Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego we Wrocławiu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 lutego 2015r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział IV Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Joanna Żelazny

Sędziowie: SSO Małgorzata Szyszko

SSR del do SO Katarzyna Szafrańska (spr.)

Protokolant: Jowita Sierańska

przy udziale Leszka Karpiny Prokuratora Prokuratury Okręgowej

po rozpoznaniu w dniu 24 lutego 2015r.

sprawy J. G.

oskarżonego z art. 278 § 3 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora

od wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Fabrycznej

z dnia 11 września 2014 roku sygn. akt IIK 729/14

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

a)  czyn przypisany oskarżonemu kwalifikuje jako wykroczenie z art. 119 § 1 kw i za to na podstawie tego przepisu wymierza mu karę 1 (jednego) miesiąca ograniczenia wolności, zobowiązując oskarżonego do wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 (trzydziestu) godzin;

b)  za podstawę zaliczenia oskarżonemu na poczet orzeczonej kary ograniczenia wolności okresu jego zatrzymania w dniu 16 maja 2014r. przyjmuje przepis art. 82 § 3 kpw;

II.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

III.  zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

Sygn. akt IV Ka 1283/14

UZASADNIENIE

J. G. został oskarżony o to, że w dniu 16 maja 2014 roku, we W., w sklepie (...), przy ul. (...), dokonał zaboru w celu przywłaszczenia wyrobów wędliniarskich w postaci polędwicy wędzonej, kabanosów luksusowych, salami, kiełbasy (...) suchej(...), kiełbasy (...), kiełbasy (...) suchej K., wędzonki (...) oraz szynki delikatnej o łącznej wartości 426,26 złotych, czym działał na szkodę K. (...). z o.o Sp.k, przy czym czynu tego dopuścił się działając w warunkach powrotu do przestępstwa, tj. o czym 278 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

Wyrokiem zaocznym z dnia 11 września 2014r. Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Fabrycznej we Wrocławiu, w Wydziale II Karnym, sygn. akt. II K 729/14:

I.  uznał oskarżonego J. G. za winnego popełnienia zarzucanego mu aktem oskarżenia czynu, z tym, że ustalił, iż czyn ten stanowi wypadek mniejszej wagi w rozumieniu przepisu art. 278 § 3 k.k., a nadto ustalił jako podstawę działania przez oskarżonego w warunkach powrotu do przestępstwa skazanie wyrokiem Sądu Rejonowego w Nysie z dnia 15 września 2009r., sygn. akt II K 200/09, za czyny z art. 279 §1 k.k. w zw. z art. 64 § 2 k.k. i art. 13 § 1 k.k w zw. z art. 279 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 2 k.k. i w zw. z art. 91 § 1 k.k. na kare 2 lat i 5 miesięcy pozbawienia wolności, która odbywał w okresie od 30 grudnia 2009r. do 10 listopada 2011r., a na poczet której zaliczono okresy 20 kwietnia 2009r., 23 kwietnia 2009r., 11 maja 2009r., od 19 maja 2009r do 6 lipca 2009r., od 17 lipca 2009r. do 15 grudnia 2009r. i przyjął, iż popełniony przez oskarżonego czyn odpowiada kwalifikacji prawnej z art. 278 § 3 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 278 § 3 k.k. wymierzył mu karę 3 (trzech) miesięcy ograniczenia wolności, polegającej na świadczeniu 30 (trzydziestu) godzin, w stosunku miesięcznym, nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cel społeczny;

II.  na podstawie art. 63 § 1 k.k. zaliczył oskarżonemu na poczet orzeczonej w stosunku do niego kary ograniczenia wolności zatrzymanie w dniu 16 maja 2014r., przyjmując dzień ten za równoważny dwóm dniom kary ograniczenia wolności;

III.  zwolnił oskarżonego od kosztów sądowych.

Powyższy wyrok Sądu I instancji zaskarżył w części dotyczącej orzeczenia o karze Prokurator, zarzucając:

- rażącą niewspółmierność kary wymierzonej oskarżonemu, wynikającą z niedostatecznego uwzględnienia wagi okoliczności obciążających, a w szczególności działania w warunkach powrotu do przestępstwa, a także niedostatecznego uwzględnienia celów zapobiegawczych i wychowawczych, które kara ma osiągnąć wobec sprawców oraz potrzeb w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

Podnosząc tak sformułowany zarzut oskarżyciel publiczny wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie oskarżonemu kary 6 miesięcy pozbawienia wolności przy pozostawieniu wyroku w mocy w pozostałym zakresie.

Podczas rozprawy apelacyjnej Sąd na podstawie art. 399 § 1 k.p.k. uprzedził strony o możliwej zmianie kwalifikacji prawnej czynu na wykroczenie spenalizowane w art. 119 § 1 k.w. Prokurator, w mowie końcowej, wniósł o zakwalifikowanie czynu oskarżonego jako wykroczenia i wymierzenie mu kary 30 dni aresztu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Niezależnie od treści i zarzutów złożonego środka odwoławczego zaskarżony wyrok wymagał zmiany z urzędu.

Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok przyjmując, że czyn przypisany oskarżonemu J. G., stanowi – przy uwzględnieniu art. 4 § 1 k.k. – wykroczenie kradzieży wyczerpujące znamiona art. 119 k.w. i na podstawie tego przepisu wymierzył mu za ten czyn karę 1 miesiąca ograniczenia wolności, zobowiązując oskarżonego do wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej, pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin. Zakwalifikowanie przypisanego oskarżonemu czynu polegającego na kradzieży mienia o wartości 426,26 zł przez Sąd Okręgowy, jako wkroczenia, wynika bowiem z nowego brzmienia art. 119 Kodeksu wykroczeń - obowiązującego od dnia 9 listopada 2013 r. - nadanego mu przez art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 27 września 2013 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2013.1247). Istotą tej zmiany było podwyższenie progu wartości rzeczy będącej przedmiotem kradzieży bądź przywłaszczenia, który pozwala na uznanie danego czynu za wykroczenie do ¼ minimalnego wynagrodzenia. Minimalne wynagrodzenie jest wskaźnikiem określanym corocznie w rozporządzeniu Rady Ministrów. Wskaźnik ten jest zmienny, wobec tego granica pomiędzy przestępstwem, a wykroczeniem, wobec uregulowania powyższego przepisu, co roku podlega korekcie. W czasie orzekania przez sąd I instancji (11 września 2014r.) minimalne wynagrodzenie wynosiło 1680 złotych. Zatem ¼ minimalnego wynagrodzenia stanowiła kwota 420 złotych, które jednocześnie wyznaczała granicę, pomiędzy wykroczeniem i przestępstwem. Od 1 stycznia 2015 r., a więc już w czasie ferowania wyroku przez Sąd II instancji, minimalne wynagrodzenie wynosi 1750 złotych, a zatem ¼ tegoż wynagrodzenia to kwota 437,50 złotych.

Biorąc powyższe pod uwagę, bezspornie można stwierdzić, iż obowiązująca obecnie „ustawa” jest względniejsza dla sprawcy. W czasie orzekania w I instancji czyn oskarżonego stanowił występek z art. 278 § 3 k.k zagrożony karą grzywny, karą ograniczenia wolności i alternatywnie karą do 1 roku pozbawienia wolności, podczas, gdy obecnie czyn ten stanowi wykroczenie z art. 119 § 1 k.w., które zagrożone jest karą aresztu, ograniczenia wolności lub grzywny. Z tak ukształtowanego zagrożenia karą za czyn zarzucany oskarżonemu jasno wynika, iż w obecnym stanie prawnym zagrożenie to kształtuje się korzystniej dla sprawcy. W tym stanie rzeczy niezbędna była korekta pkt I części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku przez przyjęcie, że przypisany nim czyn stanowi wykroczenie z art. 119 § 1 kw.

Ta zmiana wyroku wiązała się z kolei z koniecznością wymierzenia oskarżonemu kary na podstawie kodeksu wykroczeń , a zatem kary zdecydowanie łagodniejszej, podlegającej odrębnemu wykonaniu. Odwołując się do tych samych okoliczności przedmiotowych i podmiotowych dotyczących wymiaru kary, a przywołanych już w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku przez Sąd I instancji, Sąd Odwoławczy uznał karę ograniczenia wolności za karę, która lepiej wypełni swe cele, zwłaszcza funkcję prewencji szczególnej. Sąd Okręgowy, podobnie jak Sąd I Instancji uwzględnił, więc motywy działania oskarżonego oraz jego sytuację osobistą i majątkową, Oskarżony to osoba bezdomna, żyjąca w ciężkich warunkach bytowych. Wymierzenie oskarżonemu kary aresztu nie wpłynie na zmianę w jego sposobie życia. Większą szansę na resocjalizację w przypadku obwiniona daje, zdaniem Sądu Okręgowego, kara ograniczenia wolności polegająca na pracy na cele społeczne, która w odróżnienie właśnie od kary pozbawienia wolności spełni swoją funkcję. (...) tej kary polega na pracy, która ma nie tylko stanowić dolegliwość dla sprawy, ale ma ogromny walor wychowawczy i edukacyjny. Ma wdrażać sprawcę do pracy, uczyć go sensu i wartości pracy oraz również swego rodzaju „pokory”. Decyzja o wyborze reakcji karnej Sądu Rejonowego wynikała z potrzeby oddziaływania wychowawczego na oskarżonego, a nie prostego pozbawienia go wolności. Oskarżyciel publiczny w swych wywodach ogranicza się do pewnego rodzaju automatyzmu. Wskazuje bowiem, że oskarżony poprzednio był skazany na karę pozbawienia wolności, zatem i teraz powinien otrzymać taką karę, gdyż od poprzedniego skazania nie zaistniały żadne nowe okoliczności łagodzące i dodatkowo pojawiły się okoliczności obciążające w postaci uprzedniej karalności oraz popełniania czynu w warunkach recydywy. Jak wykazano, w realiach przedmiotowej sprawy wnioskowanie to nie znajduje jednak uzasadnienia. Z chwilą, gdy czyn zarzucony oskarżonemu stał się wykroczeniem, zarzut popełnienia czynu w warunkach recydywy stał się bezzasadny. Apelujący pomija natomiast inne przesłanki sądowego wymiaru kary, jak chociażby rodzaj i rozmiar ujemnych następstw przestępstwa, obecnie wykroczenia (towar powrócił w stanie nieuszkodzonym do dalszej sprzedaży). Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż Sąd I instancji wybierając rodzaj kary, a następnie jej wymiar w należytym stopniu uwzględnił wszystkie istotne w tym względzie okoliczności i orzekł karę, która na chwilę orzekania w I instancji, nie może być uznana za rażąco niską. Wymierzona oskarżonemu kara ograniczenia wolności nie wykraczała poza stopnień winy, była współmierna do stopnia społecznej szkodliwości czynu oraz należycie realizowała cele wychowawcze i zapobiegawcze, jakie kara ma osiągnąć w stosunku do osoby sprawcy, jak i w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Z tego też względu Sąd Okręgowy przy takim wyborze kary pozostał, dostosowując jedynie jej wymiar do ustawowego zagrożenia tą karą.

Na marginesie dodać tylko należy, że pewne oczywiste cechy niesprawiedliwości nosiłby wyrok, którym oskarżony w zamian za karę ograniczenia wolności wymierzoną przez Sąd instancji, którego to wyroku nie skarżył, otrzymałby karę izolacyjną 30 dni aresztu, tylko dlatego, że Sąd Okręgowy, zastosował wobec niego ustawę względniejszą i zakwalifikował jego czyn jako wykroczenie, a w konsekwencji zamieniłby mu wymierzoną karę na karę surowszego rodzaju.

Zgodnie z przepisem art. 82 § 3 k.p.w. należało, na poczet orzeczonej kary ograniczenia wolności zaliczyć okres zatrzymania oskarżonego w dniu 16 maja 2014r.

O kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze orzeczono na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. uwzględniając okoliczność, że uiszczenie jakichkolwiek kosztów byłoby dla oskarżonego zbyt uciążliwe.