III K 353/23 - wyrok Sąd Okręgowy we Wrocławiu z 2024-05-24

Sygn. akt III K 353/23

WYROK

W IMIENIU RZECZPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 maja 2024 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu w III Wydziale Karnym

w składzie :

Przewodniczący : Sędzia Marcin Myczkowski

Protokolant: Piotr Banach

w obecności – A. P. (...)

po rozpoznaniu na rozprawie w dniach: 5 stycznia 2024 r, 8 marca 2024 r., 8 maja 2024 r. i 15 maja 2024 r.

w sprawie przeciwko

T. B. , urodzonej (...), (...) (...)),

obwinionej o to, że:

I.  jako kluczowy (...) przeprowadziła, w imieniu firmy (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (nr wpisu na listę (...) (...)), badanie sprawozdania finansowego (...) S.A. za okres od 01.01.2016 r. do 31.12.2016 r. i wydała w dniu 28 kwietnia 2017 r. niezmodyfikowaną opinię i raport z badania ww. sprawozdania finansowego z naruszeniem art. 4 ust. 1 pkt 3 Ustawy o biegłych rewidentach z 2009 r. oraz norm (...) (dalej: (...)), przyjętych Uchwałą (...) (...) z dnia 10 lutego 2015 r., w związku z naruszeniem:

1.  § 17 (...) 200, poprzez: (i) nie zgromadzenie w trakcie badania wystarczających
i odpowiednich dowodów badania, w celu zmniejszenia ryzyka do możliwego do zaakceptowania niskiego poziomu, w konsekwencji czego biegła rewident nie miała podstaw do wydania opinii bez zastrzeżeń z badania sprawozdania finansowego (...) S.A. oraz (ii) nie wykonanie procedur mających na celu wyjaśnienie różnic w zestawieniu obrotów i sald (brak zachowania równowagi bilansowej wymaganej przepisem art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 29 września 1994 o rachunkowości (Dz.U. z 2016 r.poz.1047 ze zm), które stanowi podstawę sporządzenia badanego sprawozdania finansowego ;

2.  § 12 i 14 (...) 220 w zw. z § 7 i 8 (...) 300, poprzez podjęcie się przez kluczowego (...) zlecenia badania pomimo braku wystarczających i odpowiednich zasobów (w tym wielkości i kompetencji zespołu audytorskiego oraz niezbędnego czasu) do terminowego i właściwego przeprowadzenia badania ). Kluczowy (...) na etapie opracowania strategii i planu badania nie ustalił i nie udokumentował liczby zaangażowanych do badania osób, mimo stwierdzenia, na etapie akceptacji kontynuacji zlecenia, ryzyka związanego z krótkim czasem badania;

3.  § 15 (...) 200 oraz§ 6 (...) 500 w zw. z § 18 (...) 330 w zw. z § 12 (...) 240, poprzez nie przeprowadzenie przez kluczowego (...) procedur mających na celu zidentyfikowanie ryzyka istotnego zniekształcenia spowodowanego oszustwem, w tym ryzyka obejścia kontroli przez kierownictwo Spółki oraz właściwych procedur badania wiarygodności w obszarze środków pieniężnych (brak dowodów potwierdzających udział (...) w inwentaryzacji na dzień bilansowy środków pieniężnych w kasie oraz dowodów na przeprowadzenie przez kluczowego (...) alternatywnych procedur na potwierdzenie istnienia w kasie środków pieniężnych o wartości 5.087.760,18 zł., na dzień bilansowy, a także brak udokumentowania procedur badania wiarygodności przeprowadzanych przez Zarząd badanej spółki istotnych transakcji gotówkowych, w tym pobierania i rozliczania zaliczek przez Członków Zarządu);

4.  § 12 i 20 (...) 315, oraz § 17 (...) 200, poprzez brak właściwego zaprojektowania
i wykonania przez (...) procedur związanych z rozpoznaniem kontroli wewnętrznej jednostki badanej, w tym czynności kontrolnych znaczących dla badania, których zrozumienie jest według osądu (...) niezbędne do oceny ryzyk istotnego zniekształcenia na poziomie sprawozdania finansowego oraz na poziomie stwierdzeń, a także dla zaprojektowania dalszych procedur badania odpowiednich dla ocenionego ryzyka. W zgromadzonej dokumentacji badania brak jest dowodów przeprowadzenia testów zgodności, na które (...) powołuje się w załączniku (...). Brak jest potwierdzenia, że kluczowy (...) przeprowadził właściwe procedury identyfikacji czynników ryzyka nieodłącznego oraz ryzyka kontroli oraz sposobu podejścia do ryzyka kontroli, tj. czy obniżył ryzyko kontroli i czy miał do tego prawo, czyli czy przeprowadził testy kontroli potwierdzające jej efektywność;

5.  §16 (...) 570 poprzez brak właściwego zaprojektowania i przeprowadzenia procedur badania w zakresie kontynuacji przez Spółkę działalności (brak zapoznania się ze szczególnymi warunkami emisji poszczególnych serii obligacji oraz weryfikacji czy nie zostały one naruszone, co mogłoby skutkować powstaniem po stronie obligatariusza prawa żądania przymusowego przedterminowego wykupu obligacji);

6.  § 15 i 16 (...) 200 oraz § 6 (...) 500 w zw. z § 18 (...) 330 w zw. z § 18 (...) 540, poprzez nie przeprowadzenie odpowiednich procedur badania i nie uzyskanie przez kluczowego (...) wystarczających dowodów na temat tego czy wartości szacunkowe, w tym szacunki wartości godziwej, ujęte lub ujawnione w sprawozdaniu finansowym są racjonalne oraz czy powiązane ujawnienia są odpowiednie do mających zastosowanie ramowych założeń sprawozdawczości finansowej;

7.  § 16 (...) 200 oraz § 6 (...) 330 oraz § 6 w zw. z § 10 (...) 500, poprzez brak właściwego zaprojektowania, przeprowadzenia i udokumentowania procedur w istotnych obszarach sprawozdania finansowego, w tym rodzaju oraz zakresu procedur badania
w odpowiedzi na oszacowane ryzyko, z uwzględnieniem istotności przyjętej do badania;

tj. o przewinienie dyscyplinarne z art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 7 maja 2009 r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz o nadzorze publicznym (Dz. U. z 2016 r., poz. 1000 z późn. zm.), w zw. z art. 4 § 1 Kodeksu karnego w zw. z art. 171 pkt 2 u.b.r.

II.  jako kluczowy (...) przeprowadziła, w imieniu firmy (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (nr wpisu na listę (...) (...)), badanie skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy (...) S.A. za okres od 01.01.2016 r. do 31.12.2016 r. i wydała w dniu 28 kwietnia 2017 r. niezmodyfikowaną opinię i raport z badania ww. sprawozdania z naruszeniem art. 4 ust. 1 pkt 3 Ustawy o biegłych rewidentach z 2009 r. oraz § 18 oraz § 17 Krajowego Standardu Rewizji Finansowej (dalej: (...)) 200 w brzmieniu Międzynarodowych Standardów Badania wprowadzonych Uchwałą (...) (...) z dnia 10 lutego 2015 r., poprzez nie zgromadzenie w trakcie badania wystarczających i odpowiednich dowodów badania, w celu zmniejszenia ryzyka do możliwego do zaakceptowania niskiego poziomu, w związku z czym (...) nie miał podstaw do wydania opinii bez zastrzeżeń z badania ww. sprawozdania
w związku z naruszeniem:

1.  § 17 (...) 600 w zw. z § 34-35 (...) 600, poprzez nie udokumentowanie i nie opisanie w dokumentacji badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego zagadnień związanych z organizacją procesu konsolidacji w ramach grupy (...) S.A. (w tym zasady konsolidacji, instrukcji konsolidacyjnych, pakietów konsolidacyjnych, analizy kontroli na poziomie grupy kapitałowej), oraz nie dokonanie przeglądu stosowanych w ramach grupy kapitałowej zasad rachunkowości (w tym zasad sporządzania sprawozdań finansowych jednostek objętych konsolidacją);

2.  § 18 (...) 600 poprzez nie zidentyfikowanie i nie oszacowanie ryzyka istotnego zniekształcenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego, w tym ryzyka spowodowanego błędem lub oszustwem;

3.  § 21 (...) 600 poprzez nie udokumentowanie ustalenia poziomu istotności dla skonsolidowanego sprawozdania finansowego, wbrew wymogom wskazanym
w (...);

4.  § 19 i § 40 (...) 600 poprzez nie zaplanowanie i nie przeprowadzenie procedur związanych z wykorzystaniem pracy (...) badającego sprawozdanie finansowe spółki zależnej (...) Sp. z o.o.;

5.  § 5 i 8 (...) 230 poprzez nie zgromadzenie w dokumentacji z badania skonsolidowanego sprawozdania Grupy (...) S.A. za 2016 r., wystarczających i odpowiednich dowodów badania uzasadniających wydaną przez kluczowego (...) opinię o sprawozdaniu oraz nie zawarcie wystarczających dowodów że badanie zostało zaplanowane i przeprowadzone zgodnie z (...) , w konsekwencji czego zawartość zgromadzonej dokumentacji z badania nie jest wystarczająca do tego, aby inny doświadczony (...), który nie miał wcześniej związków z tym badaniem mógł zrozumieć rodzaj i zakres przeprowadzonych procedur badania, rezultaty przeprowadzonych procedur badania i uzyskane dowody badania oraz znaczące sprawy, które pojawiły się podczas badania, dotyczące ich wnioski i znaczące zawodowe osądy dokonane przy formułowaniu tych wniosków;

6.  § 8 (...) 220 w zw. z § 19a (...) 220 poprzez niepoddanie kontroli jakości zlecenia badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego grupy kapitałowej, wbrew obowiązującym przepisom prawa oraz standardom rewizji finansowej, a także zapisom § 6 pkt 5 obowiązującego w firmie (...), w wyniku czego nie zgromadził wystarczających i odpowiednich dowodów badania dla sporządzenia i wydania opinii i raportu z badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy (...) S.A.,

tj. o przewinienie dyscyplinarne z art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 7 maja 2009 r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz o nadzorze publicznym (Dz. U. z 2016 r., poz. 1000 z późn. zm.), w zw. z art. 4 § 1 Kodeksu karnego w zw. z art. 171 pkt 2 u.b.r

***

I.  obwinioną T. B. uznaje za winną popełnienia przewinienia dyscyplinarnego opisanego w pkt. I części wstępnej wyroku, to jest przewinienia dyscyplinarnego z art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 7 maja 2009 r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz o nadzorze publicznym (Dz. U. z 2016 r., poz. 1000 z późn. zm.) w zw. z art. 4 § 1 Kodeksu karnego w zw. z art. 171 pkt 2 ustawy z 11 maja 2017 r o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (Dz. U. z 2020r. poz. 1415 ze zm. ) i za to na podstawie 31 ust. 2 pkt 3 i 5 ustawy z dnia 7 maja 2009 r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz o nadzorze publicznym (Dz. U. z 2016 r., poz. 1000 z późn. zm.) w zw. z art. 4 § 1 Kodeksu karnego w zw. z art. 171 pkt 2 ustawy z 11 maja 2017 r o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (Dz. U. z 2020r. poz. 1415 ze zm. ) wymierza jej karę pieniężną w wysokości 3.000 (trzech tysięcy) złotych;

II.  obwinioną T. B. uznaje za winną popełnienia przewinienia dyscyplinarnego opisanego w pkt. II części wstępnej wyroku, to jest przewinienia dyscyplinarnego z art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 7 maja 2009 r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz o nadzorze publicznym (Dz. U. z 2016 r., poz. 1000 z późn. zm.) w zw. z art. 4 § 1 Kodeksu karnego w zw. z art. 171 pkt 2 ustawy z 11 maja 2017 r o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (Dz. U. z 2020r. poz. 1415 ze zm. ) i za to na podstawie 31 ust. 2 pkt 3 i 5 ustawy z dnia 7 maja 2009 r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz o nadzorze publicznym (Dz. U. z 2016 r., poz. 1000 z późn. zm.) w zw. z art. 4 § 1 Kodeksu karnego w zw. z art. 171 pkt 2 ustawy z 11 maja 2017 r o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (Dz. U. z 2020r. poz. 1415 ze zm. ) wymierza jej karę pieniężną w wysokości 3.000 (trzech tysięcy) złotych;

III.  na podstawie art. 180 ust. 1a, 2 i 3 ustawy z 11 maja 2017 r o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (Dz. U. z 2020r. poz. 1415 ze zm. ) zasądza od obwinionej T. B. na rzecz (...) zwrot kosztów postępowania dyscyplinarnego w wysokości 2.500 zł.

UZASADNIENIE

Formularz UK 1

Sygnatura akt

III K 353/23

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1.  USTALENIE FAKTÓW

Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Obwiniony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

T. B.

I.  jako kluczowy (...) przeprowadziła, w imieniu firmy (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (nr wpisu na listę (...) (...)), badanie sprawozdania finansowego (...) S.A. za okres od 01.01.2016 r. do 31.12.2016 r. i wydała w dniu 28 kwietnia 2017 r. niezmodyfikowaną opinię i raport z badania ww. sprawozdania finansowego z naruszeniem art. 4 ust. 1 pkt 3 Ustawy o biegłych rewidentach z 2009 r. oraz norm (...) (dalej: (...)), przyjętych Uchwałą (...) (...)
z dnia 10 lutego 2015 r., w związku z naruszeniem:

1.  § 17 (...) 200, poprzez: (i) nie zgromadzenie w trakcie badania wystarczających i odpowiednich dowodów badania, w celu zmniejszenia ryzyka do możliwego do zaakceptowania niskiego poziomu, w konsekwencji czego biegła rewident nie miała podstaw do wydania opinii bez zastrzeżeń z badania sprawozdania finansowego (...) S.A. oraz (ii) nie wykonanie procedur mających na celu wyjaśnienie różnic w zestawieniu obrotów i sald (brak zachowania równowagi bilansowej wymaganej przepisem art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 29 września 1994 o rachunkowości (Dz.U. z 2016 r.poz.1047 ze zm), które stanowi podstawę sporządzenia badanego sprawozdania finansowego ;

2.  § 12 i 14 (...) 220 w zw. z § 7 i 8 (...) 300, poprzez podjęcie się przez kluczowego (...) zlecenia badania pomimo braku wystarczających i odpowiednich zasobów (w tym wielkości i kompetencji zespołu audytorskiego oraz niezbędnego czasu) do terminowego i właściwego przeprowadzenia badania ). Kluczowy (...) na etapie opracowania strategii i planu badania nie ustalił i nie udokumentował liczby zaangażowanych do badania osób, mimo stwierdzenia, na etapie akceptacji kontynuacji zlecenia, ryzyka związanego z krótkim czasem badania;

3.  § 15 (...) 200 oraz§ 6 (...) 500 w zw. z § 18 (...) 330 w zw. z § 12 (...) 240, poprzez nie przeprowadzenie przez kluczowego (...) procedur mających na celu zidentyfikowanie ryzyka istotnego zniekształcenia spowodowanego oszustwem, w tym ryzyka obejścia kontroli przez kierownictwo Spółki oraz właściwych procedur badania wiarygodności w obszarze środków pieniężnych (brak dowodów potwierdzających udział (...) w inwentaryzacji na dzień bilansowy środków pieniężnych w kasie oraz dowodów na przeprowadzenie przez kluczowego (...) alternatywnych procedur na potwierdzenie istnienia w kasie środków pieniężnych
o wartości 5.087.760,18 zł., na dzień bilansowy, a także brak udokumentowania procedur badania wiarygodności przeprowadzanych przez Zarząd badanej spółki istotnych transakcji gotówkowych, w tym pobierania i rozliczania zaliczek przez Członków Zarządu);

4.  § 12 i 20 (...) 315, oraz § 17 (...) 200, poprzez brak właściwego zaprojektowania
i wykonania przez (...) procedur związanych z rozpoznaniem kontroli wewnętrznej jednostki badanej, w tym czynności kontrolnych znaczących dla badania, których zrozumienie jest według osądu (...) niezbędne do oceny ryzyk istotnego zniekształcenia na poziomie sprawozdania finansowego oraz na poziomie stwierdzeń, a także dla zaprojektowania dalszych procedur badania odpowiednich dla ocenionego ryzyka. W zgromadzonej dokumentacji badania brak jest dowodów przeprowadzenia testów zgodności, na które (...) powołuje się w załączniku (...). Brak jest potwierdzenia, że kluczowy (...) przeprowadził właściwe procedury identyfikacji czynników ryzyka nieodłącznego oraz ryzyka kontroli oraz sposobu podejścia do ryzyka kontroli, tj. czy obniżył ryzyko kontroli i czy miał do tego prawo, czyli czy przeprowadził testy kontroli potwierdzające jej efektywność;

5.  §16 (...) 570 poprzez brak właściwego zaprojektowania i przeprowadzenia procedur badania w zakresie kontynuacji przez Spółkę działalności (brak zapoznania się ze szczególnymi warunkami emisji poszczególnych serii obligacji oraz weryfikacji czy nie zostały one naruszone, co mogłoby skutkować powstaniem po stronie obligatariusza prawa żądania przymusowego przedterminowego wykupu obligacji);

6.  § 15 i 16 (...) 200 oraz § 6 (...) 500 w zw. z § 18 (...) 330 w zw. z § 18 (...) 540, poprzez nie przeprowadzenie odpowiednich procedur badania i nie uzyskanie przez kluczowego (...) wystarczających dowodów na temat tego czy wartości szacunkowe, w tym szacunki wartości godziwej, ujęte lub ujawnione w sprawozdaniu finansowym są racjonalne oraz czy powiązane ujawnienia są odpowiednie do mających zastosowanie ramowych założeń sprawozdawczości finansowej;

7.  § 16 (...) 200 oraz § 6 (...) 330 oraz § 6 w zw. z § 10 (...) 500, poprzez brak właściwego zaprojektowania, przeprowadzenia i udokumentowania procedur w istotnych obszarach sprawozdania finansowego, w tym rodzaju oraz zakresu procedur badania
w odpowiedzi na oszacowane ryzyko, z uwzględnieniem istotności przyjętej do badania;

co stanowi przewinienie dyscyplinarne z art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 7 maja 2009 r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz o nadzorze publicznym (Dz. U. z 2016 r., poz. 1000 z późn. zm.), w zw.
z art. 4 § 1 Kodeksu karnego w zw. z art. 171 pkt 2 u.b.r.

II.  jako kluczowy (...) przeprowadziła, w imieniu firmy (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (nr wpisu na listę (...) (...)), badanie skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy (...) S.A. za okres od 01.01.2016 r. do 31.12.2016 r. i wydała w dniu 28 kwietnia 2017 r. niezmodyfikowaną opinię i raport z badania ww. sprawozdania z naruszeniem art. 4 ust. 1 pkt 3 Ustawy o biegłych rewidentach z 2009 r. oraz § 18 oraz § 17 Krajowego Standardu Rewizji Finansowej (dalej: (...)) 200 w brzmieniu Międzynarodowych Standardów Badania wprowadzonych Uchwałą (...) (...) z dnia 10 lutego 2015 r., poprzez nie zgromadzenie w trakcie badania wystarczających i odpowiednich dowodów badania, w celu zmniejszenia ryzyka do możliwego do zaakceptowania niskiego poziomu, w związku z czym (...) nie miał podstaw do wydania opinii bez zastrzeżeń z badania ww. sprawozdania
w związku z naruszeniem:

1.  § 17 (...) 600 w zw. z § 34-35 (...) 600, poprzez nie udokumentowanie i nie opisanie w dokumentacji badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego zagadnień związanych z organizacją procesu konsolidacji w ramach grupy (...) S.A. (w tym zasady konsolidacji, instrukcji konsolidacyjnych, pakietów konsolidacyjnych, analizy kontroli na poziomie grupy kapitałowej), oraz nie dokonanie przeglądu stosowanych w ramach grupy kapitałowej zasad rachunkowości (w tym zasad sporządzania sprawozdań finansowych jednostek objętych konsolidacją);

2.  § 18 (...) 600 poprzez nie zidentyfikowanie i nie oszacowanie ryzyka istotnego zniekształcenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego, w tym ryzyka spowodowanego błędem lub oszustwem;

3.  § 21 (...) 600 poprzez nie udokumentowanie ustalenia poziomu istotności dla skonsolidowanego sprawozdania finansowego, wbrew wymogom wskazanym
w (...);

4.  § 19 i § 40 (...) 600 poprzez nie zaplanowanie i nie przeprowadzenie procedur związanych z wykorzystaniem pracy (...) badającego sprawozdanie finansowe spółki zależnej (...) Sp. z o.o.;

5.  § 5 i 8 (...) 230 poprzez nie zgromadzenie w dokumentacji z badania skonsolidowanego sprawozdania Grupy (...) S.A. za 2016 r., wystarczających
i odpowiednich dowodów badania uzasadniających wydaną przez kluczowego (...) opinię o sprawozdaniu oraz nie zawarcie wystarczających dowodów że badanie zostało zaplanowane i przeprowadzone zgodnie z (...) , w konsekwencji czego zawartość zgromadzonej dokumentacji z badania nie jest wystarczająca do tego, aby inny doświadczony (...), który nie miał wcześniej związków z tym badaniem mógł zrozumieć rodzaj i zakres przeprowadzonych procedur badania, rezultaty przeprowadzonych procedur badania i uzyskane dowody badania oraz znaczące sprawy, które pojawiły się podczas badania, dotyczące ich wnioski i znaczące zawodowe osądy dokonane przy formułowaniu tych wniosków;

6.  § 8 (...) 220 w zw. z § 19a (...) 220 poprzez niepoddanie kontroli jakości zlecenia badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego grupy kapitałowej, wbrew obowiązującym przepisom prawa oraz standardom rewizji finansowej, a także zapisom
§ 6 pkt 5 obowiązującego w firmie (...), w wyniku czego nie zgromadził wystarczających i odpowiednich dowodów badania dla sporządzenia i wydania opinii i raportu z badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy (...) S.A.,

co stanowi przewinienie dyscyplinarne z art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 7 maja 2009 r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz o nadzorze publicznym (Dz. U. z 2016 r., poz. 1000 z późn. zm.), w zw. z art. 4 § 1 Kodeksu karnego w zw. z art. 171 pkt 2 u.b.r

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

-Podstawowym przedmiotem działalności podmiotu (...) S.A. jest zakup wierzytelności detalicznych i odzyskiwanie ich na własny rachunek. Spółka jest emitentem obligacji notowanych na rynkach alternatywnych.

- T. B. jako kluczowy (...) przeprowadziła, w imieniu firmy (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (nr wpisu na listę (...) (...)), badanie sprawozdania finansowego (...) S.A. za okres od 01.01.2016 r. do 31.12.2016 r. i wydała w dniu 28 kwietnia 2017 r. niezmodyfikowaną opinię i raport z badania ww. sprawozdania finansowego.

- T. B. jako kluczowy (...) przeprowadziła, w imieniu firmy (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (nr wpisu na listę (...) (...)), badanie skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy (...) S.A. za okres od 01.01.2016 r. do 31.12.2016 r. i wydała w dniu 28 kwietnia 2017 r. niezmodyfikowaną opinię i raport z badania ww. sprawozdania. T. B. nie zgromadziła w trakcie badania wystarczających i odpowiednich dowodów badania, w celu zmniejszenia ryzyka do możliwego do zaakceptowania niskiego poziomu, w związku z czym (...) nie miał podstaw do wydania opinii bez zastrzeżeń z badania ww. sprawozdania.

(...) na podstawie ustaleń (...) opartych m.in. o analizę opublikowanych przez podmiot (...) S.A. na stronie internetowej informacji oraz analizę opinii z badania sprawozdań (...) S.A. oraz Grupy (...) za 2016 rok, 21 kwietnia 2020 roku wszczęła postępowanie dyscyplinarne w sprawie naruszenia standardów badania.

- Firma (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością we W. (dalej: (...) Sp. z o.o.), w imieniu której, T. B. przeprowadziła ww. badania sprawozdań finansowych, pismem z dnia 3 lipca 2020 r. przekazała, na żądanie (...), dokumentację badania dotyczącą badania sprawozdania finansowego (...) Finanse S.A. za 2016 rok oraz skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy (...) S.A. za 2016 rok.

-Na podstawie analizy dokumentacji badania otrzymanych od firmy (...) ustaliła, że kluczowy (...) sporządziła i wydała niezmodyfikowane opinie z badania sprawozdania finansowego (...) S.A. za 2016 rok oraz z badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy (...) S.A. za 2016 rok z naruszeniem wskazanych w sentencji wniosku o ukaranie przepisów ustawy oraz (...).

(...) 12 maja 2021 r. wydała postanowienie o przedstawieniu zarzutów (...)

Postanowienie o wszczęciu dochodzenia dyscyplinarnego

k.3

Pismo z dnia 3 lipca 2020 r. z firmy (...) Sp. zo.o. o przesłanie dokumentacji badań

k. 20-21

Opinia niezależnego (...) oraz raport z badania sprawozdania finansowego za rok 2016 dla (...) S.A’’ z dnia 28 kwietnia 2017

k.25-32

Opinia niezależnego (...) oraz raport z badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego za rok 2016 dla (...) S.A’’ z dnia 28 kwietnia 2017

k.33-40

Zeznania świadka E. S.

k.230v-237

k.242-246v

Zeznania świadka A. G.

k.246v-248v

Częściowo wyjaśnienia obwinionej

k.77-82 (wyjaśnienia pisemne)

k. 64v-65v

k.227-229

T. B. , posiada wyształcenie wyższe ekonomiczne, aktualnie jest na emeryturze, osiaga miesięczny dochód w wysokosci 7 tysięcy miesięcznie. Jest (...) od (...). T. B. jest wpisana w (...) ( nr wpisu (...))

Przeciwko T. B. nie toczyło się inne postępowanie dyscyplinarne, nie była karana dyscyplinarnie

Dane o osobie

k.64-64v

k.227

Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Obwiniony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

2.  OCena DOWOdów

2.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Postanowienie o wszczęciu dochodzenia dyscyplinarnego

Dowody nie budzące wątpliwości, co do wiarygodności i autentyczności

Pismo z dnia 3 lipca 2020 r. z firmy (...) Sp. zo.o. o przesłanie dokumentacji badań

Opinia niezależnego (...) oraz raport z badania sprawozdania finansowego za rok 2016 dla (...) S.A’’ z dnia 28 kwietnia 2017

Opinia niezależnego (...) oraz raport z badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego za rok 2016 dla (...) S.A’’ z dnia 28 kwietnia 2017

Zeznania świadka E. S.

Świadek E. S.- (...), który na rzecz (...) , prześledził przebieg badań sprawozdania finansowego (...) Finanse S.A. za 2016 rok oraz skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy (...) S.A. za 2016 rok.

Zeznania zasługują na przyznanie im waloru wiarygodności, są logiczne, spójne i korespondują z pozostałym zebranym w sprawie materiałem dowodowym.

-zeznania świadka są spójne logiczne i konsekwentne

-korelują z innymi dowodami,

-świadek w żaden sposób nie jest związana z obwinioną,

-relacja uwiarygodniona zasadami logiki i doświadczenia życiowego,

Zeznania świadka A. G.

Świadek A. G.- biegła rewident

Zeznania zasługują na przyznanie im waloru wiarygodności, są logiczne, spójne i korespondują z pozostałym zebranym w sprawie materiałem dowodowym.

zeznania świadka są spójne logiczne i konsekwentne

-korelują z innymi dowodami,

-świadek w żaden sposób nie jest związana z obwinioną,

-relacja uwiarygodniona zasadami logiki i doświadczenia życiowego,

Częściowo wyjaśnienia obwinionej

Sąd dał wiarę wyjaśnieniom obwinionej jedynie w zakresie, w którym korespondowały z materiałem dowodowym, którym Sąd przyznał walor wiarygodności.

Dane o osobie

Dane podane przez obwianą, co do jej stanu rodzinnego i majątkowego nie budziły wątpliwości Sądu i nie były kwestionowane przez strony.

2.2.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

Częściowo wyjaśnienia obwinionej

Sąd analizował i oceniał wyjaśnienia obwinionej składane na poszczególnych etapach postępowania, konfrontował ich treść z pozostałymi dowodami zeznaniami W tym kontekście uznał wyjaśnienia za niezasługujące na uwzględnienie. Sąd uznał, że w tym zakresie mają one jedynie służyć ograniczeniu jej odpowiedzialności dyscyplinarnej.

3.  PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Obwiniony

3.1.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

T. B.

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Poddanie rocznych sprawozdań finansowych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych badaniu jest prawnym obowiązkiem określonej kategorii podmiotów – jednostek wskazanych w art. 64 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości1 (dalej: UoR). Badanie ustawowe (obowiązkowe badanie sprawozdania finansowego) przeprowadzane jest w interesie publicznym. Choć obowiązek jego zapewnienia i sfinansowania spoczywa na jednostce, to nie jest ona jedynym odbiorcą rezultatu badania, tj. sprawozdania (...) z badania (w okolicznościach sprawy - opinii wraz z raportem z badania). Rezultat badania dostarcza informacji o prawidłowości sprawozdania finansowego jednostki a zatem pośrednio o sytuacji finansowej i majątkowej badanej jednostki przede wszystkim jej otoczeniu – kontrahentom, inwestorom (zwłaszcza rozproszonym), pracownikom, organom nadzoru czy wreszcie szeroko rozumianej opinii publicznej.

Zawód (...), wykonywany przez Obwinioną, jest w P. zawodem zaufania publicznego, co oznacza, że jest to profesja polegająca na wykonywaniu zadań o szczególnym charakterze z punktu widzenia zadań publicznych i troski o realizację interesu publicznego.

Wyróżnikiem zawodu zaufania publicznego jest posiadanie przez osoby go wykonujące szczególnych cech moralnych i deontologicznych (w tym odnośnie do przestrzegania norm etycznych), konieczność posiadania odpowiedniego wykształcenia, wysokich kwalifikacji zawodowych, doświadczenia, niekierowanie się w wykonywaniu zawodu kryterium zysku, wykonywanie go przez osobę fizyczną osobiście, czy związanie usługodawcy i usługobiorcy tajemnicą zawodową. Okoliczność, że ustawowe badanie sprawozdań finansowych przeprowadzane jest w interesie publicznym sprawia, że (...) uczestniczy w wykonywaniu funkcji kontrolnych szeroko rozumianego Państwa – uczestniczy w systemie zapewniania o prawidłowości działania określonej kategorii podmiotów. Biegły rewident ma sygnalizować nieprawidłowości wykryte w trakcie badania, w pierwszej kolejności informując o tym badaną jednostkę a w przypadku braku odpowiedniej jej reakcji (np. niewprowadzenia w sprawozdaniu finansowym rekomendowanych (właściwych) korekt) informuje o tym w sprawozdaniu z badania. Przepisy prawa nakładają też na (...) tzw. obowiązki denuncjacyjne.

Zawód (...) jest zawodem zaufania publicznego, a (...) przyjmuje odpowiedzialności za działanie w interesie publicznym. Biegły rewident przeprowadzając badanie sprawozdań finansowych świadczy profesjonalne usługi. Wobec tego musi posiadać odpowiednie kompetencje i wykazywać należytą staranność. Jest to rozumiane jako obowiązek posiadania fachowej wiedzy oraz umiejętności zawodowych na poziomie wymaganym dla zapewnienia kompetentnego, profesjonalnego badania, opartego na obowiązujących rozwiązaniach z zakresu wykonywania zawodu, regulacji prawnych
i metodologii. Od (...) wymagane jest także zachowywanie staranności oraz przestrzeganie odpowiednich zawodowych standardów, działanie zgodne z wymogami zawodowymi, w sposób rozważny, dokładny i terminowy . Biegły rewident zobowiązany jest do profesjonalnego postępowania, to jest działania zgodnie z odpowiednimi przepisami prawa i regulacjami oraz unikania wszelkich zachowań dyskredytujących ten zawód, o których (...) wie lub powinien wiedzieć, że mogłyby przynieść ujmę dla zawodu. Obejmuje to działania, które racjonalna i dobrze poinformowana osoba trzecia – zaznajomiona ze wszystkimi istotnymi faktami i okolicznościami znanymi w danej chwili biegłemu rewidentowi – mogłaby uznać za wpływające niekorzystnie na dobrą reputację zawodu (...).

W pierwszej kolejności Sąd wskazuje, że podstawę wydania orzeczenia stanowiła ustawa z dnia 7 maja 2009 r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz o nadzorze publicznym (Dz. U. 2016 r., poz. 1000 ze zm.), która uchylona została z dniem 21 czerwca 2017 r. oraz ustawa z 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (Dz. U. 2022. 1302 t.j.), obowiązująca od 21 czerwca 2017 r. Wskazana okoliczność wynika z treści art. 4 § 1 k.k., zgodnie z którym jeżeli w czasie orzekania obowiązuje ustawa inna niż w czasie popełnienia przestępstwa, stosuje się ustawę nową, jednakże należy stosować ustawę obowiązującą poprzednio, jeżeli jest względniejsza dla sprawcy.

W przedmiotowej sprawie ustawą względniejszą, w rozumieniu art. 4 § 1 kk, jest poprzednia ustawa z dnia 7 maja 2009 r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz o nadzorze publicznym (t.j. Dz.U z 2016 poz. 1000 z późn. zm.) (dalej: ustawa z 2009 r.), tym samym mająca zastosowanie w przedmiocie czynu popełnionego przez T. B., wypełniającego znamiona przewinienia dyscyplinarnego

W ocenie Sądu ustawa z 7 maja 2009 r. jest względniejsza dla obwinionej z uwagi na to, że w art. 31 ust. 2 tej ustawy wskazano na węższy katalog możliwych do orzeczenia kar dyscyplinarnych aniżeli na gruncie art. 159 ust. 1 ustawy z 11 maja 2017 r. Zgodnie z art. 31 ust. 2 ustawy z 7 maja 2009 r. Karami dyscyplinarnymi są: upomnienie; nagana; kara pieniężna; zakaz wykonywania czynności rewizji finansowej przez okres od roku do lat 3; wydalenie z samorządu biegłych rewidentów. Stosowanie zaś do brzmienia art. 159 ust. 1 ustawy z 11 maja 2017 r. W postępowaniu dyscyplinarnym mogą zostać orzeczone następujące kary: kara upomnienia; kara pieniężna; zakaz przeprowadzania badań; zakaz wykonywania czynności rewizji finansowej; zakaz wykonywania zawodu (...); zakaz pełnienia funkcji członka zarządu lub innego organu zarządzającego lub członka rady nadzorczej lub innego organu nadzorczego w firmach audytorskich lub jednostkach zainteresowania publicznego; skreślenie z rejestru.

Odpowiedzialność dyscyplinarna jest szczególnym rodzajem odpowiedzialności prawnej biegłych rewidentów. W teorii prawa odpowiedzialność prawną definiuje się jako ponoszenie przez dany podmiot przewidzianych prawem konsekwencji za zdarzenia lub stany rzeczy podlegające ujemnej kwalifikacji normatywnej, które podlegają przypisaniu temu podmiotowi według zasad obowiązujących w porządku prawnym (W. Lang, Struktura odpowiedzialności prawnej. Studium analityczne z dziedziny teorii prawa, ZNUMK 1968/8, s. 12). W przepisach dotyczących odpowiedzialności dyscyplinarnej biegłych rewidentów, zdarzeniami i stanami faktycznymi podlegającymi ujemnej kwalifikacji normatywnej są zachowania biegłych rewidentów, które – najogólniej rzecz ujmując – mogą powodować utratę zaufania niezbędnego dla prawidłowego wykonywania tego zawodu.

Przedmiotem odpowiedzialności dyscyplinarnej jest innymi słowy przewinienie dyscyplinarne, które definiuje się jako czyn zabroniony w prawie dyscyplinarnym zawierający pewien ujemny ładunek dla stosunków społecznych, których dana służba lub dany zawód dotyczy, zagrożony karami dyscyplinarnymi dla danej dziedziny prawa. Przewinienie dyscyplinarne każdorazowo łączy się z naruszeniem pewnych reguł postępowania o istotnym znaczeniu dla danej grupy zawodowej.

Odpowiedzialność dyscyplinarna zalicza się do odpowiedzialności karnej sensu largo, przewinienie dyscyplinarne opisuje się zazwyczaj w sposób analogiczny do przestępstw. W przypadku przewinień biegłych rewidentów kwestię tę uzasadnia zawarte w art. 171 pkt 2 ustawy z 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym odesłanie do odpowiedniego zastosowania przepisów rozdziałów I–III Kodeksu karnego.

Zgodnie z art. 31 ust. 1 ustawy z 22 maja 2009 r. (...) podlega odpowiedzialności dyscyplinarnej za postępowanie sprzeczne z przepisami prawa, standardami rewizji finansowej, zasadami niezależności oraz zasadami etyki zawodowej.

Skala i znaczenie nieprawidłowości, których dopuściła się Obwiniona w związku z badaniem (...) S.A. za 2016 r., dowodzi że Obwiniona nie dochowała należytej staranności oraz zawodowego sceptycyzmu podczas wykonywania tych badań.

Czyny zarzucane Obwinionej wyczerpują znamiona przewinienia dyscyplinarnego. Sprawstwo Obwinionej nie budzi wątpliwości (na co wskazują dowody zgromadzone w toku dochodzenia dyscyplinarnego, w tym dokumentacja z badania), przy czym zarzucane jej czyny spełniają kryteria czynu karalnego, bezprawnego i zawinionego o karygodności w stopniu większym niż znikomy

3.2.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

3.3.  Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

3.4.  Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

3.5.  Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

4.  KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Obwiniony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

T. B.

I,II

I,II

W ocenie Sądu orzeczenie kar pieniężnych w wysokości 3.000 zł jest karą adekwatną do wagi popełnionych przewinień dyscyplinarnych.

Orzekając kary pieniężne we wskazanej wysokości Sąd wziął pod uwagę czasookres trwania przewinienia dyscyplinarnego, stopień winy obwinionej, sytuację finansową obwinionej, którą należy ocenić jako dobrą. Sąd zważył także, że obwiniona na etapie postępowania dyscyplinarnego współpracowała z organami prowadzącymi postępowanie dyscyplinarne – stawiała się na wezwania oraz nie podejmowała czynności mających na celu przedłużenie postępowania. Sąd wziął także pod uwagę, że obwiniona nie była karana dyscyplinarnie, nigdy wcześniej nie toczyło się przeciwko niej postępowanie dyscyplinarne oraz fakt, że od (...) pełni funkcję (...). W ocenie Sądu, orzeczona kara jest adekwatna do wagi popełnionego przewinienia dyscyplinarnego przez obwinioną. Nie jest zatem nadmiernie dolegliwa i uwzględnia stopień szkodliwości korporacyjnej. Sąd uznał, że nie ma potrzeby sięgania do sankcji bardziej dolegliwych

5.  1Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Obwiniony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

---

----

7.6. inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

---------

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Na podstawie art. 180 ust. 1a, 2 i 3 ustawy z 11 maja 2017 r o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (Dz. U. z 2020r. poz. 1415 ze zm. ) Sąd zasądził od obwinionej T. B. na rzecz (...) zwrot kosztów postępowania dyscyplinarnego w wysokości 2.500 zł. Mając na względzie treść powołanego przepisu stanowiącego o kosztach postępowania dyscyplinarnego, Sąd obciążył nimi obwinioną T. B.

6.  1Podpis

Sędzia Marcin Myczkowski

1 USTAWA z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U.2016 poz. 1047 z późn. zm)

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Patrycja Świtoń
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy we Wrocławiu
Osoba, która wytworzyła informację:  SSO Marcin Myczkowski
Data wytworzenia informacji: