Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego we Wrocławiu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 lutego 2014 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział IV Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Jerzy Menzel (spr.)

Sędziowie SSO Grzegorz Szepelak

SSR del. do SO Miłosz Chwalibóg

Protokolant Artur Łukiańczyk

po rozpoznaniu w dniu 5 lutego 2014 r.

sprawy A. T. (1)

oskarżonej o czyny z art. 212 § 1 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez oskarżyciela prywatnego

od wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej

z dnia 16 września 2013 roku sygn. akt XII K 291/12

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok, uznając apelację za oczywiście bezzasadną;

II.  zasądza od oskarżyciela prywatnego R. M. na rzecz oskarżonej A. T. (1) kwotę 420 złotych, tytułem zwrotu kosztów obrony za postępowanie odwoławcze;

III.  zasądza od oskarżyciela prywatnego R. M. na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe za postępowanie odwoławcze, w tym wymierza mu opłatę w kwocie 240 złotych za II instancję.

IV Ka 1307/13

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 16.09.2013 roku Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Fabrycznej uniewinnił A. T. (2) od tego, że:

I. w dniach od 12.12.2011 do 16.01.2012 pomawiała ustnie R. M. oraz za pomocą wysłanych (...)i listu do pracowników (...)we W. i opiekunki projektu w Narodowym (...) w W. o nieudolność, brak kompetencji na stanowisku kierownika projektu i działania stanowiące zagrożenie dla realizowanego projektu dotowanego z UE pod nazwą „(...)”, nadużywanie alkoholu w trakcie wyjazdu służbowego do W. i traktowanie go jako wyjazdu prywatnego oraz sugerowanie, praca R. M. jest krytykowana przez opiekuna projektu panią A. P., a zatem o takie postępowanie, które mogłoby narazić R. M. na utratę zaufania niezbędnego do prowadzonej przez niego działalności i pełnienia stanowisk jako: eksperta Ministerstwa (...)

- to jest o czyn z art. 212 § 1 k.k.

II. w dniach od 12.12.2011 do 16.01.2012 dodatkowo pomawiała R. M. za pomocą listu z dnia 13.12.2011 skierowanego do M. R.-Komendanta (...)we W., w którym informowała, że R. M. ciągle stosował wobec niej i podległego personelu mobbing, wyrażał brak szacunku dla pracowników mundurowych oraz kierował oficjalne groźby pod adresem pracowników biura projektu oraz dziekanatu na temat obniżenia wynagrodzenia, nagminnie zmuszał pracowników do pracy w godzinach nadliczbowych oraz w dni wolne od pracy, nagminnie i świadomie łamał przepisy Kodeksu Pracy, a zatem o takie postępowanie, które narażało R. M. na poniżenie w opinii publicznej oraz utratę zaufania niezbędnego do prowadzonej przez niego działalności i pełnienia stanowisk jako: eksperta (...)

- to jest o czyn z art. 212 § 1 k.k.

III. w dniach od 12.12.2011 do 16.07.2012 pomawiała R. M. ustnie oraz w piśmie skierowanym do Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej we Wrocławiu z dnia 16.07.2012 o to, że była przez R. M. molestowana seksualnie w trakcie pełnienia przez niego funkcji kierownika projektu w (...), a zatem o takie postępowanie, które narażało R. M. na poniżenie w opinii publicznej oraz utratę zaufania niezbędnego do prowadzonej przez niego działalności i pełnienia stanowisk jako: eksperta (...),

- to jest o czyn z art. 212 § 1 k.k.

Na podstawie art. 415 § 2 kpk Sąd Rejonowy pozostawił powództwo cywilne bez rozpoznania.

Na podstawie art. 632 pkt. 1 kpk Sąd Rejonowy zasądził od oskarżyciela prywatnego R. M. na rzecz oskarżonej kwotę 1008 złotych tytułem zwrotu kosztów wynagrodzenia adwokackiego.

Na podstawie art. 632 pkt. 1 kpk kosztami sądowymi został obciążony oskarżyciel prywatny.

Apelację od wyroku złożył oskarżyciel prywatny, który zarzucił:

1.  obrazę przepisów prawa procesowego tj. art. 359 pkt. 2 kpk, która mogła mieć wpływ na treść orzeczenia, polegającą na rozpoznaniu sprawy jawnie, co doprowadziło do swobodnego uczestnictwa w niej w charakterze publiczności osób zeznających następnie w charakterze świadków, podczas gdy w sprawach o pomówienie sprawa jest niejawna;

2.  obrazę przepisów prawa procesowego tj. art. 7 i 92 kpk, która mogła mieć wpływ na treść orzeczenia, polegającą na bezzasadnym przyjęciu, że:

a. pomówienia dotyczące nadużywania alkoholu w trakcie wyjazdu służbowego i traktowanie go, jako wyjazdu prywatnego są prawdziwe, podczas gdy zgromadzony materiał dowodowy nie potwierdził takich zarzutów;

b. pomówienia dotyczące stosowania przez R. M. mobbingu wyrażania braku szacunku dla pracowników mundurowych, kierowaniu gróźb pod adresem pracowników, zmuszania ich do pracy w godzinach nadliczbowych oraz nagminnego i świadomego łamania przepisów kodeksu pracy są prawdziwe, podczas gdy zeznania M. W., do którego takie informacje były kierowane, nie potwierdziły tego zarzutu;

c. pomówienia dotyczące molestowania seksualnego oskarżonej przez R. M. są prawdziwe, podczas gdy zgromadzony w sprawie materiał nie potwierdził takich zarzutów;

d. obrazę przepisów prawa procesowego tj. art. 167 kpk w zw. z art. 92 kpk, która mogła mieć wpływ na treść orzeczenia, polegającą na zaniechaniu przesłuchania w charakterze świadka W. K., którego zeznania miały kluczowe znaczenie dla wyjaśnienia charakteru spotkania R. M. z oskarżoną, w której W. K. brał udział, a także wyjaśnienia przebiegu dwudniowej delegacji w W., podczas której R. M. miał spotkać się m. in. z W. K.;

e. obrazę przepisów prawa procesowego, tj. art. 170 kpk, która mogła mieć wpływ na treść orzeczenia, polegającą na oddaleniu wniosku dowodowego oskarżyciela prywatnego z dnia 4.01.2013 r. o zwrócenie się do (...) we W. o udostępnienie kompletnej dokumentacji projektowej, podczas gdy dokumentacja ta była istotna dla rozstrzygnięcia, czy realizacja projektu była zagrożona, czy były zastrzeżenia do pracy R. M., a także czy R. M. jako kierownik projektu miał zastrzeżenia do pracy oskarżonej.

Wskazując na powyższe oskarżyciel złożył wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego jej rozpoznania.

Sąd zważył:

Apelacja oskarżyciela jest bezzasadna w stopniu oczywistym.

Oskarżyciel prywatny w pierwszej kolejności podniósł zarzut naruszenia prawa procesowego tj. art. 359 pkt. 2 kpk wskazując, że Sąd Rejonowy rozpoznał sprawę na rozprawie jawnej, pomimo ustawowego nakazu rozpoznawania spraw o czyn z art. 212 § 1 kk z wyłączeniem jawności. Fakt ten doprowadził do przesłuchania w charakterze świadka C. T., który uczestniczył w rozprawie w charakterze publiczności. Zarzut jest oczywiście bezpodstawny. Oskarżyciel poza stwierdzeniem, że C. T. uczestniczył w rozprawie, jako publiczność nie wykazał, że sprawa została rozpoznana jawnie. Istotnie sprawy o czyny z art. 212 kk, co do zasady rozpoznawane są na rozprawie z wyłączeniem jawności. Rozprawa jednak może być jawna, jeśli pokrzywdzony zgłosi taki wniosek. Z zapisu protokołu nie wynika, czy rozprawa była jawna, czy też prowadzona była z wyłączeniem jawności. Ustawowy nakaz niejawności nie nakłada na sąd obowiązku wydawania w tym zakresie jakiejkolwiek decyzji. Z tego względu przyjmuje się, że rozprawa odbywała się niejawnie. Niejawność rozprawy, z wyjątkiem przewidzianym w art. 361 § 2 kpk, nie wyłącza możliwości obecności publiczności na sali rozpraw, a jedynie ogranicza ich liczbę do dwóch osób wskazanych przez każdą ze stron ( art. 361 § 1 kpk). Oskarżyciel w żaden sposób nie wykazał, że limit obecnych w charakterze publiczności osób został przekroczony, co mogłoby ewentualnie wskazywać na złamanie zasady art. 359 pkt. 2 kpk. Jednak nawet w takim przypadku, zgłoszony zarzut nie zasługiwałby na uwzględnienie, albowiem naruszenie art. 359 pkt. 2 kpk nie miało żadnego wpływu na treść rozstrzygnięcia. Wymieniony przepis ma na celu ochronę dobrego imienia pokrzywdzonego, które mogłoby zostać narażone, gdyby sprawa o pomówienie lub znieważenie została rozpoznana z udziałem nieograniczonego kręgu osób ( publiczności). Również przepis art. 371 § 1 kpk nie został naruszony przez Sąd Rejonowy. Zgodnie z wymienionym przepisem niedozwolona jest obecność świadka przy przesłuchaniu innego świadka. C. T., co przyznaje sam oskarżyciel prywatny w apelacji, uczestnicząc w rozprawie w charakterze publiczności nie był jeszcze świadkiem w sprawie. Taki status uzyskał później, gdy Sąd Rejonowy dopuścił dowód z jego zeznań. Obecność na sali rozpraw osoby, która następnie została powołana w charakterze świadka nie stanowi naruszenia art. 371 § 1 kpk, a dowód z zeznań takiego świadka podlega takiej samej ocenie, jak wszystkie pozostałe dowody przeprowadzone w sprawie.

Także zarzut zgłoszony w pkt. Ia nie zasługuje na uwzględnienie. Zdaniem skarżącego zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie potwierdził, że R. M. traktował wyjazd służbowy jak wyjazd prywatny w trakcie, którego miał nadużywać alkohol.

Sąd Rejonowy dokonując tego ustalenia prawidłowo oparł się na wyjaśnieniach pokrzywdzonej, która stanowczo stwierdziła, że oskarżony zaproponował jej służbowy wyjazd do W., który tylko w nieznacznej części miał być poświęcony sprawom służbowym. Pozostały czas oskarżyciel prywatny zamierzał spędzić w towarzystwie oskarżonej, także spożywając z nią alkohol. Wyjaśnienia oskarżonej są w tym zakresie logiczne i konsekwentne. Propozycja wyjazdu służbowego dotyczyć miała realizowanego projektu, w którym uczestniczyła oskarżona. Jej obecność w W. na spotkaniu służbowym nie była wymagana. Oskarżona także nie widziała takiej potrzeby, ponieważ przydzielone jej zadania projektowe były oczywiste. Potwierdziła to A. M. (poprzednio P.), która przesłuchana jako świadek w drodze pomocy prawnej ( II Cps 394/12, K. 46) zeznała, że spotkanie było zbyteczne i niepotrzebne ze względu na to, że wszystkie te czynności można było wykonać pisemnie. Spotkanie trwało około godziny. Wyjaśnienia oskarżonej zostały także potwierdzone zeznaniami C. T.. Przedstawiona przez Sąd Rejonowy ocena dowodów jest prawidłowa i w żadnym stopniu nie naruszyła granic wskazanych w art. 7 kpk.

Sąd Okręgowy uznał, że także zarzut wskazany w pkt. Ic nie zasługuje na uwzględnienie. Słusznie przyjął Sąd Rejonowy, że zachowanie oskarżyciela wobec oskarżonej polegające na proponowaniu spotkań pozasłużbowych, w tym wyjazdu do W., wypraszaniu innych pracowników z pokoju aby pozostać tete a tete z oskarżoną, a także dotykanie oskarżonej w rękę było nietypowe dla stosunków służbowych i mogło zostać uznane przez oskarżoną za propozycje o charakterze seksualnym. Oskarżyciel zarzucił, że błędem Sądu Rejonowego było uznanie za podstawę takich ustaleń wyłącznie wyjaśnień oskarżonej, które są subiektywne. Wyjaśnienia oskarżonej istotnie stanowiły podstawą do dokonania kwestionowanych ustaleń. Nie jest to jednak dowód odosobniony. O dziwnym zachowaniu oskarżyciela wobec oskarżonej zeznały również M. F. i U. P. mówiąc, że oskarżyciel wypraszał je z pokoju służbowego aby pozostać tylko z oskarżoną. Również C. T. zeznał, że żona skarżyła się na zachowanie przełożonego. Ustalenia dotyczące wyjazdu służbowego do W. poczynione w oparciu o zeznania A. P. także świadczą o wiarygodności wyjaśnień oskarżonej. Ocena dowodów zaprezentowana przez Sąd Rejonowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku jest logiczna, konsekwentna i w żadnym stopniu nie przekroczyła zakresu swobody wyznaczonej przez art. 7 kpk.

Na uwzględnienie nie zasługuje również zarzut bezzasadnego przyjęcia przez Sąd Rejonowy, że oskarżyciel wyrażał wobec podległych pracowników brak szacunku, kierował groźby pod ich adresem, zmuszał do łamania przepisów kodeksu pracy, podczas gdy zeznania M. W. nie potwierdziły takich sytuacji. Zupełnie zdaje się nie dostrzegać oskarżyciel prywatny, że poza oskarżoną także inne osoby wskazywały na opisane wyżej zachowania oskarżyciela. R. P. k. 189 zeznał, że oskarżona i M. F. skarżyły się na R. M. i były zbulwersowane tym, że mówił o nich „głupie baby”. M. F. zeznała ( k. 297), że pewne zachowania oskarżyciela prywatnego wobec niej miały charakter mobbingu, wyrażającego się wielokrotnym grożeniem zwolnienia z pracy, obciążaniem obowiązkami kierownika projektu, które sam powinien wykonywać, ingerowaniem w sferę prywatną i intymną. Także zeznania M. W. nie potwierdzają zgłoszonego zarzutu. Świadek na k.186 v zeznał, że docierały do niego sygnały, że zespół nie funkcjonuje dobrze, a powodem zwolnienia oskarżonego z pracy były dwie przyczyny tj. zagrożenie projektu i nieumiejętność ułożenia poprawnych stosunków z zespołem, którym kierował. Także U. P. powiedziała, (k. 301-302), że oskarżyciel stosował mobbing mówiąc do niej, a także do M. F., że je zwolni, a na ich miejsce zatrudni studentów.

Na uwzględnienie nie zasługuje również zarzut bezzasadnego zaniechania przesłuchania w charakterze świadka W. K.. Sąd Rejonowy ustalił w oparciu o wyjaśnienia oskarżonej i zeznania C. T., a także zeznania oskarżyciela, że spotkanie wymienionych osób miało miejsce, a także, jaki miało przebieg. Przesłuchiwanie kolejnego świadka na te same okoliczności było zatem zbędne.

Również niezasadny jest zarzut obrazy art. 170 kpk. Oskarżyciel uważa, że Sąd Rejonowy powinien przeprowadzić dowód z analizy dokumentacji projektowej na okoliczność, że wykonywał on swoje obowiązki prawidłowo. Dokumentacja projektowa jest efektem pracy wielu osób, wykonanej w różnym czasie, także po ustaniu zatrudnienia oskarżyciela. Analiza dokumentacji projektowej jest, zatem nieprzydatna do stwierdzenia, czy oskarżony pracował dobrze. Przeprowadzone w sprawie dowody wskazują, że oskarżony został zwolniony z pracy z uwagi na to, że kierowanie przez niego w dalszym ciągu projektem stanowiło realne zagrożenie dla jego realizacji. Słusznie oparł się w tym zakresie Sąd Rejonowy poza wyjaśnieniami oskarżonej na zeznaniach świadków (M. W., D. H., J. K., R. P., A. P., M. F.). Wszystkie te osoby zbieżnie zeznały, że praca oskarżyciela była nieprawidłowa i w efekcie zagrażała realizacji projektu.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy uznał, że apelacja oskarżonego jest oczywiście bezzasadna.

O kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze orzeczono na podstawie art. 636 § 1 kpk. Wysokość opłaty ustalono na podstawie art. 13 ust. 1 ustawy o opłatach w sprawach karnych Dz. U. z 1983 r. nr 49, poz.223 z późn. zmianami.