Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego we Wrocławiu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 09-07-2015 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Grzegorz Karaś

Protokolant: Kornelia Gałka

po rozpoznaniu w dniu 09-07-2015 r. we Wrocławiu

sprawy z powództwa A. K. i D. K.

przeciwko (...) S.A. w W.

o zapłatę

I.  zasądza od strony pozwanej na rzecz z każdego z powodów kwoty po 38.978,08 złotego (trzydzieści osiem tysięcy dziewięćset siedemdziesiąt osiem złotych osiem groszy) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 28 sierpnia 2014 roku do dnia zapłaty;

II.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

III.  zasadza od strony pozwanej na rzecz z każdego z powodów kwoty po 4.421 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym w dniu 7 października 2014 roku powodowie D. K. i A. K. wnieśli o zasądzenie od strony pozwanej (...) S.A. z siedzibą w W. zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych spowodowanych śmiercią syna S. K. w wysokości po 85.000 zł na rzecz każdego z nich wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 28 sierpnia 2014r. do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu powodowie podali, że w dniu (...) roku w okolicach K., kierujący samochodem marki F. (...)o nr rej. (...), M. K., nie dostosował prędkości jazdy do warunków panujących na drodze i stracił panowanie nad kierowanym pojazdem. Następnie wypadł z drogi, dachował, po czym uderzył w drzewo. Na skutek przedmiotowego zdarzenia, pasażer pojazdu, S. K.w następstwie doznanych obrażeń ciała zmarł. Wyrokiem Sądu Rejonowego w Kłodzku, II Wydział Karny, sygn. akt II K 169/06 z dnia 20 kwietnia 2006 r., M. K.został uznany winnym popełnionego przestępstwa zgodnie i skazany na karę 2 lat pozbawienia wolności.

Posiadacz pojazdu, którym kierował sprawca zdarzenia, w dacie wypadku korzystał z ochrony ubezpieczeniowej w zakresie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, na podstawie umowy ubezpieczenia zawartej ze stroną pozwaną. Powodowie, reprezentowani przez (...) S.A. pismem z dnia 15 lipca 2014 r. zgłosili stronie pozwanej roszczenie w kwocie 100.000 zł tytułem zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych w związku ze śmiercią syna S. K. oraz 30.000 zł odszkodowania tytułem pogorszenia sytuacji życiowej. Pozwany decyzją z dnia 27 sierpnia 2014 r. przyznał na rzecz powodów tytułem zadośćuczynienia kwotę po 15.000 zł.

W kwestii wysokości roszczenia powodowie wskazali, iż w swoim założeniu zadośćuczynienie ma w całości zrekompensować krzywdę - nie tylko doznany ból i cierpienie spowodowane śmiercią osoby najbliższej, ale przede wszystkim przedwczesną utratę członka rodziny, która zawsze będzie nieodwracalna w skutkach i poczucie osamotnienia, rozciągające się na cale osób bliskich. Pomóc w przezwyciężeniu przykrych doznań i wspierać realizację tych celów pokrzywdzonego, które zostały udaremnione przez negatywne doświadczenia. Obejmuje ono wszystkie cierpienia fizyczne i psychiczne, zarówno już doznane, jak i te, które z dużym prawdopodobieństwem wystąpią w przyszłości. Wysokość zadośćuczynienia, rozważając przywołane okoliczności wyznaczające indywidualny rozmiar krzywdy na skutek śmierci osoby najbliższej powodowie określili na kwotę po 85.000 zł uwzględniając wypłacone przez pozwanego zadośćuczynienie w wysokości po 15.000 zł na rzecz każdego z powodów.

Żądanie zasądzenia od pozwanego odsetek od dnia 28 sierpnia 2014 r. powodowie uzasadnili faktem, iż decyzje pozwanego o przyznaniu tylko części żądanej kwoty zadośćuczynienia zostały wydana w dniu 27 sierpnia 2014 r. jako kończąca proces likwidacji szkody powoda.

W odpowiedzi na pozew pozwany (...) S.A.z siedzibą w W.wniósł o oddalenie powództwa w całości. W uzasadnieniu pozwany przyznał fakt prowadzenia postępowania likwidacyjnego w związku ze szkodą na osobie S. K., powstałą w wyniku wypadku drogowego z dnia (...) r. Pozwany podał, że w wyniku przeprowadzonego postępowania likwidacyjnego wypłaciła powodom: D. K.i A. K.kwoty w wysokości po 15.000 zł tytułem zadośćuczynienia - na podstawie art. 448 w związku z art. 24 § 1 k.c. - za doznaną krzywdę w związku ze śmiercią osoby bliskiej, a następnie, po wytoczeniu powództwa, strona pozwana wypłaciła na rzecz każdego z powodów kwoty po 20.000,00 zł tytułem dopłaty zadośćuczynienia, wraz z ustawowymi odsetkami za zwłokę (po 1.021,92 zł).

Pozwany zakwestionował zakres i wysokość szkody wskazanej przez powodów, stojąc na stanowisku, iż wypłacone powyżej wskazane kwoty, w pełni realizują kompensacyjny charakter świadczenia i winny w całości zaspokajają roszczenia powodów z tytułu zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę w przedmiotowej sprawie. Kwoty żądanego zadośćuczynienia w dodatkowej wysokości po 85.000 zł dla każdego z powodów są nieadekwatne w stosunku do rozmiaru doznanej przez powodów krzywdy. Pozwana podkreśliła, że niewątpliwie zadośćuczynienie jest roszczeniem o charakterze ściśle niemajątkowym. Tym samym trudno jest wycenić ból, cierpienie i rozpacz po utracie osoby najbliższej. Nie można ustalać ich miernika. Ustalenie wysokości zadośćuczynienia powinno być dokonywane indywidualnie. Zdaniem pozwanej celem roszczenia nie jest wyrównywanie strat poniesionych przez członków najbliższej rodziny zmarłego, lecz pomoc dostosowania się do nowej rzeczywistości. Nie negując relacji powodów ze zmarłym synem pozwana podkreśliła, iż od chwili wypadku minęło już ponad 9 lat. Żałoba po śmierci osoby bliskiej jest procesem z całą pewnością bolesnym i długotrwałym, jednak z czasem powodowie musieli powrócić do normalnego, codziennego życia. Pozwany nie zgodził się ze stwierdzeniem, że negatywne przeżycia i cierpienia rodziców po ponad 9 latach po śmierci dziecka wciąż pozostają tak samo silne jak w okresie bezpośrednio następującym po wypadku. Powodowie nie pozostali po śmierci syna sami, mają wokół siebie pozostałe dzieci, których obecność i pomoc z pewnością pomogła i uporać się z żałobą po śmierci syna. Także obawy o samotną przyszłość wydają się w tym kontekście nieuzasadnione.

W ocenie pozwanego, nieuzasadnione jest żądanie przyznania dodatkowych kwot zadośćuczynienia na rzecz powodów, a powództwo winno ulec oddaleniu w całości. Strona pozwana zakwestionowała również wskazaną przez powodów datę, od której żądają oni zasądzenia odsetek. W ocenie pozwanego w razie uwzględnienia żądania powodów zasadnym będzie zasądzenie odsetek dopiero od daty wyrokowania, bowiem w razie uznania zasadności powództwa, ustalenie przez Sąd rozmiaru doznanej przez powodów krzywdy nastąpi dopiero po zamknięciu rozprawy, według stanu rzeczy istniejącego w tym właśnie momencie, co uzasadniać z kolei będzie zasądzenie odsetek dopiero od daty wyrokowania.

Pismem przygotowawczym z dnia 3 marca 2015r., w związku z decyzją strony pozwanej z dnia 2 lutego 2015roku, przyznającą powodom po 21.021,92 zł zadośćuczynienia za naruszenie dób osobistych, powodowie cofnęli powództwo w zakresie przyznanej kwoty ze zrzeczeniem się roszczenia. Powodowie podtrzymali pozew co do kwot po 63.978,08 zł. Postanowieniem z dnia 6 marca 2015r. Sąd Okręgowy umorzył postępowanie w zakresie żądania kwot po 21.021,92 zł.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu (...) roku w P., gmina K., kierujący samochodem marki F. (...), o numerze rejestracyjnym (...) M. K., nieumyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym w ten sposób, że nie zachował należytej ostrożności i stracił panowanie nad kierowanym pojazdem. Następnie wypadł z drogi, dachował, po czym uderzył w drzewo. Na skutek przedmiotowego zdarzenia, pasażer pojazdu, S. K.– syn powodów w następstwie doznanych obrażeń ciała poniósł śmierć. Wyrokiem Sądu Rejonowego w Kłodzku II Wydziału Karnego z dnia 20 kwietnia 2006 roku M. K.uznany został za winnego.

Dowód:

1.  akta II K 169/06 Sądu Rejonowego w Kłodzku .

2.  akta szkodowe

3.  wyrok Sądu Rejonowego w Kłodzku z dnia 20.04.2006 r., k. 106,akt sprawy II

4.  K 169/06

W dacie wypadku sprawca szkody posiadał ubezpieczenie OC u strony pozwanej. Zmarły S. K. w dniu zdarzenia miał 18 lat Był uczniem trzeciej klasy technikum na kierunku technika technologii drewna. Mieszkał z rodzicami. (okoliczności bezsporna).

Relacje rodzinne między rodzicami a zmarłym synem były bardzo dobre. Nie było między nimi kłótni ani nieporozumień. W wolnym czasie S. K. pomagał ojcu w naprawie samochodu, a także w gospodarstwie rolnym, wykonywał różne obowiązki domowe. S. K. bardzo lubił uczestniczyć w uroczystościach rodzinnych, dlatego wszystkie święta, starali się spędzać u dziadków w gronie rodzinnym. Był uczynnym człowiekiem. Rodzice zmarłego snuli plany o jego przyszłości, chcieli aby zamieszkiwał z nimi dalej, a po ukończeniu szkoły założył zakład stolarski.

Dowód:

1.  zeznania świadka M. G., elektroniczny protokół przesłuchania, godz. 00:12:12-00:14:04, k. 124,

2.  przesłuchanie powódki elektroniczny protokół 00:20:32-00:22:12, k. 124

3.  przesłuchanie powoda elektroniczny protokół 00:30:40-00:30:48, k. 124.

O śmierci syna powodowie dowiedzieli się telefonicznie od siostry powoda. Po zdarzeniu z dnia (...) r. powodowie zamknęli się w sobie. Zaprzestali kontaktu z rodziną. Święta Bożego Narodzenia, które niegdyś cała rodzina uwielbiała, stały się dla powodów smutne i przygnębiające. Powodowie bardzo przeżyli śmierć syna. Powódka D. K.do dnia dzisiejszego nie może pogodzić się z jego utratą. Korzystała z pomocy lekarza rodzinnego. Ostatnio była na rozmowie u psychologa razem z mężem. Zażywa leki na uspokojenie. Korzysta z nich coraz rzadziej ponieważ choruje na cukrzycę i nadciśnienie. Wcześniej nie chorowała. Nigdy nie leczyła się psychiatrycznie. Powodowie często odwiedzają grób syna. Powód A. K.ze smutkiem wspomina syna oraz czas spędzony razem.

Dowód:

1.  zeznania świadka M. G., elektroniczny protokół 00 :14:04-00:17:17, k. 124,

2.  przesłuchanie powódki elektroniczny protokół 00:22:12-00:22:12, k. 124

3.  przesłuchanie powoda elektroniczny protokół 00 :28:08-00:30:40, k.124.

Pismem z dnia 15 lipca 2014roku powodowie zgłosili stronie pozwanej roszczenie w wysokości po 100.000 zł tytułem zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych w związku ze śmiercią syna oraz 30.000 zł tytułem pogorszenia sytuacji życiowej. Decyzją z dnia 27 sierpnia 2014 roku pozwany przyznał powodom po 15.000 zł zadośćuczynienia w związku z naruszeniem dóbr osobistych. Następnie, w toku niniejszego postępowania, decyzją z dnia 2 lutego 2015r. przyznała powodom dodatkowo po 20.000 zł wraz z odsetkami w wysokości 1.021,92, łącznie 21.021, 92 zł. (okoliczności bezsporne)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w znacznej części.

Bezspornym w sprawie było, że w wyniku zdarzenia z dnia (...). S. K.zmarł. Sporną natomiast pozostała kwestia stopnia doznanej powodów na skutek śmierci syna krzywdy oraz wpływ zdarzenia z dnia (...). na ich życie osobiste i rodzinne.

Odnosząc się do żądania powodów, wskazać należy, że ustawa z dnia 30 maja 2008 r. o zmianie kodeksu cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2008 r. Nr 116, poz. 731) dodała z dniem 3 sierpnia 2008 r. do art. 446 k.c. § 4, przewidujący, że sąd może przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za krzywdę wynikającą ze śmierci osoby bliskiej. Przepis ten znajduje zastosowanie do zdarzeń zaistniałych po jego wejściu w życie. W orzecznictwie Sądu Najwyższego ukształtowało się jednolite stanowisko zgodnie z którym, najbliższemu członkowi rodziny zmarłego przysługuje na podstawie art. 448 k.c. w związku z art. 24 § 1 k.c. zadośćuczynienie pieniężne za doznaną przed dniem 3 sierpnia 2008 r. krzywdę, stanowiącą następstwo naruszenia deliktem dobra osobistego w postaci prawa do życia w pełnej rodzinie czy też szczególnej więzi rodzinnej ze zmarłym, której zerwanie powoduje ból, cierpienia psychiczne, poczucie krzywdy i osamotnienia (por. uchwały Sądu Najwyższego: z dnia 22 października 2010 r. III CZP 76/10, z dnia 13 lipca 2011 r. III CZP 32/11, z dnia 7 listopada 2012 r., III CZP 67/12, z dnia 20 grudnia 2012 r. III CZP 93/12, oraz wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 10 listopada 2010 r., II CSK 248/10, z dnia 11 maja 2011 r., I CSK 621/10 oraz z dnia 7 sierpnia 2014 r., sygn. akt II CSK 552/13.

Zadośćuczynienie przewidziane w art. 448 k.c. jest roszczeniem samodzielnym, niezależnym od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia dobra osobistego, których wybór ustawa pozostawia pokrzywdzonemu. Dopuszczalna jest zatem kumulacja poszczególnych środków ochrony dóbr osobistych przewidzianych wart. 24 i 448 k.c.

Zadośćuczynienie nie jest przeciwieństwem odszkodowania, ale jego swoistą formą, służy bowiem naprawieniu specyficznego rodzaju szkody - szkody niemajątkowej, nazywanej krzywdą. Pomimo posługiwania się przez ustawodawcę odmiennymi terminami dla odróżnienia różnego rodzaju uszczerbków, pod ogólnym pojęciem szkody należy rozumieć wszelkie prawnie relewantne rodzaje tych uszczerbków, a zatem zarówno szkody majątkowe, jak i szkody niemajątkowe, tj. krzywdy (por. wyrok S.A. we Wrocławiu z 27.10.2011r., l ACa 1048/11). W rezultacie uznać należało, że pozwany, jako ubezpieczyciel sprawcy wypadku, w wyniku którego zginął syn powodów ponosi odpowiedzialność zarówno za majątkowe, jak i niemajątkowe skutki tego zdarzenia, w tym - za naruszenie dóbr osobistych dla zmarłego najbliższych.

Powołując się na poczynione ustalenia faktyczne Sąd uznał, że roszczenie powodów o zadośćuczynienie za naruszenie dobra osobistego w postaci więzi rodzinnej ze zmarłym znajduje podstawę prawną w art. 448 w związku z art. 24 § 1 k.c. S. K. w dacie zdarzenia, w związku z kontynuowaniem nauki, pozostawał na utrzymaniu rodziców. Był dobrym dzieckiem, pomagał rodzicom w gospodarstwie domowym oraz w pracach na polu. Nie stwarzał problemów wychowawczych. Powodowie wraz z dziećmi spędzali wspólne święta rodzinne z dziadkami. Wobec S. K. snuli plany aby, po ukończeniu technikum założył stolarnię i zamieszkał z nimi.

Z powodu nagłej i niespodziewanej śmierci S. K.sytuacja rodzinna powodów uległa diametralnej zmianie. Powodowie zaprzestali wyjazdów rodzinnych. Wszystkie święta spędzają w domu w gronie najbliższych. Do chwili obecnej nie potrafią pogodzić się z utratą syna. Bardzo często odwiedzają jego grób. Ból po jego stracie nie mija. Powódka D. K.od chwili zdarzenia z (...) r. zażywa leki uspakajające. Podupadła na zdrowi, choruje na cukrzycę i nadciśnienie.

Mając powyższe na uwadze Sąd uznał za uzasadnione żądanie powodów co do kwot zadośćuczynienia po 75.000 zł na rzecz każdego z nich. Obejmując od tej kwoty dotychczas wypłacone na rzecz każdego z powodów zadośćuczynienia tj. po 36.021,92 zł, zasądził na rzecz D. K. i A. K. tytułem zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych związanych ze śmiercią syna kwoty po 38.978,08 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 28 sierpnia 2014 roku do dnia zapłaty.

Zdaniem Sądu zasądzone zadośćuczynienie spełnia funkcję kompensacyjną jako nie wygórowane i nie prowadzące do wzbogacenia powodów. Więź łącząca powodów z synem była bardzo silna. Powodom nie było dane patrzeć jak ich syn dorasta, spełnia swoje plany zawodowe. Przedwczesna jego śmierć, spowodowała u powodów poczucie osamotnienia i tęsknoty.

Orzekanie o tym zadośćuczynieniu po upływie 10 lat od śmierci S. K. daje możliwość oceny z perspektywy czasu, jak nagła śmierć rzutowała na życie powodów, którzy po przeżyciu traumatycznych przeżyć, swoje życie skupili wyłącznie na wychowaniu pozostałych dzieci i utrzymaniu gospodarstwa domowego. Uznać zatem należy, iż powodowie pomimo upływu czasu mają trudności w odnalezieniu się, w otaczającej ich rzeczywistości. W dalszym ciągu odczuwają stratę i żal oraz smutek, zwłaszcza w okolicy rocznicy śmierci syna oraz świąt.

W związku z powyższym Sąd, biorącą pod uwagę wypłacone do chwili wydania wyroku świadczenia z tytułu zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych, na podstawie art. 448 k.c. w zw. z art. 24 § 1 k.p.c. zasądził w punkcie I wyroku, na rzecz powodów kwotę po 38.978,08 zł, w pozostałym zakresie powództwo oddalając.

W przedmiocie odsetek Sąd przyjął zasadę, wynikającą z art. 817 k.c., który stanowi, że ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku. (§ 1). Gdyby wyjaśnienie w powyższym terminie okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności ubezpieczyciela albo wysokości świadczenia okazało się niemożliwe, świadczenie powinno być spełnione w ciągu 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe. Jednakże bezsporną część świadczenia ubezpieczyciel powinien spełnić w terminie przewidzianym w § 1 ( § 2). Zatem dłużnik popada w opóźnienie, jeżeli nie spełnia świadczenia w terminie, w którym stało się ono wymagalne. Niespełnienie świadczenia w terminie powodować będzie obowiązek zapłaty odsetek. Podlega to rygorom art. 481 k.c., zgodnie z którym dłużnik, który opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, zobowiązany jest do zapłaty odsetek, chociażby wierzyciel nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Opóźnienie będzie miało miejsce w przypadku uchybienia terminom określonym zgodnie z art. 817 § 1 i 2 k.c.

Powodowie pismem z dnia 15 lipca 2014 r. dokonali zgłoszenia roszczenia w kwocie 100.000 zł stronie pozwanej, która biorąc pod uwagę wyżej przytoczony przepis, obowiązana była w terminie 30 dni wydać decyzję w sprawie, czyli do 14 sierpnia 2014 r. Najdalej 28 sierpnia 2014 r. Zatem strona pozwana pozostawała w zwłoce od tego dnia.

Z uwagi na częściowe uwzględnienie żądań powodów, Sąd orzekł o kosztach procesu po myśli art. 100 k.p.c. rozdzielając je stosunkowo między strony stosownie do wyniku sporu przy przyjęciu, że powodowie wygrali proces w 70% a pozwany wygrał proces w 30%. Powodowie ponieśli koszty po 4.250 zł wpisu sądowego oraz po 3.617 zł kosztów zastępstwa procesowego i opłaty skarbowej od pełnomocnictwa tj. łącznie 7.867 zł. 70 % z poniesionych przez powodów kosztów wynosi 5.506 zł. (7.867 x 70% = 5.506 zł). Pozwany poniósł 3.617 zł kosztów zastępstwa procesowego i opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, 30 % z tej kwoty wynosi 1.085 zł (3.617 zł x 30 % = 1.085 zł). Dokonując stosunkowego rozdzielenie kosztów, na podstawie art. 100 k.p.c. zasądzono od pozwanego na rzecz każdego z powodów po 4.421 zł (5.506 zł – 1.085 zł = 4.421 zł).

Mając powyższe na względzie, na podstawie powołanych przepisów orzeczono jak w sentencji.