Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego we Wrocławiu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 listopada 2018 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu XII Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Krzysztof Rudnicki

Protokolant: Piotr Józwik

po rozpoznaniu w dniu 30.11.2018 r.

we Wrocławiu

na rozprawie

sprawy z powództwa M. K.

przeciwko Skarbowi Państwa – Komendantowi Miejskiemu Policji we W., J. G. i A. D.

o zapłatę

I. zasądza od pozwanych J. G. i A. D. solidarnie oraz od Skarbu Państwa – Komendanta Miejskiego Policji we W. na rzecz powoda M. K. 30 000 zł (trzydzieści tysięcy złotych) wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi:

- w stosunku do pozwanego Skarbu Państwa – Komendanta Miejskiego Policji we W. – od dnia 16.11.2015 r. do dnia zapłaty,

- w stosunku do pozwanych J. G. i A. D. – od dnia 31.10.2015 r. do dnia zapłaty,

z tym, że zaspokojenie powoda przez jednego z pozwanych dłużników solidarnych J. G. i A. D. zwalnia pozwanego Skarb Państwa – Komendanta Miejskiego Policji we W. z zobowiązania do wysokości dokonanej zapłaty oraz zaspokojenie powoda przez pozwanego Skarb Państwa – Komendanta Miejskiego Policji we W. zwalnia pozwanych dłużników solidarnych J. G. i A. D. z zobowiązania do wysokości dokonanej zapłaty;

II. oddala powództwo w pozostałym zakresie;

III. zasądza od powoda na rzecz pozwanych:

- Skarbu Państwa - Komendanta Miejskiego Policji we W. – 893, 62 zł kosztów procesu,

- J. G. – 964, 88 zł kosztów procesu

- A. D. – 904, 25 zł kosztów procesu;

IV. nakazuje pozwanym uiścić na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego we Wrocławiu 938, 05 zł nieopłaconych kosztów sądowych, z tym że zapłata dokonana przez jednego z pozwanych dłużników solidarnych J. G. i A. D. zwalnia pozwanego Skarb Państwa – Komendanta Miejskiego Policji we W. z zobowiązania do wysokości dokonanej zapłaty oraz zapłata dokonana przez pozwanego Skarb Państwa – Komendanta Miejskiego Policji we W. zwalnia pozwanych dłużników solidarnych J. G. i A. D. z zobowiązania do wysokości dokonanej zapłaty;

V. nakazuje ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego we Wrocławiu z roszczenia zasądzonego na rzecz powoda w punkcie I wyroku 1 563, 41 zł dalszej części nieopłaconych kosztów sądowych;

VI. obciąża Skarb Państwa niepokrytymi kosztami sądowymi w pozostałym zakresie.

XII C 226 / 18

UZASADNIENIE

Powód M. K. wniósł o zasądzenie od pozwanych: Skarbu Państwa – Komendanta Miejskiego Policji we W., J. G. i A. D. solidarnie 80 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 31.10.2015 r. do dnia zapłaty, a także o zasądzenie od pozwanych kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że w dniu 20.11.2002 r. został zatrzymany przez Policję w związku z podejrzeniem popełnienia przestępstwa rozboju. Następnego dnia został wydany z policyjnej izby zatrzymań KP W. policjantom celem przewiezienia go do Komisariatu Policji W. na czynności procesowe związane z zatrzymaniem. Następnie do czynności tzw. rozpytania przystąpili pozwani J. G., pełniący wówczas funkcję Kierownika (...)Komisariatu Policji W. oraz A. D., pełniący wówczas funkcję funkcjonariusza policji tegoż referatu. Powód został przez pozwanych dotkliwie i brutalnie pobity. Po wieloletnim procesie karnym pozwani zostali prawomocnie skazani za powyższe wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Śródmieścia z dnia 15.05.2012 r., V K 1561/06. Powód podniósł, że podstawę odpowiedzialności cywilnej pozwanych J. G. i A. D. stanowi art. 415 kc i nast., zaś pozwanego Komendanta Miejskiego Policji we W. także art. 417 kc, albowiem w chwili zdarzenia pozwani J. G. i A. D. byli pracownikami i podwładnymi Komendanta Miejskiego Policji we W., podlegając jego kierownictwu i rozkazom. Powód podkreślił, że do pobicia doszło w trakcie wykonywania przez pozwanych J. G. i A. D. obowiązków służbowych, na terenie jednostki policji. Wskazał, że dochodzi zasądzenia na jego rzecz zadośćuczynienia na podstawie art. 445 kc. Podał, że w trakcie bicia towarzyszył mu ogromny strach przed śmiercią (bito go w głowę, wcześniej operowaną, z ubytkami kości potylicy, co groziło śmiercią lub kalectwem). Trauma po tym wydarzeniu do dziś tkwi w umyśle powoda. Powód odczuwał w trakcie bicia ogromny ból, wył w trakcie zdarzenia z bólu. Powoda bili i znęcali się tzw. „stróże prawa”, którzy powinni być wzorem dla innych ludzi. Powód podkreślił, że nie został przeproszony przez pozwanych, ani przez ich przełożonego Komendanta Miejskiego Policji we W..

W odpowiedzi na pozew pozwani J. G. i A. D. wnieśli o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powoda na rzecz każdego z pozwanych kosztów procesu.

Pozwani zarzucili, że powództwo oparte na żądaniu zadośćuczynienia i odszkodowania za doznaną krzywdę nie zostało w żadnej mierze udowodnione. Zarzucili, że powód nie wykazał szkody, natomiast obrażenia na jakie wskazuje, mogły stanowić skutek działań samego powoda w ramach jego zachowań podczas zdarzenia w listopadzie 2002 r., m.in. szarpaniny, bicia, kopania między powodem a A. W., co bezpośrednio poprzedzało zatrzymanie powoda przez pozwanych, a co z pewnością, w ich ocenie, mogło spowodować dotyczące osoby powoda obrażenia. Według pozwanych powód nie wykazał również przesłanki związku przyczynowo - skutkowego między wskazanym czynem niedozwolonym pozwanych a szkodą dotyczącą powoda. W kontekście żądania zapłaty kwoty 80 000 zł pozwani podkreślili, że obrażenia powoda w ramach wyroku skazującego zostały uznane za naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia trwający nie dłużej niż 7 dni.

W odpowiedzi na pozew pozwany Skarb Państwa - Komendant Miejski Policji we W. wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda kosztów procesu.

Podniósł, że powód nie wykazał wszystkich przesłanek odpowiedzialności Skarbu Państwa - Komendanta Miejskiego Policji we W. z ww. tytułu. Dalej wskazał, że na podstawie treści pozwu i zgłoszonych przez powoda dowodów nie sposób stwierdzić, że powód poniósł konkretną szkodę w związku z opisanymi działaniami byłych funkcjonariuszy Policji. Powód nie wykazał w żaden sposób, iż doznał uszczerbku w swoim majątku czy też tzw. szkody osobowej. Pozwany wskazał, że jak wynika z powołanego w pozwie wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Śródmieścia z dnia 15.05.2012 r., V K 1561/06, byli funkcjonariusze Policji J. G. i A. D. zostali wprawdzie skazani prawomocnie za czyn stanowiący występek z art. 246 kk, jednakże pokrzywdzony nie odniósł żadnych poważnych ani trwałych obrażeń ciała. Pozwany podkreślił, że powód nie wskazał żadnych dowodów na okoliczność powstania rzekomych dolegliwości fizycznych czy psychicznych, wywołanych opisanym w pozwie zachowaniem pozwanych J. G. i A. D.. Pozwany podniósł, że wobec niewykazania przez powoda ww. okoliczności, które uzasadniałyby zawarte w pozwie twierdzenia dotyczące doznania przez powoda uszczerbku na zdrowiu czy rzekomych cierpień fizycznych czy psychicznych, nie sposób ustalić, czy i w jakim zakresie przysługuje powodowi roszczenie o zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę.

W piśmie procesowym z dnia 23.02.2016 r. (k. 72-74) powód sprecyzował, że na dochodzoną przez niego kwotę zadośćuczynienia składają się zarówno zadośćuczynienie za uszkodzenia ciała i rozstrój zdrowia (art. 445 § 1 kc), których doznał na skutek pobicia, jak i zadośćuczynienie za naruszone przez pozwanych dobra osobiste powoda (art. 448 kc w zw. z art. 23 kc), takie jak zdrowie, wolność, cześć, nietykalność osobista i cielesna, które pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach, związane ze znęcaniem się nad powodem.

Sąd ustalił w sprawie następujący stan faktyczny.

W okresie od dnia 13.08.1997 r. do dnia 23.09.1997 r. M. K. przebywał na leczeniu szpitalnym w Wojewódzkim Szpitalu (...) we W. przy ul. (...) na Oddziale (...), gdzie dnia 14.08.1997 r. przeprowadzono operację usunięcia krwiaka śródmózgowego w okolicy czołowej oraz krwiaka nadtwardówkowego w okolicy potylicznej, zaś w związku z powikłaniami pooperacyjnymi dnia 15.09.1997 r. wykonano ponownie operację rany. Powód został poddany obserwacji i kontroli w poradni (...).

/ dowód: karta informacyjna leczenia szpitalnego z dnia 23.09.1997 r. – k. 95-96 /

W okresie od dnia 22.05.1999 r. do dnia 01.06.1999 r. powód przebywał na leczeniu szpitalnym w Wojewódzkim Szpitalu (...) we W. przy ul. (...) na Oddziale (...), gdzie dnia 22.05.1999 r. wykonano operację usunięcia zgorzelinowego wyrostka robaczkowego.

/ dowód: karta informacyjna leczenia szpitalnego z dnia 01.06.1999 r. – k. 97 /

W 2002 r. M. K. był zatrudniony jako pracownik ochrony w sklepie (...) we W. przy ul. (...).

W dniu 20.11.2002 r. ok. godz. 17.00 powód został zatrzymany przez funkcjonariuszy policji M. M. i A. M. przy sklepie jako podejrzany o usiłowanie dokonania rozboju na jednym z klientów sklepu: A. W. (2). Radiowozem przewieziono go do Komisariatu Policji W., gdzie przebywał do godziny 20.00, a następnie został przetransportowany do Policyjnej Izby Zatrzymań Komisariatu Policji W..

W dniu 21.11.2002 r. o godz. 11.20 profos Policyjnej Izby Zatrzymań J. O. wydał M. K. Z. C. i M. J., którzy przywieźli go do Komisariatu Policji W..

Policjanci założyli powodowi kajdanki i wprowadzili do pokoju nr (...) celem przeprowadzenia czynności rozpytania.

Do ww. czynności przystąpili J. G., pełniący funkcję Kierownika (...) Komisariatu Policji W., oraz A. D., pełniący funkcję funkcjonariusza policji tegoż referatu. Pozwani wielokrotnie uderzali M. K. otwartymi rękami, popychali, kopali po całym ciele, uderzali gumową pałką po piętach.

M. K. prosił policjantów, aby go nie bili, szczególnie w tył głowy, z uwagi na to że w 1997 r. miał przeprowadzoną trepanację czaszki i w części głowy, gdzie znajduje się potylica, ma poważny ubytek kości.

M. K. zgłosił pobicie J. S. – funkcjonariuszowi (...)przeprowadzającemu dalsze czynności.

Funkcjonariusze policji T. S. i M. S. udali się z M. K. do Ambulatorium (...)we W. przy ul. (...). Po przeprowadzeniu badania rentgenowskiego chirurg stwierdził u powoda: stłuczenie okolicy piętowej, skręcenie stępu prawego, stłuczenie głowy.

/ dowód: karta informacyjna z dnia 21.11.2002 r. – k. 49 akt sprawy V K 1561/06; karta

informacyjna z dnia 23.11.2002 r. – k. 70 akt sprawy V K 1561/06; odpis z książki

przyjęć Ambulatorium (...)we W. z dnia

21.11.2002 r. – k. 154 akt sprawy V K 1561/06; zeznania powoda M. K. – e-

protokół z dnia 07.06.2016 r. 00:07:18-00:21:28; zeznania pozwanego J. G. – e-

protokół z rozprawy z dnia 07.06.2016 r. 00:21:28-00:33:07; zeznania pozwanego

A. D. – e-protokół z rozprawy z dnia 07.06.2016 r. 00:33:07-

00:40:40 /

Dnia 22.11.2002 r. na zlecenie Prokuratury Rejonowej W. zostały przeprowadzone sądowo - lekarskie oględziny ciała M. K.. W wyniku badania lekarskiego u powoda stwierdzono: gojące się powierzchowne pęknięcia śluzówki i wybroczynki krwawe w przedsionku ust, wybroczynki krwawe na prawym barku i sińce na obu stopach, stan po skręceniu prawego stępu bez cech obrzęku i zaburzeń ruchomości.

/ dowód: opinia sądowo - lekarska z dnia 22.11.2002 r. – k. 71 akt sprawy V K 1561/06 /

W chwili zwolnienia powoda do domu zmiany te stopniowo ulegały wchłonięciu. Po powrocie do domu powód zgłosił się do Poradni Rejonowej do lekarza POZ. Nie chodził przez kilka dni ze względu na bóle stóp, które ustąpiły w ciągu tygodnia. Nie stosował żadnego leczenia. Po trzech tygodniach wznowił treningi karate. Nie był z tego powodu później badany.

/ dowód: zeznania powoda M. K. – e-protokół z dnia 07.06.2016 r. 00:07:18-

00:21:28 /

W następstwie zdarzenia z dnia 21.11.2002 r. powód doznał stłuczenia okolicy obu pięt i śródstopia prawego, dwóch niewielkich, powierzchownych pęknięć śluzówki wargi górnej oraz wybroczyn krwawych w zakresie wargi górnej, niewielkich rozmiarów skupisk śródskórnych

wybroczyn krwawych na powierzchni przedniej barku prawego.

Na skutek zdarzenia z dnia 21.11.2002 r. powód nie doznał następstw określanych jako długotrwały uszczerbek na zdrowiu w rozumieniu Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18.12.2002 r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu.

Następstwa poniesionych obrażeń ciała stwierdzonych u powoda, poza okresem jednego tygodnia, nie stanowiły powodu niezdolności do pracy, a także nie spowodowały ograniczeń życiowych.

/ dowód: opinia biegłych z zakresu ortopedii P. K. oraz z zakresu medycyny

sądowej M. W. z dnia 14.05.2018 r. oraz z dnia 27.09.2018 r. – k. 277-301,

341-347 /

Aktem oskarżenia z dnia 28.02.2003 r. Prokuratura Rejonowa w O. oskarżyła J. G. i A. D. o to, że w dniu 21.11.2002 r. we W., działając wspólnie i w porozumieniu, przy czym J. G. jako Kierownik (...) Komisariatu Policji W., zaś A. D. jako funkcjonariusz tegoż Referatu, w celu uzyskania od zatrzymanego M. K. oświadczenia o przyznaniu się do popełnienia przestępstwa usiłowania rozboju, znęcali się nad nim w ten sposób, że wielokrotnie uderzali go rękoma po twarzy, głowie oraz bili i kopali po całym ciele, a także zmusili pokrzywdzonego do składania oświadczenia o popełnionym przestępstwie w pozycji klęczącej, z założonymi na rękach kajdankami, bijąc go w tym czasie gumową pałką po piętach oraz stopach, przez co spowodowali u niego obrażenia w postaci powierzchownych pęknięć śluzówki i wybroczynek krwawych w przedsionku ust, wybroczynek krwawych na prawym barku i sińców na obu stopach oraz stanu po skręceniu stępu prawego bez cech obrzęku i zaburzeń czynności, które naruszyły funkcję narządów ciała na czas poniżej dni siedmiu, tj. o czyn z art. 246 kk i art. 157 § 2 kk w zw. z art. 11 § 2 kk.

Wyrokiem z dnia 15.05.2012 r., V K 1561/06, Sąd Rejonowy dla Wrocławia - Śródmieścia uznał J. G. i A. D. za winnych zarzucanego im czynu stanowiącego występek z art. 246 kk i art. 157 § 2 kk w zw. z art. 11 § 2 kk i za to na podstawie art. 246 kk w zw. z art. 11 § 3 kk wymierzył każdemu z nich karę jednego roku pozbawienia wolności, warunkowo zawieszając jej wykonanie na okres próby wynoszący dwa lata.

/ dowód: wyrok Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Śródmieścia z dnia 15.05.2012 r., V K 1561/06

– k. 13-14; akta sprawy V K 1561/06 /

W okresie od dnia 30.04.2010 r. do dnia 12.05.2010 r. M. K. przebywał na

leczeniu szpitalnym w Szpitalu (...) we W. przy ul. (...) na Oddziale (...)w związku z jego pobiciem z dnia 30.03.2010 r. Wówczas rozpoznano u niego obustronne złamanie szczęki.

/ dowód: karta informacyjna leczenia szpitalnego z dnia 12.05.2010 r. – k. 98-100; dokumentacja

medyczna, k. 133-159 /

W okresie od dnia 02.04.2012 r. do dnia 04.04.2012 r. powód przebywał na leczeniu szpitalnym w Wojewódzkim Szpitalu (...) we W. przy ul. (...) na Oddziale (...), gdzie dnia 03.04.2012 r. wykonano operację plastyki przepukliny pachwinowej.

/ dowód: karta informacyjna leczenia szpitalnego z dnia 04.04.2012 r. – k. 101; dokumentacja

medyczna – k. 174-193 /

W dniu 11.08.2012 r. powód został przewieziony przez Pogotowie (...) do Szpitalnego Oddziału Ratunkowego Wojewódzkiego Szpitala (...) we W. przy ul. (...). U powoda rozpoznano uraz ręki prawej, odniesiony w trakcie bójki. Powód był pod wpływem alkoholu i zachowywał się agresywnie w stosunku do personelu. Po opatrzeniu ran został przekazany na izbę wytrzeźwień.

/ dowód: karta leczenia szpitalnego z dnia 11.08.2012 r., dokumentacja medyczna – k. 166-169 /

W dniu 14.04.2014 r. powód został przewieziony przez Pogotowie (...) do Szpitalnego Oddziału Ratunkowego Wojewódzkiego Szpitala (...) we W. przy ul. (...). U powoda rozpoznano ranę tłuczoną prawej okolicy skroniowej.

/ dowód: karta informacyjna leczenia szpitalnego z dnia 14.04.2014 r., dokumentacja medyczna –

k. 163-165 /

Pismami z dnia 10.10.2015 r., doręczonymi dnia 19.10.2015 r., pełnomocnik powoda wezwał pozwanych J. G. i A. D. do zapłaty – w terminie do dnia 30.10.2015 r. – 80 000 zł z tytułu naprawienia szkody i zadośćuczynienia za krzywdę, którą powód poniósł w związku ze znęcaniem się nad nim i jego brutalnym pobiciem przez pozwanych, do którego doszło dnia 21.11.2002 r., a co do którego zdarzenia zostali oni skazani i uznani za winnych prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Śródmieścia w sprawie V K 1561/06 z dnia 15.05.2012 r.

/ dowód: wezwania do zapłaty z dnia 10.10.2015 r. – k. 15-18 /

Pismem z dnia 10.10.2015 r. pełnomocnik powoda skierował do Komendanta Wojewódzkiego Policji wezwanie do zapłaty – w terminie do dnia 30.10.2015 r. – 80 000 zł z tytułu naprawienia szkody i zadośćuczynienia za krzywdę, którą powód poniósł w związku ze znęcaniem się nad nim i jego brutalnym pobiciem przez funkcjonariuszy policji J. G. i A. D., do którego doszło dnia 21.11.2002 r., a co do którego zdarzenia zostali oni skazani i uznani za winnych prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Śródmieścia w sprawie V K 1561/06 z dnia 15.05.2012 r.

Pismem z dnia 28.10.2015 r. Komendant Wojewódzki Policji poinformował pełnomocnika powoda, iż adresatem wezwania do zapłaty powinien być Komendant Miejski Policji we W..

Pismem z dnia 30.10.2015 r., doręczonym dnia 03.11.2015 r., pełnomocnik powoda wezwał Komendanta Miejskiego Policji we W. do zapłaty – w terminie do dnia 15.11.2015 r. – 80 000 zł z tytułu naprawienia szkody i zadośćuczynienia za krzywdę, którą powód poniósł w związku ze znęcaniem się nad nim i jego brutalnym pobiciem przez funkcjonariuszy policji J. G. i A. D., do którego doszło dnia 21.11.2002 r., a co do którego zdarzenia zostali oni skazani i uznani za winnych prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Śródmieścia w sprawie V K 1561/06 z dnia 15.05.2012 r.

Pismem z dnia 16.11.2015 r. Komendant Miejski Policji we W. odmówił zapłaty wskazanej kwoty z uwagi na brak podstaw faktycznych i prawnych do obciążania ww. kwotą Skarbu Państwa – Komendanta Miejskiego Policji we W.. Wskazał, że wprawdzie byli funkcjonariusze – J. G. i A. D. zostali prawomocnie skazani za czyn stanowiący występek z art. 246 kk, jednak pokrzywdzony nie odniósł żadnych poważnych ani trwałych obrażeń ciała, natomiast dla określenia odpowiedzialności odszkodowawczej władz publicznych obok zdarzenia sprawczego konieczne jest ustalenie pozostałych przesłanek, a więc szkody i związku przyczynowego. Komendant wskazał, że w szczególności brak jest jakichkolwiek informacji czy dowodów dotyczących ewentualnych kosztów leczenia.

/ dowód: wezwanie do zapłaty z dnia 10.10.2015 r. – k. 19; pismo z dnia 28.10.2015 r. – k. 20;

wezwanie do zapłaty z dnia 30.10.2015 r. – k. 21; pismo z dnia 16.11.2015 r. – k. 22 /

Sąd zważył, co następuje.

Powództwo zasługuje na częściowe uwzględnienie.

Powód dochodzi od pozwanych naprawienia szkody niemajątkowej (krzywdy), jakie doznał

na skutek pobicia go w Komisariacie Policji W. dnia 21.11.2002 r. Za zdarzenie to ponoszą odpowiedzialność wszyscy pozwani.

J. G. i A. D. zostali skazani prawomocnym wyrokiem z dnia 15.05.2012 r., V K 1561/06, za czyny z art. 246 kk i art. 157 § 2 kk w zw. z art. 11 § 2 kk. Sąd Rejonowy ustalił i przypisał pozwanym sprawstwo przestępstwa nadużycia władzy spowodowania obrażeń ciała. Pozwani próbowali wymusić na powodzie przyznanie się do popełnienia przestępstwa, w związku z którym powód został zatrzymany dnia 21.11.2002 r. Niezależnie do tego, czy powód był czy nie sprawcą zarzucanego mu czynu, pozwani powinni byli dochować standardów postępowania zgodnego z przepisami prawa regulującymi czynności procesowe w postępowaniu karnym oraz czynności operacyjne policji. Użycie siły fizycznej, nie w celu zatrzymania i powstrzymania oporu, ale w celu wymuszenia przyznania się do winy, jest działaniem niedopuszczalnym, sprzecznym zarówno z przepisami prawa, jak i zasadami współżycia społecznego. W konsekwencji stanowi także czy niedozwolonym w rozumieniu prawa cywilnego.

Podstawę odpowiedzialności pozwanych J. G. i A. D. wobec powoda stanowi art. 415 kc, zgodnie z którym, kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązanych jest do jej naprawienia. Z treści wyroku z dnia 15.05.2012 r., V K 1561/06, wynika opis działania sprawców, a także następstwa tego działania w sferze zdrowia powoda, jego nietykalności i integralności cielesnej.

Natomiast podstawę odpowiedzialności pozwanego Skarbu Państwa stanowią przepisy art. 417 § 1 kc i 418 § 1 kc w brzmieniu obowiązującym przed zmianą kodeksu cywilnego, dokonaną ustawą z dnia 01.09.2004 r. Przepis art. 417 § 1 kc stanowił wówczas, że Skarb Państwa ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez funkcjonariusza państwowego przy wykonywaniu powierzonej mu czynności.

Nie ulega wątpliwości, że pozwani dopuścili się naruszenia nietykalności cielesnej i spowodowania obrażeń ciała powoda przy wykonywaniu czynności funkcjonariuszy KP W. w trakcie czynności służbowych na terenie Komisariatu. Zachodzi zatem wymagane przez art. 417 § 1 kc powiązanie między działaniami sprawców a ich statusem prawnym funkcjonariuszy publicznych. Pozwani byli takimi funkcjonariuszami w rozumieniu art. 417 § 2 kc.

Pozwany Skarb Państwa – Komendant Miejski Policji we W. jako organ przełożony nad Komisariatem Policji W. we W. ponosi zatem odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez pozwanych (funkcjonariuszy wskazanej jednostki).

Powód wyjaśnił, że domaga się zadośćuczynienia za krzywdę doznaną wskutek spowodowania obrażeń ciała – art. 445 § 1 kc oraz wskutek naruszenia dóbr osobistych – art. 448 kc w zw. z art. 24 § 1 kc.

Stosownie do art. 445 § 1 kc w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Powód doznał uszkodzenia ciała i rozstroju zdrowia (aczkolwiek przemijającego) w postaci obrażeń opisanych w wyroku skazującym, a także w dokumentacji medycznej zgromadzonej w aktach sprawy karnej, w tym opinii sądowo-lekarskiej.

Trafnie też wskazuje na naruszenie jego innych dóbr osobistych. Zgodnie z art. 23 kc dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach. Według art. 24 § 1 kc ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne, a w razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie; na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny. Zgodnie zaś z art. 448 kc w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia.

Pozwani naruszyli nietykalność cielesną powoda, a także jego godność przysługującą mu jako prawo przyrodzone człowieka. Działanie pozwanych stanowiło poniżenie i ewidentne lekceważenie powoda. Było przy tym bezprawne i zawinione. Pozwani mieli obowiązek ochrony każdego obywatela, także tego, który został zatrzymany jako osoba podejrzana o przestępstwo, i obowiązek ten zignorowali. Powód mógł oczekiwać poszanowania jego gwarancji procesowych, ale także elementarnego szacunku należnego każdej osobie. Został natomiast potraktowany w sposób uchybiający tymże regułom. Uzasadnia to żądanie zadośćuczynienia także w ramach ochrony dóbr osobistych, niezależnie od szczególnej ochrony zdrowia.

Wyniki przeprowadzonego postępowania dowodowego, w szczególności wnioski sformułowane przez opiniujących w tej sprawie biegłych z zakresu medycyny sądowej i ortopedii, nie pozwoliły na ustalenie, iż powód doznał na skutek pobicia w dniu 21.11.2002 r. obrażeń w szerszym rozmiarze niż zawarte w opisie przypisanego pozwanym przestępstwa, a także aby w dłuższym okresie utrzymywały się skutki tego zdarzenia, w tym aby powód doznał trwałego albo długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Z kolei wobec związania Sądu prawomocnym wyrokiem skazującym z mocy art. 11 kpc niedopuszczalne wręcz było kwestionowanie przez pozwanych doznania obrażeń opisanych w wyroku Sądu Rejonowego.

Z uwagi na powyższe, biorąc pod uwagę całokształt ujawnionych okoliczności, przebieg zdarzenia, sposób działania sprawców i wywołane skutki dla zdrowia powoda, Sąd doszedł do przekonania, iż zgłoszone przez powoda roszczenie o zadośćuczynienie należał uznać za wygórowane i nieadekwatne do okoliczności sprawy, wobec czego za odpowiednie w rozumieniu przepisów art. 445 § 1 kc i art. 448 kc uznał Sąd zadośćuczynienie w wysokości 30 000 zł.

Zobowiązanie do zapłaty zadośćuczynienia za krzywdę należy do tzw. zobowiązań bezterminowych, w których termin spełnienia świadczenia nie jest z góry oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, tylko uzależnionych jest od wezwania do zapłaty – art. 455 kc. Powód wystosował takie wezwania do pozwanych pismami z dnia 10.10.2015 r., wyznaczając w nich termin do dnia 30.10.2015 r. Pisma te zostały doręczone J. G. i A. D. w dniu 19.10.2015 r., czyli na spełnienie świadczenia stosownie do wezwania pozostało 11 dni, co można uznać za termin odpowiedni w rozumieniu art. 455 kc. Pozwani J. G. i A. D. pozostają zatem w opóźnieniu od dnia 31.10.2015 r., co uzasadnia przyznanie odsetek za opóźnienie na podstawie art. 481 § 1 kc od tej daty. Natomiast wezwanie do zapłaty adresowane do Komendanta Miejskiego Policji zostało doręczone w dniu 03.11.2015 r., z terminem płatności 15.11.2015 r., czyli 12 dni po wezwaniu. Uzasadnia to przyznanie odsetek za opóźnienie na podstawie art. 481 § 1 kc od dnia 16.11.2015 r.

Odpowiedzialność pozwanych wobec powoda nie ma w pełni charakteru solidarnego. Więź solidarności zachodzi wyłącznie pomiędzy pozwanymi J. G. i A. D. stosownie do przepisu art. 441 § 1 kc. Natomiast w relacji pomiędzy bezpośrednim sprawcą deliktu a osobą, która ponosi zań odpowiedzialność z mocy przepisu szczególnego odpowiedzialność odszkodowawcza ma charakter tzw. solidarności nieprawidłowej (odpowiedzialności in solidum), w ramach której spełnienie świadczenia przez jednego z podmiotów odpowiedzialnych zwalnia drugiego.

Wobec powyższego Sąd zasądził od pozwanych J. G. i A. D. solidarnie oraz od Skarbu Państwa – Komendanta Miejskiego Policji we W. na rzecz powoda M. K. 30 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi:

- w stosunku do pozwanego Skarbu Państwa – Komendanta Miejskiego Policji we W. – od dnia 16.11.2015 r. do dnia zapłaty,

- w stosunku do pozwanych J. G. i A. D. – od dnia 31.10.2015 r. do dnia zapłaty,

z tym, że zaspokojenie powoda przez jednego z pozwanych dłużników solidarnych J. G. i A. D. zwalnia pozwanego Skarb Państwa – Komendanta Miejskiego Policji we W. z zobowiązania do wysokości dokonanej zapłaty oraz zaspokojenie powoda przez pozwanego Skarb Państwa – Komendanta Miejskiego Policji we W. zwalnia pozwanych dłużników solidarnych J. G. i A. D. z zobowiązania do wysokości dokonanej zapłaty.

W pozostałym zakresie powództwo jako nieusprawiedliwione podlegało oddaleniu.

Wobec częściowego uwzględnienia roszczenia o kosztach procesu należało orzec zgodnie z wyrażoną w art. 100 kpc zasadą ich stosunkowego rozdzielenia. Każdemu z pozwanych przysługuje odrębnie zwrot kosztów zastępstwa procesowego (zob. postanowienia: Sądu Najwyższego z dnia 10.10.2012 r., I CZ 105/12; Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 08.01.2013 r., I ACa 427/14; Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 22.06.2016 r., I ACz 1042/16).

Powód wygrał sprawę w 37, 50 %, pozwani odpowiednio w 62, 50 %. Koszty procesu po stronie powoda objęły wynagrodzenie pełnomocnika ustalone zgodnie z § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (obowiązującego w dacie wniesienia pozwu) – 3 600 zł oraz opłatę skarbową od pełnomocnictwa – 17 zł, tj. łącznie 3 617 zł, z czego 37, 50 % wynosi 1 356, 38 zł. Koszty procesu po stronie pozwanego Skarbu Państwa objęły wynagrodzenie pełnomocnika ustalone zgodnie z § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych – 3 600 zł, z czego 62, 50 % wynosi 2 250 zł. Koszty procesu po stronie pozwanego A. D. objęły wynagrodzenie pełnomocnika ustalone zgodnie z § 6 pkt 6 przywołanego rozporządzenia w sprawie opłat za czynności adwokackie – 3 600 zł oraz opłatę skarbową od pełnomocnictwa – 17 zł, tj. łącznie 3 617 zł, z czego 62, 50 % wynosi 2 260, 63 zł. Koszty procesu po stronie pozwanego J. G. objęły wynagrodzenie pełnomocnika ustalone zgodnie z § 6 pkt 6 przywołanego rozporządzenia w sprawie opłat za czynności adwokackie – 3 600 zł, opłatę skarbową od pełnomocnictwa – 17 zł oraz wydatkowaną zaliczkę na koszty dokumentacji leczenia powoda – 97, 01 zł, tj. łącznie 3 714, 01 zł, z czego 62, 50 % wynosi 2 321, 26 zł. Po wzajemnym zestawieniu wskazanych kwot pozwanym przypadają nadwyżki:

- Skarbowi Państwa – 893, 62 zł,

- J. G. – 964, 88 zł,

- A. D. – 904, 25 zł.

Na podstawie art. 113 uksc w zw. z art. 100 kpc strony obciążać winny nieopłacone koszty sądowe w zakresie obejmującym wynagrodzenia przyznane biegłym: M. W. w kwocie 1 201, 86 zł (777, 36 zł + 37, 50 zł + 387 zł), P. K. w kwocie 1 299, 60 zł (912, 60 zł + 387 zł), czyli łącznie 2 501, 46 zł, z czego pozwanych obciąża 37, 50 %, tj. 938, 05 zł, zaś powoda 62, 50 %, tj. 1 563, 41 zł. Pozostałą część brakujących kosztów sądowych, tj. opłatę od pozwu, od której powód został zwolniony, pokrywa ostatecznie Skarb Państwa.

Sąd przeprowadził czynności na rozprawie dnia 30.11.2018 r., łącznie z jej zamknięciem i wydaniem wyroku pomimo braku odrębnego zawiadomienia adw. S. I., występującej w sprawie jako pełnomocnik pozwanego J. G., uznając, iż nie zachodzi tutaj żadna istotna przeszkoda. O terminie rozprawy wyznaczonej na 30.11.2018 r. został zawiadomiony adw. K. R. jako pełnomocnik obu pozwanych J. G. i A. D.. Adwokat ten złożył w imieniu obu pozwanych odpowiedź na pozew wraz z dwoma pełnomocnictwami, po czym w piśmie z dnia 29.01.2016 r. zawiadomił, iż J. G. wypowiedział mu pełnomocnictwo, jednakże do tego pisma nie zostało dołączone oświadczenie pozwanego w tym przedmiocie, które tak jak samo pełnomocnictwo powinno zostać złożone w formie pisemnej. Temu pełnomocnikowi doręczane były opinie oraz postanowienia o wynagrodzeniach biegłych, czego pozwani nie kwestionowali, zaś na skierowane do tegoż pełnomocnika zobowiązanie sądu do ustosunkowania się do opinii odpowiedzieli oboje pełnomocnicy jednym wspólnym pismem z dnia 23.07.2018 r. Na rozprawie dnia 07.06.2016 r. pozwanych zastępował jeden pełnomocnik substytucyjny – aplikant K. S., upoważniona przez oboje adwokatów. Ponadto adw. K. R. i adw. S. I. świadczą pomoc prawną w ramach jednej kancelarii. Ponieważ zarzuty i wnioski pozwanych J. G. i A. D. były tożsame, nie zachodziła pomiędzy nimi żadna sprzeczność interesów procesowych, sąd uznał ostatecznie, iż brak odrębnego zawiadomienia adw. S. I. o terminie rozprawy pozostaje bez wpływu na możliwość przeprowadzenia rozprawy, jej zamknięcia i wydania orzeczenia końcowego.

Mając powyższe okoliczności na uwadze Sąd podjął rozstrzygnięcia zawarte w sentencji wyroku.