Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego we Wrocławiu

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 509/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Śródmieścia we Wrocławiu II Wydział Karny z dnia 18 stycznia 2022 r. sygn. akt II K 608/21

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Obrońca oskarżanego zarzucił naruszenie przepisów prawa procesowego mające wpływ na treść orzeczenia, tj.:

-

art. 170 § 1 pkt. 2 k.p.k. przez niesłuszne oddalenie wniosku obrońcy o odtworzenie zapisu monitoringu, a to ze względu na to, że wystarczające dla rozstrzygnięcia jest ujawnienie zapisu monitoringu bez jego odtwarzania, podczas gdy dowód ten ma zasadnicze znaczenie dla rozstrzygnięcia, czy oskarżony dopuścił się zaboru w celu przywłaszczenia mienia, a zatem jego weryfikacja jest niezbędna;

-

art. 350a k.p.k. poprzez niesłuszne uznanie, że nie jest konieczne bezpośrednie przesłuchanie świadków I. B., P. Ł. i T. M., zwłaszcza, że złożone przez nich zeznania w postępowaniu przygotowawczym nie są sprzeczne z wyjaśnieniami oskarżonego, podczas gdy świadkowie zeznawali o okolicznościach mających doniosłe znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, w tym relacjonowali przebieg zdarzenia objętego zarzutem, ilość i rodzaj skradzionego towaru, a także ich wartość, a zatem istnieje potrzeba ich weryfikacji, tym bardziej, że przesłuchanie oskarżonego, który przyznał się do winy i odmówił składania wyjaśnień odbyło się bez udziału obrońcy pomimo istnienia przesłanki obrony obligatoryjnej;

-

art. 170 § 1 pkt. 2 i 4 k.p.k. w zw. z art. 79 § 1 pkt. 1 k.p.k. przez oddalenie wniosku obrońcy o wezwanie oskarżonego w celu złożenia wyjaśnień przed sądem pierwszej instancji, a to z tego powodu, że oskarżony złożył wyjaśnienia na etapie postępowania przygotowawczego, a nadto nie podejmuje korespondencji wysyłanej pod wskazany przez niego adres, podczas gdy czynność przesłuchania oskarżonego odbyła się bez obecności obrońcy, pomimo istnienia przesłanki obrony obligatoryjnej.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzuty naruszenia przepisów postępowania okazały się być bezpodstawne.

Nie można zgodzić się z apelującym, iż Sąd meriti naruszył dyspozycję art. 170 § 1 pkt 2 k.p.k. poprzez oddalenie wniosku o odtworzenie zapisu monitoringu.

Należy przyznać rację Sądowi Rejonowemu, iż odtworzenie zapisu monitoringu na rozprawie nie miało znaczenia dla rozstrzygnięcia, albowiem w aktach sprawy znajduje się protokół oględzin zapisu monitoringu oraz zapis monitoringu na płycie CD-R. Rację ma Sąd Rejonowy, iż zarówno oskarżony jak i obrońca mieli możliwość zapoznania się z tymi dowodami, a tym samym mieli możliwość podważenia ich wiarygodności. Nie ma racji skarżący wskazując, iż przeprowadzenie dowodu o odtworzenie zapisu monitoringu na rozprawie miało kluczowe znaczenie dla weryfikacji czy oskarżony dopuścił się zaboru mienia w celu przywłaszczenia w szczególności, że oskarżony przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu, a nadto w protokole oględzin nagrania zapisu video jest ukazany wizerunek oskarżonego i na żadnym etapie postepowania ów fakt nie był podważany.

Wbrew zarzutowi apelacji nie doszło także do naruszenia treści przepisu art. 350a k.p.k. upatrywanego w zaniechaniu wezwania na rozprawę główną świadków I. B., P. T., T. M.. Przepis art. 350a k.p.k. odnosi się do wypadków, w których przewodniczący składu orzekającego może odstąpić od wezwania na rozprawę świadków, którzy zostali przesłuchani, przebywających za granicą lub mających stwierdzić okoliczności, które nie są tak doniosłe, aby konieczne było bezpośrednie przesłuchanie na rozprawie, w szczególności takie, którym oskarżony w wyjaśnieniach swych nie zaprzeczył. Przekładając powyższe na grunt przedmiotowej sprawy należy stwierdzić, iż bezpośrednie przesłuchanie wskazanych świadków nie było niezbędne. Nie było zatem podstaw do uznania, aby rezygnacja z zasady bezpośredniości w omawianym aspekcie, wywarła jakiekolwiek procesowe i jednoznacznie negatywne skutki dla oskarżonego w szczególności, że zeznania świadków nie są sprzeczne z wyjaśnieniami oskarżonego, który przyznał się do zarzucanego mu czynu, a na żadnym etapie postępowania kwota szkody nie była kwestionowana.

Nie doszło także do żadnych naruszeń ze strony Sadu I Instancji w związku z oddaleniem wniosku obrońcy o wezwanie oskarżonego w celu złożenia wyjaśnień przed Sądem I Instancji w szczególności, że oskarżony nie skorzystał z przysługującego mu prawa stawienia się na rozprawę. Zawiadomienie zostało wysłane na wskazany przez oskarżonego adres, ponadto podczas pierwszego przesłuchania w dniu 9 czerwca 201 r. oskarżony otrzymał w swoim ojczystym języku egzemplarz pouczenia o jego uprawnieniach i obowiązkach. A zatem bierna postawa oskarżonego, niezainteresowanego przebiegiem postepowania nie może stanowić podstawy do formułowania zarzutów naruszenia przez Sad Rejonowy przepisów postępowania jeżeli oskarżony nie miał chęci skorzystania z przysługujących mu uprawnień w czasie postepowania karnego.

Sytuacji tej nie zmian także fakt, iż w czasie pierwszego przesłuchania w charakterze podejrzanego oskarżonemu jako osobie niepełnoletniej nie towarzyszył obrońca.

Wbrew twierdzeniom apelującego wykorzystanie wyjaśnień podejrzanego złożonych pod nieobecność obrońcy w sytuacji występowania obrony koniecznej (art. 79 § 1 k.p.k.) nie stanowiło w realiach przedmiotowej sprawy, naruszenia przepisu art. 79 § 1 k.p.k.

Oczywiście, w przedmiotowej sprawie nie ulega wątpliwości, że ze względu na wiek oskarżonego, który w chwili wszczęcia postępowania przygotowawczego nie ukończył 18 lat, zachodził wskazany w art. 79 § 1 pkt 1 k.p.k. przypadek obligatoryjnej obrony. Oczywiste również jest to, że pierwsze przesłuchanie podejrzanego (w dniu 9 czerwca 2021 r. - k. 30-31) odbyło się pod nieobecność obrońcy, który został ustanowiony zarządzeniem z dnia 27 sierpnia 2021 r. (k.51). Pomimo jednak zaistnienia opisanej wyżej sytuacji, sam w sobie fakt braku udziału w przesłuchaniu oskarżonego w postępowaniu przygotowawczym jego obrońcy nie stanowił naruszenia wymienionych wyżej przepisów. Nie było zatem podstaw do wykluczenia możliwości procesowego wykorzystania złożonych w czasie owego przesłuchania wyjaśnień i poczynienia na ich podstawie ustaleń faktycznych.

Dodatkowo wskazać należy, iż w sytuacji obrony obligatoryjnej ustawodawca przewiduje udział obrońcy jedynie w rozprawach oraz w tych posiedzeniach, w których ustawa tak stanowi (art. 79 § 3 k.p.k.). Do takowych nie należy zaś przesłuchanie podejrzanego w toku postępowania przygotowawczego.

Ponadto Sąd Najwyższy analizował analogiczne sytuacje i to przez pryzmat m.in. przepisów wskazanych w rozważanym tutaj zarzucie oraz z uwzględnieniem orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka i stwierdził, że brak obrońcy podczas pierwszego przesłuchania podejrzanego w postępowaniu przygotowawczym w wypadku obrony obligatoryjnej, nie może stanowić przeszkody do wykorzystania na rozprawie złożonych w takich warunkach wyjaśnień, o ile nie wystąpiły inne okoliczności wyłączające swobodę wypowiedzi, czy obiektywnie nie występowała podatność podejrzanego na pokrzywdzenie (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 czerwca 2017 r., II KK 82/17,LEX nr 2338030, czy postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 5 kwietnia 2013 r., III K 327/13, OSNKW 2013/7/60)

W konsekwencji nie można a priori odrzucać tak przeprowadzonego dowodu z wyjaśnień oskarżonego. Powinien on, tak jak inne dowody, podlegać swobodnej ocenie z uwzględnieniem całokształtu innych okoliczności danej sprawy. Faktycznie zatem ocena dopuszczalności wykorzystania dowodu z wyjaśnień oskarżonego złożonych przez niego w toku postępowania przygotowawczego, zależna jest od ustalenia, czy owe wyjaśnienia złożone zostały w okolicznościach wyłączających swobodę wypowiedzi oraz czy występowała obiektywna podatność oskarżonego na pokrzywdzenie. Tymczasem apelujący poza samym stwierdzeniem, że czynność przesłuchania odbyła się bez udziału obrońcy, nie podjął nawet próby analizy sprawy przez pryzmat wskazanych wyżej okoliczności. Analizując zaś sprawę w tym zakresie stwierdzić należy, że w chwili składania pierwszych wyjaśnień oskarżonemu brakowało zaledwie 5 miesięcy do osiągniecia pełnoletności, a tym samym jego rozwój znajdował się niewątpliwie na takim etapie, w którym doskonale rozumiał on znaczenie przeprowadzanych czynności. Ponadto w czasie przesłuchania oskarżonemu jako obywatelowi słowackiemu towarzyszył tłumacz przysięgły jego ojczystego języka. Oskarżony miał możliwość swobodnego formułowania wypowiedzi, został także pouczony o przysługujących mu uprawnieniach i obowiązkach. Reasumując zatem, stwierdzić należy, że we wskazanych wyżej uwarunkowaniach, nie sposób uznać, aby w czasie składania wyjaśnień podczas postępowania przygotowawczego pod nieobecność obrońcy, występowały okoliczności wyłączające swobodę wypowiedzi oskarżonego lub wskazujące, że obiektywnie występowała podatność oskarżonego na pokrzywdzenie. W tej sytuacji Sąd I instancji zasadnie wykorzystał procesowo początkowe wyjaśnienia oskarżonego i poczynił również na ich podstawie prawidłowe ustalenia faktyczne.

Wniosek

Uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec uznania zarzutu za bezzasadny wniosek nie zasługuje na uwzględnienie.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Śródmieścia we Wrocławiu II Wydział Karny z dnia 18 stycznia 2022 r. sygn. akt II K 608/21

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Apelacja obrońcy oskarżonego jest bezzasadna, stąd nie było podstaw do uwzględnienia wniosku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

O wynagrodzeniu z tytułu nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym Sąd Okręgowy orzekł na podstawie § 4 ust. 1 i 3 oraz § 17 ust. 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu.

III.

Zwolnienie oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze oparto się na przepisie art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k. oraz art. 17 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych.

7.  PODPIS

SSO Marcin Sosiński

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Śródmieścia we Wrocławiu II Wydział Karny z dnia 18 stycznia 2022 r. sygn. akt II K 608/21

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana