Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego we Wrocławiu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 kwietnia 2013r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu II Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie następującym:

Przewodniczący - Sędzia SO Beata Stachowiak (spr)

Sędzia SO Czesław Chorzępa

Sędzia SO Monika Kuźniar

Protokolant: Katarzyna Dudejcz

po rozpoznaniu w dniu 11 kwietnia 2013r. we Wrocławiu

na rozprawie

sprawy z powództwa W. M.

przeciwko Gminie W.

o ustalenie

oraz

z powództwa Gminy W.

przeciwko W. M., E. M.i M. M. (1)

o eksmisję

na skutek apelacji strony pozwanej i powodowej wzajemnej

od wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia –Śródmieścia we Wrocławiu

z dnia. 29 listopada 2012r.

sygn. akt I C 678/12

oddala apelację

Sygn. akt II Ca 132/13

UZASADNIENIE

Zaskarżonym z dnia 29 listopada 2012 r. Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Śródmieścia we Wrocławiu ustalił, że powód W. M. wstąpił, jako najemca w stosunek najmu lokalu mieszkalnego położonego we W. przy ul. (...), wynajmowanego przez Gminę W., w miejsce zmarłej M. I.; zasądził od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 200 zł tytułem zwrotu kosztów procesu i oddalił powództwo wzajemne.

Podstawę rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego stanowiły następujące ustalenia faktyczne:

M. M. (2) była najemcą lokalu położonego przy ul. (...) do chwili swojej śmierci w dniu 14 maja 2000 r. Przed śmiercią M. M. (2) w lokalu mieszkali z nią mąż J. I. i syn W. M.. E. M. złożyła wynajmującemu oświadczenie w dniu 1 marca 1993 r., w którym wskazała, że w lokalu przy ul. (...) zamieszkuje razem z synami M. i P.. W dniu 1 marca 1993 r. strona pozwana zawarła z nią umowę najmu, a w dniu 1 kwietnia 1995 r. kolejną umowę, w której jako współlokator nie był wymieniony powód. W dniu 29 sierpnia 2011 r. E. M. wypowiedziała stosunek najmu w/w lokalu i zamieszkała z powodem i synem stron M. M. (1) w lokalu przy ul. (...).

Na podstawie powyższych ustaleń faktycznych Sąd Rejonowy uznał, iż powództwo główne zasługiwało na uwzględnienie, zaś powództwo wzajemne podlegało oddaleniu. Sąd I instancji wskazał ,iż podstawę rozstrzygnięcia stanowił art. 8 ust. 1 ustawy o najmie lokali i dodatkach mieszkaniowych w brzmieniu obowiązującym w dacie śmierci najemcy. W świetle tego przepisu w razie śmierci najemcy jego zstępni, wstępni, pełnoletnie rodzeństwo, osoby przysposabiające albo przysposobione oraz osoba, która pozostawała faktycznie we wspólnym pożyciu małżeńskim z najemcą, mieszkający z nim stale do chwili jego śmierci, wstępowali w stosunek najmu lokalu oraz nabywali jego uprawnienia i obowiązki związane z tym lokalem, chyba że się tego prawa zrzekli wobec wynajmującego. Nie dotyczyło to osób, które w chwili śmierci najemcy miały tytuł prawny do zajmowania innego lokalu mieszkalnego. Powód jest synem najemczyni i wykazał ,iż zamieszkiwał z matką do chwili jej

śmierci .Natomiast strona pozwana nie udowodniła by powód miał tytuł prawny do zajmowania innego lokalu mieszkalnego . Zgodnie z art. 7 ustawy o najmie lokali i dodatkach mieszkaniowych małżonkowie wspólnie zajmujący lokal byli z mocy prawa najemcami tego lokalu, chociażby umowa najmu została zawarta tylko przez jednego z nich. Tym samym konieczne było wykazanie, że faktycznie powód mieszkał z żoną w okresie, gdy zawierała ona umowę najmu lokalu. Dowodu takiego strona pozwana nie próbowała nawet przeprowadzić pomimo spoczywającego na niej ciężaru dowodu, stosownie do art. 6 k.c. Tymczasem z dokumentu urzędowego w postaci zaświadczenia o zameldowaniu wynikało, że powód zamieszkiwał z zamiarem stałego pobytu przy ul. (...), poczynając od 10 lutego 1993 r. (por. art. 6 ust. 1 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych). Domniemanie prawdziwości tego dokumentu (por. art. 244 § 1 k.p.c.) nie zostało wzruszone. Dodatkowo z akt lokalowych lokali zajmowanych przez powoda i jego żonę wynika, że stan wskazujący na faktyczną separację małżonków w latach 90 ubiegłego wieku był już wówczas ujawniony wynajmującemu. Wobec powyższego Sąd uznał, że powód dostatecznie wykazał, że nie miał tytułu prawnego do innego lokalu i zamieszkiwał ze swoją mamą do jej śmierci. Wobec braku inicjatywy dowodowej po stronie pozwanej Sąd uznał przy tym w/w dowody za wystarczające dla udowodnienia żądania pozwu i pominął wniosek o przesłuchanie świadków wskazanych przez powoda. Mając to na uwadze powództwo o ustalenie uwzględniono w całości, a powództwo o nakazanie eksmisji powoda ,jego żony i syna należało oddalić . Powód wykazał , że przysługuje mu skuteczne prawo do władania rzeczą na podstawie stosunku najmu nawiązanego z mocy prawa po śmierci M. I.. Gdyby nawet teoretycznie tego stosunku nie nawiązał po śmierci mamy, to z pewnością wstąpiłby w stosunek najmu tego lokalu po śmierci swojego ojczyma J. I. w 2006 r., jako osoba wymieniona w art. 691 k.c. Z prawa najmu wynika zaś prawo do zamieszkiwania w lokalu wynajmowanym (por. art. 659 § 1 k.c.) skuteczne wobec właściciela. Wobec tego żądanie opuszczania lokalu przez powoda razem z członkami jego rodziny było pozbawione podstawy prawnej .O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c.

W apelacji strona pozwana zarzuciła :

- naruszenie prawa procesowego mające istotny wpływ na wynik sprawy tj. naruszenie art.233 k.p.c. poprzez dowolną ,a nie swobodną ocenę dowodów prowadzącą do

przyjęcia ,iż wystarczającym dowodem na zamieszkiwanie powoda – pozwanego wzajemnie w lokalu położonym we W. przy ul.(...) było zaświadczenie zameldowania na pobyt stały ,które jest w ocenie pozwanej dowodem niewystarczającym i nie przesądza o faktycznym zamieszkiwaniu powoda w spornym lokalu ;

- naruszenie prawa materialnego poprzez jego niezastosowanie tj. przepisu art.7 ustawy o najmie lokali i dodatkach mieszkaniowych w brzmieniu obowiązującym w dacie śmierci najemcy .

Wskazując na powyższe zarzuty strona pozwana wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa o ustalenie wstąpienia w stosunek najmu oraz nakazanie pozwanym wzajemnie W. M. ,E. M. oraz M. M. (1) ,aby opróżnili ,opuścili i wydali stronie pozwanej – powodowej wzajemnie mieszkalny położony we W. przy ul.(...)

ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania .

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd Rejonowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych , które Sąd Okręgowy przyjął za swoje i zaakceptował w pełni ich ocenę prawną .

W ocenie Sądu Okręgowego całkowicie chybione pozostawały zarzuty apelującego dotyczące przekroczenia przez Sąd Rejonowy swobodnej oceny dowodów.

Sąd I instancji należycie przeprowadził postępowanie dowodowe i w sposób zgodny z zasadą wyrażoną w art.233§1 k.p.c. ocenił je według własnego przekonania na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Za niewystarczające dla odniesienia oczekiwanego skutku uznać należy oparcie zarzutów apelacji na własnym przekonaniu strony o innej niż przyjął sąd wadze doniosłości poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena sądu (por. wyrok SN z 6.11.1998 r.,

II CKN 4/98, niepubl.). Ocena dowodów dokonana przez Sąd Rejonowy jest prawidłowa i została szeroko omówiona w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku.

Zgodzić należało się z Sądem I instancji ,iż w sytuacji ,gdy strona pozwana nie zaprzeczyła twierdzeniu powoda ,iż zamieszkiwał on z najemczynią do chwili jej śmierci oraz nie podważyła mocy dowodowej dokumentu urzędowego tj.

zaświadczenie o zameldowaniu istniały podstawy do ograniczenia postępowania dowodowego do dowodu z tego dokumentu oraz przesłuchania powoda i jego żony .

Wskazać przy tym należy ,iż zaświadczenie o zameldowaniu potwierdzało miejsce pobytu stałego powoda ,co oznacza zamieszkiwanie w określonej miejscowości pod oznaczonym adresem z zamiarem stałego przebywania (art. 10 ust.2 w zw. z art. 6 ust. 1 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych). Natomiast dla zaistnienia przesłanek pobytu stałego konieczne jest fizyczne przebywanie osoby w miejscu pobytu stałego i skupienie tam centrum życiowego. Innymi słowy dla dokonania czynności materialno - technicznej zameldowania na pobyt stały niezbędny jest nie tylko zamiar przebywania w danym lokalu, jako miejscu stałego pobytu, ale też faktyczne zamieszkanie w lokalu jest potwierdzane na formularzu meldunkowym przez właściciela lub inny podmiot dysponujący tytułem do tego lokalu ( por. wyrok WSA w Warszawie z dnia 2.07.2010 r . IV SA/Wa 262/10 , LEX nr 675298 ; wyrok WSA w Poznaniu z dnia 6.03.2012 r .,II SA/Po 1095/11 ,LEX nr 1121477 ) .

Strona pozwana podnosząc jedynie zarzut posiadania przez powoda tytułu prawnego do zajmowania innego lokalu nie przejawiła żadnej inicjatywy dowodowej dla podważenia treści tego dokumentu i wykazania faktu niezamieszkiwania powoda w spornym lokalu ,a zamieszkiwania z żoną w lokalu we W. przy ulicy (...) .

Oczywiście ma rację Sąd I instancji ,iż sam fakt zawarcia umowy najmu lokalu położonego we W. przy ulicy (...) przez żonę powoda nie był wystarczający do przyjęcia ,iż także powód posiadał tytuł prawny do zajmowania tego lokalu .

Słusznie Sąd I instancji podkreślił ,iż z literalnego brzmienia art.7 ustawy o najmie lokali i dodatkach mieszkaniowych wynikało ,iż tytuł prawny powód uzyskałby do lokalu położonego we W. przy ulicy (...) , mimo zawarcia umowy tylko przez jego żonę , gdyby lokal ten wspólnie z żoną zajmował . Tymczasem powód przedstawiając dowody z zaświadczenia o zameldowaniu oraz przesłuchania swojego i żony wykazał ,iż w latach 1993 -2000 w tym lokalu nie zamieszkiwał ,bowiem mieszkał ze swoją matką . Zasadnie przy tym dowody te Sąd I instancji uznał za wiarygodne ,wobec całkowitej bierności strony pozwanej w dowodzeniu przeciwnym .

Strona pozwana w toku postępowania dowodowego nie przedstawiła żadnych konkretnych argumentów, które dałyby Sądowi podstawę do odmiennej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego. Sąd jest organem, który dopuszcza i przeprowadza dowody w toczącym się procesie, lecz inicjatywa w tym zakresie niewątpliwie obciąża strony. Dyspozycja art. 232 k.p.c. wyraźnie stanowi, że ciężar wskazywania dowodów spoczywa na stronie, która wywodzi skutki prawne ze swych twierdzeń. Zasady ujęte w art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c. nie określają jedynie zakresu obowiązku zgłaszania dowodów przez strony, ale rozumiane muszą być przede wszystkim w ten sposób, że strona, która nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swych twierdzeń ponosi ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia, o ile ciężar dowodu, co do tych okoliczności na tej stronie spoczywał. Samo twierdzenie strony nie jest dowodem, a twierdzenie dotyczące istotnej dla sprawy okoliczności (art.227 k.p.c.) powinno być udowodnione przez stronę to twierdzenie zgłaszającą (por. wyrok SN z 22.11.2001, I PKN 660/00, Wokanda 2002/7-8/44)

Zarzuty apelacji należało uznać za bezzasadne wobec nie zaoferowania przez pozwaną Gminę stosownego materiału dowodowego.

Wobec powyższego na podstawie art. 385 k.p.c. apelację należało oddalić .