %),

- odsetki za opóźnienie raty za 07.2016 r. – 0,21 zł (774,58 zł x 1 dzień x 10 %),

- kapitał pozostały do spłaty – 116.918,64 zł.

Dokonane pismem z dnia 29.07.2016 r. wypowiedzenie umowy kredytu należy uznać za skuteczne. Zgodnie z art. 75 ust. 1 pr. bank. w przypadku niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu albo w przypadku utraty przez kredytobiorcę zdolności kredytowej bank może obniżyć kwotę przyznanego kredytu albo wypowiedzieć umowę kredytu. Takie uprawnienie Banku zostało zastrzeżone w § 12 ust. 1 umowy kredytu z dnia 30.03.2015 r.

Termin wypowiedzenia kredytu wynosi 30 dni. Oświadczenie o wypowiedzeniu zostało doręczone w dniu 19.08.2016 r., zatem okres wypowiedzenia upłynął z dniem 18.09.2016 r. Następnego dnia, tj. 19.09.2016 r., pozostała należność z tytułu kredytu stała się natychmiast wymagalna.

Brak złożenia pełnomocnictwa osoby, która podpisała wypowiedzenie, nie czyni tej czynności nieskuteczną w sytuacji, gdy ani (...) ani jego następcy prawni nie podważali swojego związania tą czynnością. Pozwany również po otrzymaniu wypowiedzenia kredytu nie zgłaszał żadnych zastrzeżeń co do jego prawidłowości i skuteczności.

Niezasadne były zarzuty pozwanego zgłoszone na ostatniej rozprawie dotyczące braku reakcji na wnioski w przedmiocie restrukturyzacji.

Pierwszy wniosek w tej sprawie pozwany skierował pismem z dnia 17.12.2015 r. – wystąpił o zawieszenie spłat rat kapitałowo-odsetkowych na okres dwóch miesięcy i wprowadzenie prolongaty z nowym harmonogramem spłat. (...) S.A. decyzją kredytową z dnia 04.01.2016 r. wyraził zgodę na restrukturyzację kredytu udzielonego pozwanemu poprzez przesunięcie płatności rat kredytowych o dwa miesiące, celem uporządkowania sytuacji finansowej pozwanego. Odpowiedź została pozwanemu udzielona, a jego wniosek zaakceptowany przez Bank. Kolejny wniosek pozwany złożył w dniu 20.05.2016 r., na co pozwany odpowiedział pismem z dnia 23.05.2016 r., tym razem negatywnie.

Bank nie ma obowiązku uwzględnić wniosku o restrukturyzację kredytu, musi jedynie pouczyć kredytobiorcę o uprawnieniu do zgłoszenia takiego wniosku. W piśmie z dnia 29.07.2016 r. zawarte zostało takie pouczenie.

Na dzień 19.09.2016 r. (data skuteczności wypowiedzenia kredytu) zobowiązanie pozwanego obejmowało:

- część raty za 03.2016 r. – 436,37 zł,

- ratę za 04.2016 r. – 1.578,27 zł,

- ratę za 05.2016 r. – 1.577,04 zł,

- ratę za 06.2016 r. – 1.577,04 zł,

- ratę za 07.2016 r. – 1.577,04 zł,

- ratę za 08.2016 r. – 1.578,85 zł,

- odsetki za opóźnienie raty za 03.2016 r. – 7,89 zł + 6,09 zł (436,37 zł x 51 dni x 10 %),

- odsetki za opóźnienie raty za 04.2016 r. – 13,71 zł + 10,60 zł (758,37 zł x 51 dni x 10 %),

- odsetki za opóźnienie raty za 05.2016 r. – 12,56 zł + 10,68 zł (764,25 zł x 51 dni x 10 %),

- odsetki za opóźnienie raty za 06.2016 r. – 6,75 zł + 10,75 zł (769,40 zł x 51 dni x 10 %),

- odsetki za opóźnienie raty za 07.2016 r. – 0,21 zł + 10,82 zł (774,58 x 51 dni x 10 %),

- odsetki za opóźnienie raty za 08.2016 r. – 4,27 zł (778,68 zł x 20 dni x 10 %).

Powstała do tego dnia nadpłata w kwocie 2.942,68 zł pokrywa:

- odsetki łącznie – 94,33 zł, zostaje 2.848,35 zł,

- część raty za 03.2016 r. – 436,37 zł, zostaje 2.411,98 zł,

- ratę za 04.2016 r. – 1.578,27 zł, zostaje 833,71 zł,

- część raty za 05.2016 r. – 10 zł opłaty + 802,79 zł odsetek + 20,92 zł kapitału.

Pozostały do zapłaty raty zaległe:

- za 05.2016 r. – 1.577,04 zł minus 10 zł minus 823,71 zł = 743,33 zł (kapitał),

- za 06.2016 r. – 1.577,04 zł (opłata: 10 zł, kapitał: 769,40 zł, odsetki: 797,64 zł),

- za 07.2016 r. – 1.577,04 zł (opłata: 10 zł, kapitał: 774,58 zł, odsetki: 792,46 zł)

- za 08.2016 r. – 1.578,85 zł (opłata: 10 zł, kapitał: 778,68 zł, odsetki: 790,17 zł),

+ kapitał pozostały: 116.139,96 zł, czyli łącznie:

- kapitał – 119.205,95 zł,

- odsetki umowne – 2.380,27 zł,

- opłaty – 30 zł,

- opłatę za monit (pismo z dnia 29.07.2016 r. zawierające wypowiedzenie).

(...) S.A. naliczył opłatę za dwa monity w kwocie 60 zł, jednakże wykazał jedynie doręczenie pozwanemu jednego pisma – wypowiedzenia kredytu. Stąd też powód może domagać się jedynie 30 zł. Z kolei zaległych opłat stanowiących składnik raty (10 zł miesięcznie) powód nie dochodzi.

Do dnia 21.12.2016 r. dalsze odsetki za opóźnienie liczone od kapitału kredytu wyniosły 119.205,95 zł x 94 dni x 10 % = 3.069,96 zł, z czego powód żąda jedynie 123,48 zł.

Od dnia 22.12.2016 r. do dnia 08.02.2017 r. dalsze odsetki za opóźnienie wyniosły 119.205,95 zł x 49 dni x 7 % = 1.120,21 zł, z czego powód żąda jedynie 862,13 zł.

Łączne zobowiązanie pozwanego wynosi: 119.205,95 zł + 2.380,27 zł + 30 zł + 123,48 zł + 862,13 = 122.601,83 zł.

Sąd zasądził zatem od pozwanego na rzecz powoda 122.601,83 zł.

Biorąc pod uwagę sytuację osobistą, zdrowotną, rodzinną i materialną pozwanego Sąd uznał, iż zachodzą podstawy do rozłożenia zasądzonego świadczenia na raty na podstawie art. 320 kpc.

Przy założeniu rozłożenia w czasie płatności na okres około 5 lat, czyli z jednej strony najdłuższy z reguły stosowany okres, a z drugiej strony okres zbliżony do pozostałego okresu kredytowania (wynoszącego 10 lat do 2025 r.), miesięczna rata wyniosłaby ok. 2 043 zł. Taka kwota miesięcznie jest poważnym obciążeniem, z tych przyczyn Sąd uznał za uzasadnione raty płatne co miesiące, na poziomie pierwsza - 6.131,10 zł, następne po 6.131 zł. Zebranie wyższej sumy, ale w dłuższym okresie, może być łatwiejsze do przeprowadzenia. W przypadku rozłożenia zasądzonej należności na raty wierzycielowi przysługują odsetki za opóźnienie do dnia wydania wyroku, a następnie po terminie płatności kolejnych rat, na wypadek opóźnienia.

Dalej idące powództwo podlegało oddaleniu.

Wobec częściowego uwzględnienia roszczenia o kosztach procesu należało orzec zgodnie z wyrażoną w art. 100 kpc zasadą ich stosunkowego rozdzielenia. Powód wygrał sprawę w 81,69 %, pozwany odpowiednio w 18,31 %. Koszty procesu po stronie powoda objęły: opłatę sądową od pozwu – 1.877 zł + 5.628 zł, wynagrodzenie pełnomocnika ustalone na podstawie § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych – 5.400 zł oraz opłatę skarbową od pełnomocnictwa – 17 zł, tj. łącznie 12.922 zł, z czego 81,69 % wynosi 10.555,98 zł. Pozwanego reprezentował w sprawie pełnomocnik z urzędu, którego wynagrodzenie wynosi 3.600 zł + VAT = 4.428 zł - § 8 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 03.10.2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu. Gdyby za pozwanego występował adwokat z wyboru, pozwanemu przysługiwałby wzajemny, potrącalny zwrot części kosztów zastępstwa na poziomie 18,31 %. Z tego względu Sąd uznał, że koszty przypadające powodowi powinny zostać pomniejszoną o taki procent wynagrodzenia pełnomocnika z urzędu, tj. o kwotę 810,77 zł. Różnica w kwocie 9.745,21 zł przypada powodowi.

Mając powyższe na uwadze, Sąd podjął rozstrzygnięcia zawarte w sentencji wyroku.