Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego we Wrocławiu

UZASADNIENIE

Powódka M. M. (1) wniosła o zasądzenie od pozwanego M. K. 135 409 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 28.05.2016 r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesu.

W uzasadnieniu pozwu powódka podała, że strony od 2008 r. do 07.05.2016 r. pozostawały we wspólnym pożyciu, analogicznym do małżeńskiego z tym, że pozbawionym legalnego węzła. Początkowo strony zamierzały kupić razem mieszkanie, aby zabezpieczyć „wspólną przyszłość”. Matka pozwanego była jednak niechętna wobec tego pomysłu. Ostatecznie pozwany w 2011 r. samodzielnie kupił lokal mieszkalny o pow. 71, 63 m ² położony przy ul. (...) w O.. Jeszcze na etapie wznoszenia budynku pozwany poinformował partnerkę o tym, że jeżeli chce z nim zamieszkać, to musi ponieść koszty wykończenia jego mieszkania. Jednocześnie wyraźnie dał powódce do zrozumienia, że jeżeli nie będzie uczestniczyć w tych kosztach, to on zamieszka sam. Zapewniał również, że będzie to przyszły „dom rodzinny” stron, dlatego powódka musi ponieść te koszty. W ocenie pozwanego jego partnerka powinna w większym stopniu uczestniczyć w kosztach wykończenia lokalu, gdyż to on go kupił, a zatem koszty wykończenia powinny ją obciążać. Powódka czyniła nakłady na mieszkanie pozwanego w przekonaniu wynikającym z jego deklaracji, że zapewni jej stosowne prawo do mieszkania. Nie zakładała przy tym rozstania, dlatego też angażowała istotne środki pieniężne w majątek pozwanego, czyniąc to na jego wyraźną prośbę. Innymi słowy, powódka przekazując partnerowi pieniądze, a pozwany przyjmując je, czynili to tylko ze względu na cel, jakim było pozostawanie w nieformalnym związku partnerskim. Pozwany wymagał od powódki przedstawienia szczegółowych wyliczeń wydatków. Stąd też powódka zmuszona była szczegółowo je opisywać w przelewach oraz spisie miesięcznych wydatków, jaki prowadziła od marca 2013 r.

W czasie trwania związku powódka dokonała nakładów w formie przelewów na nieruchomość pozwanego, który w ten sposób uzyskał korzyść majątkową kosztem powódki:

- wpłat na pracowniczą kasę zapomogowo-pożyczkową,

- spłat pożyczek pracowniczych pozwanego i kredytów,

- opłat eksploatacyjnych,

- zakupu mebli, wyposażenia, sprzętu, materiałów wykończeniowych,

za łączną kwotę 135 409 zł.

W dniu 08.05.2015 r. strony wspólnie zamieszkały w tym mieszkaniu. Strony ustaliły, że powódka będzie partycypować w kosztach utrzymania mieszkania. Pozwany zarządził, że powódka będzie płacić połowę kosztów eksploatacyjnych. Jedynie za wodę miała płacić więcej, gdyż w ocenie pozwanego zużywał on jej mniej. Pozwany miał w zwyczaju mówić, że nie musi się myć w mieszkaniu, ponieważ kąpie się w pracy (w straży pożarnej). W przeddzień rocznicy wspólnego zamieszkania (07.05.2016 r.) strony rozstały się. Po rozpadzie konkubinatu doszło do negocjacji pomiędzy stronami przy udziale ich rodzin. W trakcie negocjacji pozwany nie kwestionował charakteru związku stron i uznał dług.

Pismem z dnia 26.05.2016 r. powódka wezwała pozwanego do zapłaty 137 769 zł tytułem rozliczenia jej nakładów na majątek byłego partnera. Pozwany odebrał wezwanie w dniu 27.05.2016 r. i do tej pory nie odpowiedział. Pomimo że pozwany nigdy nie kwestionował faktu, iż powódka czyniła nakłady na jego nieruchomość oraz mimo wielokrotnych deklaracji, iż rozliczy się, do chwili złożenia pozwu nie wywiązał się ze swoich zapowiedzi.

Poniesione nakłady i wydatki mogą stanowić – zależnie od okoliczności konkretnej sprawy – podstawę do rozliczeń według przepisów regulujących rozliczenie nakładów i wydatków na cudzą rzecz (art. 224-231 kc), czy o bezpodstawnym wzbogaceniu.

Dlatego powódka wnosi o zasądzenie od pozwanego kwoty 135 409 zł tytułem nakładów poniesionych na majątek pozwanego ewentualnie z tytułu bezpodstawnego wzbogacania polegającego na powiększeniu majątku pozwanego przez nabycie rzeczy lub zwiększenie wartości rzeczy stanowiących jego własność i zaoszczędzeniu wydatków.

W odpowiedzi na pozew pozwany M. K. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powódki kosztów procesu.

Pozwany potwierdził, iż w okresie od 2008 r. do 07.05.2016 r., kiedy to powódka zerwała z nim jakiekolwiek relacje oraz bez uprzedzenia wyprowadziła się z mieszkania, był z powódką w związku oraz prowadził z nią wspólne gospodarstwo domowe. Zaprzeczył, jakoby strony miały realne plany zakupu wspólnego mieszkania. Fakt, iż to pozwany samodzielnie zakupił mieszkanie, a nie wspólnie z powódką, wynikał z tego, że powódka nie miała środków na wkład własny ani zdolności kredytowej oraz nie mogła również liczyć na pomoc finansową swoich rodziców. Jednak wobec zapewnień powódki o wspólnym przyszłym życiu oraz deklarowanej chęci założenia rodziny, pozwany zdecydował się wydatkować wszystkie swoje oszczędności oraz zaciągnąć wieloletnie zobowiązanie w postaci kredytu hipotecznego na zakup mieszkania o metrażu 71, 63 m ². Powódka przy tym zobowiązała się do ponoszenia wszelkich kosztów mieszkania (w tym eksploatacyjnych), począwszy od dnia jego zakupu. Pozwany, wierząc we wspólną przyszłość ponosił koszty urządzenia mieszkania; zaznaczył przy tym, iż były to znacznie wyższe kwoty niż wydatki powódki. Strony miały bowiem prowadzić wspólne życie, dlatego też pozwany (za namową powódki) wziął na siebie ciężar, ryzyko oraz koszty związane z zaciągnięciem wszystkich kredytów i pożyczek. Obecnie na pozwanym spoczywa obowiązek spłaty wszelkich kredytów, pomimo iż wszystkie były inicjowane przez powódkę. Powódka wymuszała lub przy wyraźnym sprzeciwie pozwanego urządzała mieszkanie według własnych gustów, jak również w oparciu o standardy wyższe, niż chciał tego pozwany. W efekcie powódka swoim działaniem doprowadziła pozwanego do bardzo trudnej sytuacji finansowej, albowiem pozwany zaciągał te zobowiązania będąc przekonany, iż długi będą spłacane wspólnie. Pozwany podniósł, iż odczytuje żądanie powódki jako nacechowane złą wolą, a nie racjonalnym działaniem. Obecnie pozwany zmuszony jest comiesięcznie spłacać: 1 500 zł pożyczki zaciągniętej u swojego pracodawcy – Straży Pożarnej, 1 000 zł kredytu hipotecznego, przy zarobkach 2 800 zł miesięcznie.

Domaganie się obecnie zwrotu przez powódkę od pozwanego kosztów urządzenia mieszkania, tj. kwoty 135 409 zł, a więc ponad 66 % ceny zakupu nieruchomości (cena zakupu 204 323, 70 zł), niezależnie od braku podstawy prawnej, jak i faktycznej, jest również sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Pozwany dodał, że nawet jeżeli przyjąć (czemu stanowczo zaprzecza), iż powódka rzeczywiście wydatkowała kwotę 135 409 zł, to na pewno kwota ta nie odpowiada wzrostowi wartości nieruchomości. Pozwany zakwestionował całą przyjętą metodologię wyliczeń powódki w zakresie poczynionych nakładów, a szczególności wpływu tychże nakładów na obecną wartość składników majątku pozwanego.

Z daleko idącej ostrożności procesowej podniósł, iż powódka w treści pozwu w żaden sposób nie udowodniła, ani nie wskazała dokładnie, jakie nakłady poczyniła na nieruchomość pozwanego, a tym bardziej w jaki sposób poczynione przez powódkę (nie uwzględniając poczynionych przez pozwanego) nakłady zwiększyły wartość nieruchomości. Powódka przemilcza bowiem fakt, iż to pozwany w przeważającej mierze wydatkował własne środki finansowe na wykończenie mieszkania, czym z pewnością doprowadził do wzrostu jego wartości.

Pozwany dodał, że powierzchnia mieszkania (metraż) była znacznie większa, aniżeli potrzeby mieszkaniowe samego pozwanego, co świadczy o jego szczerych intencjach. Pozwany podniósł, iż niezrozumiałe są dla niego twierdzenia powódki, jakoby powódka czyniła nakłady na mieszkanie pozwanego w przekonaniu wynikającym z jego deklaracji, że „zapewni jej stosowne prawo do mieszkania”, w kontekście tego, że strony po urządzeniu lokalu mieszkały razem (bezsporne) przez rok czasu, a wyprowadzka powódki była jej suwerenną decyzją wynikającą z zerwania relacji z pozwanym. Pozwany zaprzeczył również, iż prosił powódkę o ponoszenie nakładów na wspólne mieszkanie. To powódka wyszła z tą inicjatywą. Pozwany podał, że w znacznej większości przypadków ponoszenia nakładów nie uzyskała zgody na ich dokonywanie, z reguły nie konsultując tego z pozwanym. Pozwany podniósł, iż np. sprzeciwiał się zakupowi drogiej kuchni, której cena wynosiła kwotę ponad 40 000 zł. Chciał wykończyć mieszkanie w znacznie tańszym standardzie. Powódka oraz jej matka wymusiły montaż tak drogiej kuchni, przy pełnej dezaprobacie pozwanego. Powódka wraz ze swoją matką zobowiązały się pokryć koszt owej kuchni, przy czym poniesiony koszt miał mieć charakter bezzwrotny. Te zapewnienia i tak okazały się być nieprawdziwe, albowiem pozwany dokonał dwóch wpłat: jedną na kwotę 14 300 zł (zadatek) oraz drugą na kwotę 4 750 zł (z tytułu otrzymanego przez pozwanego odszkodowania za zalaną kuchnię). Niebagatelne znaczenie w zakresie uległości pozwanego miało uczucie, jakim obdarzał powódkę, i przekonanie o spędzeniu reszty życia razem. Zakup kuchni, jak i inne wydatki, były przedmiotem szerszego porozumienia o charakterze wielostronnym, co wynika chociażby z załączonego przez powódkę stenogramu nagrania. Powyższe wydaje się być oczywiste, mając na względzie wysokość zarobków stron, albowiem nie byłoby ich stać na wykończenie mieszkania w tak wysokim standardzie, co forsowała powódka. Część wydatków, na które powołuje się powódka (jak chociażby kuchnia), miała pokryć (i pokryła) matka powódki, lecz nakłady te miały mieć charakter bezzwrotny. Matka powódki pokrywała te nakłady z pieniędzy zarobionych w Niemczech, a to z pracy „zorganizowanej” oraz „załatwionej” przez matkę pozwanego. Porozumienie polegało na tym, iż matka pozwanego zorganizowała pracę matce powódki w Niemczech, a ta zobowiązała się zamian partycypować w urządzaniu mieszkania pozwanego w kwotach przez siebie deklarowanych, przy czym partycypacja ta miała mieć charakter bezzwrotny jako spłata swoistego długu wdzięczności. Pozwany zaprzeczył, jakoby domagał się od powódki przedstawiania szczegółowych wyliczeń w zakresie ponoszonych przez nią wydatków. Podniósł, iż prowadzenie przez powódkę spisu wydatków, czy dokonywanie opisów przelewów, świadczyć może jedynie o nieszczerych intencjach powódki. Pozwany nie miał wiedzy ani świadomości w zakresie ponoszonych przez powódkę wydatków.

Co się zaś tyczy twierdzeń powódki, jakoby doszło do uznania długu przez pozwanego, pozwany podał, iż przywołany przez powódkę fragment rozmowy świadczy o prowadzeniu przez wszystkie strony jedynie negocjacji, w czasie których nie doszło do porozumienia, a nadto jest potwierdzeniem tezy o wielostronności oraz skomplikowanym charakterze stosunku łączącym osoby prowadzące te rozmowy. Wskazał, że w trakcie tej rozmowy wielokrotnie padało stwierdzenie ze strony powódki i jej rodziny, ażeby zawrzeć umowę w formie pisemnej. Podkreślił, iż zacytowana przez powódkę w pozwie wypowiedź pozwanego odnosi się jedynie do tego, że zobowiązuje powódkę do podania określonej kwoty roszczenia. Nie jest to absolutnie, jak sugeruje powódka, uznanie długu. Dodał, że nagrana rozmowa potwierdza treść zobowiązania, jakie przyjęła na siebie matka powódki (polegającego na pomocy wobec m.in. matki pozwanego i pozwanego w zamian za zorganizowanie pracy w Niemczech ). Na uwagę zasługuje również twierdzenie powódki (strona druga stenogramu): „Ja obliczyłam, że z tych Twoich obliczeń wyszło 110 000 zł samych tych, plus moja kuchnia 20 000 zł” Kwota ewentualnego zwrotu ceny kuchni stoi w sprzeczności z kwotami opisanymi w treści pozwu. Powódka bowiem nie byłaby w stanie ponosić samodzielnie wskazanych nakładów, albowiem nie pozwalały jej na to jej możliwości zarobkowe. Jednocześnie pozwany zaprzeczył, jakoby powódka spłacała pożyczki otrzymane z zakładu pracy pozwanego.

Odnosząc się do wykazu ruchomości podanego przez powódkę, pozwany wskazał, że obraz, odkurzacz, lampa stołowa beton oraz zegary ścienne stanowią własność powódki, a pozwany nigdy ich nie nabył i nie jest zainteresowany ich nabyciem od powódki,

Odnosząc się do innych ruchomości, za które powódka domaga się zwrotu ich wartości, pozwany wskazał, że powódka nie udowodniła własności tych przedmiotów, ani że dokonała ich zakupu z własnych środków. Część wydatków, jakie strony ponosiły, czyniły ze wspólnych środków, jak również dokonywały je osoby trzecie w ramach dość skomplikowanych stosunków zobowiązaniowych z członkami rodziny pozwanego. Powyższą argumentację wzmacnia fakt, że w treści niektórych przelewów istnieje adnotacja „uzbierane” świadcząca, iż wydatek poczyniony był ze wspólnych oszczędności stron.

Pozwany zarzucił, iż brak jest podstaw prawnych do żądania zwrotu kwoty 135 409 zł, zarówno na podstawie przepisów art. 224-231 kc, jak i przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu (art. 405 i następne kc).

Z ostrożności procesowej pozwany podniósł zarzut potrącenia z kwotą dochodzoną pozwem swoich wierzytelności w stosunku do powódki w łącznej wysokości 38 264, 25 zł wskazując, że składają się na nią:

- kwota 10 744 zł tytułem bezumownego korzystania z mieszkania przy ul. (...) w O. za okres od dnia 08.05.2015 r. do dnia 07.05.2016 r.,

- kwota 20 438 zł tytułem nakładów poczynionych na składniku majątkowe powódki, tj. meble kuchenne oraz telewizor,

- kwota 7 082, 25 zł tytułem udziału powódki w opłatach eksploatacyjnych mieszkania położonego przy ul. (...) w O..

W dalszych pismach procesowych strony podtrzymały swoje stanowiska.

Wyrokiem wstępnym z dnia 17.10.2017 r., prawomocnym z dniem 28.12.2017 r., Sąd uznał powództwo za usprawiedliwione co do zasady.

Sąd ustalił w sprawie następujący stan faktyczny.

W okresie od 2008 r. do dnia 07.05.2016 r. strony pozostawały w konkubinacie.

/ okoliczność niesporna /

W początkowym okresie trwania związku powódka i pozwany mieszkali osobno, jednak

planowali zakup mieszkania i założenie rodziny.

Powódka mieszkała z rodzicami, którzy nie pobierali od niej żadnych opłat z tego tytułu, a ponadto zapewniali jej wyżywienie.

/ dowód: zeznania świadków: J. M. – e-protokół z dnia 14.02.2017 r. 00:02:22-00:38:05,

M. M. (2) – e-protokół z dnia 14.02.2017 r. 00:51:43-01:39:32, A.

R. – e-protokół z dnia 14.02.2017 r. 01:39:36-01:57:30, M. L. – e-

protokół z dnia 17.02.2017 r. 00:01:10-00:26:00, J. S. – e-protokół z dnia

17.02.2017 r. 00:26:20-00:45:00, S. K. – e-protokół z dnia 25.04.2017 r.

00:03:21-00:45:19, S. W. – e-protokół z dnia 25.04.2017 r. 00:45:19-

01:26:00; przesłuchanie powódki M. M. (1) – e-protokół z dnia 19.09.2017 r.

00:02:07-00:26:41; przesłuchanie pozwanego M. K. – e-protokół z dnia

19.09.2017 r. 00:26:41-01:10:46 /

Powódka przez cały okres związku z pozwanym była zatrudniona na stanowisku sprzedawcy w sklepie (...) w G. (...). W tym czasie pozwany pracował jako strażak. Dodatkowo podejmował dorywcze prace za granicą.

/ dowód: przesłuchanie powódki M. M. (1) – e-protokół z dnia 19.09.2017 r. 00:02:07-

00:26:41; przesłuchanie pozwanego M. K. – e-protokół z dnia

19.09.2017 r. 00:26:41-01:10:46 /

Powódka w roku podatkowym 2012 uzyskała dochód w wysokości 20 650, 28 zł, w roku podatkowym 2013 – w wysokości 21 616 zł, w roku podatkowym 2014 – w wysokości 23 280, 72 zł, zaś w roku podatkowym 2015 – w wysokości 24 825, 77 zł.

/ dowód: zeznania podatkowe powódki – k. 446-461 /

Pozwany w roku podatkowym 2012 uzyskał dochód w wysokości 44 450, 42 zł, w roku podatkowym 2013 – w wysokości 43 588, 07 zł, w roku podatkowym 2014 – w wysokości 44 563, 67 zł, zaś w roku podatkowym 2015 – w wysokości 49 278, 25 zł.

/ dowód: zeznania podatkowe pozwanego – k. 464-475 /

Dnia 06.04.2011 r. (...) Bank (...) S.A. w K. oraz M. K. zawarli umowę o mieszkaniowy kredyt budowlano-hipoteczny nr (...).

Bank udzielił pozwanemu na okres od dnia 06.04.2011 r. do dnia 05.04.2043 r. kredytu w kwocie 172 000 zł przeznaczonego na budowę lokalu mieszkalnego położonego przy ul.

(...) w O..

/ dowód: umowa o kredyt z dnia 06.04.2011 r. – k. 218-233 /

W lipcu 2011 r. pozwany przystąpił do M. (...) we W. przy Komendzie Wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej we W..

W okresie od lipca 2011 r. do lipca 2012 r. powódka przekazywała pozwanemu z własnych środków co miesiąc kwotę 1 000 zł celem zgromadzenia przez niego wkładu w P. (...). Łącznie z tego tytułu powódka przekazała pozwanemu 13 000 zł. Do lipca 2012 r. pozwany wpłacił na rzecz Kasy tytułem niezbędnego wkładu środki w łącznej kwocie 9 920 zł.

/ dowód: potwierdzenia przelewów – k. 83-95; pismo z dnia 12.04.2017 r. – k. 478; zeznania

świadków: J. M. – e-protokół z dnia 14.02.2017 r. 00:02:22-00:38:05, M.

M. – e-protokół z dnia 14.02.2017 r. 00:51:43-01:39:32, S. K. – e-

protokół z dnia 25.04.2017 r. 00:03:21-00:45:19, S. W. – e-protokół z dnia

25.04.2017 r. 00:45:19-01:26:00; przesłuchanie powódki M. M. (1) – e-protokół

z dnia 19.09.2017 r. 00:02:07-00:26:41; przesłuchanie pozwanego M. K. –

e-protokół z dnia 19.09.2017, 00:26:41-01:10:46 /

W lipcu 2012 r. Zarząd (...) przy Komendzie Wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej we W. przyznał pozwanemu pożyczkę w kwocie 27 000 zł, którą miał spłacać w 30 ratach po 900 zł miesięcznie. Środki pochodzące z tej pożyczki miały zostać przeznaczone na wykończenie mieszkania przy ul. (...) w O..

/ dowód: pismo z dnia 05.08.2016 r. – k. 281 /

Dnia 26.09.2012 r. (...) Spółdzielnia Mieszkaniowa w O. oraz M. K. zawarli przed notariuszem B. Ś. w O. w formie aktu notarialnego rep. (...) nr (...), w formie aktu notarialnego umowę o ustanowienie odrębnej własności lokalu i przeniesienie własności lokalu w wykonaniu umowy z dnia 07.04.2011 r. o finansowanie budowy.

Pozwany nabył od (...) Spółdzielni Mieszkaniowej w O. na wyłączną własność lokal mieszkalny w stanie deweloperskim położony przy ul. (...) w O. o powierzchni 65, 30 m ², składający się z trzech pokoi, kuchni, łazienki i przedpokoju, wraz z przynależną piwnicą o pow. 6, 33 m ², przy czym objęcie w posiadanie tego lokalu przez pozwanego nastąpiło już wcześniej. Wartość lokalu została określona na kwotę 204 323, 70 zł.

Środki na zakup lokalu pozwany pozyskał z kredytu hipotecznego zaciągniętego przez niego w (...) Banku (...) S.A. oraz częściowo z darowizny pochodzącej od matki.

/ dowód: akt notarialny z dnia 26.09.2012 r., rep. (...) nr (...) z załącznikami – k. 208-216;

umowa o kredyt z dnia 06.04.2011 r. – k. 218-233; zeznania świadka S.

K. – e-protokół z dnia 25.04.2017 r. 00:03:21-00:45:19; przesłuchanie powódki

M. M. (1) – e-protokół z dnia 19.09.2017 r. 00:02:07-00:26:41; przesłuchanie

pozwanego M. K. – e-protokół z dnia 19.09.2017 r. 00:26:41-01:10:46 /

Strony planowały, że po urządzeniu zakupionego przez pozwanego mieszkania zamieszkają w nim razem, a następnie sformalizują swój związek. Strony uzgodniły, że po zawarciu małżeństwa ustanowią pomiędzy sobą ustrój rozdzielności majątkowej. Strony uzgodniły ponadto, że powódka będzie partycypować finansowo w wykończeniu mieszkania oraz w opłatach czynszowych i eksploatacyjnych.

/ dowód: zeznania świadków: J. M. – e-protokół z dnia 14.02.2017 r. 00:02:22-00:38:05,

M. M. (2) – e-protokół z dnia 14.02.2017 r. 00:51:43-01:39:32, A.

R. – e-protokół z dnia 14.02.2017 r., 01:39:36-01:57:30, M. L. – e-

protokół z dnia 17.02.2017 r. 00:01:10-00:26:00, J. S. – e-protokół z dnia

17.02.2017 r. 00:26:20-00:45:00, S. K. – e- protokół z dnia 25.04.2017 r.

00:03:21-00:45:19, S. W. – e-protokół z dnia 25.04.2017 r. 00:45:19-

01:26:00; przesłuchanie powódki M. M. (1) – e-protokół z dnia 19.09.2017 r.

00:02:07-00:26:41; przesłuchanie pozwanego M. K. – e-protokół z dnia

19.09.2017 r. 00:26:41-01:10:46 /

W tej sytuacji matka powódki wyraziła chęć uczestniczenia w finansowaniu prac wykończeniowych lokalu przy ul. (...) w O.. Aby pozyskać środki na ten cel, matka powódki w 2012 r. podjęła pracę zarobkową na terenie Niemiec. We wszystkich formalnościach związanych ze znalezieniem pracy i mieszkania za granicą pomagała jej matka pozwanego.

/ dowód: zeznania świadków: J. M. – e-protokół z dnia 14.02.2017 r. 00:02:22-00:38:05,

M. M. (2) – e-protokół z dnia 14.02.2017 r. 00:51:43-01:39:32, S.

K. – e-protokół z dnia 25.04.2017 r. 00:03:21-00:45:19, S. W. – e-

protokół z dnia 25.04.2017 r. 00:45:19-01:26:00; przesłuchanie powódki M.

M. – e-protokół z dnia 19.09.2017 r. 00:02:07-00:26:41; przesłuchanie pozwanego

M. K. – e-protokół z dnia 19.09.2017 r. 00:26:41-01:10:46 /

Główne prace wykończeniowe w lokalu, łącznie z zakupem większości mebli i pozostałego

niezbędnego wyposażenia, trwały od końca 2012 r. do kwietnia 2015 r. Kolejne etapy prac były przeprowadzane w miarę gromadzenia przez strony środków finansowych.

/ dowód: zeznania świadków: J. M. – e-protokół z dnia 14.02.2017 r. 00:02:22-00:38:05,

M. M. (2) – e-protokół z dnia 14.02.2017 r. 00:51:43-01:39:32, S.

K. – e-protokół z dnia 25.04.2017 r. 00:03:21-00:45:19, S. W. – e-

protokół z dnia 25.04.2017 r. 00:45:19-01:26:00; przesłuchanie powódki M.

M. – e-protokół z dnia 19.09.2017 r. 00:02:07-00:26:41; przesłuchanie pozwanego

M. K. – e-protokół z dnia 19.09.2017 r. 00:26:41-01:10:46 /

Po rozpoczęciu zarobkowania w Niemczech matka powódki regularnie przekazywała jej środki pieniężne z przeznaczeniem na remont i urządzanie lokalu przy ul. (...) w O.. Przekazywane powódce kwoty oscylowały w granicach od 1 000 zł do nawet 10 000 zł. Zazwyczaj powódka co miesiąc otrzymywała od matki stałą kwotę 500 euro. Dodatkowo matka powódki robiła stronom okazyjne prezenty i finansowała im wyjazdy wakacyjne.

/ dowód: zeznania świadków: J. M. – e-protokół z dnia 14.02.2017 r. 00:02:22-00:38:05,

M. M. (2) – e-protokół z dnia 14.02.2017 r. 00:51:43-01:39:32, S.

K. – e-protokół z dnia 25.04.2017 r. 00:03:21-00:45:19, S. W. – e-

protokół z dnia 25.04.2017 r. 00:45:19-01:26:00; przesłuchanie powódki M.

M. – e-protokół z dnia 19.09.2017 r. 00:02:07-00:26:41; przesłuchanie pozwanego

M. K. – e-protokół z dnia 19.09.2017 r. 00:26:41-01:10:46 /

Większość prac remontowych w lokalu pozwanego przeprowadzały firmy zewnętrzne. Ich wyboru dokonywał głównie pozwany. Część prac (m.in. położenie gładzi i terakoty) została wykonana przez E. C. poleconego przez rodziców powódki. Jego wynagrodzenie wynosiło 5 750 zł i zostało mu wypłacone przez ojca powódki ze środków otrzymanych od powódki.

Część prac w lokalu wykonał także pozwany osobiście.

/ dowód: rozliczenie prac wykonanych przez E. C. – k. 21; zeznania świadków:

J. M. – e-protokół z dnia 14.02.2017 r. 00:02:22-00:38:05, E. C. –

e-protokół z dnia 14.02.2017 r. 00:38:33-00:51:11, M. M. (2) – e-protokół z dnia

14.02.2017 r. 00:51:43-01:39:32; przesłuchanie powódki M. M. (1), e-protokół z

dnia 19.09.2017 r., 00:02:07-00:26:41; przesłuchanie pozwanego M. K. –

e-protokół z dnia 19.09.2017 r. 00:26:41-01:10:46 /

Prace przeprowadzone przez E. C. wymagały poprawek. Część z nich pozwany wykonał osobiście. Poprawienie gładzi na ścianach zlecił innej firmie.

/ dowód: zeznania świadków: S. K. – e-protokół z dnia 25.04.2017 r. 00:03:21-

00:45:19, S. W. – e-protokół z dnia 25.04.2017 r. 00:45:19-01:26:00;

przesłuchanie pozwanego M. K. – e-protokół z dnia 19.09.2017 r.

00:26:41-01:10:46 /

Materiały budowlane kupował pozwany. Większość faktur/rachunków za materiały budowlane oraz elementy wyposażenia mieszkania była wystawiana na nazwisko pozwanego. Należności wynikające z tych dokumentów, jak również należności wykonawców (poza E. C.), regulował pozwany, przeznaczając na to zarówno środki pochodzące z jego majątku osobistego, jak i środki przekazywane mu przez powódkę w formie regularnych przelewów bankowych. Wszelkie kwestie techniczne z wykonawcami omawiał wyłącznie pozwany. Strony wspólnie wybierały elementy wyposażenia i urządzenia mieszkania, jednak w razie odmienności zdań decydujący głos należał do pozwanego. Pozwanemu zależała na dobrej jakości wykończenia i wyposażenia.

/ dowód: faktury i rachunki – k. 288-346; zeznania świadków: J. M. – e-protokół z dnia

14.02.2017 r. 00:02:22-00:38:05, E. C. – e-protokół z dnia 14.02.2017 r.

00:38:33-00:51:11, M. M. (2) – e-protokół z dnia 14.02.2017 r. 00:51:43-

01:39:32; A. R. – e-protokół z dnia 14.02.2017 r., 01:39:36-01:57:30,

J. S. – e-protokół z dnia 17.02.2017 r. 00:26:20-00:45:00; przesłuchanie

powódki M. M. (1) – e-protokół z dnia 19.09.2017 r. 00:02:07-00:26:41;

przesłuchanie pozwanego M. K. – e-protokół z dnia 19.09.2017 r.

00:26:41-01:10:46 /

W październiku 2012 r. strony zamówiły meble kuchenne w sklepie M. (...). W dniu 30.10.2012 r. M. (...) sp. j. wystawiła pozwanemu fakturę VAT nr (...) na kwotę 14 300 zł brutto tytułem zadatku na zakup tych mebli.

W dniu 22.12.2012 r. powódka zawarła z firmą M. (...) sp. j. umowę na zakup i montaż mebli kuchennych firmy (...) według indywidualnego projektu stanowiącego załącznik do umowy. Wartość przedmiotu umowy wynosiła 49 400 zł.

W celu pokrycia kosztów zakupu tych mebli strony zaciągnęły kredyty w (...) S.A., przy czym jeden kredyt zaciągnęła powódka (nr umowy (...)), zaś drugi – pozwany (nr umowy (...)).

W dniu 26.02.2013 r. M. (...) sp. j. wystawiła powódce fakturę VAT nr (...) na kwotę 38 500 zł za zakup mebli kuchennych (...).

Tego samego dnia pozwany otrzymał od M. (...) zwrot zadatku w kwocie 14 300 zł. FirmaM. (...) sp. j. wystawiła pozwanemu fakturę VAT – korektę nr (...) do faktury nr (...).

W maju 2013 r. pozwany przelał na rzecz M. (...) 4 200 zł tytułem spłaty raty za meble kuchenne, zaś w sierpniu 2013 r. 8 300 zł tytułem zapłaty za blat kuchenny.

/ dowód: faktura VAT wraz z korektą – k. 518-520; umowa z dnia 22.12.2012 r. – k. 546-547;

faktury VAT – k. 548-549; historia rachunku – k. 563; rysunki – k. 607-609; specyfikacja

do wyceny – k. 610-611 /

Po zakupie i zamontowaniu mebli kuchennych doszło do ich zalania i część elementów uległa zniszczeniu. W tej sytuacji powódka nabyła w M. (...) zniszczone elementy za kwotę 5 000 zł.

/ dowód: potwierdzenie przelewu – k. 142; faktura VAT – k. 143; przesłuchanie powódki

M. M. (1) – e-protokół z dnia 19.09.2017 r. 00:02:07-00:26:41; przesłuchanie

pozwanego M. K. – e-protokół z dnia 19.09.2017 r. 00:26:41-01:10:46 /

W kwietniu 2015 r. ubezpieczyciel mebli kuchennych (...) S.A. przelał na rachunek bankowy pozwanego 4 750 zł tytułem odszkodowania za zniszczone mienie. Kwotę tę pozwany wydatkował na elementy wykończenia lokalu.

/ dowód: potwierdzenie przelewu – k. 235; przesłuchanie pozwanego M. K. – e-

protokół z dnia 19.09.2017 r. 00:26:41-01:10:46 /

W okresie od sierpnia 2012 r. do kwietnia 2015 r. powódka regularnie co miesiąc przelewała na rachunek pozwanego środki pieniężne pochodzące z jej wynagrodzenia za pracę oraz pieniędzy otrzymanych od matki, z przeznaczeniem zwłaszcza na spłatę rat pożyczek pracowniczych zaciągniętych przez pozwanego, spłatę rat kredytu zaciągniętego na zakup mebli kuchennych, zapłatę opłat czynszowych i eksploatacyjnych (w 1/2 ich wysokości), zakup mebli i wyposażenia do mieszkania. Dokonując tych przelewów powódka niejednokrotnie rozliczała wzajemne wydatki stron związane z bieżącym utrzymaniem (tj. wydatki na ubrania, wspólne wyjazdy, paliwo itp.).

Łącznie w ww. okresie powódka przelała na rachunek bankowy pozwanego 62 347, 43 zł, w tym:

- w sierpniu 2012 r. – 1 136 zł, wskazując w tytule przelewu: straż 900 zł + auto 236 zł,

- w październiku 2012 r. – 1 069 zł, wskazując w tytule przelewu: straż 900 zł + 212 zł czynsz = 1 112 zł – 43 zł (rozliczenie),

- w listopadzie 2012 r. – 1 112 zł, wskazując w tytule przelewu: straż 900 zł + 212 zł czynsz,

- w grudniu 2012 r. – 397, 23 zł, wskazując w tytule przelewu: nr umowy kredytowej (...) M. K.,

- w styczniu 2013 r.:

- 1 112 zł, wskazując w tytule przelewu: straż 900 zł + 212 zł czynsz,

- 2 300 zł, wskazując w tytule przelewu: lodówka,

- 397, 23 zł, wskazując w tytule przelewu: nr umowy kredytowej (...) M. K.,

- 80 zł, wskazując w tytule przelewu: prąd,

- w lutym 2013 r.:

- 1 112 zł, wskazując w tytule przelewu: straż 900 zł + 212 zł czynsz,

- 427, 23 zł, wskazując w tytule przelewu: kuchnia 397, 23 zł + prąd 30 zł,

- 500 zł, wskazując w tytule przelewu: uzbierane ze stycznia na kuchnię,

- 1 060 zł, wskazując w tytule przelewu: na płytki porcelanosa,

- w marcu 2013 r.:

- 1 112 zł, wskazując w tytule przelewu: straż 900 zł + 212 zł czynsz,

- 575, 23 zł, wskazując w tytule przelewu: kuchnia 397, 23 zł + 60 zł podatek od nieruchomości + 88 zł podatek wieczyste użytkowanie lokalu + 30 zł prąd,

- w kwietniu 2013 r.:

- 1 112 zł, wskazując w tytule przelewu: straż 900 zł + 212 zł czynsz,

- 1 100 zł, wskazując w tytule przelewu: na mieszkanie z marca,

- 427, 23 zł, wskazując w tytule przelewu: kuchnia 397, 23 zł + 30 zł prąd,

- w maju 2013 r.:

- 1 142 zł, wskazując w tytule przelewu: straż 900 zł + 212 zł czynsz + 30 zł prąd,

- 191, 23 zł, wskazując w tytule przelewu: 397, 23 zł kuchnia – 49 zł krawat – 125 zł koszula – 12 zł spray – 20 zł paliwo,

- w czerwcu 2013 r.:

- 1 089 zł, wskazując w tytule przelewu: straż 900 zł + 212 zł czynsz = 1 112 zł – 23 zł (preparat do felg, straż),

- 1 171, 79 zł, wskazując w tytule przelewu: 397, 23 zł kuchnia + 774, 56 zł uzbierane z maja na mieszkanie,

- w lipcu 2013 r. – 2 739, 23 zł, wskazując w tytule przelewu: straż 900 zł, czynsz 212 zł, kuchnia 397, 23 zł, prąd 30 zł, odłożone z czerwca 1 200 zł,

- w sierpniu 2013 r. – 2 689, 23 zł, wskazując w tytule przelewu: straż 900 zł, czynsz 212 zł, kuchnia 397, 23 zł, prąd 30 zł, oszczędności na mieszkanie 1 200 zł = 2 739, 23 zł – 50 zł rozliczenie za wyjazdy,

- we wrześniu 2013 r. – 2 339, 23 zł, wskazując w tytule przelewu: straż 1 112 zł, kuchnia 397, 23 zł, prąd 30 zł, uzbierane z sierpnia na mieszkanie 800 zł,

- w październiku 2013 r. – 2 489, 23 zł, wskazując w tytule przelewu: straż 1 112 zł, kuchnia 397, 23 zł, prąd 30 zł, uzbierane z września na mieszkanie 950 zł,

- w listopadzie 2013 r. – 2 659, 23 zł, wskazując w tytule przelewu: straż 1 112 zł, kuchnia 397, 23 zł, śmieci 4 m-ce 50 zł, reszta uzbierana na mieszkanie z października 1 100 zł,

- w grudniu 2013 r. – 2 609, 23 zł, wskazując w tytule przelewu: straż 900 zł, czynsz 212 zł, kuchnia 397, 23 zł + uzbierane na mieszkanie z listopada 1 100 zł,

- w styczniu 2014 r. – 2 694, 23 zł, wskazując w tytule przelewu: straż 1 112 zł, kuchnia 397, 23 zł, śmieci 25 zł + prąd 60 zł (2 miesiące), reszta uzbierana z grudnia na mieszkanie 1 100 zł,

- w lutym 2014 r.:

- 1 551, 73 zł, wskazując w tytule przelewu: straż + czynsz 1 112 zł, kuchnia 397, 23 zł, śmieci 12, 50 zł + prąd 30 zł,

- 1 000 zł, wskazując w tytule przelewu: uzbierane ze stycznia na mieszkanie,

- w marcu 2014 r. – 1 551, 73 zł, wskazując w tytule przelewu: straż 1 112 zł, kuchnia 397, 23 zł, śmieci 12, 50 zł + prąd 30 zł,

- w kwietniu 2014 r.:

- 925 zł, wskazując w tytule przelewu: sprzedana umywalka 525 zł + 1 100 zł uzbierane z lutego – 700 zł obraz,

- 2 121, 73 zł, wskazując w tytule przelewu: straż 1 112 zł, kuchnia 397, 23 zł, śmieci 12, 50 zł, prąd 30 zł, uzbierane z marca na mieszkanie 570 zł,

- w maju 2014 r. – 1 551, 73 zł, wskazując w tytule przelewu: straż 1 112 zł, kuchnia 397, 23 zł, śmieci 12, 50 zł, prąd 30 zł,

- w czerwcu 2014 r. – 1 551, 73 zł, wskazując w tytule przelewu: straż 1 112 zł, kuchnia 397, 23 zł, śmieci 12, 50 zł, prąd 30 zł,

- w lipcu 2014 r. – 1 551, 73 zł, wskazując w tytule przelewu: straż 1 112 zł, kuchnia 397, 23 zł, śmieci 12, 50 zł, prąd 30 zł,

- w sierpniu 2014 r. – 1 551, 73 zł, wskazując w tytule przelewu: straż 1 112 zł, kuchnia 397, 23 zł, śmieci 12, 50 zł, prąd 30 zł,

- we wrześniu 2014 r. – 1 551, 73 zł, wskazując w tytule przelewu: straż 1 112 zł, kuchnia 397, 23 zł, śmieci 12, 50 zł, prąd 30 zł,

- w październiku 2014 r. – 1 339, 73 zł, wskazując w tytule przelewu: straż 1 112 zł, kuchnia 397, 23 zł, śmieci 12, 50 zł, prąd 30 zł = 1 551, 73 zł – 112 zł T. (...) – 100 zł

ubezpieczenie auta,

- w listopadzie 2014 r. – 1 021, 73 zł, wskazując w tytule przelewu: straż 1 112 zł, kuchnia 397, 23 zł, śmieci 12, 50 zł, prąd 30 zł = 1 551, 73 zł – 500 zł ubezpieczenie – 20 zł paliwo,

- w grudniu 2014 r. – 1 443, 93 zł, wskazując w tytule przelewu: straż 1 112 zł, kuchnia 397, 23 zł, śmieci 12, 50 zł, prąd 30 zł = 1 551, 73 zł – 107, 80 zł V.,

- w styczniu 2015 r. – 1 451, 73 zł, wskazując w tytule przelewu: straż 1 112 zł, kuchnia 397, 23 zł, śmieci 12, 50 zł, prąd 30 zł = 1 551, 73 zł – 100 zł V.,

- w lutym 2015 r.:

- 331, 73 zł, wskazując w tytule przelewu: czynsz 212 zł, kuchnia 397, 23 zł, śmieci 12, 50 zł, prąd 30 zł = 651, 73 zł – 320 zł K. + G. = 331, 73 zł,

- 1 400 zł, wskazując w tytule przelewu: na pralkę,

- w marcu 2015 r. – 481, 73 zł, wskazując w tytule przelewu: czynsz 212 zł, kuchnia 397, 23 zł, śmieci 12, 50 zł, prąd 30 zł = 651, 73 zł – 170 zł V. ostatnia,

- w kwietniu 2015 r.:

- 397, 23 zł, wskazując w tytule przelewu: kuchnia,

- 266 zł, wskazując w tytule przelewu: R. (...) 426 zł – grunty wieczyste 160 zł = 266 zł,

- 1 350 zł, wskazując w tytule przelewu: łóżko 2 000 zł + poduszka – 800 zł zaliczka w gotówce.

Dodatkowo powódka przekazała pozwanemu w formie gotówkowej we wrześniu 2012 r kwotę 900 zł na spłatę raty pożyczki pracowniczej oraz w lutym 2013 r. kwotę 500 zł na płytki porcelanosa.

/ dowód: potwierdzenia przelewów – k. 96-114, 116-149; zeznania świadków: J. M. – e-

protokół z dnia 14.02.2017 r. 00:02:22-00:38:05, M. M. (2) –e-protokół z dnia

14.02.2017 r. 00:51:43-01:39:32, S. K. – e-protokół z dnia 25.04.2017 r.

00:03:21-00:45:19, S. W. – e-protokół z dnia 25.04.2017 r. 00:45:19-

01:26:00; przesłuchanie powódki M. M. (1) – e-protokół z dnia 19.09.2017 r.

00:02:07-00:26:41; przesłuchanie pozwanego M. K. – e-protokół z dnia

19.09.2017 r. 00:26:41-01:10:46 /

Dodatkowo w okresie od grudnia 2012 r. do sierpnia 2015 r. powódka przelała na rzecz banku kredytującego zakup kuchni – (...) S.A. w W. tytułem rat kredytu (nr umowy (...)) łącznie 20 001, 92 zł (33 raty po 555, 56 zł i jedna rata w wysokości 1 668, 44 zł).

/ dowód: pismo (...) S.A. z dnia 02.11.2012 r. – k. 22; potwierdzenia przelewów – k.

23-39; historia rachunku bankowego – k. 40-41 /

Ponadto w kwietniu 2013 r. powódka przelała na rachunek bankowy M. (...) 350 zł tytułem zapłaty faktury wystawionej na rzecz pozwanego za zakup oprawy oświetleniowej.

/ dowód: potwierdzenie przelewu – k. 115 /

W kwietniu 2015 r. Zarząd (...) przy Komendzie Wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej we W. przyznał pozwanemu pożyczkę w kwocie 28 980 zł, którą miał spłacać w 20 ratach.

/ dowód: potwierdzenie przelewu – k. 236; pismo z dnia 05.08.2016 r. – k. 281 /

W dniu 08.05.2015 r. strony wprowadziły się razem do lokalu przy ul. (...) we W.. W tym czasie lokal był prawie całkowicie urządzony. Pozostały do wykonania drobne prace oraz zakup brakujących mebli.

Odwiedzający strony znajomi odbierali standard wykończenia jako wysoki, powyżej przeciętnego.

/ dowód: zdjęcia – k. 162; zeznania świadków: M. M. (2) – e-protokół z dnia

14.02.2017 r. 00:51:43-01:39:32, J. S. – e-protokół z dnia 17.02.2017 r.

00:26:20-00:45:00; przesłuchanie powódki M. M. (1) – e-protokół z dnia

19.09.2017 r. 00:02:07-00:26:41; przesłuchanie pozwanego M. K. – e-

protokół z dnia 19.09.2017 r. 00:26:41-01:10:46 /

W okresie od maja 2015 r. do kwietnia 2016 r. powódka regularnie przelewała na rachunek pozwanego środki pieniężne tytułem spłaty rat zaciągniętych przez niego pożyczek pracowniczych, tytułem spłaty pozostałych rat kredytu zaciągniętego na meble kuchenne oraz tytułem czynszu najmu i opłat eksploatacyjnych, po ich pomniejszeniu o wzajemne gotówkowe rozliczenia stron. Łącznie we wskazanym okresie powódka przelała na rachunek pozwanego 12 154, 13 zł. Środki te pochodziły z jej własnych oszczędności oraz z pieniędzy przekazanych jej przez matkę. I tak:

- w maju 2015 r. powódka przelała na rachunek bankowy pozwanego 897, 23 zł, wskazując w tytule przelewu: 500 zł straż, 397, 23 zł kuchnia,

- w czerwcu 2015 r. powódka przelała na rachunek bankowy pozwanego 397, 23 zł, wskazując w tytule przelewu: kuchnia,

- w lipcu 2015 r. powódka przelała na rachunek bankowy pozwanego 1 259, 21 zł, wskazując w tytule przelewu: straż czerwiec 157, 48 zł (po odliczeniu życia), lipiec 500 zł, czynsz lipiec 204, 50 zł, kuchnia 397, 23 zł,

- w sierpniu 2015 r. powódka przelała na rachunek bankowy pozwanego 1 201, 73 zł, wskazując w tytule przelewu: straż 500 zł, woda 100 zł, czynsz 204, 50 zł, kuchnia 397, 23 zł,

- we wrześniu 2015 r. powódka przelała na rachunek bankowy pozwanego 1 101, 73 zł,

wskazując w tytule przelewu: straż 500 zł, czynsz 204, 50 zł, kuchnia 397, 23 zł,

- w październiku 2015 r. powódka przelała na rachunek bankowy pozwanego 1 101, 73 zł, wskazując w tytule przelewu: straż 500 zł, czynsz 204, 50 zł, kuchnia 397, 23 zł,

- w listopadzie 2015 r. powódka przelała na rachunek bankowy pozwanego 1 240, 33 zł, wskazując w tytule przelewu: kuchnia 397, 23 zł, straż 750 zł, czynsz 204, 50 zł = 1 351, 73 – rozliczenie za życie,

- w grudniu 2015 r. powódka przelała na rachunek bankowy pozwanego 964, 50 zł, wskazując w tytule przelewu: straż 750 zł, czynsz 204, 50 zł, 10 zł prąd,

- w styczniu 2016 r. powódka przelała na rachunek bankowy pozwanego kwotę 939, 50 zł, wskazując w tytule przelewu: straż 950 zł, czynsz 204, 50 zł, prąd 10 zł = 964, 50 zł – 25 Internet = 939, 50 zł,

- w lutym 2016 r. powódka przelała na rachunek bankowy pozwanego 1 342, 67 zł, wskazując w tytule przelewu: czynsz + woda 549 + prąd 10 + straż 750 + 33, 67 rozliczenie,

- w marcu 2016 r. powódka przelała na rachunek bankowy pozwanego 1 030 zł, wskazując w tytule przelewu: straż 750 zł, czynsz 270 zł, prąd 10 zł,

- w kwietniu 2016 r. powódka przelała na rachunek bankowy pozwanego 678, 27 zł, wskazując w tytule przelewu: straż 750 zł, czynsz 270 zł, prąd 10 zł = 1 030 – 351, 73 zł rozliczenie domowe.

/ dowód: potwierdzenia przelewów – k. 150, 152-161; zeznania świadków: J. M. –e-

protokół z dnia 14.02.2017 r. 00:02:22-00:38:05, M. M. (2) –e-protokół z dnia

14.02.2017 r. 00:51:43-01:39:32; przesłuchanie powódki M. M. (1) –e-protokół z

dnia 19.09.2017 r. 00:02:07-00:26:41 /

W trakcie wspólnego zamieszkiwania relacje pomiędzy stronami zaczęły się pogarszać. W dniu 07.05.2016 r. strony ostatecznie rozstały się. Tego samego dnia powódka wyprowadziła się z mieszkania przy ul. (...) w O.. Podczas wyprowadzki powódka zabrała z tego lokalu swoje rzeczy osobiste oraz garnki, talerze, poduszki, kołdry, ręczniki, pościel i telewizor. W tym czasie lokal nie nosił prawie żadnych śladów użytkowania, gdyż strony bardzo o niego dbały.

/ dowód: zdjęcia – k. 162; zeznania świadków: J. M. – e-protokół z dnia 14.02.2017 r.

00:02:22-00:38:05, M. M. (2) – e-protokół z dnia 14.02.2017 r. 00:51:43-‘

01:39:32, M. L. – e-protokół z dnia 17.02.2017 r. 00:01:10-00:26:00,

S. K. – e-protokół z dnia 25.04.2017 r. 00:03:21-00:45:19, S.

W. – e-protokół z dnia 25.04.2017 r. 00:45:19-01:26:00; przesłuchanie powódki

M. M. (1) – e-protokół z dnia 19.09.2017 r. 00:02:07-00:26:41; przesłuchanie

pozwanego M. K. – e-protokół z dnia 19.09.2017 r. 00:26:41-01:10:46 /

W tym samym dniu doszło do spotkania stron, przy udziale rodziców powódki oraz matki i siostry pozwanego, w trakcie którego omawiano kwestię wzajemnych rozliczeń stron po rozpadzie ich związku. W trakcie spotkania powódka domagała się od pozwanego zwrotu kwoty 130 000 zł (w tym 20 000 zł za kuchnię), przedstawiając na okoliczność wydatkowania tej sumy na rzecz pozwanego dokumentację w postaci potwierdzeń przelewów oraz własnoręcznych notatek. Ze strony pozwanego oraz jego rodziny padały deklaracje rozliczenia się z powódką „co do złotówki” po zweryfikowaniu żądanej przez nią kwoty. Dodatkowo pozwany oraz jego matka wskazali, że warunkiem rozliczenia się z powódką jest rezygnacja jej matki z pracy w Niemczech i powrót do Polski. Podczas spotkania pozwany sporządził dokumentację fotograficzną dokumentów okazanych mu przez powódkę.

/ dowód: płyta CD z nagraniem spotkania – k. 19; stenogram rozmowy – k. 14-18v; zeznania

świadków: J. M. – e-protokół z dnia 14.02.2017 r. 00:02:22-00:38:05, M.

M. – e-protokół z dnia 14.02.2017 r. 00:51:43-01:39:32, S. K. – e-

protokół z dnia 25.04.2017 r. 00:03:21-00:45:19, S. W. – e-protokół z dnia

25.04.2017 r. 00:45:19-01:26:00; przesłuchanie powódki M. M. (1) – e-protokół

z dnia 19.09.2017 r. 00:02:07-00:26:41; przesłuchanie pozwanego M. K.

– e-protokół z dnia 19.09.2017 r. 00:26:41-01:10:46 /

Pismem doręczonym 27.05.2016 r. powódka zwróciła się do pozwanego z propozycją rozliczenia ich związku. Wskazała, że według jej wyliczeń poniosła wkład finansowy na majątek pozwanego w kwocie 137 769 zł i w związku z tym oczekuje od niego spłaty całej tej kwoty. Jednocześnie wskazała, że jest skłonna przystać na spłatę ratalną, tj. po 2 375, 33 zł miesięcznie przez okres 58 miesięcy.

/ dowód: pismo powódki do pozwanego wraz z potwierdzeniem odbioru – k. 12-13 /

Według stanu na dzień 07.05.2016 r. do spłaty tytułem pożyczek pracowniczych zaciągniętych przez pozwanego pozostała kwota 10 130 zł.

/ dowód: pismo z dnia 12.04.2017 r. – k. 478 /

W odpowiedzi, pismem z dnia 18.07.2016 r. pozwany zwrócił się do powódki o odpowiednie udokumentowanie żądanej przez nią kwoty 137 768 zł, wskazując, że kwota ta znacząco różni się od kwoty obliczonej przez niego.

/ dowód: pismo z dnia 18.07.2016 r. wraz z potwierdzeniem nadania listem poleconym – k. 186-

187 /

Wartość rynkowa lokalu mieszkalnego przy ul. (...) we W. w stanie wykończonym (po dokonaniu nakładów) według poziomu cen na dzień 20.03.2018 r. wynosi 310 200 zł.

Wartość rynkowa tego lokalu w stanie deweloperskim według poziomu cen na dzień 20.03.2018 r. wynosi 235 800 zł.

Wartość nakładów stanowiąca wzrost wartości tego lokalu wynosi 74 400 zł, czyli 1 139 zł/m ².

Ceny kompleksowych usług wykończeniowych obejmujące zarówno roboty budowlane, jak i materiały wykończeniowe dla mieszkania o powierzchni powyżej 50 m ² (bez uwzględnienia zabudowy meblowej pod wymiar) wynoszą od 639 zł/m ² do 1 360 zł/m ². Koszt zabudowy meblowej szacuje się w przedziale od 50 do 100 % kosztów trwałych elementów wykończeniowych. Uwzględniając wysoki standard wykończenia lokalu należy przyjąć wskaźnik kosztów trwałych elementów wykończeniowych w wysokości 950 zł/m ², dla zabudowy meblowej 80 % kosztów wykończeniowych, w wyniku czego koszt rynkowy nakładów w ujęciu odtworzeniowym wynosi ok. 110 000 zł.

Wysokie koszty wykończenia nieruchomości lokalowej znajdują odzwierciedlenie w jej cenie/wartości w ograniczonym zakresie, co oznacza, że rynek nie oddaje w pełni i wprost kosztu wykończenia lokalu mieszkalnego w jego wartości.

Wzrost wartości nieruchomości w związku z jej wykończeniem wynosi 22 % - średni wzrost wartości nieruchomości lokalowych w związku z ich wykończeniem wynosi 20 %.

/ dowód: opinia biegłej z zakresu szacowania nieruchomości M. W. (2) z dnia

20.03.2018 r. – k. 619-653 /

Sąd zważył, co następuje.

Powództwo zasługuje na częściowe uwzględnienie.

Powódka dochodzi od pozwanego zapłaty kwoty 135 409 zł wraz z odsetkami tytułem zwrotu nakładów poczynionych przez nią na majątek osobisty pozwanego, tj. lokal mieszkalny przy ul. (...) w O., w czasie, kiedy strony pozostawały w

związku nieformalnym.

Wobec wydania uprzednio w tej sprawie prawomocnego wyroku wstępnego przesądzone zostało przysługiwanie powódce tegoż roszczenia. Dalszej analizy i oceny wymagało jedynie zweryfikowanie zakresu (wartości) nakładów ze strony powódki podlegających rozliczeniu.

Sąd wskazał uprzednio, iż podstawę tego rozliczenia stanowią przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu (art. 405 i nast. kc).

Należy przypomnieć, iż strony przez okres od 2012 r. do 2015 r. przygotowywały się do wspólnego zamieszkania w lokalu przy ul. (...) w O., który to lokal miał stanowić ich przyszłe centrum życiowe, a od 2015 r. do 2016 r. wspólnie w nim zamieszkiwały.

Lokal nie został przez strony nabyty wspólnie, prawdopodobnie w związku z koniecznością kredytowania ceny zakupu. Kredyt zaciągnął oraz zakupił mieszkanie wyłącznie pozwany. Z kolei powódka zaangażowała własne środki pieniężne w celu pokrycia w znacznej części kosztów wykończenia lokalu i zakupu wyposażenia. Sąd ustalił i ocenił już uprzednio, iż strony związały się tego rodzaju porozumieniem zakładającym, jeśli nie wyłączny, to co najmniej zwiększony, udział powódki w pokryciu kosztów wykończenia i wyposażenia lokalu.

Rozliczenie następowało w ten sposób, że pozwany zaciągnął zobowiązania kredytowe oraz pożyczkę w swoim zakładzie pracy w celu uzyskania środków na zakup materiałów i usług budowlanych, zaś powódka przekazywała mu środki pieniężne z przeznaczeniem na spłatę tych zobowiązań. Taki mechanizm rozliczenia wskazuje, że powódka uczestniczyła finansowo w pokryciu kosztów wykończenia mieszkania, nawet jeżeli sama bezpośrednio nie dokonywała zakupów materiałów czy sprzętów ani nie zamawiała usług. Przyjęty przez strony sposób pokrycia kosztów wykończenia i wyposażenia lokalu wpływa w efekcie na rozstrzygnięcie w przedmiocie rozliczenia nakładów powódki.

Sąd wskazywał już wcześniej – w uzasadnieniu postanowienia z dnia 15.07.2016 r. w przedmiocie zabezpieczenia oraz w uzasadnieniu wyroku wstępnego, iż rozliczeniem w tej sprawie nie mogą być objęte rzeczy ruchome nabyte wspólnie przez obie strony albo wyłącznie przez powódkę. Można jednak powtórzyć, iż, jeżeli strony nabyły w trakcie wspólnego pożycia jakiekolwiek mienie ruchome czy nieruchome w celu wspólnego użytku czy też prowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego, rozliczenie pomiędzy nimi następuje w trybie postępowania nieprocesowego w sprawie o zniesienie współwłasności rzeczy (uchwały Sądu Najwyższego: z dnia 30.01.1970 r., III CZP 62/69; z dnia 30.01.1986 r., III CZP 79/85, OSNC 1987/1/2; z dnia 27.06.1996 r., III CZP 70/96, OSNC 1996/11/145), co dotyczy w szczególności sytuacji wspólnego nabycia określonych rzeczy przez konkubentów, natomiast, jeżeli któraś ze stron w trakcie wspólnego pożycia nabyła mienie z własnych środków albo też strony korzystały z majątku należącego wyłącznie do jednego z partnerów, może on zachować te rzeczy, a jeśli znajdują się we władaniu drugiego, domagać

się ich wydania na podstawie art. 222 § 1 kc.

Przedmiotem roszczenia powódki o zwrot nakładów w ramach bezpodstawnego wzbogacenia po stronie pozwanego mogą być wyłącznie wydatki na wykończenie lokalu mieszkalnego dotyczące substancji tego lokalu bądź na takie wyposażenie, które nie może zostać oddzielone bez uszkodzenia samego sprzętu lub pozbawienia lokalu podstawowych funkcji – czyli materiały ściśle budowlane, jak gładzie, kleje, farby, lakiery, instalacje oraz takie elementy, jak podłogi, drzwi, armatura, sprzęty sanitarne, itp.).

Sąd uważa, iż w pełni uzasadnione jest objęcie rozliczeniem także wyposażenia kuchni, tj. przede wszystkim mebli zamówionych i wykonanych „na wymiar” do kuchni w tym konkretnym lokalu. Oczywiście możliwe jest zdemontowanie i przeniesienie mebli kuchennych oraz sprzętów takich jak płyta, piekarnik, okap, itp., do innego lokalu, co nie oznacza jednak, aby utrzymało to zarówno standard i użyteczność lokalu opróżnianego, jak i użyteczność i kompletność zestawu mebli i sprzętów. Tego rodzaju wyposażenie kuchni – w obecnych realiach powszechnego indywidualnego zamawiania zestawów kuchennych w nowych lokalach nabywanych w stanie deweloperskim – należy uznać za element wyposażenia mieszkania istotnie z nim powiązany. Odłączenie mebli i sprzętów od samego lokalu spowoduje, że będą przedstawiać dalece niższą wartość lub użyteczność, gdyż jako zorganizowana, zaplanowana całość mogą zostać zamontowane jedynie w pomieszczeniu kuchennym o takim samym metrażu i rozkładzie. Zestawy mebli kuchennych indywidualnie projektowane dopasowywane są do określonego, konkretnego pomieszczenia i powinny w nim pozostać zgodnie z zamierzeniem osób zamawiających.

Wartość nakładów na remont lub wykończenie lokalu mieszkalnego można szacować według różnych metod:

- według rzeczywiście poniesionych wydatków,

- według wpływu nakładów na zwiększenie wartości lokalu lub udziału tychże nakładów w jego wartości,

- według szczegółowego kosztorysu budowlanego przy wykorzystaniu katalogu KNR i cennika Sekocenbud, itp.

Trzeba zwrócić uwagę, iż powódka nie dokonywała bezpośrednio, indywidualnie zakupów materiałów i usług budowlanych, jej udział miał charakter finansowy, odnoszący się przy tym do wykończenia całego lokalu na całym etapie tegoż wykańczania. Powódka przekazywała pozwanemu środki pieniężne, finansując w ten sposób zakupy materiałów i usług oraz zobowiązań finansowych pozwanego. Także spłata kredytu zaciągniętego przez samą powódkę w celu częściowego sfinansowania zamówionych mebli kuchennych stanowiła partycypację finansową powódki w wykończeniu lokalu.

W wyniku takiego ukształtowania relacji stron nie da się przypisać powódce konkretnego, dającego się liczbowo wyrazić udziału w jednoznacznie wyliczonych kosztach wykończenia

lokalu przy ul. (...) w O..

Sąd przeprowadził dowód z opinii biegłej z zakresu szacowania nieruchomości M. W. (2), także na okoliczność nakładów stron na wykończenie lokalu, jednakże opinia ta nie może stanowić jednoznacznej i bezpośredniej podstawy do ustalenia wysokości nakładu powódki podlegającego zwrotowi.

W pierwszej kolejności należy rozważyć rozliczenie uwzględniające wzrost wartości lokalu mieszkalnego w następstwie jego wykończenia. Biegła przekonująco wyjaśniła i przedstawiła mechanizm obrazujący tę kwestię. Wskazała, że realna wysokość wydatków na wykończenie lokalu i przez to podniesienie jego standardu nie przekłada się równoznacznie na wzrost wartości, inaczej mówiąc, nie uda się w ten sposób uzyskać zwrotu wyłożonych wydatków. Szczególnie widoczne jest to w przypadku lokalu o wyższym standardzie, zarówno wyjściowym, jak i docelowym, jak lokal przy ul. (...) w O.. Lokal o niższym standardzie zostałby wyceniony przy użyciu innych współczynników korygujących – cecha standardu wykończenia i wyposażenia zostałaby przyjęta jako niska. Ponadto w przypadku lokali w złym stanie technicznym, położonych w gorszych lokalizacjach, pomijając ewentualne doprowadzenie do pewnych minimalnych standardów związane z osuszaniem, odgrzybianiem, wzmocnieniem czy ustabilizowaniem konstrukcji budynku, doprowadzeniem podstawowych instalacji, które mogłoby oznaczać, dodatkowe czynności i dodatkowe koszty, wykończenie w sposób umożliwiający korzystanie z lokalu zgodnie z jego przeznaczeniem, ale obejmujące także pewne aspekty estetyczne (wykończenie ścian, kafle i inne powierzchnie podłogowe, armatura, oświetlenie, itp.), generowałoby niższy poziom niezbędnych wydatków (materiały niższej jakości, podstawowe metody wykonawcze, itd.).

W świetle powyższego Sąd doszedł do przekonania, iż posłużenie się wyłącznie liczbowo wyrażonym wzrostem wartości lokalu w celu wyliczenia wartości nakładów powódki na jego wykończenie byłoby po pierwsze nieadekwatne do ustalonych okoliczności sprawy, po drugie zaś wręcz niesprawiedliwe. Ponownie trzeba wskazać, iż nie da się jednoznacznie ustalić udziałów procentowych stron w wydatkach na materiały i usługi, skoro zakupy były dokonywane na rachunek pozwanego jako właściciela lokalu, a finansowane ze środków powódki albo ze środków pochodzących z pożyczek refinansowanych z kolei przez powódkę.

Wskazana przez biegłą suma 110 000 zł jako szacunkowa wartość nakładów obejmujących rynkowe koszty wykończenia i wyposażenia w stałą zabudowę meblową jest zbliżona do wyłożonych przez powódkę środków zgłaszanych do rozliczenia.

Strony nie wnioskowały o wyliczenie nakładów według rzeczywistego nakładu materiałów i robocizny, jednakże również i ta metoda nie byłaby właściwa. Wykończenie lokalu nie nastąpiło w ramach jednego ciągu czynności ani przez jednego wykonawcę, część prac wykonał pozwany osobiście. Ponadto ponownie trzeba wskazać, że zaangażowanie finansowe powódki nie polegało na prostym finansowaniu zakupów materiałów i usług, ale na refinansowaniu zobowiązań pozwanego, spłacie rat, przelewach środków pieniężnych, wielokrotnie określanych tytułem płatności „na mieszkanie” lub podobnym.

Sąd doszedł zatem do przekonania, iż do rozliczenia przyjąć należy faktycznie wydatkowane przez powódkę lub przekazane powodowi kwoty pieniężne pozostające w związku z finansowaniem wykończenia lokalu mieszkalnego przy ul. (...), nie w pełnym jednak zakresie.

Gdyby nie wpłaty pochodzące od powódki, pozwany musiałby uzyskać źródło sfinansowania wydatków mieszkaniowych albo spłaty zaciągniętych kredytów i pożyczek. Uzyskanie od powódki wsparcia finansowego oznacza bezpodstawne wzbogacenie po stronie pozwanego, skutkujące roszczeniem powódki o zwrot tegoż wzbogacenia.

W ramach tegoż rozliczenia uwzględnieniu podlegać będą:

- spłaty kredytów na zakup kuchni – miesięczne raty po 556, 56 zł i 397, 23 zł,

- spłaty zaciągniętej przez pozwanego pożyczki zakładowej – w kwotach po 900 – 1 000 zł,

- zapłata za konkretne materiały, usługi lub sprzęty.

Kilkakrotnie powódka dokonywała na rachunek pozwanego wpłaty pomniejszonych o wydatki na zakup mebli, ozdób i innych elementów wyposażenia. W takich przypadkach należy wziąć do rozliczenia kwotę faktycznie przekazaną pozwanemu.

Poczynione przez powódkę nakłady, wydatki, spłaty kredytów i pożyczek, przelewy na rachunek pozwanego podlegają zatem rozliczeniu w następujący sposób:

I. od 14.12.2012 r. do 25.08.2015 r. – spłata kredytu na kuchnię – 33 raty x 555, 56 zł + 1 668, 44 zł = 20 001, 92 zł;

II. od 06.07.2011 r. do 04.06.2013 r. – spłata pożyczki zakładowej: 9 x 1 000 zł + 10 x 900 zł + 790 zł + 988 zł + 842, 61 zł + 800 zł = 21 420, 61 zł;

III. od 14.01.2013 r. do 05.06.2013 r. – spłata kredytu na kuchnię – 5 x 397, 23 zł + 191, 23 zł = 2 177, 38 zł;

IV. od 01.07.2013 r. do 04.2016 r. – spłata pożyczki zakładowej + kredytu na kuchnię + inne – określone jako „uzbierane” , „oszczędności na mieszkanie”, itp.: 20 x 900 zł + 29 x 397, 23 zł + 2 x 1 200 zł + 3 x 1 100 zł + 2 x 1 000 zł + 950 zł + 925 zł + 800 zł + 5 x 750 zł + 570 zł + 4 x 500 zł + 157, 48 zł + 939, 50 zł + 331, 73 zł + 774, 56 zł = 48 417, 94 zł;

VI. 5 000 zł – za zniszczone elementy kuchni;

VII. inne wydatki: płytki porcelanowe – 1 060 zł + 500 zł, lampa – 350 zł = 1 910 zł,

VIII. wynagrodzenie E. C. – 5 750 zł.

Suma wszystkich ww. płatności wynosi 104 677, 85 zł.

Powódka w tytułach płatności wskazywała na także na czynsz, prąd, śmieci, itp. standardowe opłaty eksploatacyjne i opłaty za media. Sąd nie uwzględnił jednakże ych wpłat, uznając że stanowiły one rozliczenie zwykłych kosztów utrzymania lokalu i nieruchomości wspólnej, które to koszty obciążać powinny w istocie obie strony jako pozostające już w związku i docelowo mające prowadzić wspólne gospodarstwo domowe (przy założeniu korzystania z lokalu przez powódkę na podstawie umowy użyczenia, na co wskazał Sąd wcześniej w uzasadnieniu wyroku wstępnego). Od 2012 r. strony prowadziły wspólną gospodarkę finansową, przeznaczając posiadane środki na przygotowanie miejsca przeznaczonego na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych. Trzeba zwrócić uwagę, że wykończenie lokalu zajęło stronom wyraźnie dłuższy czas niż standardowe czynności tego typu – ok. trzech lat zamiast kilku miesięcy (3-6 dla lokalu o takiej powierzchni). Gdyby strony wcześniej się wprowadziły, i tak pokrywałyby te same opłaty eksploatacyjne. Prowadzenie robót wykończeniowych (mających służyć potrzebom obojga stron) także generuje dodatkowe koszty, jak zużycie prądu i wody.

Reasumując powyższe, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki 104 677, 85 zł. Na podstawie art. 481 § 1 kc powódce przysługują odsetki za opóźnienie w zapłacie tej należności, przypadające od dnia 11.06.2016 r. Zobowiązanie z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia należy do tzw. zobowiązań bezterminowych, w których termin spełnienia świadczenia nie jest z góry oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, tylko uzależniony jest od wezwania do zapłaty. Powódka wezwała pozwanego do zapłaty pismem doręczonym dnia 27.05.2016 r. Niezwłoczne spełnienie świadczenia w rozumieniu art. 455 kc oznacza z reguły spełnienie go w terminie 14 dni (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28.05.1991 r., II CR 623/90; wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 20.03.2012 r., I ACa 191/11). Zatem pozwany popadł w opóźnienie dnia 11.06.2017 r. i od tej daty należało zasądzić na rzecz powódki odsetki za opóźnienie.

Dalej idące powództwo jako nieusprawiedliwione podlegało oddaleniu.

Wobec częściowego uwzględnienia żądania pozwu o kosztach procesu należało orzec zgodnie z wyrażoną w art. 100 kpc zasadą ich stosunkowego rozdzielenia.

Powódka wygrała sprawę w 77, 30 %, pozwany odpowiednio w 22, 70 %.

Koszty procesu po stronie powódki objęły: opłatę od pozwu – 6 771 zł, wynagrodzenie pełnomocnika ustalone zgodnie z § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie – 7 200 zł, opłatę skarbową od pełnomocnictwa – 17 zł, zaliczkę na koszty opinii biegłego – 2 500 zł, tj. łącznie 16 488 zł, z czego 77, 30 % wynosi 12 745, 22 zł. Koszty procesu po stronie pozwanego objęły: wynagrodzenie pełnomocnika ustalone zgodnie z § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych – 7 200 zł, opłatę skarbową od pełnomocnictwa – 17 zł, a także wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego w postępowaniu zażaleniowym I ACz 2220/16 ustalone zgodnie z § 10 ust. 2 pkt 2 przywołanego rozporządzenia – 3 600 zł, tj. łącznie 10 817 zł, z czego 22, 70 % wynosi 2 455, 46 zł. Różnica między wskazanymi kwotami wynosi 10 289, 76 zł na korzyść powódki.

Na podstawie art. 113 uksc w zw. z art. 100 kpc brakujące koszty sądowe obejmujące wynagrodzenie wypłacone biegłej M. W. (2) w zakresie niepokrytym z zaliczki uiszczonej przez powódkę, obciążają strony w tym samym stosunku. Łączne wynagrodzenie biegłej wyniosło 3 772, 34 zł (2 930, 35 zł + 323, 90 zł + 518, 24 zł), co minus 2 500 zł zaliczki daje 1 272, 49 zł. Pozwanego obciąża z tego 77, 30 %, tj. 983, 63 zł, powódkę zaś 22, 70 %, tj. 288, 86 zł, podlegające ściągnięciu z zasądzonego na rzecz powódki roszczenia.

Mając powyższe okoliczności na uwadze Sąd podjął rozstrzygnięcia zawarte w sentencji wyroku.