Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego we Wrocławiu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 grudnia 2014 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział IV Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Stanisław Jabłoński (spr.)

Sędziowie SSO Krzysztof Głowacki

SSR del. do SO Paweł Pomianowski

Protokolant Justyna Gdula

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej Leszka Karpiny

po rozpoznaniu w dniu 10 grudnia 2014 r.

sprawy K. R. i M. S.

oskarżonych o przestępstwa z art. 191 § 2 k.k. i art. 157 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora

od wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej

z dnia 12 marca 2014 r. sygn. akt II K 1649/12

uchyla zaskarżony wyrok co do oskarżonych M. S. i K. R., a także na mocy art. 440 kpk wobec M. S. co do czynu z art. 233 § 1 kk opisanego w pkt II części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu dla Wrocławia - Fabrycznej do ponownego rozpoznania.

UZASADNIENIE

1.  M. S. została oskarżona o to, że:

I. w dniu 10 lipca 2012 r. we W., działając wspólnie i w porozumieniu z K. R., stosując wobec M. J. (1) przemoc polegającą na uderzaniu pokrzywdzonej nieustalonym przedmiotem w głowę oraz biciu jej pięściami i kopaniu po całym ciele oraz szarpaniu za włosy, a także grożąc jej pozbawieniem życia, zażądali od niej wydania pieniędzy oraz zabrali w celu przywłaszczenia należący do M. J. (1) telefon komórkowy marki N. (...) o wartości 25 zł, czym spowodowali u wymienionej obrażenia ciała w postaci dwóch ran w okolicy ciemieniowej lewej, które to obrażenia naruszyły czynności narządu jej ciała na czas poniżej dni siedmiu, przy czym zarzucanego jej przestępstwa dopuściła się w warunkach powrotu do przestępstwa, będąc uprzednio skazana wyrokami na kary pozbawienia wolności za umyślne przestępstwa podobne, a w tym za przestępstwa z art. 278 § 1 k.k. wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia Fabrycznej we Wrocławiu II Wydział Karny z dnia 27 czerwca 2008r., sygn. II K 296/08, na karę 1 roku pozbawienia wolności, którą odbywała w okresie od 8.09.2008r. do 8.09.2009r., za przestępstwa z art. 278 § 1 k.k. objęte wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego dla Wrocławia Śródmieścia II Wydział Karny z dnia 2.10.2009r., sygn. akt II K 103/09, wymierzającym karę łączną 2 lat pozbawienia wolności, którą odbywała w okresie 20.11.2005r., od 7.02.2006r. do 9.02.2006r., od 8.03.2006r. do 9.03.2006r., od 23.03.2006r. do 24.03.2006r., od 31.05.2006r. do 1.06.2006r., od 28.01.2008r. do 8.09.20()8r. oraz od 8.09.2009r. do 4.03.2010r.,

tj. o czyn z 280 § 1 k.k. i art. 157 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

II. w okresie od sierpnia do września 2012r. we W. na terenie Zakładu K. n. I.nakłaniała M. J. (1) do zeznania nieprawdy odnośnie udziału i roli K. R. w zdarzeniu opisanym w punkcie I oraz okoliczności w jakich jej telefon komórkowy marki N. znalazł się w mieszkaniu K. R..

tj. o czyn z art. 18 § 2 k.k. w zw. z art. 233 § 1 k.k.

2.  K. R. został oskarżony o to, że:

III. w dniu 10 lipca 2012 r. we W., działając wspólnie i w porozumieniu z M. S., stosując wobec M. J. (1) przemoc polegającą na uderzaniu pokrzywdzonej nieustalonym przedmiotem w głowę oraz biciu jej pięściami i kopaniu po całym ciele oraz szarpaniu za włosy, a także grożąc jej pozbawieniem życia, zażądał od niej wydania pieniędzy oraz zabrał w celu przywłaszczenia należący do M. J. (1) telefon komórkowy marki N. (...) wartości 25 zł, czym spowodowali u wymienionej obrażenia ciała w postaci dwóch ran w okolicy ciemieniowej lewej, które to obrażenia naruszyły czynności narządu jej ciała na czas poniżej dni siedmiu, przy czym zarzucanego mu przestępstwa dopuścił się w warunkach powrotu do przestępstwa, będąc uprzednio skazany wyrokami na kary pozbawienia wolności za umyślne przestępstwa podobne, a w tym za przestępstwa z art. 278 § 1 k.k. i przestępstwo z art. 291 § 1 k.k. objęte wyrokiem łącznym Sądu Okręgowego we Wrocławiu III Wydział Karny z dnia 30.11.2010r., sygn. akt III K 324/10, wymierzającym karę łączna 2 lat pozbawienia wolności, którą odbywał w okresie od 16.05.2005r. do 17.05.2005r., od 18.11.2005r. do 19.11.2005r., od 17.01.2006r. do 19.01.2006r., od 28.03.2006r. do 29.03.2006r., od 28.04.2006r. do 29.04.2006r., od 5.10.2006r. do 24.11.2006r., od 20.07.2009r. do 12.05.2011r., od 11.06.2011r. do 25.06.2011r., za przestępstwo z art. 278 § 1 k.k. i art. 291 § 1 k.k. objęte wyrokiem łącznym Sądu Okręgowego we Wrocławiu III Wydział Karny z dnia 30.11.2010r., sygn. akt III K 324/10, wymierzającym karę łączną 8 miesięcy pozbawienia wolności, którą odbywał w okresie: w dniu 9.11.2007r., 23.12.2007r. oraz od 25.06.2011r. do dnia 30.09.2011r.

tj. o czyn z art. 280 § 1 k.k. i art. 157 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. art. 64 § 1 k.k.

Wyrokiem z dnia 12 marca 2014 r., sygn. akt II K 1649/12 Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Śródmieścia:

I. uznał oskarżoną M. S. za winną tego, że w dniu 10 lipca 2012 r. we W., działając wspólnie i w porozumieniu z K. R.,

stosując wobec M. J. (1) przemoc polegającą na uderzaniu pokrzywdzonej nieustalonym przedmiotem w głowę oraz biciu jej pięściami i kopaniu po całym ciele oraz szarpaniu za włosy, a także grożąc jej pozbawieniem życia, zmuszali pokrzywdzoną do zwrotu odzieży, torebki, telefonu komórkowego, czym spowodowali u pokrzywdzonej obrażenia ciała w postaci dwóch ran w okolicy ciemieniowej lewej, które to obrażenia naruszyły czynności narządu jej ciała na czas poniżej dni siedmiu, to jest czynu z art. 191 § 2 k.k. i art. 157 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i za to na podstawie art. 191 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. wymierzył jej karę 1(jednego) roku i 4 (czterech) miesięcy pozbawienia wolności;

II. uznał oskarżoną M. S. za winną popełnienia czynu zarzucanego jej w pkt II części wstępnej wyroku i za to na podstawie art. 233 § 1 kk wymierzył jej karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

III. uznał oskarżanego K. R. za winnego tego, że w dniu 10 lipca 2012 r. we W., działając wspólnie i w porozumieniu z M. S.,

stosując wobec M. J. (1) przemoc polegającą na uderzaniu pokrzywdzonej nieustalonym przedmiotem w głowę oraz biciu jej pięściami i kopaniu po całym ciele oraz szarpaniu za włosy, a także grożąc jej pozbawieniem życia, zmuszali pokrzywdzoną do zwrotu odzieży, torebki, telefonu komórkowego, czym spowodowali u pokrzywdzonej obrażenia ciała w postaci dwóch ran w okolicy ciemieniowej lewej, które to obrażenia naruszyły czynności narządu jej ciała na czas poniżej dni siedmiu, to jest czynu z art. 191 § 2 k.k. i art. 157 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i za to na podstawie art. 191 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. wymierza mu karę 1(jednego) roku i 4 (czterech) miesięcy pozbawienia wolności;

IV. na podstawie art. 85 kk, art. 86 §1 kk połączył oskarżonej M. S. orzeczone wyżej kary pozbawienia wolności i wymierzył jej karę łączną 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

V. na podstawie art. 63 § 1 k.k., na poczet orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności zaliczył oskarżonej M. S. okres zatrzymania i tymczasowego aresztowania w dniach od 10 lipca 2012 roku do 10 kwietnia 2013 roku, oraz na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności zalicza oskarżonemu K. R. okres zatrzymania i tymczasowego aresztowania w dniach od 10 lipca 2012 roku do 10 kwietnia 2013 roku, przyjmując, że jeden dzień rzeczywistego pozbawienia wolności odpowiada jednemu dniowi kary pozbawienia wolności;

VI. zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adwokat M. Z. kwotę 420 zł plus VAT, tytułem zwrotu nie opłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżycielce posiłkowej z urzędu;

VII. na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwolnił oskarżonych od ponoszenia kosztów procesu i nie wymierzył im opłaty.

Apelację od w/w wyroku wywiódł oskarżyciel publiczny i zaskarżając powyższe orzeczenie w stosunku do oskarżonej M. S. w części dotyczącej czynu opisanego w pkt. I wyroku, a w stosunku do K. R. – w całości, na niekorzyść oskarżonych, zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia w zakresie czynów opisanych w pkt. I i III sentencji wyroku, mający wpływ na treść orzeczenia, a polegający na niesłusznym przyjęciu przez Sąd orzekający, że oskarżeni stosując wobec M. J. (1) przemoc fizyczną, powodując obrażenia ciała i grożąc jej pozbawieniem życia obejmowali swoją świadomością istnienie przysługującej im w stosunku do pokrzywdzonej wierzytelności i w konsekwencji przypisanie im popełnienia czynu z art. 191 § 2 kk, co skutkowało niesłusznym uznaniem, że zachowanie oskarżonych nie wyczerpało znamion przestępstwa z art. 280 § 1 kk, podczas gdy prawidłowa analiza dowodów zgromadzonych w sprawie prowadzi do wniosku, że M. S. i K. R. stosując wobec M. J. (2) przemoc fizyczną, powodując obrażenia ciała i grożąc jej pozbawieniem życia, działali umyślnie w celu przywłaszczenia należącego do pokrzywdzonej mienia w postaci telefonu komórkowego marki N. (...), wypełniając tym samym znamiona strony podmiotowej występku z art. 280 § 1 kk.

Podnosząc powyższy zarzut oskarżyciel wniósł o uchylenie zaskarżonego orzeczenia w części dotyczącej czynu opisanego w pkt. I i III sentencji wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja zasługiwała na uwzględnienie i skutkować tym samym musiała uchyleniem zaskarżonego wyroku i przekazaniem sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania, przy czym nie -jak wnioskował rzecznik oskarżenia publicznego- jedynie w zakresie czynów opisanych w pkt. I i III zaskarżonego wyroku, ale i w odniesieniu do czynu z pkt. II, co było możliwe mając na względzie przepis art. 440 kpk.

Tytułem wstępu należy wskazać, że aby orzeczenie Sądu I instancji poddane kontroli instancyjnej mogło się ostać, odpierając tym samym zarzuty ujęte w treści wywiedzionego środka odwoławczego, spełnione muszą zostać ściśle określone warunki. Po pierwsze Sąd musi zadbać o to, aby wykorzystując wszelkie dostępne możliwości dowodowe zgromadzić kompletny materiał dowodowy, po drugie- rozstrzygnięcie końcowe w sprawie wydać musi po wnikliwym, bardzo rzetelnym wyjaśnieniu wszystkich istotnych okoliczności opisanego w akcie oskarżenia zdarzenia. Co nie mniej ważne, Sąd ten orzekając musi mieć w polu widzenia cały materiał dotyczący rozstrzyganej kwestii, a pozyskane w toku procesu dowody poddać poprawnej, nie wzbudzającej kontrowersji ocenie.

Zdaniem Sądu Odwoławczego Sąd I instancji warunkom tym nie sprostał.

Po uważnym zapoznaniu się z materiałem dowodowym znajdującym się w aktach sprawy stwierdzić trzeba, iż analiza zgromadzonych w sprawie dowodów dokonana została przez Sąd pierwszoinstancyjny w sposób wykraczający poza granice art. 7 kpk, co w konsekwencji doprowadziło ów Sąd do poczynienia błędnych ustaleń faktycznych w sprawie, a finalnie skutkowało przypisaniem oskarżonym M. S. i K. R. sprawstwa czynu o nieprawidłowej kwalifikacji prawnej.

Sąd Odwoławczy w całej rozciągłości podziela wnioski sformułowane w apelacji rzecznika oskarżyciela publicznego, w szczególności ten wskazujący na wadliwą ocenę przebiegu zdarzenia z dnia 10 lipca 2012 r. oraz motywów, jakimi kierowali się sprawcy zajścia.

Słusznie argumentuje prokurator, iż w odniesieniu do zamiaru dokonania zaboru telefonu komórkowego nie można zaakceptować wnioskowania Sądu jakoby w ramach feralnego zdarzenia oskarżony mając podejrzenia, że M. J. (1) ukradła mu jego telefon domagał się od pokrzywdzonej zwrotu swojej własności. Prokurator wskazał wszak na konkretny materiał dowodowy, który tezie tej pozwala zaprzeczyć. Przede wszystkim odwołał się do wyjaśnień oskarżonego, w których K. R. stwierdzał wprost, że zaginął mu telefon komórkowy, ale jednocześnie podkreślał, że nie miał pewności czy sam telefonu tego nie zgubił, w związku z czym nigdy nie wskazywał pokrzywdzonej jako osoby, która telefon ten mu zabrała. Dodawał też, że oskarżona M. S. podjęła wobec pokrzywdzonej działania z uwagi na fakt zaboru przez M. J. (1) należących do oskarżonej rzeczy. W tej zatem sytuacji, jak trafnie podkreślał apelujący, trudno przyjmować istnienie po stronie K. R. subiektywnego przekonania, że przysługująca mu wierzytelność faktycznie istniała. Wymowna w tym zakresie jest też postawa oskarżonych, którzy przeczyli w toku prowadzonego postępowania karnego okolicznościom zaboru jakiegokolwiek telefonu. Co więcej, oskarżona S. wskazywała wprost, że celem jej działania była chęć odzyskania należących do niej rzeczy, przy czym wymieniała wyłącznie spodnie, torebkę i biżuterię; zaborowi telefonu oskarżona od początku przeczyła, przyjmowanie zatem przez Sąd, że celem jej z kolei działania była wola odzyskania własności K. R. nie może spotkać się z akceptacją.

Fakt, że oskarżeni zwracali się do pokrzywdzonej słowem „złodziejka” nie uzasadnia takiego właśnie wniosku. Bezsprzeczny jest fakt, iż oskarżona miała na sobie spodnie M. S., jak i posiadała przy sobie jej torebkę, zatem używanie tego stwierdzenia było -mając na uwadze właśnie powyższe okoliczności- uzasadnione. Nie oznacza to jednak, że padło ono w kontekście przekonania, że M. J. (1) ukradła K. R. jego telefon. Mało tego, Sąd meriti argumentując swój tok myślenia odwołał się do relacji J. H. wskazując, że wedle twierdzeń tego świadka, gdy zwrócił on uwagę mężczyźnie, który szarpał kobietę (czyli K. R.), uzyskał odpowiedź, że mu coś ukradła – tymczasem dokładnie takie sformułowanie w analizowanej sprawie nie padło; padło stwierdzenie podobne – „ że ona coś im ukradła”, „ że ma coś oddać” (k. 44v, k. 45), „ że ona coś ukradła” (k. 794), jakże jednak zmieniające wydźwięk wypowiedzi świadka H.. W tej bowiem postaci nie sugeruje ono, że K. R. zarzucał pokrzywdzonej konkretnie przywłaszczenie jego telefonu, tylko ogólnie wskazuje, że pokrzywdzona coś oskarżonym ukradła, a mając na uwadze przytoczone powyżej fragmenty wyjaśnień oskarżonego pozwala to domniemywać, że K. R. miał na myśli rzeczy jego dziewczyny- współoskarżonej M. S..

Tym samym Sąd Rejonowy raz jeszcze winien przeanalizować zgromadzone w sprawie dowody i rozważyć, czy zachowanie oskarżonych polegające na zaborze telefonu nie przemawia, jak twierdzi oskarżyciel publiczny, za przyjęciem po ich stronie zamiaru przywłaszczenia, mając jednocześnie na względzie, że w trakcie zajścia oskarżona dokonała ostatecznie jedynie zaboru telefonu komórkowego, a zostawiła na miejscu zdarzenia torebkę, którą rzekomo chciała odzyskać i której odebranie -w odróżnieniu od spodni (te bowiem pokrzywdzona miała na sobie i nie chciała ich zdjąć)- było jak najbardziej możliwe.

Wskazując na powyższe Sąd Odwoławczy uchylił zaskarżony wyrok i sprawę przekazał Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania, przy czym kasatoryjny wyrok objął całość prowadzonego postępowania, w tym również przypisany oskarżonej czyn z art. 233 § 1 kk. Rozwiązanie to będzie dla oskarżonej bardziej korzystne i w sytuacji ponownego uznania przez Sąd I instancji jej winy i sprawstwa co do obu zarzucanych czynów pozwoli już w ramach toczącego się procesu na orzeczenie wobec osoby M. S. kary łącznej.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Rejonowy raz jeszcze przeprowadzi postępowanie dowodowe, a pozyskane w jego ramach dowody podda wnikliwej analizie, uwzględniając uwagi ujęte w niniejszym uzasadnieniu. Następnie Sąd ten wyda w sprawie wyrok, który -w razie konieczności- uzasadni w sposób respektujący wskazania art. 7 kpk i art.424 § 1 kpk.