Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego we Wrocławiu

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 1421/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Trzebnicy, II Wydział Karny z dnia 18 lipca 2022 r., wydany w sprawie o sygn. akt II K 25/22, dotyczący A. W. i W. H. (1) w sprawie o czyn z art. 231 § 1 k.k.

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

Zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1

Prokurator zarzucił obrazę przepisu prawa materialnego, to jest art. 72 § 1 k.k. poprzez jego niezastosowanie, a w konsekwencji zaniechanie orzeczenia wobec oskarżonej A. W. i oskarżonego W. H. (1) środka probacyjnego lub środka karnego, podczas gdy art. 72 § 1 k.k. nakłada na Sąd obowiązek orzeczenia środka probacyjnego, o którym mowa w art. 72 § 1 pkt -8 k.k. w sytuacji zastosowania wobec oskarżonych instytucji warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności, chyba że orzekany jest środek kamy.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zgodnie z dyspozycją art. 72 § 1 k.k. sąd zawieszając warunkowo wykonanie kary zobowiązany jest orzec jeden z wymienionych w tym przepisie środków probacyjnych. Zobowiązanie to staje się fakultatywne jedynie wówczas, gdy jednocześnie z zawieszeniem orzeczono środek karny.

Powyższa wykładnia przepisu art. 72 § 1 k.k. na którą powołał się Prokurator w złożonej apelacji znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądowym, w tym w przykładowo w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 16 kwietnia 2019 r. II KK 283/18. Wobec powyższego Sąd Odwoławczy zgodził się z oskarżycielem publicznym, że w sytuacji zastosowania wobec oskarżonych instytucji warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności, powołany 72 § 1 k.k. nakłada na Sąd obowiązek orzeczenia środka probacyjnego, o którym mowa w art. 72 § 1 pkt -8 k.k., albowiem w niniejszej sprawie nie został orzeczony środek karny.

Sąd Odwoławczy warunkowo umorzył postępowanie karne i tym samym apelacja Prokuratora jest niezasadna.

Wniosek

o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie wobec A. W. i W. H. (1), na podstawie art. 72 § 1 pkt 1 k.k. obowiązku informowania kuratora o przebiegu okresu próby, pisemnie co 6 miesięcy.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Lp.

Zarzut

3.2

Obrońca obydwu oskarżonych zarzucił obrazę przepisów postępowania, a to:

a. art. 7 k.p.k.. polegającą na niezgodnej ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego ocenie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności wyjaśnień oskarżonych, zeznań B. K. oraz dowodów z dokumentów, w tym uchwały Rady Gminy Z. nr (...) z dnia 6 marca 2019 roku w sprawie rozpatrzenia skargi na działalność Wójta G. Z., co doprowadziło do błędnego ustalenia, że:

- B. K., pismem z 21 maja 2018 roku, zażądała udostępnienia dokumentacji księgowej za lata 2015 i 2016 powołując się na swoje uprawnienie jako radnej wynikające z art. 34 ust. 6 pkt 1 lit. a ustawy o finansach publicznych,

- żądanie udostępnienia dokumentów księgowych nie wykraczało poza kompetencje B. K. działającej jako członek zespołu kontrolującego Komisji Rewizyjnej działającej w G. Z.,

oskarżeni, nie wydając natychmiast żądanych przez B. K. dokumentów, nie dopełnili ciążącego na nich obowiązku,

- niedopełnienie obowiązku oskarżeni obejmowali swoją świadomością oraz wolą, podczas gdy zgromadzony w sprawie materiał dowodowy - przeanalizowany w sposób zgodny ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego - ustaleń takich nie uzasadnia,

b. art. 366 § 1 w zw. z art. 167 k.p.k. polegającą na nieprzeprowadzeniu z urzędu dowodu z przesłuchania w charakterze świadka współpracującego z Urzędem Gminy Z. radcy prawnego A. G. na okoliczność tego, czy i jakiej treści porady prawnej udzielił oskarżonym co do możliwości przekazania członkom Komisji Rewizyjnej Rady Gminy Z. dokumentów księgowych, podczas gdy - jak wskazują rozważania zawarte w treści uzasadnienia zaskarżonego wyroku - Sąd uznał tę okoliczność za czynnik wpływający na wiarygodność twierdzeń oskarżonych o przekonaniu o prawidłowości podjętej przez nich decyzji, a tym samym - rozstrzygającą o realizacji znamion strony podmiotowej zarzucanego im przestępstwa.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sąd Okręgowy odnosząc się do zaskarżonego wyroku i wywiedzionej apelacji, uważa za stosowne przypomnieć, że wniesienie środka odwoławczego, niezależnie od jego granic i zakresu, każdorazowo obliguje Sąd Odwoławczy do zbadania ewentualności wystąpienia uchybień, o jakich mowa w art. 439 k.p.k. i 440 k.p.k. W niniejszej sprawie Sąd Okręgowy nie stwierdził wskazanych tam uchybień, a zarzutów co do ich występowania nie formułował również obrońca oskarżonego.

Przed szczegółowym omówieniem zarzutów apelacyjnych, Sąd Okręgowy zauważa, że Sąd I instancji wnikliwie i wszechstronnie rozważył wszystkie dowody i okoliczności ujawnione w toku przeprowadzonego postępowania. Na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego Sąd Rejonowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne. Ocena materiału dowodowego dokonana przez Sąd I instancji jest dokładna, nie wykazuje błędów logicznych i nie wykracza poza ramy swobodnej oceny dowodów chronionej dyspozycją art. 7 k.p.k. W tej sytuacji kontrola odwoławcza uzasadnia stwierdzenie, że zaskarżony wyrok znajduje pełne oparcie w prawidłowo dokonanej ocenie całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego i ujawnionego w toku postępowania i nie ma podstaw do dyskwalifikowania zaskarżonego rozstrzygnięcia. Również uzasadnienie zaskarżonego wyroku w pełni odpowiada wymogom art. 424 § 1 k.p.k. i pozwala na przeprowadzenie pełnej kontroli prawidłowości zaskarżonego orzeczenia.

Przechodząc do zarzutów podniesionych w apelacji obrońcy oskarżonych stwierdzić należy, iż niezasadny okazał się zarzut swobodnej oceny dowodu, który miał prowadzić do błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku. Stwierdzić należy, iż ustalenia faktyczne wyroku tylko wtedy nie wykraczają poza ramy swobodnej oceny dowodów, gdy poczynione zostały na podstawie wszechstronnej analizy przeprowadzonych dowodów, których ocena nie wykazuje błędów natury faktycznej czy logicznej, zgodna jest ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego oraz prowadzi do sędziowskiego przekonania, odzwierciedleniem którego powinno być uzasadnienie orzeczenia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 września 1974 r., II KR 114/74, OSNKW 1975/2/28). Zatem należy przyjąć, iż przekonanie sądu orzekającego o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną przepisu art. 7 k.p.k. wtedy tylko, gdy jest poprzedzone: ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy, i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy; stanowi wynik rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść jak i na niekorzyść oskarżonego; jest wyczerpujące i logiczne, z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 22 lutego 1996 r., II KRN 199/95, OSN PiPr 1996/10/10 oraz z dnia 16 grudnia 1974 r., Rw 618/74, OSNKW 1975/3-4/47).

Reasumując, na podstawie poprawnie ocenionego materiału dowodowego, z uwzględnieniem całokształtu okoliczności sprawy, Sąd I instancji prawidłowo ustalił stan faktyczny w niniejszej sprawie, uznając, że oskarżeni dopuścili się przypisanego im czynu i to w sposób opisany w zaskarżonym wyroku. Sąd Rejonowy sposób całkowicie zasadny przyjął, że B. K. w dniu 21 maja 2018r. w piśmie zażądała od W. H. (2) przygotowania umów cywilno – prawnych zawartych przez G. Z. w roku 2015 i 2016 oraz dokumentacji finansowej odpowiadającej tym umowom. Wbrew twierdzeniom obrońcy z uzasadnienia Sądu nie wynika, że pokrzywdzona podała w nim podstawę prawną tj. art. 34 ust. 1 pkt 6 lit. a ustawy o finansach publicznych. Sąd jedynie stwierdził, że samo złożenie pisma o danej treści, zobligowało Wójta G. Z. czy też podległego mu bezpośrednio sekretarza G., działającego w jego zastępstwie do wydania polecenia pracownikom zajmującym się rachunkowością aby przygotowali stosowne dokumenty zgodnie ze wskazaniami przepisu art. 34 ust.1 pkt. 6 z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 305). Zgodzić się zatem należało, że skutkiem złożenia pisma z dnia 21 maja 2018r. oraz pierwszej wizyty w Urzędzie Gminy w dniu 17 maja 2018r. zespołu kontrolnego, było powstanie obowiązku udostępnienia żądanych materiałów przez właściwe organu G. Z. podczas drugiej wizyty w dniu 29 maja 2018r.

Sąd Okręgowy nie zgodził się zatem z główną linią obrony prezentowanej w toku procesu przez oskarżonych, którzy konsekwentnie twierdzili, że żądanie udostępnienia dokumentów księgowych wykraczało poza kompetencje B. K. działającej jako członek zespołu kontrolującego Komisji Rewizyjnej przy G. Z.. Jak wynika z uchwały Rady Gminy Z. z dnia 09.02.2017 r., określającej plan pracy Komisji Rewizyjnej, wskazano w niej potrzebę kontroli brakujących umów cywilno - prawnych za okres od 2015 r. do 2016 r. Jak wynika z zeznań B. K., ale również pozostałego materiału dowodowego, w tym wyjaśnień oskarżonych, kwestia brakujących umów miała wynikać z faktu nadawania numerów umów przed ich podpisaniem przez wykonawcę, a w wypadku braku zawarcia umowy dany numer został już zajęty, w sytuacji gdy w międzyczasie podpisywano kolejną umowę z innym wykonawcą. Jednakże rację ma pokrzywdzona, że żądając dostępu do pełnej dokumentacji w tym księgowej, miała na celu sprawdzenia twierdzenia pracowników Urzędu Gminy odnośnie tychże umów, nie wychodząc w sposób oczywisty poza ramy prowadzonej kontroli. Wydaje się to całkowicie logiczne, że B. K. występująca jako kontroler Komisji Rewizyjnej miała pełne prawo sprawdzenia twierdzeń o nadpisywaniu numerów umów poprzez kontrolę dokumentacji finansowej, jak i księgowej, inaczej jej kontrola byłaby iluzoryczna, albowiem bez sprawdzenia dokumentacji księgowej, nie można skontrolować, czy rzeczywiście brakująca umowa o danym numerze, faktycznie nie została zawarta. Niezależnie jednak od podstawy przeprowadzonej kontroli z ramienia Komisji Rewizyjnej, pokrzywdzona jako radna G. Z., miała pełne prawo dostępu do każdej dokumentacji finansowej dotyczącej danej jednostki samorządu terytorialnego na podstawie art. 34 ust.1 pkt.6 z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, zgodnie z którym zasada jawności gospodarowania środkami publicznymi jest realizowana przez zapewnianie radnym danej jednostki samorządu terytorialnego dostępu do dowodów księgowych i dokumentów inwentaryzacyjnych - z zachowaniem przepisów o rachunkowości oraz o ochronie danych osobowych. Prawidłowo Sąd Rejonowy przyjął, że wykładnia tego przepisu nie jest skomplikowana, statuuje on generalną zasadę, że jawność publicznej gospodarki finansowej oznacza również obowiązek podejmowania przez organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego uchwał dotyczących gospodarowania środkami publicznymi w sposób jawny. Zgodzić się należało również i z tym, że powoływanie się przez oskarżonych na przepisy materialno -ustrojowe dotyczące organów samorządu terytorialnego jest bez znaczenia, wobec jednoznacznej treści art. 34 ust. 1 pkt 6 ustawy o finansach publicznych. Bezzasadne jest również twierdzenie obrońcy, że oskarżeni narazili się na odpowiedzialność karną z uwagi na brak natychmiastowego wydania żądanej dokumentacji. Jak wynika ze zgormadzonego materiału dowodowego pierwsza wizyta zespołu kontrolnego Komisji Rewizyjnej w Urzędzie Gminy odbyła się w dniu 17 maja 2018., podczas której oskarżony W. H. (1) po raz pierwszy odmówił wydania żądanej dokumentacji. Następnie pokrzywdzona w dniu 21 maja 2018r. skierowała do sekretarza gminy W. H. (1) pismo informujące o kolejnej kontroli w dniu 29 maja 2018r., z prośbą o przygotowanie żądanej dokumentacji. W dniu 29 maja 2018r. zespół kontrolny pojawił się w Urzędzie Gminy Z., a oskarżeni A. W. i W. H. (1) ponownie odmówili przekazania dokumentacji finansowej umów zlecenia gminy za lata 2015-2016. Słusznie Sąd Rejonowy dostrzegł, że wobec skierowania przez B. K. pisma z dnia 21 maja 2018 r., w którym zwróciła się ona o przygotowanie dokumentów księgowych celem dokonania czynności kontrolnych, to dokumenty te mogły zostać przygotowane z zachowaniem przepisów o ochronie danych osobowych i rachunkowości. Nie jest więc jak próbuje nieskutecznie wykazać obrońca, że oskarżonym przypisano sprawstwo z uwagi na jednorazową odmowę wydania żądanej dokumentacji. Inna sytuacji byłaby bowiem gdyby oskarżeni w celu przygotowania dokumentacji finansowej w ramach standardów ochrony danych wrażliwych, wskazali czas w jakim żądaną dokumentację przygotują. Przypisane im zachowanie było skądinąd inne, albowiem kategorycznie odmówili oni wydania żądanej dokumentacji powołując się na brak podstaw do przekazania radnym tych danych, stanowisko to zresztą podtrzymywali w toku niniejszego postępowania sądowego. Ponadto należy zwrócić uwagę, że pokrzywdzona B. K. kilkukrotnie podczas wizyt w dniach 17 i 29 maja 2019r. podawała treść art. 34 ustawy o finansach publicznych, co jednakże w żaden sposób nie zmieniło podstawy oskarżonych, którzy jak prawidłowo dostrzegł Sąd meriti byli doświadczonymi samorządowcami, oskarżona A. W. była wójtem od dłuższego czasu, posiadała wyższe wykształcenie i stosowną wiedzę z zakresu kierowania jednostką samorządową, oskarżony W. H. (1) pełnił obowiązki sekretarza od dłuższego czasu, posiadał wyższe wyksztalcenie i stosowną wiedzę zdawał sobie sprawę z tego, jakie są obowiązki osób kierujących jednostką samorządu terytorialnego w zakresie udostępniania informacji publicznej. Tym samym za nieracjonalne należało uznać twierdzenie obrońcy, że odmowa udostępnienie żądanej dokumentacji nie była objęta świadomością, czy też wolą oskarżonych.

Reasumując, zasadnie Sąd I instancji uznał działanie oskarżonych, którzy jako funkcjonariusze publiczni nie dopełnili obowiązku wynikającego z pełnionej funkcji, w ten sposób iż wbrew art. 34 ust. 1 pkt 6a ustawy z dnia 27 sierpnia 2009r. o finansach publicznych, nie udostępnił dokumentacji księgowej zespołowi radnych Rady Gminy Z.: B. K., K. B. i S. D., którzy prowadzili zleconą przez R. Z. kontrolę umów cywilnoprawnych za lata 2015-2016, czym działali na szkodę interesu publicznego. Sąd Rejonowy dokonał oceny zebranego w sprawie i w całości ujawnionego materiału dowodowego w sposób czyniący zadość dyrektywie wyrażonej w art. 7 k.p.k. Argumenty natomiast sformułowane we wniesionej apelacji stanowią w rzeczy samej jedynie ocenę tego materiału dowodowego poczynionej przez skarżącego i w związku z tym mogą zostać uznane jedynie jako zwyczajna polemika z oceną tegoż materiału dokonaną przez Sąd I instancji, nie dając jakichkolwiek podstaw do ingerencji w zaskarżone orzeczenie.

Odnosząc się do kolejnego zarzutu apelacji należy stwierdzić, że zarzut obrazy przepisów postępowania, mającej wpływ na treść orzeczenia tj. art. 167 k.p.k. w zw. z art. 366 § 1 k.p.k., polegający na braku przeprowadzenia przez Sąd dowodu z urzędu w postaci dowodu z przesłuchania w charakterze świadka współpracującego z Urzędem Gminy Z. radcy prawnego A. G. na okoliczność tego, czy i jakiej treści porady prawnej udzielił oskarżonym co do możliwości przekazania członkom Komisji Rewizyjnej Rady Gminy Z. dokumentów księgowych, jest niezasadny. Należy przypomnieć, że zgodnie z przepisem art. 427§ 3a k.p.k. w środku odwoławczym nie można podnosić zarzutu nieprzeprowadzenia dowodu z urzędu, chyba, że okoliczność, która ma być udowodniona, ma istotne znaczenie dla ustalenia, czy został popełniony czyn zabroniony, czy stanowi on przestępstwo i jakie, czy czyn zabroniony został popełniony w warunkach, o których mowa w art. 64 lub art. 65 Kodeksu karnego, lub czy zachodzą warunki do orzeczenia pobytu w zakładzie psychiatrycznym na podstawie art. 93g Kodeksu karnego. Biorąc pod uwagę, że w przedmiotowej sprawie wniosek dotyczył przesłuchania w charakterze świadka radcę prawnego, osoby która nie sporządzała jednak żadnej opinii prawnej dla oskarżonych w zakresie udostępnienia zespołowi kontrolnemu Komisji Rewizyjnej, czy też pojedynczym radnym żądanej dokumentacji, jest bezzasadny. Jak słusznie wskazał Sąd Rejonowy, oskarżeni nie nawet wystąpili formalnie o sporządzenie takiej opinii, zatem nie wystąpiła taka okoliczność, aby to Sąd z urzędu powołał wskazany dowód, zwłaszcza wobec jednoznacznej treści art. 34 ust.1 pkt.6 z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.

Wniosek

o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonych.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec nieuwzględnienia zarzutu wniosek uznać należało za niezasadny.

Lp.

Zarzut

3.3

Obrońca obydwu oskarżonych zarzucił również obrazę prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynów przypisanych oskarżonym, a to:

- art. 231 § 1 k.k., przejawiającą się w niedostrzeżeniu, że przekroczenie uprawnień lub niedopełnienie obowiązków jest przestępstwem skutkowym, wymagającym dla realizacji kompletu znamion przynajmniej narażenia interesu publicznego lub prywatnego na bezpośrednie niebezpieczeństwo uszczerbku, przy czym: rozważania Sądu pierwszej instancji nie wskazują, w czym miałoby się wyrażać działanie oskarżonych na szkodę interesu publicznego, z zeznań samej B. K. złożonych na rozprawie 18 maja 2022 roku wynika, że w późniejszym czasie uzyskała od oskarżonych wnioskowane dokumenty i nie dostrzegła na ich podstawie żadnych nieprawidłowości,

- art. 231 § 1 w zw. z art. 1 § 1 k.k. poprzez pominięcie w opisie czynów przypisanych oskarżonym znamienia umyślności, co - wobec braku ustalenia wyrządzenia istotnej szkody - powoduje, że opis przypisanych oskarżonym czynów nie odpowiada znamionom typu czynu zabronionego.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut naruszenia prawa materialnego jest bezzasadny. Zgodnie z art. 231 § 1 i 2 k.k. zabronione jest, by funkcjonariusz publiczny, przekraczając swoje uprawnienia lub nie dopełniając obowiązków, działał na szkodę interesu publicznego lub prywatnego. Dodatkowo ponosi on surowszą odpowiedzialność, jeżeli czynu tego dopuszcza się w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej.

Należy przy tym wskazać, że popełnienie przestępstwa z art. 231 k.k. może mieć miejsce wyłącznie w wypadku szczególnym, gdy funkcjonariusz publiczny rażąco narusza prawo, w sposób zawiniony, a przy tym z zamiarem dopuszczenia się rażącego bezprawia w celu pokrzywdzenia danej osoby lub interesu społecznego. Samo tylko przekroczenie przez funkcjonariusza publicznego swoich uprawnień lub niedopełnienie ciążących na nim obowiązków służbowych nie stanowi przestępstwa stypizowanego w art. 231 § 1 k.k., choć może być podstawą odpowiedzialności służbowej lub dyscyplinarnej (por. wyr. SN z 25 XI 1974 r., II KR 177/74, OSPiKA 1976, nr 6-9, poz. 122). Do znamion tych bowiem należy działanie na szkodę interesu publicznego lub prywatnego, przy czym przestępstwo z art. 231 § 1 k.k. jest przestępstwem formalnym, należącym do przestępstw abstrakcyjnego narażenia na niebezpieczeństwo, wobec czego owo działanie na szkodę interesu publicznego nie jest charakterystyką skutku w postaci wywołania szkody, lecz zachowania się sprawcy, który w takim zamiarze musi działać (por. postan. SN z 25 lutego 2003 r., WK 3/03, OSNKW 2003, nr 5-6, poz. 53; wyrok z 2 grudnia 2002 r., IV KKN 273/01, LEX nr 74484; wyrok SN z 19 listopada 2004 r., III KK 81/04, Orzecznictwo SN w sprawach karnych 2004, poz. 2127). Oznacza to, że dla bytu przestępstwa z art. 231 § 1 k.k. konieczne jest, żeby sprawca świadomie działał na szkodę tego interesu. Właśnie ta szczególna cecha działania lub zaniechania funkcjonariusza publicznego sprawia, że popełnia wówczas przestępstwo. Sąd Okręgowy jednoznacznie przyjmuje, że działanie oskarżonych stanowiło działanie na szkodę interesu publicznego. Jak to już wskazano w zarzucie opisanym w pkt - Lp. 3.2, pokrzywdzona B. K. jako członek zespołu kontrolnego Komisji Rewizyjnej G. Z., była zobowiązania na podstawie stosownej uchwały Rady Gminy, do przeprowadzenia kontroli w zakresie brakujących umów cywilno – prawnych za lata 2015-2016, a oskarżeni swoim zachowaniem faktycznie uniemożliwili przeprowadzenie przedmiotowej kontroli, albowiem odmowa udostępnienia żądanej dokumentacji, prowadzi zasadniczo do tego, że kontrolujący skazany jest wyłącznie na twierdzenia osoby kontrolowanej, w tym wypadku pracowników Urzędu Gminy Z., bez możliwości weryfikacji ich twierdzeń, a wyłączną możliwości zweryfikowania faktycznego braku wybranych umów z lat 2015-2016, jest przejrzenie dokumentacji księgowej za dany okres. Tym samym zespół kontrolny działający przy Komisji Rewizyjnej, nie był w stanie wypełnić nałożonego na samą Komisję obowiązku kontrolnego, wynikającego z stosowanej uchwały Rady Gminy Z.. Sąd Rejonowy wskazał przy tym na zeznania B. K., która podnosiła pojawiające się w przestrzeni publicznej podejrzenia, że wójt zlecał realizację prac na rzecz gminy rodzinie i znajomym. Dlatego też działanie oskarżonych bez wątpienia naruszało interes publiczny, jakim było prawidłowe funkcjonowanie organów G. Z. w zakresie jawności dostępu do informacji publicznej podmiotom uprawnionym w zakresie finansów publicznych, w konsekwencji kontroli prawidłowości wydatkowania środków publicznych. Należy przy tym wskazać na orzeczenia Sądu Najwyższego (postanowienie SN z 25.02.2003 r., WK 3/03; wyrok z 2.12.2002 r., IV KKN 273/01, LEX nr 74484; wyrok SN z 19.11.2004 r., III KK 81/04, OSNwSK 2004/1, poz. 2127), w których stwierdzono jednoznacznie, że przestępstwo z art. 231 § 1 k.k. jest przestępstwem formalnym, należącym do przestępstw abstrakcyjnego narażenia na niebezpieczeństwo, działanie na szkodę interesu publicznego nie jest charakterystyką skutku, lecz zachowania się sprawcy, zaś samo powstanie bezpośredniego niebezpieczeństwa szkody nie jest znamieniem tego typu czynu zabronionego. Sąd Rejonowy wskazał na regulamin organizacyjny Urzędu Gminy Z., który w par. 8 stanowi, że pracą urzędu kieruje wójt przy pomocy sekretarza co pozwalało Sądowi przyjąć, że zarówno wójt jak też sekretarz byli władni wydać polecenie pracownikom urzędu udostępnienia dokumentacji księgowej, a obydwoje z oskarżonych odmówili wydania żądanych dokumentów. Zatem zasadnie przyjęto, że brak wydania dokumentów księgowych radnym pracujących w ramach zespołu kontrolnego Komisji Rewizyjnej stanowiło celowe działanie oskarżonych, natomiast kwestionowanie przez obrońcę braku wykazania umyślności w działaniu jest bezzasadne zwłaszcza w kontekście wyjaśnień samych oskarżonych co do odmowy przez nich udostępnienia żądanej dokumentacji. Sąd Okręgowy wskazuje przy tym, że czyn zabroniony stypizowany w art. 231 § 1 k.k. można popełnić wyłącznie umyślnie, dlatego nie ma potrzeby aby opis czynu był uzupełniony jeszcze o wskazany powyżej kwantyfikator.

Wniosek

o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonych.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec nieuwzględnienia zarzutu wniosek uznać należało za niezasadny.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1

Przedmiot utrzymania w mocy

wyrok wskazany w sekcji 1.1. części wstępnej niniejszego uzasadnienia

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot i zakres zmiany

Zaskarżony wyrok został zmieniony w ten sposób, że Sąd Odwoławczy warunkowo umorzył postępowanie karne wobec oskarżonych.

Zwięźle o powodach zmiany

Na wstępie przypomnieć należy, że zgodnie z art. 66 § 1 k.k. Sąd może warunkowo umorzyć postępowanie karne, jeżeli wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości, a postawa sprawcy nie karanego za przestępstwo umyślne, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa.

Z analizy sprawy wynika, że okoliczności popełnienia przypisanego oskarżonym czynu nie budzą wątpliwości. Prawidłowo ustalone zostały przez Sąd Rejonowy i zaakceptowane przez Sąd Okręgowy. Podkreślenia wymaga fakt, iż oskarżeni nie byli dotychczas karani.

ich postawa, warunki i właściwości osobiste, wykazują, że nie są osobami zdemoralizowanymi, przejawiającymi lekceważenie dla obowiązującego porządku prawnego. Są osobami szanowanymi, prowadzą ustabilizowany tryb życia. Zajmują poważne funkcje samorządowe. Można zatem w sposób uzasadniony stwierdzić, iż działanie oskarżonych miało charakter incydentu.

Ustalone okoliczności wskazują, iż oskarżeni będą przestrzegać porządku prawnego. Daje to podstawę do przyjęcia, że w stosunku do oskarżonych A. W. i W. H. (1) istnieje pozytywna prognoza kryminologiczna. Nadto czyn przypisany oskarżonym czyn zagrożony jest karą nieprzekraczającą 5 lat pozbawienia wolności, co jest również istotne i pozwala na zastosowanie warunkowego umorzenia postępowania.

Podsumowując Sąd Okręgowy zastosował wobec oskarżonych dobrodziejstwo warunkowego umorzenia postępowania. Jedynie czasookres warunkowego umorzenia postępowania wobec oskarżonych jest różny, bo uwzględnia wcześniej prowadzone postępowanie wobec W. H. (1), które zostało warunkowo umorzone wyrokiem II K 645.19 przez Sąd Rejonowy w Trzebnicy. Dlatego też okres ten wynosi 2 lata, a wobec A. W. jeden rok.

W ocenie Sądu Odwoławczego zaktualizowały się wszystkie przesłanki tej instytucji.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

_____________________________________________________

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

___________________________________________________________________________________

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

________________________________________________________________________________________

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

______________________________________________________________________________________

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

_______________________________________________________________________________________

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

__________________________________________________________________________________________________

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III

Orzeczenie o kosztach oparto na treści art. art. 624 k.p.k.

7.  PODPIS

SSO Grzegorz Szepelak SSO Ewa Mokrzysz SSO Marcin Sosiński

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Oskarżyciel publiczny

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wyrok został zaskarżony w części

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

Zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonych A. W. i W. H. (1).

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wyrok został zaskarżony w całości.

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

Zmiana