Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego we Wrocławiu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 lutego 2018 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział IV Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Anna Bałazińska – Goliszewska

Protokolant: Aneta Malewska

przy udziale Marka Janczyńskiego Prokuratora Prokuratury Okręgowej

po rozpoznaniu w dniu 22 lutego 2018r.

sprawy

1.  B. M.

córki S. i W. z domu K.

urodzonej (...) w T.

oskarżonej z art. 288 § 1 k.k. i z art. 97 k.w.

2.  K. M.

syna G. i B. z domu K.

urodzonego (...) w T.

oskarżonego z art. 288 § 1 k.k., art. 288 § 1k.k. w zw. z art. 91 § 1 k.k.

na skutek apelacji wniesionych przez obrońcę oskarżonych, pełnomocnika oskarżyciela subsydiarnego i prokuratora

od wyroku Sądu Rejonowego w Oleśnicy

z dnia 14 lipca 2017 r. sygn. akt II K 300/15

I.  zmienia zaskarżony wyrok co do oskarżonego K. M. w ten sposób, iż na podstawie art. 73 § 2 kk oddaje go w okresie próby pod dozór kuratora sądowego;

II.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

III.  zasądza od oskarżonych B. M. i K. M. koszty postępowania odwoławczego, w tym wymierza im opłaty – K. M. w kwocie 120 (stu dwudziestu) złotych, zaś B. M. w kwocie 60

(sześćdziesięciu) złotych;

IV.  zwalnia oskarżyciela subsydiarnego T. H. od ponoszenia kosztów postępowania odwoławczego i opłaty.

UZASADNIENIE

B. M. i K. M. zostali oskarżeni o to, że w okresie od 1 kwietnia do 5 sierpnia 2014 r. działając wspólnie i w porozumieniu, w krótkich odstępach czasu i z góry powziętym zamiarem bezpośrednim, poprzez uderzenie rowerem, rysowanie nieustalonymi przedmiotami oraz celowe najechanie innym pojazdem dokonali uszkodzenia pojazdu marki A. (...) nr rej. (...) należącego do T. H., powodując szkodę na jego rzecz w wysokości 9 569,82 zł, tj. o czyn z art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

Sąd Rejonowy w Oleśnicy wyrokiem z dnia 14 lipca 2017 r., sygn. akt II K 300/15:

I.  uznał oskarżonego K. M. za winnego tego, że w dniu 01 kwietnia 2014 r. w O. umyślnie uszkodził samochód osobowy marki A. (...) o nr rej. (...) w ten sposób, że kierując rowerem podczas hamowania w bocznym poślizgu uderzył dźwignią mocowania piasty tylnego koła roweru w okolicę prawego przedniego naroża samochodu, powodując straty w wysokości 1.594,79 zł, czym działał na szkodę T. H., tj. przestępstwa z art. 288 § 1 k.k.;

II.  uznał oskarżonego K. M. za winnego tego, że w dniu 14 kwietnia 2014 r. w O. umyślnie uszkodził samochód osobowy marki A. (...) o nr rej. (...) w ten sposób, że kierując rowerem zjechał w kierunku tylnej części samochodu i zakończeniem lewej dźwigni hamulca spowodował otarcie lakieru samochodu, powodując straty w wysokości 1.016,69 zł, czym działał na szkodę T. H., tj. przestępstwa z art. 288 § 1 k.k., z tym, że ustalił, iż przestępstw opisanych w pkt I i II części dyspozytywnej wyroku dopuścił się działając w warunkach ciągu przestępstw tj. art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 91 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 288 § 1 k.k. w zw. z art. 91 § 1 k.k. wymierzył mu karę 4 (czterech) miesięcy pozbawienia wolności;

III.  uznał oskarżoną B. M. za winną tego, że w dniu 17 kwietnia 2014 r. w O. umyślnie uszkodziła samochód osobowy marki A. (...) o nr rej. (...) w ten sposób, że ostrym narzędziem trzymanym w prawej dłoni porysowała prawe drzwi samochodu na wysokości klamek, powodując straty w wysokości 2.288,44 zł, czym działała na szkodę T. H., tj. przestępstwa z art. 288 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 288 § 1 k.k. wymierzył jej karę 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności;

IV.  uznał oskarżoną B. M. za winną tego, że w dniu 01 sierpnia 2014 r. w O. cofając samochodem osobowym marki combi uderzyła w przednią część lewego boku zaparkowanego samochód A. A. nr rej. (...), czym działała na szkodę T. H., tj. wykroczenia z art. 97 k.w. i na podstawie art. 5 § 1 pkt 4 k.p.w. umorzył postępowanie;

V.  na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k. oraz art. 70 § 1 k.k. wykonanie wymierzonych oskarżonym kar pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres próby wynoszący po 1 (jednym) roku;

VI.  na podstawie art. 72 § 1 pkt 1 k.k. zobowiązał oskarżonych do informowania kuratora sądowego o przebiegu okresu próby;

VII.  na podstawie art. 46 § 1 k.k. zobowiązał oskarżonego K. M. do naprawienia szkody w całości poprzez uiszczenie na rzecz pokrzywdzonego T. H. kwoty 2.611,48 (dwa tysiące sześćset jedenaście 48/100) złotych;

VIII.  na podstawie art. 46 § 1 k.k. zobowiązał oskarżoną B. M. do naprawienia szkody w całości poprzez uiszczenie na rzecz pokrzywdzonego T. H. kwoty 2.288,44 (dwa tysiące dwieście osiemdziesiąt osiem 44/100) złotych;

IX.  na podstawie art. 627 k.p.k. zasądził od oskarżonych na rzecz subsydiarnego oskarżyciela posiłkowego kwoty po:

- 1.549,80 (jeden tysiąc pięćset czterdzieści dziewięć 80/100) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

- 150 (sto pięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu zryczałtowanej równowartości poniesionych wydatków;

X.  na podstawie art. 640 k.p.k. w zw. z art.632a k.p.k. kosztami postępowania w części umarzającej postępowanie wobec oskarżonej B. M. obciążył Skarb Państwa;

XI.  na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwolnił oskarżonych od ponoszenia kosztów sądowych, zaliczając je na rachunek Skarbu Państwa.

Wyrok zaskarżyli obrońca oskarżonych, Prokurator i pełnomocnik oskarżyciela subsydiarnego.

Obrońca oskarżonych zaskarżył wyrok w całości zarzucając:

1.  obrazę przepisu postępowania mającą wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 5 § 2 k.p.k. poprzez jego niezastosowanie w sytuacji, gdy w sprawie wystąpiły niedające się usunąć wątpliwości, gdyż opinie biegłego W. K. nie stwierdzają w sposób stanowczy i jednoznaczny, by w dniach 1 kwietnia 2014 r. i 14 kwietnia 2014 r. Oskarżony K. M. oraz w dniu 17 kwietnia 2014 r. i w dniu 1 sierpnia 2014 r. Oskarżona B. M. uszkodzili samochód osobowy marki A. (...) będący własnością Pokrzywdzonego, powodując uszkodzenia przedstawione w dokumentacji fotograficznej na płycie (...) znajdującej się w aktach sprawy,

2.  obrazę przepisu postępowania mającą wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 7 k.p.k. poprzez:

- dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny zeznań Pokrzywdzonego T. H., polegającej na bezpodstawnym uznaniu, że zeznania tego świadka są w pełni wiarygodne, podczas gdy zeznania te są sprzeczne zarówno wewnętrznie, jak i sprzeczne z pozostałym materiałem dowodowym, a jako takie winne być uznane za niewiarygodne,

- dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny wyjaśnień Oskarżonych, polegającej na bezpodstawnym uznaniu ich za częściowo niewiarygodne, podczas gdy wyjaśnienia te są spójne, kompletne i niesprzeczne z pozostałym materiałem dowodowym, a jako takie winne być uznane za wiarygodne,

3.  będący skutkiem naruszeń wskazanych w punktach 1 i 2 błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku mający wpływ na jego treść, polegający na ustaleniu, że Oskarżony K. M. w dniach 1 kwietnia 2014 r. i 14 kwietnia 2014 r. umyślnie uszkodził samochód osobowy marki A. (...) będący własnością Pokrzywdzonego oraz że Oskarżona B. M. w dniu 17 kwietnia 2014 r. umyślnie, a w dniu 1 sierpnia 2014 r. nieumyślnie uszkodziła samochód osobowy marki A. (...) będący własnością Pokrzywdzonego, co spowodowało uznanie ich winnymi zarzucanego im czynu, podczas gdy zebrany w sprawie materiał dowodowy nie potwierdza winy ani sprawstwa Oskarżonych.

Podnosząc powyższe zarzuty obrońca oskarżonych wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie Oskarżonych od zarzucanych im czynów.

Prokurator zaskarżył wyrok w całości na korzyść oskarżonych B. M. i K. M. zarzucając:

1.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i mający wpływ na jego treść, a polegający na przyjęciu, iż dowody zebrane w toku postępowania przygotowawczego i przeprowadzone na rozprawie, a to w szczególności zeznania pokrzywdzonego i świadka, częściowo wyjaśnienia oskarżonych oraz opinie biegłych z zakresu wypadków komunikacyjnych i wyceny pojazdów pozwalają na przypisanie oskarżonym B. M. i K. M. popełnienia zarzucanego im czynu, w postaci zmodyfikowanej przez Sąd, podczas gdy dowody te i okoliczności ocenione we wzajemnym ze sobą powiązaniu winny prowadzić do wniosku przeciwnego, tj. że nie dokonano ustaleń wystarczających dla stwierdzenia, że oskarżeni dopuścili się popełnienia zarzucanego im występku,

2.  obrazę przepisów postępowania mającą istotny wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie art. 7 k.p.k. i art. 5 § 2 k.p.k. polegającą na przekroczeniu granic swobodnej oceny dowodów poprzez przyznanie pełnej wiarygodności zeznaniom pokrzywdzonego, jak też uznaniu za kategoryczne wniosków opinii biegłego z zakresu wypadków komunikacyjnych, mimo iż biegły wskazywał co najwyżej na wysokie prawdopodobieństwo przebiegu zdarzeń w sposób opisany przez pokrzywdzonego, oraz niezweryfikowanie rozbieżności co do wartości szkody określonej odmiennie w dwóch opiniach rzeczoznawcy z zakresu wyceny pojazdów, a w konsekwencji rozstrzygnięcie mimo zaistnienia niedających się usunąć wątpliwości, skutkujące naruszeniem zasady in dubio pro reo,

a nadto w przypadku nieuwzględnienia powyższych zarzutów:

3.  obrazę prawa materialnego, a to art. 73 § 2 k.k., poprzez jego niezastosowanie polegające na braku orzeczenia dozoru wobec oskarżonego młodocianego, który w czasie orzekania w pierwszej instancji nie ukończył 24 lat.

Podnosząc powyższe zarzuty Prokurator wniósł o uchylenie w całości zaskarżonego wyroku i umorzenie postępowania, a w przypadku nieuwzględnienia zarzutów skutkujących uchyleniem wyroku o jego zmianę poprzez orzeczenie na podstawie art. 73 § 2 k.k. dozoru wobec oskarżonego młodocianego.

Pełnomocnik oskarżyciela subsydiarnego zaskarżył wyrok w części, tj. w zakresie pkt. IV części dyspozytywnej wyroku oraz braku rozstrzygnięcia o odpowiedzialności karnej K. M. w zakresie czynu opisanego w pkt. IV części dyspozytywnej wyroku oraz w zakresie, w jakim nie uwzględnia on odpowiedzialności oskarżonych ad. 1 i 2 za szkodę w wysokości 972, 89 zł, wyrządzoną przez nich czynem opisanym w pkt. IV części dyspozytywnej wyroku, zarzucając:

1.  błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przypisaniu oskarżonej B. M. czynu opisanego w art. 97 k.w., co było skutkiem przyjęcia przez Sąd I instancji, że oskarżona działała nieumyślnie, podczas gdy z okoliczności sprawy i z zebranego materiału dowodowego wynika jednoznacznie, że jej działania miały charakter umyślny tj. umyślnie najechała ona w dniu 1 sierpnia 2014 r. na pojazd oskarżyciela subsydiarnego. Na skutek ww. uchybienia Sądu I instancji oskarżona nie została uznana za winną przestępstwa opisanego w art. 288 § 1 k.k. i w konsekwencji nie została zobowiązana do naprawienia szkody w wysokości 972,89 zł;

2.  błąd w ustaleniach faktycznych polegający na braku rozstrzygnięcia o odpowiedzialności karnej K. M. za czyn opisany w pkt. IV części dyspozytywnej wyroku, polegający na tym, że w sposób świadomy, przez informowanie oskarżonej B. M. o odległości od samochodu oskarżyciela subsydiarnego, współdziałał ze współoskarżoną przy popełnieniu czynu polegającego na celowym uszkodzeniu pojazdu oskarżyciela subsydiarnego. Na skutek ww. uchybienia Sądu I instancji oskarżony nie został uznany za winnego przestępstwa opisanego w art. 288 § 1 k.k. i w konsekwencji nie został zobowiązany do naprawienia szkody w wysokości 972,87 zł.

Podnosząc powyższe zarzuty skarżący wniósł o:

1.  uchylenie rozstrzygnięcia w zakresie opisanym w zarzutach oraz rozstrzygnięcia o obowiązku naprawienia szkody za czyn opisany w pkt IV części dyspozytywnej wyroku;

2.  w razie uchylenia wyroku w zakresie w pkt. IV części dyspozytywnej wyroku - uchylenie wyroku w zakresie węzła kary łącznej orzeczonej wobec K. M. oraz orzeczenie kary łącznej wobec B. M.;

3.  utrzymanie wyroku w pozostałej części tj. w zakresie winy i orzeczonych wobec oskarżonych kar.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Wniesione w sprawie apelacje były bezzasadne.

Odnośnie apelacji złożonych przez Prokuratora i pełnomocnika oskarżyciela subsydiarnego należy stwierdzić, że w tym przypadku nie został złożony wniosek o sporządzenie uzasadnienia wyroku Sądu Odwoławczego, stąd też Sąd ten nie był zobligowany do przedstawienia motywów wyroku w części odnoszącej się do tych apelacji (art. 423 § 1a k.p.k. w zw. z art. 457 § 2 k.p.k.), a w konsekwencji ograniczył zakres uzasadnienia do rozważenia okoliczności podnoszonych przez obrońcę oskarżonych.

Odnosząc się zatem do zarzutu tego skarżącego dotyczącego obrazy przepisów postępowania w postaci art. 5 § 2 k.p.k. i art. 7 k.p.k. zwrócić należy w pierwszej kolejności uwagę na fakt, że zarzut ten jest skonstruowany wadliwie. Przepisy te mają bowiem charakter rozłączny, zatem powoływanie ich we wzajemnej konfiguracji uznać należy za nieprawidłowe. Pomijając jednak kwestię prawidłowości konstrukcji zarzutów apelacyjnych wskazać należy, iż w ocenie Sądu Okręgowego, na gruncie niniejszego postępowania, nie uchybiono żadnej z norm postępowania wskazanych w tymże zarzucie.

Wbrew odmiennym twierdzeniom zawartym w apelacji obrońcy, nie ma żadnych podstaw ani do skutecznego kwestionowania dokonanej przez Sąd I instancji oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego, ani też poczynionych na podstawie tego materiału dowodowego ustaleń faktycznych w sprawie. Analiza materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, a także analiza uzasadnienia zaskarżonego wyroku wskazuje, iż Sąd I instancji przeprowadził postępowanie z poszanowaniem wszelkich zasad procesowych. Poczynione przez Sąd meriti ustalenia faktyczne niewątpliwie mają walor prawdziwych, a przez to zgodnych z wymogiem wynikającym z przepisu art. 2 § 2 k.p.k. Dokonano ich w sposób obiektywny, badając zgodnie z art. 4 k.p.k. okoliczności przemawiające zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonych. Materiał dowodowy poddano wszechstronnej analizie, a oceny, na podstawie których sformułowano kluczowe dla rozstrzygnięcia sprawy wnioski, realizowane były w sposób swobodny, przy uwzględnieniu zasad prawidłowego rozumowania, a także wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego. Stanowisko Sądu I instancji znalazło kompleksowe odzwierciedlenie w treści pisemnego uzasadnienia wyroku, które w pełnym zakresie poddaje się kontroli instancyjnej. W realiach rozpoznawanej sprawy zostały przy tym przeprowadzone wszystkie dostępne dowody, a sąd orzekający w I instancji nie powziął wątpliwości co do wyjaśnienia jakichkolwiek okoliczności sprawy, tak co do ustaleń faktycznych jak i oceny prawnej zachowania oskarżonych, a swoje przekonanie w tym zakresie logicznie i rzeczowo uzasadnił.

Obrońca zakwestionował w ogóle pociągnięcie oskarżonych do odpowiedzialności karnej i zarzucając Sądowi I instancji obrazę przepisów postępowania, postawił powiązany z tym zarzut błędnych ustaleń faktycznych. Według apelującego błąd ustaleń faktycznych miał być konsekwencją oparcia ich na niekategorycznej opinii biegłego i rozstrzygnięcia nie dających się usunąć wątpliwości na niekorzyść oskarżonych oraz dokonania dowolnej a nie swobodnej oceny zeznań pokrzywdzonego T. H. i wyjaśnień oskarżonych.

Przeprowadzona przez Sąd Odwoławczy analiza wykazała, iż ocena dowodów dokonana została przez Sąd I instancji bez przekroczenia granic wyznaczonych zasadą swobodnej ich oceny. Wyjaśnienia oskarżonych Sąd Rejonowy ocenił na tle pozostałych dowodów i nie tylko nie powziął wątpliwości co do wiarygodności obciążających ich dowodów, lecz stanowczo ustalił, że dowody obciążające oskarżonych są w pełni wiarygodne, a ich wyjaśnienia w części różniącej się od ustaleń faktycznych, ocenił wyłącznie jako przyjętą linię obrony i odmówił im wiary.

Wbrew zarzutom apelującego, w żadnej mierze nie doszło do obrazy przez Sąd I instancji art. 5 § 2 k.p.k. Wskazać należy, że zasada in dubio pro reo nie ogranicza utrzymanej w granicach racjonalności swobodnej oceny dowodów. Jeżeli zatem z materiału dowodowego wynikają różne wersje wydarzenia, to nie jest to jeszcze równoznaczne z zaistnieniem nie dających się usunąć wątpliwości w rozumieniu tego przepisu. W takim wypadku Sąd jest zobowiązany do dokonania ustaleń właśnie na podstawie swobodnej oceny dowodów. Dopiero wtedy, gdy po wykorzystaniu wszelkich istniejących możliwości, wątpliwości nie zostaną usunięte, należy je wytłumaczyć w sposób korzystny dla oskarżonego. Jeżeli jednak sąd dokona stanowczych ustaleń, to w ogóle nie może zachodzić obraza art. 5 § 2 k.p.k., a tylko pozostaje kwestia, czy ustalenia te są prawidłowo dokonane bez naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów.

W tym kontekście zupełnie niezrozumiałe jest czynienie zarzutu niekategoryczności w odniesieniu do opinii biegłego W. K. z zakresu rekonstrukcji wypadków i mechanoskopijnych badań pojazdów. Faktem jest, że w swojej opinii biegły operował stwierdzeniami: „jest prawdopodobne”, „mógł powstać”, „mogły powstać”. Nie można jednak zgodzić się z apelującym, że takie stwierdzenia biegłego nie pozwalają wyprowadzić jednoznacznych wniosków co do przebiegu będących przedmiotem badania zdarzeń. W swojej opinii biegły przeprowadził analizę przestrzenną zdarzeń, ustalił wzajemne usytuowanie roweru i pojazdu, a w przypadku zdarzenia z udziałem oskarżonej usytuowanie jej ciała względem mijanego pojazdu i w swoich konkluzjach wskazał najbardziej prawdopodobny przebieg zdarzeń. Logicznie i na podstawie dowodów o charakterze rzeczowym uargumentował swoje wnioski. W dużej części wnioski biegłego wskazane w opinii były stanowcze i jednoznaczne. Tylko wówczas, gdy brak było śladów, z których mógł on wyprowadzić kategoryczne twierdzenia, prezentował swoje wnioski mniej zdecydowanie, co jest całkowicie zrozumiałe. Zważywszy na rolę procesową biegłego, który nie jest powołany do oceny zebranych dowodów, taka postawa opiniującego zasługuje na uznanie i świadczy bardzo pozytywnie o jego ostrożności w wyprowadzaniu wniosków. Podkreślić należy, że wskazanie przez biegłego „prawdopodobieństwa” danego przebiegu zdarzeń nie powoduje, iż automatycznie brak jest podstaw do wysnucia kategorycznych wniosków co do sprawstwa i winy oskarżonych. Realia czasowo-przestrzenne zdarzenia, wynikające z wszystkich przeprowadzonych dowodów, są istotnym wyznacznikiem konieczności rozważania możliwych wersji zdarzenia, a kreowanie niedających się usunąć wątpliwości i następnie rozstrzyganie ich na korzyść oskarżonego nie może być sprowadzane do granic absurdalnych.

Skarżący kilkukrotnie w swej apelacji odwołuje się do treści opinii biegłego na poparcie swego stanowiska o rzekomo istniejących wątpliwościach co do sprawstwa oskarżonych. Zauważyć jednak trzeba, że autor apelacji z rzeczonej ekspertyzy wychwycił jedynie te elementy opinii biegłego, które wskazują na prawdopodobieństwo przebiegu danego zdarzenia. Pomija jednak skarżący te fragmenty opinii, w których biegły wyprowadza jednoznaczne wnioski.

I tak odnośnie zdarzenia z dnia 1 kwietnia 2015 r., uwzględniając zapis monitoringu, biegły stwierdził, że „można jednoznacznie określić, że kierujący rowerem uderzył w prawą część przodu samochodu, gdyż widoczny jest jednoznaczny wstrząs nadwozia i niewielka zmiana położenia tego koła”. Biegły wskazał, że kierujący mógł uderzyć w przód auta A. tylną częścią lewego boku roweru lub lewą nogą znajdującą się na lewym pedale roweru i dalej stwierdził, że „na tym etapie badania nie ma podstaw do wykluczenia możliwości kontaktu tylnej części lewego boku roweru z okolica prawego naroża przedniego zdarzenia A.”. Wydając pierwszą opinię biegły nie dysponował rowerem oskarżonego K. M., wobec czego nie było wówczas możliwe przeprowadzenie indywidualnych badań cech wyglądu śladów na przednim zderzaku A. ze śladami na rowerze oskarżonego. Dlatego też biegły nie miał wtedy możliwości kategorycznego stwierdzenia, że ślady widoczne na prawym narożu przedniego zderzaka A. są wynikiem kontaktu z rowerem, którym jechał oskarżony. A mógł wtedy jedynie stwierdzić, że „prawdopodobne jest, iż kierujący rowerem podczas hamowania w bocznym poślizgu uderzył tylną częścią lewego boku roweru w okolice prawego przedniego naroża A.”. Rower oskarżonego został ostatecznie poddany oględzinom przez biegłego, jednak nastąpiło to po 3 latach od zdarzeń, w konsekwencji oczywistym jest, iż nie zachowały się na nim ewentualne ślady w postaci drobin lakieru z nadwozia samochodu A.. Niemniej jednak biegły wskazał, że krawędź dźwigni mocowania piasty tylnego koła mogła spowodować powstanie udokumentowanego śladu w postaci otarcia. Biegły stwierdził wręcz w swojej opinii uzupełniającej, że jest „ bardzo prawdopodobne, iż oskarżony w dniu 1 kwietnia 2014 r. podczas hamowania w bocznym poślizgu uderzył tylną częścią roweru w okolice przedniej prawej części samochodu A.”. Wskazał, że wygląd i położenie części śladów na prawym narożu nakładki przedniego zderzaka A. odpowiada mechanizmowi przemieszczania się roweru, jaki został uwidoczniony na nagraniu.

Powyższe w równym stopniu odnosi się do zdarzenia z dnia 14 kwietnia 2015 r., w związku z którym biegły stwierdził (i swoje wnioski po oględzinach roweru podtrzymał), że ujawniony w tylnej części lewego boku pojazdu ślad mógł powstać od kontaktu z zakończeniem dźwigni hamulca roweru. Zapis monitoringu wskazuje bez żadnych wątpliwości, że oskarżony K. M. zjechał w kierunku tylnej części samochodu A. i to w sposób „pozbawiony racjonalnego sensu”.

Odnośnie zdarzenia z dnia 17 kwietnia 2015 r. biegły zaś stwierdził, że ślady zarysowań widoczne w górnej części obu prawych drzwi A. na wysokości klamek tych drzwi są wynikiem prowadzenia przez rękę człowieka ostrego lub krawędziastego narzędzia i mogły powstać w mechanizmie przesuwania ostrego narzędzia trzymanego w prawej dłoni oskarżonej, gdy przechodziła obok prawego boku samochodu A.. Istotna w tym zakresie jest dokładna analiza zapisu monitoringu i zachowania się oskarżonej. W ślad za biegłym podkreślić zatem należy, że oskarżona idąc wzdłuż prawego boku pojazdu wyraźnie dwukrotnie zwalnia (na wysokości przednich prawych drzwi i na wysokości tylnych prawych drzwi) i w trakcie tego zwalniania skręca głowę w stronę prawego boku pojazdu, a jej prawa ręka wyraźnie zbliża się do boku samochodu i w sposób nieruchomy w stosunku do własnego ciała ręka ta przesuwa się wzdłuż nadwozia.

Z powyższej analizy wynika, że na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego w postaci zapisu monitoringu i opinii biegłego można było w sposób dokładny odtworzyć przebieg zdarzeń i wyjaśnić mechanizm powstania uszkodzeń w pojeździe pokrzywdzonego.

W konsekwencji tok rozumowania Sądu Rejonowego skutkujący uznaniem zeznań pokrzywdzonego T. H. za wiarygodne odpowiada logice i wskazaniom wiedzy oraz doświadczenia życiowego. Ocena jego zeznań doprowadziła Sąd Odwoławczy do tożsamych co Sąd Rejonowy wniosków odnośnie jasności i rzeczowości jego relacji oraz poczynionych spostrzeżeń w odniesieniu do zachowania oskarżonych. Zeznania tego świadka w powiązaniu z zapisem monitoringu i opinią biegłego tworzą zwartą i logiczną całość. W świetle powyższego zasadne było odmówienie waloru wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonych w zakresie kwestionowania swego sprawstwa.

Zarzut jakoby Sąd I instancji bezzasadnie uznał za podstawę ustaleń faktycznych tylko prawdopodobną opinię biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków wynika najprawdopodobniej z błędnego pojmowania funkcji biegłego w procesie karnym. Rolą biegłego nie jest wszak rozstrzyganie sprawy, a jedynie opiniowanie dla potrzeb rozstrzygnięcia. Ustalenie winy - zwłaszcza na podstawie oceny wiarygodności dowodów - należy zaś wyłącznie do kompetencji sądu a opinia biegłego nie jest jedynym ani decydującym wyznacznikiem. Rolą biegłego jest - przy uwzględnieniu wiedzy specjalistycznej oraz doświadczenia zawodowego - udzielenie odpowiedzi na pojawiające się w sprawie pytania, które wymagają takiej wiedzy fachowej np. co do wzajemnego usytuowania pojazdów, torów ruchu, miejsca zderzenia. Natomiast wysnucie z takiej opinii określonych wniosków, składające się na szeroko pojętą ocenę dowodów, a w ślad za tak dokonaną oceną ustalenie stanu faktycznego oraz - co najistotniejsze - proces ustalenia winy nie jest już zadaniem biegłego i należy do wyłącznej kompetencji sądu (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 maja 2010 r., II KK 306/09, LEX nr 590219).

W realiach przedmiotowej sprawy rolą biegłego było ustalenie mechanizmu powstania uszkodzeń pojazdu w konkretnych datach i wiadomości specjalnych wymagała jedynie interpretacja śladów materialnych zabezpieczonych na pojazdach w aspekcie, w jakim pozwalałyby na odtworzenie mechanizmu powstania uszkodzeń samochodu pokrzywdzonego. Biegły zrealizował zakreślone postanowieniem o dopuszczeniu dowodu zadanie, a jego opinia jest pełna, jasna i niesprzeczna. Nie mogło być natomiast rolą biegłego wypowiadanie się co do prawnej oceny zachowania oskarżonych i ich sprawstwa. Jak już wskazano wyżej, leży to w wyłącznej kompetencji sądu orzekającego. Zadaniem biegłych z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych nie jest bowiem podpowiadać sądowi, jakie rozstrzygnięcie powinno zapaść, lecz dostarczyć takich danych z wykorzystaniem posiadanej wiedzy specjalistycznej, których uwzględnienie jest potrzebne do stwierdzenia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia. Inaczej rzecz ujmując, to nie biegły ma stwierdzić sprawstwo oskarżonych, lecz winien to ustalić sąd. Biegły dzięki posiadanej wiedzy specjalnej miał więc jedynie pomóc Sądowi Rejonowemu odtworzyć na podstawie zapisu monitoringu i zabezpieczonych śladów materialnych mechanizm powstania uszkodzeń, na podstawie którego to sąd miał obowiązek z uwzględnieniem całokształtu okoliczności ujawnionych na rozprawie stwierdzić, czy oskarżeni dopuścili się zarzucanych im czynów.

Temu wymogowi Sąd I instancji sprostał, precyzyjnie wskazując, z jakich względów i na jakich podstawach stało się możliwe stwierdzenie mechanizmu powstania uszkodzeń pojazdu i odtworzenie przebiegu zdarzeń. Sąd meriti miał w polu widzenia wszystkie ujawnione dowody, w tym miał bezpośredni kontakt z dowodami osobowymi i dokonał oceny ich wiarygodności respektując zasady logiki oraz wskazania wiedzy i doświadczenia życiowego. To przesądza o tym, iż ocena dowodów dokonana przez Sąd Rejonowy pozostaje pod ochroną zasady swobodnej oceny dowodów z art. 7 k.p.k. Odmienne w tej mierze wnioski skarżącego uznać należy jedynie za głos polemiczny, który nie może zdeprecjonować zaprezentowanego przez Sąd I instancji toku rozumowania. Całokształt materiału dowodowego w postaci opinii biegłego W. K., zapisu monitoringu i zeznań pokrzywdzonego T. H., oceniany łącznie przy uwzględnieniu zasad doświadczenia życiowego i logiki, pozwolił na wyprowadzenie kategorycznych w zakresie sprawstwa i winy oskarżonych wniosków, aprobowanych przez Sąd Okręgowy, a tym samym na wydanie prawidłowego rozstrzygnięcia w przedmiocie odpowiedzialności karnej oskarżonych za zniszczenie mienia.

Ponieważ apelacja obrońcy oskarżonych dotyczyła całości zaskarżonego wyroku, Sąd Odwoławczy dokonał także kontroli wymierzonych oskarżonym kar. Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do kwestionowania ich wymiaru uznając, że także w tym zakresie Sąd I instancji wydał prawidłowe rozstrzygnięcie i należycie uzasadnił swoje stanowisko. Sąd Rejonowy przy słusznym ustaleniu, że czyny przypisane oskarżonemu K. M. pozostają w ciągu w rozumieniu art. 91 § 1 k.k. i przy kształtowaniu na podstawie tego przepisu jednej kary za owe przestępstwa, wyważył wszystkie okoliczności decydujące o wymiarze tych kar. Wymierzone oskarżonym kary są wynikiem wszechstronnej i wnikliwej analizy okoliczności przedmiotowych i podmiotowych czynów i jako spełniające wymogi zakreślone dyrektywami przepisu art. 53 k.k. uznane muszą być za kary słuszne, adekwatne do stopnia winy i społecznej szkodliwości popełnionych czynów.

Zgodzić się natomiast należało z Prokuratorem, iż oskarżony K. M. zgodnie z treścią art. 115 § 10 k.k. winien zostać uznany za sprawcę młodocianego, bowiem urodził się w dniu (...) i w chwili popełnienia zarzucanych mu czynów, tj. 1 i 14 kwietnia 2014 r., nie miał ukończonych 21 lat, a w czasie orzekania przez Sąd I instancji (w dniu 14 lipca 2017 r.) - 24 lat. Uwzględniając zaś obligatoryjny charakter przepisu art. 73 § 2 k.k. oraz fakt, iż oskarżony dopuścił się przestępstwa umyślnego należało oddać go w okresie próby pod dozór kuratora. W związku z powyższym Sąd Okręgowy zmienił w tym zakresie zaskarżony wyrok w ten sposób, iż na podstawie art. 73 § 2 k.k. oddał oskarżonego K. M. w okresie próby pod dozór kuratora sądowego, o czym orzekł w punkcie I wyroku.

W pozostałym zakresie zaskarżony wyrok jako prawidłowy utrzymano w mocy.

Rozstrzygnięcie o kosztach sądowych za II instancję zapadło na podstawie art. 636 § 1 i 2 k.p.k. w zw. z art. 633 k.p.k. oraz art. 8 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych.