III K 112/24 - uzasadnienie Sąd Okręgowy we Wrocławiu z 2024-07-11
Sygn. akt III K 112/24
7.WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 11 lipca 2024 roku
Sąd Okręgowy we Wrocławiu III Wydział Karny w składzie:
Sędzia Tomasz Kaszyca
Ławnicy: Małgorzata Marszałek, Ewa Makieła
Protokolant: Patrycja Świtoń
Prokurator – nie stawił się
po rozpoznaniu w dniach: 3 i 27 czerwca 2024r.
sprawy:
M. S., PESEL (...), syna A. i B. z domu D., urodzonego (...) we W.,
oskarżonego o to, że:
w dniu 20 grudnia 2023r. w K. zabrał w celu przywłaszczenia pieniądze w kwocie 400 złotych oraz substancję psychotropową w postaci metadonu należące do W. Z., po uprzednim użyciu wobec niego groźby pozbawienia życia oraz przemocy, w ten sposób, że uderzał go wielokrotnie w klatkę piersiową i plecy przy użyciu niebezpiecznego narzędzia w postaci metalowego szpikulca zakończonego ostrą krawędzią, czym doprowadził go do stanu bezbronności, powodując u niego obrażenia w postaci ran kłutych na klatce piersiowej oraz odmy opłucnowej prawostronnej i krwiaka opłucnej po stronie prawej, co spowodowało naruszenie czynności narządów jego ciała na czas dłuższy niż 7 dni, czym naraził go na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, przy czym czynu tego dopuścił się mając ograniczoną w stopniu znacznym zdolność rozpoznania znaczenia czynu i pokierowania swoim postępowaniem,
tj. o czyn z art. 280§2 k.k. w zw. z art. 157§1 k.k. w zw. z art. 160§1 k.k. w zw. z art. 64 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 11§2 k.k. w zw. z art. 31§2 k.k.
*******
I. oskarżonego M. S. uznaje za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w części wstępnej wyroku, eliminując z jego opisu sformułowanie dotyczące doprowadzenia pokrzywdzonego do stanu bezbronności, tj. czynu z art. 280§2 k.k. w zw. z art. 157§1 k.k. w zw. z art. 160§1 k.k. w zw. z art. 11§2 k.k. w zw. z art. 31§2 k.k. i za to na podstawie art. 280§2 k.k. w zw. z art. 11§3 k.k. wymierza mu karę 5 (pięciu) lat pozbawienia wolności;
II. na podstawie art. 63§1 kk na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności, zalicza oskarżonemu okres zatrzymania i tymczasowego aresztowania od dnia 23 grudnia 2023r. godz. 12:45 do dnia 25 marca 2024r. godz. 12:45;
III. na podstawie art. 93a§1 pkt. 3 k.k. w zw. z art. 93b§1 k.k. w zw. z art. 93c pkt. 2 i 5 k.k. w zw. z art. 93d§5 k.k. orzeka wobec oskarżonego środek zabezpieczający w postaci terapii uzależnień od środków odurzających w warunkach oddziału zamkniętego po odbyciu kary lub warunkowym przedterminowym zwolnieniu;
IV. na podstawie art. 46§1 k.k. orzeka od oskarżonego na rzecz pokrzywdzonego W. Z. 2.000zł (dwa tysiące) złotych tytułem zadośćuczynienia oraz 400 (czterysta) złotych tytułem naprawienia szkody;
V. na podstawie art. 230§2 kpk zwraca: oskarżonemu M. S. dowody w postaci telefonu, butelek i kurtki, ujętych w wykazie na k. 270 pod poz. 3, 4 i 6; pokrzywdzonemu W. Z. dowody w postaci koszulki i butelki, ujętych w wykazie na k. 270 pod poz. 1 i 5;
VI. zasądza od Skarbu Państwa (kasa tut. Sądu) na rzecz adw. M. Z. kwotę 2509,20zł (w tym podatek VAT) tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu;
VII. zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów postępowania, w tym i opłaty w sprawie.
Małgorzata Marszałek SSO Tomasz Kaszyca Ewa Makieła
UZASADNIENIE |
|||||||||||||
Formularz UK 1 |
Sygnatura akt |
III K 112/24 |
|||||||||||
Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza. |
|||||||||||||
1. USTALENIE FAKTÓW |
|||||||||||||
1.1. Fakty uznane za udowodnione |
|||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano) |
|||||||||||
1.1.1. |
M. S. |
czyn z art. 280 §2 k.k. w zw. z art. 157 §1 k.k. w zw. z art. 160 §1 k.k. w zw. z art. 11 §2 k.k. w zw. z art. 31 §2 k.k. |
|||||||||||
Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione |
Dowód |
Numer karty |
|||||||||||
W dniu 20 grudnia 2023 r. po południu M. S. odwiedził mieszkającego w K. W. Z.. Mężczyzn łączyła powierzchowna znajomość, którą nawiązali uczęszczając na terapię metadonową w (...) we W.. Wcześniej tego dnia M. S. zadzwonił do W. Z. mówiąc, że pokłócił się z partnerką i pytając, czy pokrzywdzony ma zapasy metadonu, którym mógłby podzielić się z oskarżonym. Pokrzywdzony oświadczył, że zapasu nie ma i poprosił M. S. aby nie przyjeżdżał na próżno, gdyż pożądanej substancji od pokrzywdzonego nie dostanie. Pomimo tego około godziny 17:00 oskarżony zjawił się u W. Z., a pokrzywdzony wpuścił go do swojego mieszkania. Między mężczyznami wywiązała się rozmowa, w toku której M. S. żalił się, że rozstał się z dziewczyną, czeka go „10 lat odsiadki” i chciałby kupić od pokrzywdzonego metadon. W. Z. konsekwentnie powtarzał, że posiada tylko zapas metadonu na własne potrzeby i nie zamierza się nim, nawet odpłatnie, dzielić z oskarżonym. W trakcie wizyty oskarżony na kilka minut wyszedł z mieszkania W. Z., a po powrocie kontynuował narzekanie na swoją aktualną sytuację życiową. Pokrzywdzony nie był zainteresowany dalszą rozmową. |
Wyjaśnienia oskarżonego M. S. (dowód również dla dalszych faktów wymienionych w części 1.1.1 niniejszego formularza) |
k. 60-64, k. 68, k. 72, k. 397, k. 416, k. 496—497 |
|||||||||||
Zeznania pokrzywdzonego W. Z. (dowód również dla dalszych faktów wymienionych w części 1.1.1 niniejszego formularza) |
k. 3-5, k. 261-262, k. 497-499 |
||||||||||||
Karta identyfikacyjna uczestnika programu metadonowego – W. Z. |
k. 10-13 |
||||||||||||
Wobec obojętnej postawy W. Z., który konsekwentnie odmawiał udzielenia lub sprzedaży swojego lekarstwa, oskarżony M. S. oświadczył, że „nie ma nic do stracenia” i zaatakował pokrzywdzonego przypominającym dłuto metalowym szpikulcem, zadając mu ciosy w klatkę piersiową i plecy, i grożąc mu, że go zabije, jeżeli pokrzywdzony nie odda mu metadonu. Pokrzywdzony bronił się i po chwili udało mu się wytrącić szpikulec z ręki napastnika, dzięki czemu przerwał atak i wskazał oskarżonemu szafkę, w której trzymał metadon. Oskarżony wyjął butelkę z substancją i od razu zażył jej dawkę, zaś pokrzywdzony w tym czasie udał się do łazienki i zobaczył, że jest obficie zakrwawiony. W. Z. wrócił do pokoju, w którym nadal przebywał oskarżony i domagał się od niego opuszczenia mieszkania oraz umożliwienia wezwania pomocy. Oskarżony zażądał, aby pokrzywdzony pokazał mu swój telefon na dowód tego, że nie zawiadomił nikogo o zaistniałej sytuacji. W pewnym momencie do M. S. zadzwonił telefon komórkowy, który oskarżony odebrał, a następnie poinformował rozmówcę, że „wszystko jest w porządku, już schodzi”. Po zakończeniu rozmowy telefonicznej oskarżony po raz kolejny groził pokrzywdzonemu, mówiąc, że „jest z kolegami”. Ostatecznie M. S. wyszedł z mieszkania pokrzywdzonego, zabierając ze sobą butelkę z metadonem oraz gotówkę w kwocie 400 zł, którą zabrał ze stołu podczas gdy pokrzywdzony przebywał w łazience. Zapis z zabezpieczonego w toku śledztwa monitoringu potwierdził, że w dniu 20 grudnia 2023 r. około godziny 16:26 oskarżony M. S. zjawił się u drzwi mieszkania pokrzywdzonego i został przez niego wpuszczony do środka. Zgodnie z załączonymi do opinii biegłego wydrukami z nagrania około godziny 16:35 M. S. wyszedł z mieszkania, a po około 5 minutach – o godzinie 16:40 wrócił do niego. Następnie po upływie 24 minut M. S. ponownie opuszcza mieszkanie pokrzywdzonego, trzymając w dłoni butelkę z białą etykietą. Kolejno o godzinie 17:51 u drzwi zjawiają się sąsiedzi, których pokrzywdzony wezwał na pomoc. Monitoring potwierdza, że w trakcie zdarzenia jedyną osobą, która odwiedziła W. Z. był M. S., którego dodatkowo na nagraniu zidentyfikował nie tylko pokrzywdzony, ale również świadek A. F.. W toku badania telefonu komórkowego zabezpieczonego od oskarżonego biegły zabezpieczył wiadomości sms jasno wskazujące na to, że przed zdarzeniem M. S. miał problemy finansowe. Dodatkowo w dniu 23.12.2023 r. oskarżony otrzymał wiadomość o treści „Co Ty odjebales? Kogo pocgales czyms?”. |
Protokół oględzin mieszkania W. Z. przy ul. (...) w K. wraz z dokumentacją fotograficzną |
k. 14-29 |
|||||||||||
Protokół zatrzymania rzeczy - wideorejestratora |
k. 34-36 |
||||||||||||
Protokół przeszukania mieszkania M. S. przy ul. (...) w W. wraz ze spisem i opisem rzeczy |
k. 45-47 |
||||||||||||
Protokół przeszukania osoby M. S. wraz ze spisem i opisem rzeczy |
k. 48-50 |
||||||||||||
Opinia biegłego z zakresu informatyki wraz z płytą CD Ustna opinia biegłego z zakresu informatyki |
k. 140-256 k. 513 |
||||||||||||
Dowody rzeczowe – butelki szklane koloru brązowego z nakrętkami koloru białego o różnej pojemności, koszulka, granatowa kurtka |
Wykaz dowodów rzeczowych k. 270 |
||||||||||||
Zeznania świadka A. F. |
k.369-371 k. 500-501 |
||||||||||||
Pierwszej pomocy W. Z. udzielili sąsiedzi, których telefonicznie poinformował o zaistniałej sytuacji i poprosił o opatrzenie ran. Pomimo namawiania ze strony sąsiadów początkowo pokrzywdzony nie chciał zgłosić się po pomoc medyczną oraz poinformować organy ścigania, obawiając się zemsty ze strony oskarżonego. Ostatecznie jednak dwa dni po zdarzeniu, w dniu 22 grudnia 2023 r., W. Z. udał się na Komisariat Policji w K., gdzie złożył zawiadomienie o zaistniałym zdarzeniu, zaś funkcjonariusze policji – widząc jego obrażenia – wezwali pogotowie ratunkowe. Pokrzywdzony został przetransportowany do szpitala przy ul. (...) we W., gdzie udzielono mu pomocy lekarskiej. |
Zeznania świadka S. S. |
k. 30-31 k. 499-500 |
|||||||||||
W wyniku działania M. S. pokrzywdzony doznał obrażeń ciała w postaci ran kłutych na klatce piersiowej oraz odmy opłucnowej prawostronnej i krwiaka opłucnej po stronie prawej, co spowodowało naruszenie czynności narządów jego ciała na czas dłuższy niż 7 dni i stanowiło bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. |
Dokumentacja medyczna W. Z. |
Załącznik nr 1 do akt głównych sprawy |
|||||||||||
Opinia sądowo-lekarska z dnia 24.12.2023 r. |
k. 52-57 |
||||||||||||
Opinia sądowo-lekarska z dnia 13.03.2024 r. |
k. 380-386 |
||||||||||||
Opinia sądowo-lekarska z dnia 13.04.2024 r. |
k. 406-413 |
||||||||||||
M. S. jest uzależniony od alkoholu i narkotyków, w związku ze stwierdzonym nałogiem leczył się odwykowo. W krytycznym czasie, w odniesieniu do przedstawionego zarzutu M. S. miał ograniczoną w stopniu znacznym zdolność rozpoznania znaczenia czynu i pokierowania swoim postępowaniem, albowiem znajdował się w stanie „głodu” związanego z uzależnieniem m.in. od metadonu. W ocenie biegłych psychiatrów oraz biegłej psycholog przypisany oskarżonemu czyn popełniony został w związku z uzależnieniem, zaś fakt jego popełnienia wskazuje na ograniczoną samokontrolę zachowań, zaburzoną z powodu pogorszenia stanu psychicznego na gruncie uzależnienia i występowania objawów abstynencyjnych. Ze względu na skutki uzależnienia na działanie i funkcjonowanie oskarżonego biegłe stwierdziły istnienie wysokiego prawdopodobieństwa ponownego dopuszczenia się przez niego czynu o znacznej szkodliwości społecznej. W ocenie biegłych oskarżony wymaga zastosowania środka zabezpieczającego w postaci terapii uzależnień, którą może odbywać w warunkach pozbawienia wolności lub – w przypadku niezastosowania kary pozbawienia wolności – w warunkach oddziału zamkniętego. |
Dokumentacja medyczna M. S. |
Załącznik nr 1 do akt głównych sprawy |
|||||||||||
Opinia sądowo-psychiatryczna |
k. 310-317 |
||||||||||||
Kwestionariusz zebrania informacji przez specjalistę terapii uzależnień |
k. 334-346 |
||||||||||||
Opinia sądowo-psychologiczna |
k. 504 (koperta) |
||||||||||||
M. S. nie był w przeszłości objęty dozorem kuratora. Z informacji uzyskanych od byłej partnerki oskarżonego, A. F., wynika, iż od lat nadużywał środków odurzających. Oskarżony ma dwoje dzieci, z dwóch różnych związków, przy czym z uwagi na postawę jednej z byłych partnerek nie utrzymuje kontaktu z 15 letnim synem, uczestnicząc jedynie w wychowaniu 2 letniej córki. W połowie grudnia 2023 r. ówczesna partnerka M. S., A. F., podjęła decyzję o rozstaniu, co było spowodowane nasileniem uzależnienia oskarżonego, jego trudnościami z utrzymaniem zatrudnienia i tym, że nie łożył na utrzymanie rodziny. |
Kwestionariusz wywiadu środowiskowego |
k. 359-360 |
|||||||||||
M. S. był wcześniej wielokrotnie karany sądownie, w tym m.in. za przestępstwo z art. 62 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca 2005 r. oraz art. 278 §1 k.k. |
Informacja z KRK |
k. 296-298 |
|||||||||||
1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
|||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano) |
|||||||||||
Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione |
Dowód |
Numer karty |
|||||||||||
2. OCena DOWOdów |
|||||||||||||
2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
|||||||||||||
Lp. faktu z pkt 1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
|||||||||||
Częściowo wyjaśnienia oskarżonego M. S. |
W toku postępowania oskarżony M. S. modyfikował swoje wyjaśnienia i wobec tego Sąd uznał je za wiarygodne tylko częściowo, w zakresie w jakim znajdowały pokrycie w pozostałym zgromadzonym w toku postępowania materiale dowodowym – a zatem co do tego, że oskarżony odczuwał „głód” narkotykowy i w dniu 20 grudnia 2023 r. udał się do W. Z. w celu zakupienia lub otrzymania metadonu, a wobec niechętnej postawy pokrzywdzonego zaatakował go własnoręcznie wykonanym, przypominającym dłuto szpikulcem, zadając mu ciosy w klatkę piersiową aż do momentu, w którym pokrzywdzony wskazał mu, gdzie znajduje się butelka z metadonem, z której M. S. pobrał i zażył dawkę substancji, a następnie zabrał resztę i wyszedł. Wyjaśnienia oskarżonego co do tego w jaki sposób zaatakował W. Z. były zbieżne zarówno z zeznaniami pokrzywdzonego jak i z dokumentacją medyczną i opiniami sądowo-lekarskimi szczegółowo odnoszącymi się do spowodowanych u niego obrażeń. Sąd miał przy tym na uwadze, że w toku pierwszego przesłuchania w ramach śledztwa M. S. częściowo przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu potwierdzając, że zaatakował W. Z., dźgając go szpikulcem w klatkę piersiową i przedstawił swoją wersję pozostałych okoliczności zdarzenia, zaś w toku kolejnych przesłuchań jeszcze na etapie postępowania przygotowawczego podtrzymywał swoje wcześniejsze wyjaśnienia, dodając, że w trakcie zdarzenia był „na głodzie” i nie wiedział, co robi. W toku ostatniego przesłuchania w ramach śledztwa, po zmianie przedstawionego mu zarzutu, oskarżony nie był w stanie określić, czy przyznaje się do zarzuconego mu czynu i stwierdził, że nie pamięta przebiegu zdarzenia. Na etapie jurysdykcyjnym oskarżony kontynuował linię obrony polegającą na zasłanianiu się niepamięcią co krytycznego momentu zdarzenia - ataku na pokrzywdzonego - opisując jedynie okoliczności poprzedzające zdarzenie: swój problem z uzależnieniem, plan zakupu środka odurzającego od W. Z. i spotkanie z pokrzywdzonym, oraz chwilę po zdarzeniu, kiedy zorientował się, że pokrzywdzony jest zakrwawiony. W ocenie Sądu opisana powyżej zmiana wyjaśnień stanowi wyraz przyjętej przez oskarżonego linii obrony. Wprawdzie nie należy do rzadkości sytuacja, kiedy z uwagi na upływ czasu uczestnicy zdarzenia lub świadkowie coraz mniej dokładnie pamiętają okoliczności zaistniałego wydarzenia, jednak w ocenie Sądu w niniejszej sprawie tego typu sytuacja nie zaistniała – oskarżony opisuje bowiem szczegółowo pozostałe okoliczności zdarzenia poza samym atakiem na W. Z., którego rzekomo nie pamięta. Co do przedstawionej przez oskarżonego wersji wydarzeń odnoszącej się do okoliczności poprzedzających krytyczny moment ataku na W. Z. – Sąd nie dał oskarżonemu wiary, albowiem jego wyjaśnienia były w tym zakresie sprzeczne ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, o czym szczegółowo poniżej w dalszej części niniejszego uzasadnienia. Na wiarę nie zasługiwały także te wyjaśnienia, w których oskarżony zaprzeczał zabraniu z mieszkania pokrzywdzonego butelki z metadonem i gotówki w kwocie 400 zł. |
||||||||||||
Zeznania pokrzywdzonego W. Z. |
Sąd w całości dał wiarę zeznaniom pokrzywdzonego co do przebiegu zdarzenia, albowiem były one spójne, logiczne i w pełni korespondowały z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym. W szczególności za wiarygodną, albowiem znajdowała ona potwierdzenie również w wyjaśnieniach oskarżonego, Sąd uznał tę część depozycji W. Z., w których wskazywał on że w dniu zdarzenia M. S. żądał od pokrzywdzonego podzielenia się posiadanym metadonem, a wobec odmowy pokrzywdzonego zaatakował go szpikulcem przypominającym dłuto lub śrubokręt, zadając ciosy w klatkę piersiową. Zgodnie z zeznaniami pokrzywdzonego w dniu zdarzenia oskarżony bez zaproszenia przyjechał do jego mieszkania i żądał podzielenia się zapasami metadonu, który pokrzywdzony legalnie posiadał jako pacjent terapii uzależnień. W kulminacyjnym momencie trwającej między mężczyznami rozmowy, podczas której W. Z. konsekwentnie odmawiał podzielenia się z oskarżonym substancją odurzającą, M. S. miał stwierdzić, że jego związek się rozpadł, czeka go wieloletni pobyt w zakładzie karnym i wobec tego nie ma nic do stracenia, a następnie rzucił się na pokrzywdzonego uderzając go szpikulcem i jednocześnie grożąc, że zabije go, jeśli ten nie wskaże, gdzie znajduje się butelka z metadonem. Pokrzywdzony wskazał, iż w pewnym momencie udało mu się wykręcić szpikulec z ręki napastnika i wyłącznie dzięki temu M. S. przerwał atak. Wykorzystując sytuację i obawiając się dalszych działań ze strony oskarżonego, W. Z. ostatecznie wskazał ręką szafkę, w której trzymał lekarstwo. Dopiero wówczas M. S. odsunął się od pokrzywdzonego, który udał się do łazienki i odkrył, że jest cały zakrwawiony. Pokrzywdzony wskazał, że po wyjściu z łazienki prosił oskarżonego o opuszczenie mieszkania i umożliwienie mu wezwania pomocy, jednak wówczas oskarżony skupiał swoją uwagę na zażyciu dawki metadonu. Po chwili do M. S. zadzwonił telefon, oskarżony wówczas powiedział rozmówcy, że „już schodzi”, a następnie zażądał aby pokrzywdzony pokazał mu swój telefon na dowód tego, że nie wzywał pomocy ani służb, a następnie zagroził pokrzywdzonemu, że „jest z kolegami”. Ostatecznie oskarżony opuścił mieszkanie, zabierając ze sobą butelkę z metadonem oraz zwitek pieniędzy, który leżał na stole – o czym pokrzywdzony zorientował się dopiero po chwili, kiedy M. S. już opuścił jego mieszkanie. Należy przy tym podkreślić, że w przeciwieństwie do oskarżonego, który w toku postępowania modyfikował swoją wersję wydarzeń, dopasowując ją do aktualnej taktyki procesowej – pokrzywdzony już od pierwszego przesłuchania zeznawał w sposób konsekwentny i spójny, a ewentualne drobne rozbieżności między treścią jego zeznań w toku poszczególnych przesłuchań dotyczyły kwestii drugorzędnych i mogły wynikać z upływu czasu od zdarzenia przestępnego. W kontekście jednak całokształtu złożonych przez W. Z. depozycji, zweryfikowanych przez pryzmat pozostałego zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, Sąd ocenił go jako wiarygodnego w zakresie przedstawianego opisu wydarzeń. Sąd miał również bezpośredni kontakt z pokrzywdzonym i w oparciu o spostrzeżenia w czasie składania przez niego zeznań mógł nabrać osobistego przekonania, co do wiarygodności prezentowanych relacji (spostrzeżenia i wrażenia odniesione w trakcie bezpośredniego przesłuchania) |
||||||||||||
Zeznania świadków S. S. A. F. |
Sąd nie znalazł podstaw do kwestionowania wiarygodności zeznań w/w świadków, albowiem były one spójne, logiczne, szczegółowe oraz znajdowały oparcie w pozostałym zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym. Wskazać przy tym należy, że wprawdzie żadna ze wskazanych osób nie była bezpośrednim świadkiem krytycznego zdarzenia, jednak Sąd nie ma zastrzeżeń co do wartości dowodowej ich relacji, albowiem stanowią one potwierdzenie okoliczności poprzedzających zdarzenie (zeznania A. F.) oraz bezpośrednich skutków zdarzenia – obrażeń, które odniósł W. Z. na skutek ataku M. S. (zeznania S. S.). Dzięki zeznaniom A. F., korespondującym również z treścią wywiadu środowiskowego, potwierdzenie znalazła relacja pokrzywdzonego, który kilkukrotnie wskazywał, że motywację oskarżonego do ataku stanowiło m.in. to, że rozstał się z partnerką i „nie ma nic do stracenia”. Świadek potwierdziła również stopień zaawansowania nałogu M. S. oraz wynikające z niego trudności w utrzymaniu zatrudnienia i problemy finansowe, co z kolei umożliwiło zweryfikowanie twierdzeń oskarżonego co do tego, że miał wystarczająco dużo pieniędzy, więc nie tylko mógł kupić metadon od pokrzywdzonego, ale również nie miał potrzeby zabierać mu pieniędzy leżących na stoliku. Świadek zeznała również, że od wspólnego znajomego dowiedziała się, że M. S. „podźgał jakiegoś chłopaka” i dysponował zdjęciami, na których było widać dużo krwi, a nadto „poszło o pieniądze”. Z kolei świadek S. S. w swoich zeznaniach odniósł się do obrażeń odniesionych przez W. Z., był on bowiem jedną z pierwszych osób, które miały kontakt z pokrzywdzonym niedługo po zdarzeniu. Tuż po wyjściu M. S. pokrzywdzony zadzwonił do S. S., swojego sąsiada, poinformował go o tym, że został „podźgany jakimś narzędziem i strasznie leje się krew” i poprosił o pomoc. Po przyjeździe na miejsce świadek wraz z małżonką udzielili pokrzywdzonemu pierwszej pomocy – opatrzyli jego rany, proponując wezwanie karetki pogotowia, czemu jednak pokrzywdzony się sprzeciwiał. Nagranie z wideorejestratora umieszczonego nad drzwiami wejściowymi do mieszkania W. Z. potwierdza przyjazd świadka na miejsce w krótkim odstępie czasu od zdarzenia. Świadek potwierdził również, że na kilka dni przed zdarzeniem pożyczył pokrzywdzonemu pieniądze w kwocie 400 zł, których brak W. Z. zauważył już krótką chwilę po zdarzeniu i poinformował o tym sąsiada. |
||||||||||||
Karta identyfikacyjna uczestnika programu metadonowego – W. Z. |
Brak podstaw do kwestionowania prawdziwości i wiarygodności dowodu. |
||||||||||||
Protokół oględzin mieszkania W. Z. przy ul. (...) w K. wraz z dokumentacją fotograficzną; Protokół zatrzymania rzeczy – wideorejestratora; Protokół przeszukania mieszkania M. S. przy ul. (...) w W. wraz ze spisem i opisem rzeczy; Protokół przeszukania osoby M. S. wraz ze spisem i opisem rzeczy; |
Brak podstaw do kwestionowania wiarygodności wymienionych dowodów. Czynności procesowe przeprowadzono w sposób prawidłowy, były one celowe i uzasadnione, a sporządzone w ich trakcie protokoły odpowiadają wymogom formalnym właściwym dla tego rodzaju dokumentów. |
||||||||||||
Opinia biegłego z zakresu informatyki wraz z płytą CD Ustna opinia biegłego z zakresu informatyki |
Brak podstaw do kwestionowania treści opinii biegłego, albowiem została ona sporządzona przez profesjonalny podmiot, a jej treść jest zrozumiała, szczegółowa i pełna. Badania prowadzone przez biegłego dotyczyły dwóch urządzeń elektronicznych – wideorejestratora, umieszczonego nad drzwiami wejściowymi do mieszkania pokrzywdzonego oraz telefonu komórkowego zabezpieczonego od oskarżonego. Złożona przez biegłego ustna, uzupełniająca opinia również nie budzi zastrzeżeń Sądu. Biegły w logiczny sposób wyjaśnił, z czego wynika złudzenie różnicy w kolorze odzieży oskarżonego na wydrukach nagrania z wideorejestratora. |
||||||||||||
Dowody rzeczowe – butelki szklane koloru brązowego z nakrętkami koloru białego o różnej pojemności, koszulka, granatowa kurtka |
Brak podstaw do kwestionowania wiarygodności wymienionych dowodów rzeczowych, w poczet których zaliczono przedmioty ujawnione w toku przeszukania u oskarżonego M. S.. |
||||||||||||
Dokumentacja medyczna W. Z. Dokumentacja medyczna M. S. |
Brak podstaw do kwestionowania prawdziwości i wiarygodności dowodu. Z dokumentacji medycznej W. Z. wynika, że na skutek odniesionych obrażeń wymagał on hospitalizacji i zabiegu operacyjnego, w toku którego w dniu 23 grudnia 2023 r. (trzy dni po zdarzeniu) odessano ok. 1000 ml krwi i skrzepów z prawej jamy opłucnowej. Na podstawie powyższej okoliczności przyjąć należy, że ciosy zadane pokrzywdzonemu spowodowały utratę co najmniej 1000 ml krwi. |
||||||||||||
Opinie sądowo-lekarskie z dnia 24.12.2023 r., 13.03.2024 r. oraz 13.04.2024 r. dot. obrażeń W. Z. |
Wskazać w pierwszej kolejności należy, iż w niniejszej sprawie przeprowadzono łącznie trzy opinie sądowo-lekarskie odnoszące się do obrażeń odniesionych przez W. Z. na skutek zdarzenia i choć brak było podstaw do ich kwestionowania, tak Sąd oparł się przede wszystkim na opinii chronologicznie ostatniej – z uwagi na to, że biegły sporządzając ją dysponował wówczas najpełniejszym materiałem dowodowym, uwzględniającym także treść depozycji złożonych przez oskarżonego i pokrzywdzonego, także w ocenie Sądu opinia ta przedstawiała największą wartość dowodową. Sąd nie znalazł podstaw do kwestionowania konkluzji przedstawionych w opracowanej przez profesjonalny podmiot, a w swej treści szczegółowej, zrozumiałej i pełnej opinii. Opierając się na całokształcie materiału dowodowego biegły stwierdził u pokrzywdzonego obrażenia w postaci ran kłutych na klatce piersiowej po stronie prawej (na powierzchni przedniej: w okolicy obojczyka i okolicy sutka; na powierzchni tylnej: w okolicy nadłopatkowej i w dolnej części klatki piersiowej), odmy opłucnowej prawostronnej oraz krwiaka opłucnej po stronie prawej. Obrażenia te powstały od działania narzędzi ostrych, kończystych lub wskutek uderzenia o takie narzędzia, a nadto mogły powstać w czasie i okolicznościach ustalonych w toku postępowania. Obrażenia spowodowane u pokrzywdzonego W. Z. odpowiadają średniemu uszczerbkowi na zdrowiu w rozumieniu art. 157 §1 k.k. Biegły stwierdził, że działanie M. S. w postaci zadawania ciosów narzędziem kończystym w klatkę piersiową pokrzywdzonego naraziło go na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu w myśl art. 160 §1 k.k. |
||||||||||||
Opinia sądowo-psychiatryczna i opinia psychologiczna dot. M. S. |
Brak podstaw do kwestionowania konkluzji przedstawionych w sporządzonej przez specjalistów, a w swej treści szczegółowej, zrozumiałej i kompletnej opinii. Zarówno biegłe z zakresu psychiatrii sądowej jak i biegła psycholog stwierdziły u oskarżonego cechy uzależnienia od metadonu i innych substancji psychoaktywnych, które powoduje istnienie wysokiego prawdopodobieństwa dopuszczenia się przez oskarżonego czynów zabronionych o znacznej szkodliwości społecznej. |
||||||||||||
Kwestionariusz zebrania informacji przez specjalistę terapii uzależnień |
Brak podstaw do kwestionowania prawdziwości i wiarygodności dowodu. |
||||||||||||
Kwestionariusz wywiadu środowiskowego |
Brak podstaw do kwestionowania prawdziwości i wiarygodności dowodu. W toku wywiadu środowiskowego potwierdzono, iż oskarżony był uzależniony od środków odurzających, a w konsekwencji miał trudności z utrzymaniem zatrudnienia i wynikające z tego problemy finansowe. Okoliczności powyższe doprowadziły do rozpadu związku między M. S. a A. F., co wpłynęło negatywnie na stan psychiczny oskarżonego i pośrednio wpłynęło na jego motywację do popełnienia czynu zabronionego. |
||||||||||||
Dane o karalności |
Brak podstaw do kwestionowania prawdziwości i wiarygodności dowodu. |
||||||||||||
2.2.
Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
|||||||||||||
Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
|||||||||||
Częściowo wyjaśnienia oskarżonego M. S. |
Wyjaśnienia M. S. odnoszące się do okoliczności popełnionego przez niego czynu są niespójne i niekonsekwentne, w ocenie Sądu stanowią jedynie przyjętą przez niego linię obrony, obliczoną na zminimalizowanie grożących mu prawnokarnych konsekwencji. W trakcie pierwszego przesłuchania oskarżony częściowo przyznał się do popełnienia zarzuconego mu czynu, potwierdzając, że zaatakował W. Z. szpikulcem, aby ten wskazał mu miejsce przechowywania metadonu. M. S. przyznał, że zadał pokrzywdzonemu kilka ciosów własnoręcznie wykonanym narzędziem, w tym w klatkę piersiową i w plecy, a następnie zabrał od niego metadon. Jednocześnie zaprzeczył, aby zabrał od niego jakiekolwiek pieniądze. W toku kolejnych przesłuchań na etapie przygotowawczym oskarżony podtrzymywał złożone uprzednio wyjaśnienia i odmawiał składania dalszych depozycji, wskazując przy tym jedynie, że do popełnienia zarzuconego mu czynu skłonił go głód narkotykowy. Ostatecznie jednak oskarżony przyjął taktykę procesową polegającą na zasłanianiu się niepamięcią. Przed Sądem oskarżony podtrzymał częściowe przyznanie się do popełnienia zarzuconego mu czynu, wskazując jednocześnie że zupełnie nie pamięta momentu ataku na W. Z. i w nieprzekonywujący sposób przedstawiając pozostałe okoliczności zdarzenia. W pierwszej kolejności Sąd nie dał wiary twierdzeniom oskarżonego, który wskazywał, że regularnie kupował metadon od W. Z. i również w dniu zdarzenia udał się do pokrzywdzonego w celu zakupu substancji. Wersji takiej jednoznacznie przeczy relacja pokrzywdzonego, który jasno wskazywał, że jako pacjent (...) podlegał rygorystycznemu reżimowi co do otrzymywania metadonu, którego jako osoba uzależniona również potrzebował. W toku postępowania ustalono, że pomimo nałogu W. Z. był osobą prawidłowo funkcjonującą w społeczeństwie, zaś jego sąsiad potwierdził, że nigdy nie zaobserwował u niego ani efektów nadużywania substancji psychoaktywnej, ani objawów odstawienia. W ocenie Sądu z powyższych ustaleń, wynikających wprost z materiału dowodowego wynika iż mało prawdopodobne jest, aby W. Z. sprzedawał oskarżonemu swoje dawki metadonu, zwłaszcza że sam M. S. również był pacjentem wyżej wymienionej Poradni. Kolejno Sąd jako niewiarygodne odrzucił twierdzenia oskarżonego co do tego, że w dniu zdarzenia posiadał on pieniądze pozwalające na zakup metadonu oraz że nie zabrał W. Z. gotówki leżącej na stoliku, bo „nie potrzebował pieniędzy, zawsze miał pieniądze”. W toku rozprawy oskarżony wskazał, że w grudniu 2023 r. pracował w firmie (...), gdzie jako brygadzista zarabiał 4000 zł netto miesięcznie i wobec tego nie było powodu, aby miał dokonać zaboru gotówki i metadony, należących do pokrzywdzonego. Tymczasem z dowodów w postaci wywiadu środowiskowego i zeznań świadka A. F. wynika jednoznacznie, że około pół roku przed zdarzeniem pokrzywdzony uległ wypadkowi w pracy i doznał urazu nogi, wobec czego po kilku miesiącach zwolnienia lekarskiego przeszedł na zasiłek rehabilitacyjny i nie otrzymywał już wówczas wynagrodzenia. Również analiza wiadomości sms zabezpieczonych na telefonie oskarżonego wskazuje, że przed zdarzeniem miał on problemy finansowe, co wprost przeczy jego wyjaśnieniom w tym zakresie i jednocześnie dowodzi, że miał motyw aby dokonać zaboru zarówno środka odurzającego jak i leżącej na stole gotówki. Jako niewiarygodną Sąd odrzucił również tę część wyjaśnień, w której M. S. opisywał przebieg spotkania z pokrzywdzonym jeszcze przed dokonaniem rozboju. Oskarżony wskazał, że w trakcie odwiedzin u W. Z. wspólnie palili metamfetaminę i zażywali metadon, po czym stracił przytomność, a kiedy się ocknął, zorientował się że pokrzywdzony jest zakrwawiony. Powyższym twierdzeniom przeczy całokształt zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. Sąd nie dał również wiary tym wyjaśnieniom oskarżonego, w których przeczy on aby miał przy sobie jakiekolwiek narzędzie mogące posłużyć mu do ataku na pokrzywdzonego, a w szczególności wyklucza, aby mógł to być szpikulec. Wprawdzie w toku czynności procesowych narzędzia nie odnaleziono, jednak jego opis podał zarówno pokrzywdzony, jak i sam oskarżony – w trakcie swojego pierwszego przesłuchania. W ocenie Sądu z uwagi na powyższe okoliczności wyjaśnienia oskarżonego w przeważającej mierze nie zasługują na wiarę. Są chaotyczne, wzajemnie sprzeczne i niezgodne z zasadami logiki i doświadczenia życiowego, a co więcej nie korespondują z pozostałym zgromadzonym w toku postępowania materiałem dowodowym – w tym w szczególności z zeznaniami pokrzywdzonego i świadków, opinią biegłego z zakresu informatyki i załączonymi do niej materiałami oraz opiniami sądowo-lekarskimi dotyczącymi obrażeń odniesionych przez W. Z.. |
||||||||||||
Opinia z zakresu genetyki sądowej k. 387-392 |
Nie kwestionując prawdziwości i wiarygodności dowodu z opinii biegłych Sąd stwierdził, iż nie ma on znaczenia dla ustalenia faktów w sprawie, albowiem w toku przeprowadzonych badań genetycznych biegli nie stwierdzili obecności materiału biologicznego W. Z. na granatowej kurtce zabezpieczonej od oskarżonego. |
||||||||||||
3. PODSTAWA PRAWNA WYROKU |
|||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Oskarżony |
||||||||||||
☒ |
3.1. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem |
M. S. |
|||||||||||
Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej |
|||||||||||||
W ocenie Sądu czyn oskarżonego M. S. wyczerpał znamiona przestępstwa z art. art. 280 § 2 k.k. i art. 157 § 1 k.k. w zw. z art. 160 §1 k.k. w zw. z art. 11 §2 k.k. w zw. z art. 31 §2 k.k. Przestępstwo określone w art. 280 § 2 k.k. popełnia sprawca, który kradnie, używając przemocy wobec osoby lub grożąc natychmiastowym jej użyciem albo doprowadzając człowieka do stanu nieprzytomności lub bezbronności, przy czym posługuje się bronią palną, nożem lub innym podobnie niebezpiecznym przedmiotem lub środkiem obezwładniającym albo działa w inny sposób bezpośrednio zagrażający życiu lub wspólnie z inną osobą, która posługuje się taką bronią, przedmiotem, środkiem lub sposobem. Rozbój stanowi kwalifikowaną postać kradzieży, albowiem do jego ustawowych znamion należą wszystkie znamiona kradzieży (zabór cudzej rzeczy ruchomej w celu przywłaszczenia) oraz dodatkowe działania sprawcy wobec pokrzywdzonego (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 27 maja 1993 r., II Akr 169/93, OSA 1994, z. 2, poz. 8). Tymi dodatkowymi działaniami sprawcy, kwalifikującymi postać kradzieży są użycie przemocy, groźba natychmiastowego użycia przemocy albo doprowadzenie człowieka do stanu nieprzytomności lub bezbronności. W przypadku tzw. rozboju kwalifikowanego dodatkowym znamieniem rozboju jest posłużenie się bronią palną, nożem lub innym podobnie niebezpiecznym przedmiotem lub środkiem obezwładniającym albo działanie w inny sposób bezpośrednio zagrażający życiu lub wspólnie z inną osobą, która posługuje się taką bronią, przedmiotem, środkiem lub sposobem. Analiza znamion przestępstwa z art. 280 § 2 k.k. w zestawieniu z ustalonym sposobem zachowania oskarżonego prowadzi do wniosku, że M. S. zrealizował wszystkie znamiona przestępstwa z art. 280 § 2 k.k., ale dla oddania pełnej zawartości kryminalnej jego czynu konieczne było zawarcie w opisie przypisanego mu czynów pozostałych zachowań, w tym przybierających postać przestępstwa z art. 157 § 1 k.k. oraz art. 160 §1 k.k., czemu wyraz daje przyjęta kumulatywna kwalifikacja prawna. W pierwszej kolejności konieczne jest dokonanie wykładni nieostrego terminu, stanowiącego znamię czasownikowe rozboju z art. 280 § 2 k.k. Ustawodawca wskazuje bowiem na „posługiwanie się” przez sprawcę bronią palną, nożem lub innym podobnie niebezpiecznym przedmiotem. Zwrot ten zarówno w piśmiennictwie jak i w orzecznictwie intepretowany jest szeroko i nadawane jest mu znaczenie szersze niż pojęcie używania. W jego ramach mieści się zatem wszelkie manipulowanie takimi przedmiotami, w tym nawet tylko ich okazywanie w celu wzbudzenia w ofierze obawy ich użycia (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 14 października 2004 r., II AKa 182/04, A. Marek, Kodeks karny. Komentarz, wyd. V, Wolters Kluwer Polska 2010). "Posługiwaniem się" będzie więc także sama demonstracja takiego przedmiotu, którego sprawca może użyć w wybranym przez siebie momencie działania, składającego się na pozostałe znamiona rozboju. Znamię „posługiwania się nożem” w ugruntowanym już w tym zakresie orzecznictwie rozumiane jest zatem szerzej aniżeli pojęcie użycia noża i stąd posłużeniem się jest również np. demonstrowanie, czy okazanie noża napadniętemu w celu wzbudzenia obawy jego użycia w przypadku stawiania oporu przed zaborem mienia. W realiach niniejszej sprawy nie ulega wątpliwości, że oskarżony szpikulcem posłużył się w rozumieniu tego przepisu, a jego użycie polegało zarówno na zadawaniu pokrzywdzonemu ciosów w klatkę piersiową i plecy, a jego użycie poprzedzało skierowanie do niego słów „nie mam nic do stracenia, zabiję cię”, co w ocenie Sądu zarówno w obliczu treści wypowiedzianych przez M. S. słów jak i jego dalszego zachowania, polegającego na energicznym uderzaniu pokrzywdzonego końcem szpikulca bezspornie stanowiło groźbę pozbawienia pokrzywdzonego życia. Uwzględniając całokształt okoliczności niniejszej sprawy zarówno w akcie oskarżenia jak i w zapadłym orzeczeniu przyjęto, iż działanie oskarżonego M. S. stanowiło kwalifikowaną postać rozboju z art. 280 §2 k.k., polegającą na dokonaniu tego czynu zabronionego z użyciem niebezpiecznego przedmiotu. Zgodnie z treścią przedmiotowego przepisu, kwalifikowaną postać rozboju stanowi sytuacja, w której sprawca posługuje się bronią palną, nożem lub innym podobnie niebezpiecznym przedmiotem lub środkiem obezwładniającym albo działa w inny sposób bezpośrednio zagrażający życiu lub wspólnie z inną osobą, która posługuje się taką bronią, przedmiotem, środkiem lub sposobem. Pojęcie „innego podobnie (do noża) niebezpiecznego przedmiotu” stanowi znamię nieostre, stąd w praktyce interpretacja tego pojęcia spoczywa na sądzie orzekającym w sprawie i każdorazowo należy uzależnić ją od konkretnych okoliczności danej sprawy. Zgodnie z ugruntowanym w orzecznictwie i doktrynie poglądem za ów „inny podobnie niebezpieczny przedmiot do noża” uznaje się każdą broń białą (np. szablę, miecz samurajski, rapier, szpadę), narzędzie (śrubokręt, piłę, wiertarkę z ostrym wiertłem) lub inny przedmiot, mający podobne do noża właściwości kłujące lub tnące, których da się jak noża użyć (w tym kawałek szkła, zbita butelka – tzw. tulipan, ostro zakończony metalowy pręt, ostro zakończona metalowa rura, szpikulec).” P. Zakrzewski [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. J. Majewski, Warszawa 2024, art. 280. O niebezpiecznych cechach przedmiotu decydują przede wszystkim jego właściwości, przy czym chodzi tu o takie indywidualne cechy, które są również charakterystyczne dla broni palnej lub noża. Za inny podobnie (do noża) niebezpieczny przedmiot można więc uznać taki, który ze względu na swoje właściwości użyty w sposób zwyczajny grozi bezpośrednim niebezpieczeństwem spowodowania śmierci lub ciężkiego uszkodzenia ciała (wyrok SA w Lublinie z 13.10.1998 r., II AKa 152/98, Apel.-Lub. 1999/1, poz. 2; wyrok SA w Łodzi z 28.02.2001 r., II AKa 9/01, Prok. i Pr.-wkł. 2002/9, poz. 28; postanowienie SN z 29.05.2003 r., I KZP 13/03, OSNKW 2003/7–8, poz. 69; wyrok SA w Warszawie z 8.10.2012 r., II AKa 278/12, LEX nr 1238293; wyrok SA w Katowicach z 29.09.2011 r., II AKa 352/11, Prok. i Pr.-wkł. 2012/4, poz. 25; zob. także T. Oczkowski [w:] Kodeks karny..., red. R.A. Stefański, Legalis 2020, art. 280). W orzecznictwie za „inny podobnie niebezpieczny przedmiot” uznano m.in. 25 centymetrowy śrubokręt z szerokim ostrym końcem, którego użycie wobec ciała człowieka stwarza zagrożenie w postaci co najmniej spowodowania u niego obrażeń ciała w rozmiarach zbliżonych do takich, jakie powstałyby na skutek działania noża; do spowodowania takich obrażeń nie byłyby konieczne jakiekolwiek specjalne czynności wykonywane przez sprawcę, wystarczyłby zwykły ruch dłonią trzymającą śrubokręt, połączony z niewielką siłą, charakterystyczną dla normalnego jego używania przy wkręcaniu lub wykręcaniu śrub (postanowienie SN z 1.10.2008 r., IV KK 88/08, OSNwSK 2008/1, poz. 1944; wyrok SA w Gdańsku z 22.11.2012 r., II AKa 274/12, LEX nr 1254339); Mając na względzie powyższe należało uznać, iż użyty przez oskarżonego M. S. szpikulec wypełnia znamiona „podobnie niebezpiecznego narzędzia”. Wprawdzie przedmiotowego narzędzia nie zabezpieczono w toku postępowania, jednak został on szczegółowo opisany zarówno przez pokrzywdzonego W. Z. jak i przez samego oskarżonego w tej części jego wyjaśnień, które Sąd uznał za wiarygodne. M. S. wskazał bowiem: „zaatakowałem W. i zadałem jemu uderzenia takim szpikulcem. W ostatnim czasie nosiłem ten szpikulec ze sobą. To była taka samoróbka. To był drewniana rękojeść z metalowym szpikulcem. Sam szpikulec miał około 10 centymetrów. To nie wyglądało jakby było ze śrubokrętu. Bardziej z jakiegoś dłuta”. (protokół przesłuchania podejrzanego z 24.12.2023 r., k. 63) W opinii biegłego z zakresu medycyny sądowej wskazano zaś, że stwierdzone u pokrzywdzonego obrażenia powstały od działania narzędzia ostrego, kończystego lub wskutek uderzenia o takie narzędzia i mogły powstać w ustalonych okolicznościach (k. 412). Co prawda wykazanie, że sprawca działał przy posłużeniu się niebezpiecznym narzędziem sprawia, że dla bytu przestępstwa z art. 280 § § 2 k.k. nie jest istotne, czy doszło do użycia przemocy wobec pokrzywdzonego (patrz: wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 19 maja 2021 r. II AKa 8/21, LEX nr 3215226), to jednak w przypadku jej zastosowania dla pełnego zobrazowania zawartości kryminalnej przypisanego czynu zasadne jest zawarcie tej okoliczności w opisie takiego czynu. Dodatkowo jeśli owa przemoc prowadzi do określonych skutków dla życia lub zdrowia pokrzywdzonego, to podobnie zasadne jest oddanie tego w przyjętej kwalifikacji prawnej takiego zachowania. Z tego powodu Sąd zawarł w opisie przypisanego M. S. czynu jego działanie, polegające na wielokrotnym uderzaniu pokrzywdzonego w klatkę piersiową i plecy przy użyciu metalowego szpikulca zakończonego ostrą krawędzią, co spowodowało u niego obrażenia w postaci ran kłutych na klatce piersiowej oraz odmy opłucnowej prawostronnej i krwiaka opłucnej po stronie prawej, co spowodowało naruszenie czynności narządów jego ciała na czas dłuższy niż 7 dni, czym naraził pokrzywdzonego na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. Spowodowanie uszczerbku na zdrowiu pokrzywdzonego nie mieściło się już bowiem w ramach realizacji znamion rozboju i dlatego konieczna była kwalifikacja kumulatywna z uwzględnieniem art. 157 § 1 k.k. oraz art. 160 §1 k.k. (podobnie A. Marek Kodeks karny. Komentarz, wyd. V, Wolters Kluwer Polska 2010). Wnika to przede wszystkim z faktu, że sam przepis art. 280 § 2 k.k. obejmuje jedynie ewentualne użycie przemocy wobec osoby, które nie powoduje żadnych dodatkowych następstw. Skoro zachowanie sprawcy rozboju wywołuje skutki określone w art. 157 i art. 160 k.k., to mamy wówczas do czynienia z tzw. realnym zbiegiem przepisów ustawy, obligującym do przyjęcia kumulatywnej kwalifikacji, uwzgledniającej wszystkie przepisy, których znamiona sprawca swoim zachowaniem wyczerpał (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 marca 1973 r., V KRN 23/73, OSNKW 1973, nr 10, poz. 129, wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 21 czerwca 2007 r., II AKa 150/07, LEX nr 271935). Analiza zachowania M. S., opisanego zarówno w zeznaniach pokrzywdzonego W. Z. jak i w uznanej za wiarygodne części wyjaśnień samego oskarżonego, w zestawieniu z opinią sądowo - lekarską pozwalają przypisać działaniu oskarżonego skutki w postaci ran kłutych na klatce piersiowej oraz odmy opłucnowej prawostronnej i krwiaka opłucnej po stronie prawej, co spowodowało naruszenie czynności narządów jego ciała na czas dłuższy niż 7 dni, czym naraził pokrzywdzonego na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. W ocenie Sądu oskarżony zrealizował także ostatnie ze znamion rozboju, czyli zabór mienia. Była nim gotówka w kwocie 400 zł, leżąca na stoliku w mieszkaniu pokrzywdzonego oraz butelka z metadonem. W zakresie zarzuconego mu czynu oskarżony częściowo przyznał się do winy, przy czym prezentowana przez niego wersja wydarzeń zmieniała się w toku postępowania. Konkluzje z uznanej przez Sąd za wiarygodną opinii sądowo-lekarskiej wskazywały jednak jednoznacznie, że doznane przez pokrzywdzonego obrażenia mogły powstać w podawanych przez W. Z. okolicznościach, która to okoliczność znajdowała również potwierdzenie w pozostałym zgromadzonym w toku postępowania materiale dowodowym. Dokonując analizy zamiaru, jaki tempore criminis przyświecał oskarżonemu Sąd miał na uwadze nie tylko fakt dokonania zaboru mienia w postaci gotówki oraz butelki z metadonem, ale również kierowanie w stosunku do pokrzywdzonego gróźb utraty życia oraz zastosowanie wobec niego przemocy, uwzględniając również rodzaj użytego narzędzia, siłę oraz ilość zadanych ciosów, a także spowodowane obrażenia i ich umiejscowienie. Nie należało jednak w żadnej mierze abstrahować również od powodu zajścia i motywów, które kierowały oskarżonym. Z opisu zarzuconego oskarżonemu czynu Sąd wyeliminował sformułowanie dotyczące doprowadzenia pokrzywdzonego do stanu bezbronności, albowiem w sposób oczywisty było ono sprzeczne z ustaleniami faktyczny dokonanymi w sprawie. Zgodnie z utrwalonym w doktrynie poglądem pod pojęciem „doprowadzenia do stanu bezbronności” rozumie się inne aniżeli stosowanie przemocy działania sprawcy, które czynią pokrzywdzonego bezbronnym. Spowodowanie stanu bezbronności polega na tym, że pokrzywdzony, mający uprzednio możliwość obrony lub ucieczki, zostaje ich pozbawiony. Tymczasem w toku postępowania w niniejszej sprawie ustalono, że M. S. zastosował wobec W. Z. przemoc w postaci dźgania go metalowym szpikulcem w klatkę piersiową i plecy oraz groził, że zabije go, jeśli ten nie wskaże, gdzie trzyma zapasy metadonu. Oskarżony powtarzał przy tym, że „nie ma nic do stracenia” To właśnie podjęta przez pokrzywdzonego obrona doprowadziła do tego, że w pewnym momencie udało mu się wytrącić szpikulec z ręki M. S. i wykorzystał on tę chwilę aby wskazać oskarżonemu, gdzie znajduje się butelka z metadonem, dzięki czemu oskarżony nie kontynuował ataku. Z kwalifikacji prawnej zarzuconego M. S. czynu wyeliminowano również art. 64 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Sąd podziela bowiem prezentowane w orzecznictwie stanowisko, zgodnie z którym art. 64 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii nie stanowi lex specialis względem przepisów kodeksu karnego odnoszących się do kradzieży, w tym żadnej z form kwalifikowanych np. rozboju, lecz stanowi odrębny od nich typ czynu zabronionego. W konsekwencji zachowanie sprawcy, który używając przemocy, kradnie środki odurzające lub substancje psychotropowe posiadane legalnie, należy takie zachowanie zakwalifikować jako rozbój (art. 280 §1 k.k.) lub, jeżeli znajduje to uzasadnienie w okolicznościach sprawy – jak w niniejszym postępowaniu – rozbój z użyciem niebezpiecznego przedmiotu (art. 280 §2 k.k.) (vide: Wyrok SA we Wrocławiu z 4.11.2015 r., II AKa 275/15, OSAW 2016, nr 1, poz. 337.) Mając przy tym na względzie zarówno okoliczności sprawy odnoszące się do psychofizycznego stanu oskarżonego, jak i konkluzje z opinii sądowo-psychiatrycznej oraz sądowo-psychologicznej Sąd przyjął, iż w krytycznym czasie, w odniesieniu do przedstawionego zarzutu M. S. miał ograniczoną w stopniu znacznym zdolność rozpoznania znaczenia czynu i pokierowania swoim postępowaniem w rozumieniu art. 31 §2 k.k., albowiem znajdował się w stanie „głodu” związanego z uzależnieniem m.in. od metadonu. |
|||||||||||||
☐ |
3.2. Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem |
||||||||||||
Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej |
|||||||||||||
☐ |
3.3. Warunkowe umorzenie postępowania |
||||||||||||
Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania |
|||||||||||||
☐ |
3.4. Umorzenie postępowania |
||||||||||||
Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania |
|||||||||||||
☐ |
3.5. Uniewinnienie |
||||||||||||
Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia |
|||||||||||||
4. KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i środki związane z poddaniem sprawcy próbie |
|||||||||||||
Oskarżony |
Punkt rozstrzygnięcia |
Punkt z wyroku odnoszący się |
Przytoczyć okoliczności |
||||||||||
M. S. |
I. |
I. |
Oskarżony w zakresie przypisanego mu przestępstwa działał umyślnie i w zamiarze bezpośrednim, przy czym czynu dopuścił się mając w stopniu znacznym ograniczoną zdolność rozpoznania znaczenia czynu i pokierowania swoim postępowaniem. W opinii Sądu wymierzona M. S. kara 5 lat pozbawienia wolności czyni zadość społecznemu poczuciu sprawiedliwości, a także spełnia swoje zadania w zakresie prewencji generalnej, polegającej na kształtowaniu w społeczeństwie postawy poszanowania prawa. Wymierzona kara nie przekracza stopnia winy i społecznej szkodliwości popełnionego przestępstwa. Wymierzając oskarżonemu karę Sąd miał na względzie wszystkie dyrektywy wynikające z art. 53 k.k., kierując się swoim uznaniem, w granicach przewidzianych przez ustawę. Sąd wymierzając karę miał na uwadze, jako okoliczności obciążające: uprzednią karalność, działanie pod wpływem środka odurzającego, wysoki stopień społecznej szkodliwości, sposób i okoliczności popełnienia czynu, motywację oskarżonego, rodzaj i charakter naruszonego dobra, rodzaj i rozmiar ujemnych następstw czynu, jakiego dopuścił się oskarżony oraz jego postawę bezpośrednio po zdarzeniu, kiedy widząc, że pokrzywdzony obficie krwawi nie tylko nie udzielił mu żadnej pomocy, ale wręcz zażądał od pokrzywdzonego pokazania telefonu na dowód tego, że ten nikogo na pomoc nie wezwał, a nadto groził pokrzywdzonemu, że „jest z kolegami”. W toku zdarzenia oskarżony koncentrował się wyłącznie na potrzebie zaspokojenia głodu narkotykowego i los pokrzywdzonego był mu obojętny. Podkreślenia wymaga fakt, iż biegłe z zakresu psychiatrii i psychologii zgodnie stwierdziły, iż uzależnienie M. S. od substancji psychoaktywnych powoduje wysokie prawdopodobieństwo popełnienia przez niego czynów zabronionych o znacznej społecznej szkodliwości. Jako okoliczność łagodzącą Sąd miał na uwadze przede wszystkim stwierdzony u oskarżonego stan znacznego ograniczenia poczytalności, wynikający z jego uzależnienia od metadonu i innych środków odurzających oraz związanego z tym głodu narkotykowego. Sąd wziął również pod uwagę częściowe przyznanie się oskarżonego. |
||||||||||
M. S. |
II. |
I. |
Zgodnie z zasadą obligatoryjnego zaliczenia na poczet orzeczonej kary okresu rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie, Sąd na podstawie art. 63 § 1 k.k. zaliczył oskarżonemu na poczet wymierzonej bezwzględnej kary pozbawienia wolności, okres rzeczywistego pozbawienia wolności tj. okres jego zatrzymania i tymczasowego aresztowania. |
||||||||||
M. S. |
III. |
I. |
Rozstrzygnięcie o zastosowaniu wobec oskarżonego środka zabezpieczającego w postaci terapii uzależnień od środków odurzających w warunkach oddziału zamkniętego po odbyciu kary lub warunkowym przedterminowym zwolnieniu znajdowało swoje oparcie w przepisach art. 93a §1 pkt 3 k.k. w zw. z art. 93b §1 k.k. w zw. z art. 93c pkt 2 i 5 k.k. w zw. z art. 93d §5 k.k. |
||||||||||
M. S. |
IV. |
I. |
Na podstawie art. 46 §1 k.k. Sąd orzekł od oskarżonego na rzecz pokrzywdzonego kwotę 2000 zł tytułem zadośćuczynienia oraz 400 zł tytułem naprawienia szkody. W ocenie Sądu orzeczenie takiego środka kompensacyjnego będzie stanowiło dodatkowy element oddziaływania poprawczego i wychowawczego względem oskarżonego, zaś dla pokrzywdzonego kompensować będzie szkodę i krzywdę mające swoje źródło w przestępstwie. Orzeczona kwota zadośćuczynienia jest adekwatna do rozmiaru krzywdy doznanej przez W. Z.. Dla zadośćuczynienia zastosowanie znajdują odpowiednie przepisy kodeksu cywilnego. Wskazać należy, iż jego wysokość determinowana jest charakterem i rozmiarem krzywd doznanych przez pokrzywdzonego a dla ustalenia wysokości zadośćuczynienia znaczenia nie ma sytuacja majątkowa sprawcy. Wysokość szkody jednoznacznie ustalono w toku postępowania, albowiem jak wynikało z okoliczności sprawy – oskarżony dokonał zaboru kwoty 400 zł. |
||||||||||
5. 1Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU |
|||||||||||||
Oskarżony |
Punkt rozstrzygnięcia |
Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu |
Przytoczyć okoliczności |
||||||||||
M. S. |
V. |
I. |
Rozstrzygnięcie w przedmiocie dowodów rzeczowych znajdowało swoje oparcie w przepisie art. 230 §2 k.p.k. |
||||||||||
7.6. inne zagadnienia |
|||||||||||||
W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia, |
|||||||||||||
7. KOszty procesu |
|||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||||||||||||
Sąd zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. Z. kwotę 2509,20 zł (w tym podatek VAT) stanowiącą koszty nieopłaconej obrony udzielonej oskarżonemu M. S. z urzędu. Na koszty te składały się koszty za obronę w śledztwie oraz koszty za obronę przed sądem okręgowym jako pierwszą instancją, zwiększone o 20% za każdy kolejny termin rozprawy. |
|||||||||||||
Orzeczenie wobec oskarżonego kary izolacyjnej, co zasadniczo wyklucza możliwość zarobkowania, przy jednoczesnym ustaleniu sytuacji materialnej oskarżonego dawało Sądowi Okręgowemu podstawę do stwierdzenia, że M. S. nie jest w stanie zwrócić Skarbowi Państwa poniesionych w toku postępowania wydatków. W związku z tym na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. Sąd zwolnił oskarżonego od ponoszenia kosztów postępowania w sprawie, obciążając nimi Skarb Państwa. |
|||||||||||||
6. 1Podpis |
|||||||||||||
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy we Wrocławiu
Osoba, która wytworzyła informację: SSO Tomasz Kaszyca, Ewa Makieła , Małgorzata Marszałek
Data wytworzenia informacji: