Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego we Wrocławiu

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 708/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Śródmieścia V Wydział Karny z dnia 26 marca 2024 r., wydany w sprawie V K 743/23

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☒ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Pełnomocnik oskarżycielki prywatnej J. B. orzeczeniu zarzuciła mogącą mieć wpływ na treść orzeczenia, rażącą obrazę przepisów postępowania, a to art. 7 k.p.k. poprzez błędną ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego w postaci wyjaśnień oskarżonych, zeznań oskarżycielki prywatnej, zeznań świadków dokonaną z naruszeniem zasad obiektywizmu, prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, w nazbyt uproszczony sposób przeprowadzoną, brak rozważenia całości materiału dowodowego, co skutkowało błędem w ustaleniach faktycznych poprzez nielogiczne i sprzeczne z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego uznanie:

a) że z samego faktu występowania konfliktów sąsiedzkich i wyrażania w związku z tym opinii wśród sąsiadów mają one znaczenie dla oceny czy doszło do wypełnienia znamion czynu zabronionego z art. 212 § 1 k.k., a w konsekwencji przyjęcia, iż w przy ocenie czy pomówienia poniżyłyby oskarżycielkę w opinii publicznej należy wziąć pod uwagę jej faktyczną opinię w środowisku sąsiedzkim, co jest nielogiczne i sprzeczne z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego, albowiem doprowadzałoby do społecznego i prawnego przyzwolenia na wypowiadanie fałszywych opinii i twierdzeń na temat osób, które nie posiadają dobrej opinii wśród sąsiadów, podczas gdy ochronie z art. 212 § 1 k.k. podlega cześć i godność człowieka a nie jego faktyczna opinia publiczna, a karane jest wypowiadanie takich twierdzeń, które mogą poniżyć w opinii publicznej i które nie polegają na prawdzie;

b) przyjęcie, że przy ocenie wypełnienia znamion czynu zabronionego ma opinia o oskarżycielce wśród sąsiadów, podczas gdy w rzeczywistości nie sposób uznać czy opinia ta nie jest wynikiem pomówień oskarżycielki i pogłosek krążących na jej temat;

c) polegającą na bezpodstawnym przyjęciu, że przy ocenie zasadności oskarżenia możliwe jest porównanie procesu cywilnego do struktury organizacyjnej zebraniu organu spółki prawa handlowego tj. Zarządu Spółki, i uznanie, że przebieg procesu nie różni się od przebiegu zebrania Zarządu Spółki i że pomówienie w procesie jednej ze stron nie różni się niczym od sytuacji, w której pomówienie podmiotu następuje wyłącznie wobec osób go tworzących;

d) że pomówienia oskarżonych nie pogorszyły ukształtowanej opinii o oskarżonej, podczas gdy w rzeczywistości zarzuty o takie zachowania polegające na dokonywaniu przywłaszczań, rzekomych zamiarach wyłudzeń odszkodowań czy nieinteresowanie się losem wujka obiektywnie są twierdzeniami poniżającymi w opinii publicznej, bez względu na opinię oskarżycielki wśród sąsiadów;

e) wyrażaniu przekonania, że sąsiedzi musieli być informowani przez oskarżonych o treści pism, aby ustalić, że pomówienia zawarte w pismach z listopada i grudnia 2019 r. mogły poniżyć oskarżycielkę w opinii publicznej;

f) brak oceny prawdziwości zarzutów oskarżonych wskazanych w pismach z listopada i grudnia 2019 r., a ograniczenie twierdzeń sądu w tym zakresie do stwierdzenia o podzieleniu stanowiska Sądu Okręgowego we Wrocławiu, sygn. akt IV Ka 939/22, a twierdzenia zawarte w pismach z 28 listopada i 02 grudnia 2019 r. były ukierunkowane na poniżenie oskarżycielki, a nie zmierzały do realizacji praw strony pozwanej w postępowaniu cywilnym;

- rażące naruszenie prawa procesowego, a to art. 424 § 1 k.p.k. poprzez brak w uzasadnieniu wyroku Sądu pierwszej instancji wskazania przyczyn i podstaw przyjęcie, że opinia o oskarżycielce wśród sąsiadów wyłącza możliwość przypisania znamion czynu zabronionego z art. 212 § 1 k.k., podstaw przyjęcia, że przebieg procesu cywilnego w istocie nie różni się od przebiegu zebrania Zarządu Spółki i na czym ma polegać tożsamość sytuacji, w której pomówienie podmiotu następuje wyłącznie wobec osób go tworzących, a nadto wskazania podstaw prawnych twierdzenia, że penalizacji mogłyby polegać tylko te zachowania oskarżonych, które polegałyby na rozpowiadaniu treści pism z listopada i grudnia 2019 r. sąsiadom, a nie ich sporządzenie i złożenie w sprawie toczącej się przed Sądem Okręgowym we Wrocławiu, i wreszcie wskazania podstaw prawnych twierdzenia, że przestępstwo zniesławienia nie może być popełnione w sprawie cywilnej, albowiem sędzia refemet i protokolant sa zobowiązane do zachowania bezstronności i neutralności wobec stron postępowania, a oskarżycielka była dla nich osobą anonimową, nie mieli wykształconej opinii o oskarżycielce, a nadto twierdzenia, że wobec tego nie można brać pod uwagę ewentualnego pogorszenia jej reputacji w oczach ww osób, podczas gdy motywem oskarżonych było wywołanie w osobach sędziów referentów, ewentualnie wszystkich instancji, poniżającej opinii o oskarżycielce.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzuty nie zasługują na uwzględnienie. Jak wskazuje się w orzecznictwie, przekonanie sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną art. 7 k.p.k. wtedy, gdy:

- jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy (art. 410 k.p.k.), i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy (art. 2 § 2 k.p.k.),

- stanowi wyraz rozważenia wszystkich tych okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego (art. 4 k.p.k.),

- jest wyczerpujące i logiczne - z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego,

- uargumentowane w uzasadnieniu wyroku (art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k.) - (vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 24 czerwca 2021 r., sygn. akt II AKa 27/21, LEX numer 3214904).

Dokonana przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Śródmieścia analiza jawi się jako logiczna, spójna, konsekwentna i brak jest jakichkolwiek podstaw do stwierdzenia, by miała ona charakter dowolny. Sąd Rejonowy sprawnie przeprowadził postępowanie dowodowe, ocenił materiał dowodowy zgodnie z art. 7 k.p.k. i w sposób poprawny dokonał ustaleń stanu faktycznego. Dokonana ocena zeznań świadków, w tym pokrzywdzonej wolna jest od błędów, odznacza się również wystarczającym stopniem szczegółowości. Sąd Rejonowy wskazał na jakich dowodach oparł się dokonując ustaleń faktycznych. Omówił też przyczyny przydania wiarygodności poszczególnym dowodom. Nadto podał z jakich względów i w jakiej części wyjaśnienia oskarżonych K. K., A. Ł. (1) oraz G. Z. zasługują na wiarę. Wywody Sądu I instancji są jasne, zrozumiałe, wewnętrznie spójne, ale przede wszystkim pozostają w zgodzie z zasadami poprawnego rozumowania, zbieżne są ze wskazaniami wiedzy oraz doświadczeniem życiowym.

Zasada obiektywizmu określona w art. 4 k.p.k. nakazuje badać oraz uwzględniać wszystkie okoliczności przemawiające zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego, kierować się bezstronnością wobec stron oraz innych uczestników postępowania. Na organach procesowych ciąży obowiązek całościowego traktowania materiału dowodowego stanowiącego podstawę faktyczną rozstrzygnięcia. Wyklucza to selektywne oraz nieobiektywne traktowanie dowodów. Analiza akt niniejszej sprawy wskazuje, że Sąd Rejonowy w pełni miał na uwadze treść art. 4 k.p.k., co wynika z lektury uzasadnienia wyroku. Zgodnie zaś z art. 2 § 2 k.p.k. podstawę wszelkich rozstrzygnięć mają stanowić prawdziwe ustalenia faktyczne. Przepis ten, stanowiący normę o charakterze ogólnym, określającą cele postępowania karnego, znajduje rozwinięcie w dalszych przepisach k.p.k. i to one winny stać się podstawą zarzutu apelacyjnego a nie norma ogólna, co dotyczy również i art. 4 k.p.k. Jeśli zaś ocena dowodów została przeprowadzona w sposób prawidłowy to nie sposób zasadnie zarzucać naruszenia wskazywanych przepisów.

Odnosząc się szczegółowo do apelacji zauważyć trzeba, iż przekonanie o braku sprawstwa oskarżonych w zakresie zarzucanych im prywatnym aktem oskarżenia czynów oparte zostało nie tylko na ich spójnych, konsekwentnych, szczerych i logicznych wyjaśnieniach, lecz również zeznaniach występujących w sprawie świadków oraz analizie dokumentów zgromadzonych w sprawie w szczególność pism procesowych kierowanych przez Zarząd Wspólnoty Mieszkaniowej przy ul, M. 18A reprezentowananej przez oskarżonych tj. A. Ł. (1), K. K. i G. Z. do sprawy zapadłej przed Sądem Okręgowym we Wrocławiu I Wydział Cywilny, sygn. akt I C 926/19 o uchylenie uchwał. Twierdzenia pełnomocnika oskarżycielki prywatnej jakoby pomówienia oskarżonych nie pogorszyły ukształtowanej opinie o oskarżonej są nie trafne. W pełni zgodzić się należy z Sądem meriti, iż czyny zarzucane oskarżonym dotyczyły wyłącznie stwierdzeń zawartych w pismach z dnia 28 listopada 2019 r. i 2 grudnia 2019 r., które to pisma złożone zostały do akt postępowania cywilnego, a tym samym skoro w procesie cywilnym uczestniczyły jedynie oskarżeni i oskarżycielka prywatna to ich działanie nie było wstanie pogorszyć ukształtowanej opinii o oskarżonej. Twierdzenia jakoby na skutek owych pism pozostali sąsiedzi odwrócili się od oskarżycielki prywatnej nie są oparte na prawdzie. Znamiennym jest, iż nie byli oni informowani o treści pism składanych w postępowaniu o uchylenie uchwały zarządu wspólnoty i miały również dostępu do akt niniejszej sprawy. Reasumując treść dokumentów zgromadzonych tak w aktach karnych jaki i cywilnych nie mogła dotrzeć do szerokiego, nieokreślonego kręgu osób. Twierdzenia zatem autora apelacji jakoby ukształtowana (w domyśle pozytywna opinia o oskarżycielce prywatnej) pogorszyła się na skutek działań oskarżonych jest gołosłowne.

Również postanowiony przez pełnomocnika oskarżycielki prywatnej zarzut naruszenia art. 424 k.p.k. nie mógł zostać uznany za skuteczny. W żadnym razie rzekome błędy formalne związane ze sporządzeniem uzasadnienia nie mogą bowiem mieć wpływu na treść wyroku podlegającego zaskarżeniu, gdyż uzasadnienie jest następstwem wydanego orzeczenia i dopuszczenie się uchybień w sporządzeniu dokumentu będącego następczym działaniem w odniesieniu do wydanego już wcześniej orzeczenia nie mogło wpłynąć na treść rozstrzygnięć, które je poprzedzało. (Vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 12 kwietnia 2013 r., II AKa 95/13).

Wniosek

uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec uznania zarzutów za bezzasadne wniosek nie zasługuje na uwzględnienie.

3.2.

Ponadto pełnomocnik oskarżycielki prywatnej zarzuciła rażącą obrazę przepisów prawa materialnego, a to art. 212 § 1 k.k. poprzez jego błędną wykładnię i uznanie, że:

a) pomówienie musi odnieść realny skutek poniżenia w opinii publicznej, podczas gdy z literalnego brzmienia przepisu wynika, iż odniesienie się do opinii publicznej ma zadanie zobiektywizowanie standardów uznania twierdzeń i opinii za pomówienie, które winny wywołać poniżenie wśród obiektywnie oceniających te wypowiedzi osób, a nie przez perspektywę niedających się zweryfikować stanów wewnętrznych osoby pokrzywdzonego;

b) posiadanie przez oskarżycielkę negatywnej opinii publicznej wśród sąsiadów wyłącza odpowiedzialność oskarżonych za pomówienie, podczas gdy kontratypy wskazane w art. 213 § 1 k.k. dotyczą włącznie okoliczności, w których zarzut nie został uczyniony publicznie i jest prawdziwy, podczas gdy oskarżeni nie wykazali, aby zarzut dokonywania „drobnych przywłaszczeń”, nieinteresowania się losem wujka czy postawione perfidnie pytanie „może na w planach jakieś wyłudzenie odszkodowania od ubezpieczyciela???, tego nie wiemy” byty prawdziwe;

c) że określenie sądu i stron postępowania w postępowaniu cywilnym można porównać

do sytuacji, w której pomówienie podmiotu następuje wyłącznie wobec osób go tworzących np. na zebraniu zarządu spółki handlowej, podczas gdy nie sposób uznać, że strony postępowania sądowego i sąd tworzą stosunek prawny podobny do układu zebrań zarządu spółki handlowej, albowiem zarząd spółki handlowej tworzą jeden podmiot, którym jest Zarząd Spółki i podejmują uchwały większością głosów, podczas, gdy w procesie sądowym obie strony przedstawiają argumenty, które mają przeważyć na opinii sadu co do słuszności racji jednej ze stron,

d) że do pomówienia nie może dojść w treści pism przygotowawczych złożonych do Sądu, albowiem do penalizacji mogłoby podlegać zachowanie polegające na powtarzaniu przez oskarżonych treści pism, a nie ich redakcji i złożeniu w postępowaniu cywilnym jako pismo procesowe strony pozwanej;

e) poprzez stwierdzenie istnienia kontratypu wyłączającego odpowiedzialność kamą za czyn z art. 212 § 1 k.k. polegającego na tym, że posiadanie przez pokrzywdzonego negatywnej opinii wśród sąsiadów i wyrażania przez członków Wspólnoty Mieszkaniowej pejoratywnych ocen jej zachowania wyłącza odpowiedzialność z art. 212 § 1 k.k., podczas gdy zgodnie z art. 213 § 1 k.k. nie ma przestępstwa z art 212 § 1 k.k., jeżeli zarzut uczyniony niepublicznie jest prawdziwy;

Ponadto oskarżycielka prywatna J. B. w osobistej apelacji zarzuciła rażące naruszenie prawa materialnego, a mianowicie art. 212 § 1 kk i art. 213 § 1 kk przez przyjęcie, w swych pismach procesowych z dnia :

a/ data wpływu 02 grudnia 2019r. do sprawy o syg. akt I C 926/19

b/ data wpływu 29 listopada 2019r.do sprawy o sygn. akt I C 926/19 skierowanych do Sądu Okręgowego, publicznie pomówili oskarżycielkę prywatną, J. B. podając nieprawdziwe informacje, których treść miała na celu jej poniżenie i zdyskredytowanie jej na utratę zaufania potrzebnego dla prowadzonej przez nią działalności. Owe działania oskarżonych czynione do Sądu Okręgowego i na zebraniach wspólnoty poniżyły oskarżycielkę prywatną, były działaniami publicznymi, były zemstą, stanowią przestępstwo z art. 212§ 1 k.k. /zniesławienie /

la/ nadto należy podnieść, że rażące naruszenie prawa materialnego mające istotny wpływ na treść zaskarżonego postanowienia tj. art. 212 §1 pkt. 2 i 3 k.k. w związku z art. 9§1 k.k. poprzez przyjęcie, iż podanie przez oskarżonych nieprawdziwych twierdzeń dotyczących oskarżycielki prywatnej w pismach procesowych do Sądu Okręgowego w sprawie o sygn. akt I C 926/19 zmierzało do ochrony ich praw w postępowaniu o uchylenie uchwał, podczas gdy zgodnie z zasadami doświadczenia życiowego, logiki, podnoszenie fałszywych twierdzeń w toku postępowania cywilnego nie może skutkować udzieleniem przesuwać w nieskończoność. Sam pan A. Ł. przyznał, że im się nie śpieszyło, a wyrazi się tak dosłownie „... że myśmy nie chcieli tego tak szybko załatwiać...”.. Poza tym ich mentalność też nie uległa zmianie. Tylko, kto w obecnych czasach miał im wyremontować dom ? Takowej odpowiedzi obecny Sąd, wydający wyrok nie dał. Ci ludzie, to byli „peegerowcy”, którzy przywykli do tego, że im się w PRL-u wszystko należało. Dla mnie, mówiąc kolokwialnie byli wrzodem na tyłku państwa polskiego. Wszystkie zmiany, jakie zaszły w Polsce były dla nich szokiem, bo oni po prostu za nic nie płacili, a tu nagle trzeba wykładać kasę na remont. Weszli do wyremontowanego domu, nic nie robili, na nic nie łożyli przez około 50-lat, a tu nagle zmiana, szok. Niczym się nie interesowali jeśli chodzi o budynek, odpadający tynk potrafili kopnąć, pisali sobie mazakami po drzwiach. Sami doprowadzali do niszczenia i dewastowania budynku. Doraźnie , byle jak coś tam próbowali łatać na dachu, a działo się to wtedy, jak już im na głowę zaczęło kapać. Aż tu nagle pojawiła się oskarżycielka prywatna i próbowała coś wdrożyć, coś na nich wywrzeć. To się nie podobało. Drwili, beszczelnie przebijali koła w rowerze, wózku, działali na złość. Zmuszeni do założenia wspólnoty, odgrywali się. Stałam się złem, bo musieli łożyć. Dalej są powściągliwi, kieruje nimi pan A. Ł.. On do wszystkiego namawia, ociągają się z remontem, wszystkie terminy realizacji remontu nałożone przez (...) są przekraczane, a z tym wiążą się kary i to nie małe.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzuty obu apelacji nie zasługiwały na uwzględnienie. Ze względu na tożsame i dopełniające się zarzuty obu apelacji Sąd Okręgowy rozpoznał je łączenie.Podkreślić należy, że obraza przepisów prawa materialnego dotyczy naruszenia przepisów prawa karnego materialnego przy prawidłowo ustalonym stanie faktycznym. Naruszenie tych przepisów może polegać, między innymi, na błędnym zakwalifikowaniu czynu oskarżonego, skazaniu oskarżonego pomimo braku znamion przestępstwa w czynie oskarżonego albo uniewinnieniu pomimo istnienia znamion przestępstwa. Zarzut obrazy prawa materialnego jest skuteczny, gdy nastąpiła niewłaściwa subsumcja niekwestionowanych ustaleń faktycznych pod przepis prawa materialnego (Vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 4 sierpnia 2009 r., sygn. akt II AKa 143/09, KZS 2009, Nr 7-8, poz. 60). Obraza prawa materialnego może także polegać na błędnej wykładni przepisu prawa, gdy skarżący uważa, że treść przepisu prawa materialnego rozumiana w określony sposób powinna doprowadzić do zastosowania lub niezastosowania określonej normy prawnej.

W przedmiotowej sprawie nie doszło do tak rozumianego naruszenia przepisów.

Zważyć należy, iż oskarżeni A. Ł. (1), K. K. i G. Z. stanęli pod

zarzutem popełnienia występku zniesławienia z art. 212 § 1 k.k. Rzeczonego czynu zabronionego dopuszcza się ten , kto pomawia inną osobę, grupę osób, instytucję, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć ją w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności. W tym kontekście przypomnieć należy, że przedmiotem ochrony przepisu art. 212 § 1 k.k. jest cześć i godność osoby pomawianej o postępowanie lub właściwości, które są sprzeczne z prawem, z zasadami etyki, w tym etyki zawodowej, oraz np. o brak kompetencji lub zdolności do wykonywania danego zawodu. Wartość w postaci omówionego przedmiotu ochrony pozostawać oczywiście powinna w równowadze z koniecznością ochrony innych wartości, to jest prawa do swobody wypowiedzi, prawa do krytyki oraz możliwości działania różnych organów w ramach ich kompetencji. Przełożenie powyższego na realia sprawy oskarżonych

nadało konkretny porządek tokowi rozumowania, który doprowadził do rozstrzygnięcia, iż działania oskarżonych, którzy to w pismach procesowych (k.4-8) kierowanych do sądu cywilnego rzekomo zniesławiali oskarżycielkę prywatną są karno prawnie irrelewantne. Należy w tym miejscu przypomnieć, iż w doktrynie prawa karnego ujawniły się rozbieżności w odniesieniu do zawartości merytorycznej zniesławiającego zarzutu, sprowadzające się do tego, czy musi on stanowić wypowiedź o faktach, czy też może sprawdzać się do sformułowania oceny (vide: J. Piórkowska- Flieger, Odpowiedzialność karna za przestępstwo zniesławienia (art. 212 k.k.), [w:] M. Mozgawa, Przestępstwa przeciwko czci i nietykalności cielesnej, LEX 2013). Podkreślić również należy, iż zawarte w art. 212 § 1 k.k. sformułowanie „takie postępowanie i właściwości" oznacza m.in. zachowanie sprzeczne z przyjętymi zasadami prawa lub moralności, sprzeczne z etyką. Wskazane rzeczonym przepisem poniżenie w opinii publicznej wiązać natomiast należy z obrażeniem czyjejś godności, upokorzeniem, zhańbieniem, a więc doprowadzeniem do oceny gorszej niż obiektywna. Narażeniem na utratę zaufania, w myśl przedmiotowej normy, jest z kolei spowodowanie, że konkretny podmiot, obdarzany dotychczas przez innych należnym mu zaufaniem, może to zaufanie utracić. Zaufanie potrzebne dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności oznacza zaufanie konieczne do właściwego realizowania zadań z nimi związanych ( podobnie: M. Kalitowski, Komentarz do art. 212 Kodeksu karnego, [w:] M. Filar, Kodeks karny. Komentarz, WK 2014, teza 5.). W takim układzie skonstatować należy, że treści wypowiedzi oskarżonych formułowanych w pismach procesowych - co trafnie podkreślił Sąd Rejonowy – nie naraziły oskarżycielki prywatnej na wystąpienie skutku wskazanego w art. 212 § 1 k.k. W pełni zgodzić się również należy z Sądem I Instancji, iż ewentualne następstwa działań oskarżonych mogły jedynie wywołać skutki w sferze osobistej pokrzywdzonej – co jednak nie stanowi zainteresowania prawa karnego, i ewentualnie może być przedmiotem ochrony na gruncie prawa cywilnego (art. 24 k.c.). Reasumując skoro – czyny zarzucane oskarżonym dotyczyły wyłącznie stwierdzeń zawartych w pismach procesowych, a pisma te

złożone zostały do akt postępowania cywilnego, w którym uczestniczyli wyłącznie autorzy ww. pism – jako członkowie zarządu wspólnoty – oraz oskarżycielka prywatna jako powódka, nie można mówić o penalizacji takiego zachowania.

Na marginesie li tylko Sąd Okręgowy w niniejszym składzie pragnie wskazać, iż nie przekonywujące się argumenty Sądu Rejonowego, jakoby treści pism z dnia 28 listopada i 2 grudnia 2019 r., a także okoliczności, w jakich zostały złożone przekroczyły ramy działania w celu ochrony interesów prawnych wspólnoty.

Sąd Okręgowy stoi na stanowisku, wielokrotnie już prezentowanym przez Sądu Najwyższego, iż nie stanowią przestępstwa zniesławienia różnego rodzaju wypowiedzi dokonywane w ramach przysługujących jednostce uprawnień, między innymi oświadczenia składane w uzasadnieniu lub w obronie praw, np. skargi sądowe, odpowiedzi na zarzuty procesowe, zażalenia, doniesienia pokrzywdzonych o przestępstwie ( Vide: wyrok SN z dnia 18.12.2000, IV KKN 331/00 oraz z dnia 23.05.2002 r., V KKN 435/00 ). Obok kontratypu ustawowego przewidzianego w art.213 k.k., w państwie prawa istnieją także kontratypy pozaustawowe, w tym kontratyp w postaci realizacji prawa do krytyki. Wtedy, gdy krytyka ta realizowana jest w piśmie o charakterze procesowym, w skardze kierowanej do władz, czy w zawiadomieniu o popełnieniu przestępstwa i kiedy brak podstaw do wykazania, że jedynym lub podstawowym zamiarem działania jest zniesławienie, zachowanie realizujące prawo do krytyki w ogóle pozbawione jest cechy bezprawności, a tym samym nie może być uznane za przestępstwo ( por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 lipca 2013 r. II KK 152/13 ). Zaprezentowany pogląd znajduje wsparcie w doktrynie. " Nie stanowią bezprawnego zniesławienia zarzuty stawiane w obronie własnych praw, kierowane do władz (zawarte w pismach procesowych, doniesieniach pokrzywdzonych o popełnionym przestępstwie, pozwach rozwodowych). Legalność takich zarzutów uzależniona jest jednak od potrzeb wynikających z zagrożenia własnego prawa i konieczności wykazania niebezpieczeństwa dla własnych praw ze strony postępowania lub właściwości innej osoby lub podmiotu zbiorowego" ( A. Zoll w: G. Bogdan, K. Buchała, Z. Ćwiąkalski, M. Dąbrowska-Kardas, P. Kardas, J. Majewski, M. Rodzynkiewicz, M. Szewczyk, W. Wróbel, A. Zoll. Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz. Zakamycze 1999, t. II, s.660 ). W niniejszej sprawie, można by przyjąć, iż pisma skierowane do Sądu Okręgowego we Wrocławiu w ramach prowadzonego postępowania pod sygn. akt I C 926/19 przez Zarząd Wspólnoty Mieszkaniowej przy ulicy (...) we W. zawierające argumenty uzasadniające stanowisko strony pozwanej. Przyjąć zatem należy, iż w pismach tych wyrażono subiektywną ocenę sylwetki i postępowania oskarżycielki, realizując w ten sposób zasadę kontradyktoryjności. (vide: iudykaty Sądu Okręgowego we Wrocławiu w sporach IV Kz 205/19, IV Kz 290/19, czy też IV Kz 658/23).

Mając na względzie powyższe, należy stwierdzić, iż zarówno forma oświadczenia oskarżonych jak i ich treść jak i cel, w jakim były on złożone, prowadzi do wniosku, iż zarzucane im czyny nie zawierają – wbrew dywagacjom apelujących - znamion występków z art. 212 § 1 k.k.

Wniosek

uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec uznania zarzutów za bezzasadne wniosek nie zasługuje na uwzględnienie.

3.3.

Pełnomocnik oskarżycielki prywatnej zarzuciła ponadto błąd w ustaleniach faktycznych polegający na uznaniu, że nie doszło do narażenia na wystąpienie któregokolwiek ze skutków w postaci poniżenia pokrzywdzonej w opinii publicznej lub utraty przez nią zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności, choć Sąd pierwszej instancji wskazuje na bezskutkowy charakter przestępstwa i wystarczające stwierdzenie, że wypowiedź mogłaby taki skutek wywołać, a nadto pomimo stwierdzenia w treści uzasadnienia, że Sąd pierwszej instancji podziela stanowisko Sądu Okręgowego we Wrocławiu w sprawie o sygn. akt IV Ka 939/22.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

- Również zarzut błędu w ustaleniach faktycznych stawiany orzeczeniu przez pełnomocnika oskarżycielki prywatnej nie zasługiwał na uwzględnienie.

- Błąd w ustaleniach faktycznych wynikać może z niepełności postępowania lub nieprawidłowości w zakresie oceny dowodów. Może on więc być wynikiem nieznajomości określonych dowodów lub nieprzestrzegania dyrektyw obowiązujących przy ocenie dowodów. Jak wskazuje się w orzecznictwie, zarzut błędu w ustaleniach faktycznych jest tylko wówczas słuszny, gdy zasadność ocen i wniosków, wyprowadzonych przez sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego nie odpowiada prawidłowości logicznego rozumowania. Zarzut ten nie może jednak sprowadzać się do samej polemiki z ustaleniami sądu wyrażonymi w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, lecz do wykazania jakich mianowicie konkretnych uchybień w zakresie zasad logicznego rozumowania dopuścił się sąd w ocenie zebranego w sprawie materiału dowodowego. Możliwość zaś przeciwstawienia ustaleniom sądu orzekającego odmiennego w tej mierze poglądu nie może prowadzić do wniosku o dokonaniu przez sąd błędu w ustaleniach faktycznych. Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku, nie może się sprowadzać do samej tylko odmiennej oceny materiału dowodowego, lecz powinien polegać na wykazaniu, jakich uchybień w świetle zasad wiedzy i doświadczenia życiowego dopuścił się Sąd w dokonanej przez siebie ocenie materiału dowodowego. Analiza treści wywiedzionej przez pełnomocnika oskarżycieli prywatnej apelacji prowadzi do wniosku, że stanowi ona jedynie nieuprawnioną polemikę z prawidłowymi ustaleniami Sądu orzekającego.

- Skarżący zarzucił, odnosząc się do czynów zarzucanych oskarżonym, iż Sąd Rejonowy nietrafnie ustalił, iż na skutek pism procesowości kierowanych do Sądu Okręgowego nie doszło do narażenia na wystąpienie któregokolwiek ze skutków w postaci poniżenia pokrzywdzonej J. B. w opinii publicznej lub utraty przez nią zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności. Sąd Okręgowy w pełni twierdzenia Sądu Rejonowego popiera, raz jeszcze akcentując, iż rzekoma pokrzywdzona w chwili czynu

nie zajmowała żadnego stanowiska (była i jest osobą bezrobotną) nie pełniła też i nie pełni jakiejkolwiek funkcji i nie prowadziła żadnej działalności tym samym trudno mówić, iż działania oskarżonych mogły narazić ją na nastąpienie jakiegokolwiek skutku wskazanego w art. 212 § 1 k.k.

Reasumując – wbrew zarzutom pełnomocnika oskarżycielki prywatnej - ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Orzekający wynikają logicznie z przeprowadzonych dowodów. Nadto każdy fakt jest odpowiednio zilustrowany odpowiadającymi mu dowodami, co sprawia, że nie sposób w tym przypadku zarzucać dowolności. Wszystko to sprawia, iż ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Orzekający są prawidłowe i poczynione na podstawie zebranego materiału dowodowego i w wyniku jego poprawnej oceny. Poczynione przez Sąd meriti ustalenia faktyczne niewątpliwie mają walor prawdziwych, a przez to zgodnych z wymogiem wynikającym z przepisu art. 2 § 2 k.p.k. Ocena wyjaśnień oskarżonych, zeznań świadków, depozycji oskarżycielki prywatnej oraz dokumentacji zgromadzonej w aktach sprawy została bowiem przeprowadzona w sposób staranny i kompletny, zgodnie z zasadami logiki i doświadczenia życiowego. Rekonstrukcja przebiegu inkryminowanego zdarzenia na potrzeby zaskarżonego wyroku została bowiem poprzedzona wszechstronną i wieloaspektową analizą całokształtu dowodów przeprowadzonych w toku rozprawy głównej. Konfrontacja treści poszczególnych dowodów doprowadziła Sąd Rejonowy do trafnych ustaleń w zakresie braku winy i sprawstwa wszystkich oskarżonych.

Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd Okręgowy nie znalazł uzasadnionych podstaw do wzruszenia zaskarżonego rozstrzygnięcia i na podstawie art. 437 § 1 k.p.k. orzekł jak na wstępie.

Wniosek

uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec uznania zarzutów za bezzasadne wniosek nie zasługuje na uwzględnienie.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1

Przedmiot utrzymania w mocy

wyrok wskazany w sekcji 1.1. części wstępnej niniejszego uzasadnienia

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

zarzuty obu apelacji okazały się nietrafnie, co wykazano powyżej stąd zaskarżony wyrok - jako poprawny zarówno w kwestii ustalenia braku sprawstwa i winy oskarżonych - należało utrzymać w mocy

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

Oskarżycielka prywatna korzystała z pomocy pełnomocnika z urzędu, którego koszty nie zostały opłacone i winny być zwrócone od Skarbu Państwa - po myśli art. 29 ust. 1 ustawy - Prawo o adwokaturze. Zasądzając należną kwotę Sąd kierował się treścią Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 maja 2024 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu

III

na postawie art. 624 § 2 k.p.k. zwolniono oskarżycielkę prywatną od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

7.  PODPIS

SSO Marcin Sosiński

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Pełnomocnik oskarżycielki prywatnej

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Śródmieścia V Wydział Karny z dnia 26 marca 2024 r. wydany w sprawie V K 743/23

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

1.1.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Oskarżycielka prywatna

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Śródmieścia V Wydział Karny z dnia 26 marca 2024 r. wydany w sprawie V K 743/23

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana