Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego we Wrocławiu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 grudnia 2019 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu XII Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SO Krzysztof Rudnicki

po rozpoznaniu w dniu 30.12.2019 r.

we Wrocławiu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) sp. z o.o. we W.

przeciwko Towarzystwu (...) S.A. w W.

o zapłatę 394 721, 36 zł

I. oddala powództwo;

II. zasądza od powoda na rzecz pozwanego 10 800 zł kosztów procesu.

XII C 699 / 19

UZASADNIENIE

Powód (...) sp. z o.o. we W. wniósł o zasądzenie od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. w W. 394 721, 36 zł wraz z odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwoty 328 045, 45 zł od dnia 28.12.2017 r. do dnia zapłaty oraz od kwoty 66 675, 91 zł od dnia 06.06.2018 r. do dnia zapłaty, a także o zasądzenie od pozwanego kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu powód podniósł, że pozwany ponosi odpowiedzialność finansową na podstawie polisy OC za wyrównanie szkody doznanej przez powoda za wadliwe działania wykonawcy robót budowlanych zleconych przez powoda. Wykonawca – producent dźwigów przystąpił do zorganizowanego przez powoda przetargu publicznego nieograniczonego, którego celem było udzielenie zamówienia na dostawę i montaż windy zewnętrznej dla potrzeb świadczeń realizowanych dla niepełnosprawnych pacjentów powoda w budynku objętym nadzorem konserwatora zabytków. Wykonawca mimo złożonego oświadczenia, że zapoznał się z dokumentacją techniczną i nie wnosił do niej zastrzeżeń, ani nie powoływał się na zewnętrzne osoby, na etapie oferty mylnie opracował założenia konstrukcji elementów. Przedmiotem czynności miało być wykonanie konstrukcji dźwigu, obejmujące opracowanie elementów konstrukcyjnych szybu oraz samej windy, wyprodukowanie elementów konstrukcji, prace budowlane, ich dostawa na miejsce montażu oraz montaż. Wykonawca posiadał polisę OC u pozwanego dla prowadzonej działalności gospodarczej, obejmującą w szczególności OC za produkt oraz za czynności wykonywane w ramach usług prowadzonych przez ubezpieczonego. Wykonawca opracował kosztorys ofertowy, który przedstawił w postępowaniu przetargowym. Następnie na jego podstawie zgłosił jako wykonane i przedstawił do zapłaty elementy składowe. Z uwagi na wadę konstrukcyjną tych elementów zamawiający pozbawiony został możliwości korzystania z rzeczy, a stan pożądany przywrócił swoim staraniem i na swój koszt. Zamawiający uiścił wynagrodzenie za wykonane części składowe windy. Z uwagi na błędy w konstrukcji powód odstąpił od umowy, został tym samym pozbawiona możliwości korzystania z rzeczy, a dla przywrócenia stanu poprzedniego i niezwiększania rozmiarów szkody poniósł kolejne koszty. Po złożeniu oświadczenia o odstąpieniu od umowy skutek odstąpienia zrealizował się jedynie częściowo, tj. przedmiot świadczenia pozostał przy wykonawcy, a po stronie powoda powstało prawo dochodzenia roszczeń pieniężnych. To roszczenie powód zgłosił do ubezpieczyciela. Łączna wysokość odszkodowania to 394 721, 36 zł obejmujące odpowiednio: 328 045, 45 zł tytułem nabycia wadliwych elementów, z których korzystania zamawiający został pozbawiony, oraz 66 675, 91 zł tytułem szkody wynikłej na skutek braku możliwości korzystania z rzeczy i kosztów związanych z doprowadzeniem do stanu umożliwiającego korzystanie z rzeczy, w tym kosztów przeprowadzenia negocjacji mających na celu konwalidowanie błędu wykonawcy, opinii technicznych, kosztów ponownych postępowań o udzielenie zamówienia publicznego oraz kosztów postępowania przedsądowego. Pozwany odpowiada za utratę możliwości korzystania z rzeczy, błędy w konstrukcji opracowanej przez wykonawcę, koszty przeprowadzenia przez powoda kolejnego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.

Pozwany pomimo wezwania nie wypłacił powodowi należnego mu świadczenia.

Zgodnie z polisą OC przedstawioną powodowi przez wykonawcę odpowiedzialność z tytułu nienależytego wykonania umowy przez wykonawcę ponosi pozwany.

W odpowiedzi na pozew pozwany Towarzystwo (...) S.A. w W. wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powoda kosztów procesu.

Pozwany przyznał, że zawarł ze spółką (...) sp. z o.o. umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnoprawnej oraz że powód w dniu 01.02.2019 r. zgłosił szkodę w wysokości 394 721, 36 zł. Powód, zarówno w zgłoszeniu szkody, jak i w uzasadnieniu pozwu, wskazał, że zdarzeniem wywołującym szkodę był błąd kosztorysu ofertowego stanowiącego integralną część umowy zawartej pomiędzy powodem a (...) sp. z o.o. Pozwany na etapie likwidacji szkody roszczenie rozpatrywał na podstawie polisy zawartej z (...) sp. z o.o. na okres od dnia 24.01.2017 r. do dnia 23.01.2018 r. Do umowy zastosowanie mają Ogólne Warunki Ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej nr (...). Na podstawie polisy ubezpieczeniem została objęta działalność według PKD w postaci produkcji urządzeń dźwigowych i chwytaków oraz naprawa i konserwacja maszyn. Zgodnie z treścią polisy przedmiotem ubezpieczenia jest odpowiedzialność cywilna ubezpieczonego w zakresie rozszerzonym z zakresem terytorialnym na Polskę z wyłączeniem OC za produkt oraz OC za szkody powstałe w wykonaniu i przekazaniu pracy lub usługi w użytkowanie odbiorcy, wynikłe z ich wadliwego wykonania. Zgodnie z § 3 ust. 1 OWU przedmiotem ubezpieczenia jest odpowiedzialność ubezpieczonego w zakresie wynikającym z powszechnie obowiązujących przepisów prawa ze szkody rzeczowe, osobowe oraz, o ile zostały włączone, czyste szkody majątkowe wyrządzone osobom trzecim w związku z występowaniem ubezpieczonego ryzyka. Szkoda rzeczowa definiowana jest w § 2 ust. 3 OWU jako straty powstałe wskutek uszkodzenia lub zniszczenia rzeczy ruchomej lub nieruchomości, a także utracone korzyści, które by mógł osiągnąć poszkodowany, gdyby nie zostało zniszczone lub uszkodzone jego mienie. Wypadek ubezpieczeniowy oznacza w myśl ust. 6 powyższego § powstanie w okresie ubezpieczenia szkody rzeczowej osobowej, a w przypadku rozszerzenia zakresu ubezpieczenia, także czystej szkody majątkowej. Z dokumentacji przedłożonej przez powoda wynika, że zapłata kwoty 328 045, 45 zł nastąpiła na podstawie faktury, która została przedłożona przez ubezpieczonego po wykonaniu 40 % prac. Wystąpienie o zwrot jest bezprzedmiotowe, powód przed dokonaniem zapłaty dokonał kontroli wykonanych robót, gdyż zgodnie z umową tylko w takim przypadku mógł dokonać zapłaty. Zgodnie z § 4 ust. 1 pkt 14 OWU zakres ubezpieczenia nie obejmuje odpowiedzialności za szkody, na które składa się powstanie zobowiązania do zapłaty przez ubezpieczonego kar umownych, grzywien sądowych, administracyjnych i odszkodowań o charakterze karnym oraz kar i środków karnych o charakterze pieniężnym, tym samym pozwany jest zwolniony z wypłaty odszkodowania dotyczącego wszelkich kar. Żadnego z roszczeń nie można zakwalifikować jako szkody rzeczowej, nie doszło bowiem do uszkodzenia lub zniszczenia rzeczy ruchomej lub nieruchomości. W tym wypadku nie występuje szkoda w rozumieniu OWU, a twierdzenie powoda, iż błąd konstrukcyjny, który znalazł się w ofercie, a następnie w kosztorysie, finalnie doprowadził do utraty możliwości korzystania z rzeczy, jest błędne. Nie można bowiem utracić możliwości korzystania z rzeczy przyszłej, nieistniejącej. Zgodnie z § 3 ust. 7 OWU umowa ubezpieczenia nie obejmuje w żadnym wypadku roszczeń o wykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązań, w tym roszczeń dotyczących zwrotu kosztów poniesionych na poczet ich wykonania oraz roszczeń z przepisów o rękojmi, niezgodności towaru z umową i gwarancji jakości. Zgodnie z PKD ubezpieczonego oraz polisą budowa szybu windowego nie jest objęta polisą, gdyż PKD ubezpieczonego nie obejmuje takich usług. Powód błędnie wskazuje, aby pozwany milcząco uznał roszczenie, nie zachowując 30-dniowego terminu. Pozwany informował bowiem, iż nie może wydać decyzji w terminie 30 dni i przedłużył termin o 14 dni, co jest zgodne z zapisami OWU.

Sąd ustalił w sprawie następujący stan faktyczny.

W dniu 05.10.2016 r. (...) sp. z o.o. we W. jako zamawiający ogłosiło o wszczęciu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego na budowę zewnętrznego szybu windowego w budynku (...) sp. z o.o. we W.. Zakres prac miał obejmować:

- z zakresu branży budowlanej: rozbiórkę istniejącego fundamentu, rozbiórkę fragmentu połaci dachu i więźby dachowej, wykucie otworów w ścianach ceglanych, demontaż części istniejącej stolarki okiennej, demontaż części istniejącej stolarki okiennej, roboty ziemne z wymianą gruntu, zasypaniem wykopu i wywozem nadmiaru urobku, wykonanie żelbetowego fundamentu szybu dźwigowego, wykonanie poziomych i pionowych izolacji termicznych i przeciwwilgociowych fundamentu, wykonanie posadzki na gruncie, wykonanie izolacji termicznych i przeciwwilgociowych posadzki na gruncie, dostawę i montaż stalowej konstrukcji nośnej szybu dźwigowego, dostawę i montaż elewacji szybu dźwigowego w formie przeszklenia podwójnego pionowego, osadzenie nadproży prefabrykowanych w ścianach ceglanych, wykonanie obudowy przedsionka windy na kondygnacji +4, wykonanie konstrukcji, izolacji i pokrycia zadaszenia szybu dźwigowego oraz przedsionka windy na kondygnacji +4, dostawę i montaż obudowy ścian attyk, dostawę i montaż obróbek blacharskich, rynien i rur spustowych, dostawę i montaż dźwigu szpitalnego o napędzie elektrycznym, dostawę i montaż aluminiowej ślusarki okiennej i drzwiowej, wykonanie docelowych okładzin ścian i posadzek, dostawę i montaż sufitów podwieszanych z płyt gipsowo-kartonowych na profilach aluminiowych, malowanie ścian i sufitów, dostawę, montaż i demontaż rusztowań oraz zadaszeń, opracowanie dokumentacji wykonawczej i warsztatowej konstrukcji stalowej,

- w zakresie branży elektrycznej: przebijanie otworów w ścianach i stropach, wykonanie przepustów hermetycznych, dostawę i montaż koryt kablowych, dostawę, montaż i podłączenie przewodów kablowych instalacji zasilania, oświetleniowej i telefonicznej, dostawę i montaż osprzętu elektrycznego, dostawę i montaż opraw oświetleniowych, dostawę i montaż rozdzielnicy skrzynkowej wraz z wyposażeniem, rozbudowę istniejącej rozdzielnicy o rozłącznik bezpiecznikowy, dostawę i montaż nagrzewnicy elektrycznej, doprowadzenie do windy analogowej, miejskiej linii telefonicznej, wykonanie pomiaru instalacji,

- z zakresu branży sanitarnej: roboty ziemne zasypanie wykopu i wywóz nadmiaru urobku, wykonanie podłoża pod kanałem i studzienki z materiałów sypkich, dostawę i montaż kanałów z rur PVC klasy SN8, dostawę i montaż studzienek kanalizacyjnych, podłączenie rur spustowych, włączenie do istniejącej kanalizacji deszczowej, wykonanie obsypki kanałów i studzienek z materiałów sypkich.

/ dowód: Specyfikacja techniczna wykonania i odbioru robót – k. 49-61 i k. 148-160; ogłoszenie z

dnia 05.10.2016 r. o przetargu nieograniczonym – k. 63, k. 130-133 /

W dniu 17.10.2017 r. ofertę w ramach prowadzonego przetargu złożyła (...) sp. z o.o. w W.. Spółka oświadczyła, że zapoznała się ze Specyfikacją Istotnych Warunków Zamówienia i wzorcem umowy i nie wnosząc do nich zastrzeżeń przyjęła warunki w nich zawarte. Na cały przedmiot zamówienia udzieliła gwarancji i rękojmi na okres 60 miesięcy liczony od dnia odbioru robót.

/ dowód: oferta z dnia 17.10.2017 r. wraz z załącznikami – k. 41, k. 102-128 /

(...) sp. z o.o. w W. jako ubezpieczający/ubezpieczony oraz (...) S.A. w W. zawarli umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej potwierdzoną polisą nr (...) z dnia 24.01.2017 r. Jako ubezpieczony został wskazany

ponadto (...) sp. z o.o. w W..

Umowa została zawarta na okres od 24.01.2017 r. do 23.01.2018 r.

Ubezpieczona działalność obejmowała (wg PKD 2007):

- (...) – Produkcję urządzeń dźwigowych i chwytaków,

- (...) – Naprawę i konserwację maszyn.

Suma gwarancyjna wynosiła 1 000 000 zł.

Przedmiotem ubezpieczenia była odpowiedzialność cywilna ubezpieczonego w zakresie rozszerzonym oraz koszty ochrony prawnej.

Zakres rozszerzony oznaczał odpowiedzialność cywilną deliktowo-kontraktową za szkody rzeczowe i osobowe w związku z posiadanym mieniem i prowadzoną działalnością, obejmującą ochronę ryzyka:

- odpowiedzialności za szkody w nieruchomościach użytkowanych przez ubezpieczonego na podstawie umowy najmu, dzierżawy, użyczenia, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze,

- odpowiedzialności za szkody wyrządzone przez podwykonawców ubezpieczonego,

- odpowiedzialności za szkody spowodowane w urządzeniach lub instalacjach w trakcie wykonywania prac lub usług przez ubezpieczonego,

- odpowiedzialności za szkody spowodowane w związku z organizowaniem imprez,

- odpowiedzialności za szkody wyrządzone podczas prac ładunkowych,

- odpowiedzialności za szkody spowodowane przez maszyny budowlane i rolnicze oraz pojazdy wolnobieżne,

z włączeniem OC za produkt oraz OC za szkody powstałe po wykonaniu i przekazaniu pracy lub usługi w użytkowanie odbiorcy wynikłe z ich wadliwego wykonania.

Umowa przewidywała franszyzę redukcyjną w wysokości 500 zł w odszkodowaniu oraz 10 % w odszkodowaniu za produkt i po wykonaniu usługi (min. 500 zł, max 2 500 zł).

Umowa zawierała dodatkowe klauzule ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej:

- Nr 4 - włączenie odpowiedzialności obejmowało szkody w rzeczach stanowiących przedmiot obróbki, czyszczenia, naprawy, serwisu, pakowania lub innych czynności wykonywanych w ramach usług prowadzonych przez ubezpieczonego – podlimit sumy gwarancyjnej 500 000 zł,

- Nr 6 – włączenie odpowiedzialności za szkody osobowe i rzeczowe wyrządzone pracownikom ubezpieczonego – podlimit sumy gwarancyjnej 1 000 000 zł.

/ dowód: polisa nr (...) z dnia 24.01.2017 r. – k. 42, k. 77 /

Do umowy znajdowały zastosowanie Ogólne Warunki Ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (OWU) stanowiące, m.in., że:

- § 1 ust. 1 – (...) S.A. w ramach umów odpowiedzialności cywilnoprawnej odpowiada za szkody powstałe w związku z prowadzoną przez ubezpieczonych działalnością gospodarczą i posiadanym przez nich mieniem;

- § 1 ust. 4 – (...) S.A. nie obejmuje ochroną odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe na skutek uchybień ubezpieczonego w wykonywaniu czynności zawodowych, których wykonywanie związane jest z posiadaniem określonych uprawnień zawodowych, w szczególności zawodu architekta, projektanta, pośrednika finansowego, radcy prawnego, adwokata, notariusza, zarządcy nieruchomości, rzeczoznawcy majątkowego i pośrednika w obrocie nieruchomościami, lekarza, komornika sądowego, brokera lub agenta ubezpieczeniowego oraz polegające na wykonywaniu samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie;

- § 2 pkt 3 – szkoda rzeczowa – oznacza straty powstałe wskutek uszkodzenia lub zniszczenia rzeczy ruchomej lub nieruchomości, a także utracone korzyści, które by mógł osiągnąć poszkodowany, gdyby nie zostało zniszczone lub uszkodzone jego mienie;

- § 2 pkt 4 – szkoda osobowa – straty powstałe wskutek śmierci, uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia, a także utracone korzyści, które by mógł osiągnąć poszkodowany, gdyby nie zostało zniszczone lub uszkodzone jego mienie;

- § 2 pkt 5 – czysta szkoda majątkowa – oznacza szkodę niewynikającą ani ze szkody rzeczowej ani ze szkody osobowej; utrata rzeczy, w tym utrata możliwości korzystania z rzeczy i ich konsekwencje, nie są czystą szkodą majątkową;

- § 2 pkt 17 – odpowiedzialność za produkt – oznacza odpowiedzialność za szkody powstałe na skutek wady produktu lub dostarczenia produktu innego niż został zamówiony;

- § 2 pkt 18 – odpowiedzialność za wykonane usługi – oznacza odpowiedzialność za szkody powstałe na skutek wadliwego wykonania zakończonych i przekazanych odbiorcy usług;

- § 3 ust. 1:

- przedmiotem ubezpieczenia jest odpowiedzialność cywilna w zakresie wynikającym z powszechnie obowiązujących przepisów prawa za szkody rzeczowe, osobowe oraz o ile zostały włączone do ubezpieczenia czyste szkody majątkowe wyrządzone osobom trzecim w związku z występowaniem ubezpieczonego ryzyka,

- na warunkach określonych klauzulą nr 15 przedmiotem ubezpieczenia są także koszty ochrony prawnej,

- o ile nie umówiono się inaczej, ochrona ubezpieczeniowa obejmuje odpowiedzialność cywilną ubezpieczonego za produkt i wykonanie usługi, z zastrzeżeniem ograniczeń wynikających z treści umowy,

- zakresem ubezpieczenia objęte są szkody wyrządzone nieumyślnie, w tym wskutek rażącego niedbalstwa;

- § 3 ust. 7 – umowa ubezpieczenia w żadnym wypadku nie obejmuje roszczeń o wykonanie

lub nienależyte wykonanie zobowiązań, roszczeń związanych z wykonaniem zastępczym, w tym roszczeń dotyczących zwrotu kosztów poniesionych na poczet ich wykonania oraz roszczeń wynikających z przepisów o rękojmi, niezgodności towaru z umową i gwarancji jakości, jednakże ochrona ubezpieczeniowa obejmuje szkody będące następstwem niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania (odpowiedzialność kontraktową), z zastrzeżeniem postanowień OWU;

- § 4 ust. 1 pkt 14 – (...) S.A. nie ponosi odpowiedzialności za szkody, na które składa się powstanie zobowiązania do zapłaty przez ubezpieczonego kar umownych, grzywien sądowych, administracyjnych i odszkodowań o charakterze karnym ( exemplary and punitive damages) oraz innych kar i środków karnych o charakterze pieniężnym, np. nawiązki;

- § 4 ust. 2 – o ile zakres ochrony ubezpieczeniowej nie został rozszerzony przez włączenie do umowy ubezpieczenia uzgodnionych na piśmie dodatkowych klauzul wskazanych w § 15 OWU bądź nie został odmiennie sprecyzowany w ustalonych indywidualnie postanowieniach umowy ubezpieczenia (...) S.A. nie odpowiada za szkody:

- pkt 7 – mające postać czystych szkód majątkowych (włączenie zgodnie z klauzulą 7),

- pkt 13 – w postaci wszelkich nakładów poniesionych przez osoby trzecie na usunięcie, demontaż lub odsłonięcie wadliwych produktów oraz na montaż, umocowanie lub położenie produktu bez wad (włączenie zgodnie z klauzulą 13);

- § 15 – dodatkowe klauzule:

- klauzula nr 4 – włączenie odpowiedzialności za szkody w rzeczach stanowiących przedmiot obróbki, czyszczenia, naprawy, serwisu, pakowania lub innych czynności wykonanych w ramach usług prowadzonych przez ubezpieczonego;

- klauzula nr 6 – włączenie odpowiedzialności za szkody osobowe i rzeczowe wyrządzone pracownikom ubezpieczonego;

- klauzula nr 7 – włączenie odpowiedzialności za czyste szkody majątkowe; w takim wypadku (...) nie odpowiada szkody, za które jego odpowiedzialność jest wyłączona na mocy pozostałych postanowień OWU, oraz dodatkowo za szkody związane z koniecznością zapłaty kar umownych (ust. 2 pkt 15);

- klauzula nr 13 – włączenie odpowiedzialności za koszty osób trzecich poniesione na usunięcie, demontaż lub odsłonięcie wadliwych produktów oraz na montaż, umocowanie lub położenie produktu bez wad.

/ dowód: Ogólne Warunki Ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej pozwanego – k. 78-86 /

W dniu 21.11.2017 r. (...) sp. z o.o. we W. jako zamawiający oraz (...) sp. z o.o. w W. jako wykonawca w wyniku przeprowadzonego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego na podstawie ustawy Prawo zamówień publicznych zawarli umowę nr (...) na budowę zewnętrznego szybu windowego w bud. (...).

Przedmiotem umowy było wykonanie przez (...) sp. z o.o. budowy zewnętrznego szybu windowego w budynku (...) należącym do powoda w zakresie oznaczonym w kosztorysie wykonawcy załączonym do umowy i stanowiącym jej integralną część - § ust. 1.

Wykonawca miał wykonać przedmiot umowy z materiałów własnych o odpowiednich parametrach jakościowych, posiadających aktualne certyfikaty na znak bezpieczeństwa, certyfikaty zgodności z dokumentami normatywnymi lub deklaracje zgodności z aktualnymi badaniami wymagane odrębnymi przepisami, w tym prawa budowlanego i p.poż. - § 2 ust. 1.

Wykonawca zobowiązał się do bieżącego usuwania szkód przez niego wyrządzonych w trakcie realizacji przedmiotu umowy, pod rygorem wstrzymania prac przez inspektora nadzoru budowy działającego ramienia zamawiającego, do czasu ich usunięcia - § 5 ust. 10.

Wykonawca oświadczył, że przed podpisaniem umowy zapoznał się z nieruchomością i otrzymał od zamawiającego wszelkie informacje i dane, jakie mogą mieć wpływ na ryzyko i okoliczności realizacji przedmiotu umowy i nie wnosi zastrzeżeń - § 5 ust. 16.

Wykonawca miał dokonać ubezpieczenia OC z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej co najmniej na kwotę wartości złożonej oferty brutto oraz ubezpieczenia robót budowlanych „all risk” na okres realizacji umowy – od daty przekazania placu budowy do terminu odbioru końcowego, z tytułu - § 5 ust. 24:

a) zniszczenia lub uszkodzenia w wyniku zdarzenia losowego przedmiotu prac,

b) zniszczenia, uszkodzenia lub utraty składowanych materiałów,

c) zniszczenia, uszkodzenia lub utraty maszyn i urządzeń,

d) odpowiedzialności cywilnej za szkody oraz następstwa nieszczęśliwych wypadków dotyczących pracowników i osób trzecich, a powstałych w związku z prowadzonymi robotami budowlanymi, w tym także z ruchem pojazdów mechanicznych na terenie placu budowy,

e) pożaru, wyładowań atmosferycznych, wybuchu, powodzi, zalania, opadów atmosferycznych, wiatru, kradzieży i kradzieży z włamaniem, wadliwego i błędnego wykonawstwa, braku umiejętności, aktów wandalizmu, działań rabunkowych.

Wykonawca miał wykonać przedmiot umowy w terminie 6 miesięcy od dnia podpisania umowy - § 6.

Za wykonanie przedmiotu umowy zamawiający miał zapłacić wykonawcy wynagrodzenie ryczałtowe w kwocie 666 759, 96 zł netto + podatek VAT w kwocie 153 354, 58 zł; kwota ta obejmowała wszystkie czynności niezbędne do kompleksowego wykonania przedmiotu umowy, bez względu na faktyczny zakres prac i robót, niezbędny do prawidłowego wykonania przedmiotu umowy; wynagrodzenie za wykonanie przedmiotu umowy nie podlegało waloryzacji, a wykonawca nie mógł żądać podwyższenia wynagrodzenia w przypadku nieprzewidzianym w umowie, nawet jeżeli w chwili zawarcia umowy, na bazie dostarczonych materiałów wejściowych, nie przewidział wszystkich kosztów niezbędnych do prawidłowej realizacji przedmiotu umowy zgodnej z jego przeznaczeniem - § 7 ust. 1.

Wynagrodzenie miało być płatne przelewem z konta zamawiającego na konto wykonawcy wskazane na fakturach, wystawionych odpowiednio po osiągnięciu zaawansowania prac na poziomie 40 %, 80 % oraz 100 %, na podstawie protokołu zaawansowania prac, protokołu odbioru końcowego oraz po rozliczeniu wszystkich należności wobec podwykonawców - § 7 ust. 2.

Wykonawca na wykonany przedmiot umowy udzielił gwarancji i rękojmi na okres 60 miesięcy - § 9 ust. 1.

Wykonawca zobowiązany był usunąć na własny koszt wady wykonanych robót ujawnione w okresie gwarancji - § 9 ust. 6.

Wykonawca miał zapłacić zamawiającemu kary umowne:

- w przypadku - § 4 ust. 7 - niespełnienia przez wykonawcę lub podwykonawcę wymogu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę osób wykonujących czynności inspektora nadzoru budowlanego w wysokości określonej w istotnych postanowieniach umowy w sprawie zamówienia publicznego,

- oraz w następujących przypadkach - § 11 ust. 1:

1) za opóźnienie w terminowym wykonaniu umowy – w wysokości 0,2 % wynagrodzenia netto umownego za każdy dzień opóźnienia w terminowym zakończeniu umowy,

2) za opóźnienie w terminowym usunięciu wad stwierdzonych w czasie odbioru lub w okresie gwarancji – w wysokości 0,2 % wynagrodzenia netto umownego za każdy dzień opóźnienia licząc od dnia wyznaczonego na usunięcie wad,

3) za opóźnienie w przekazaniu harmonogramu wykonania przedmiotu umowy – w wysokości 0,1 % wynagrodzenia netto umownego za każdy dzień opóźnienia,

4) za odstąpienie od umowy przez zamawiającego z przyczyn zależnych od wykonawcy w wysokości 10 % wynagrodzenia umownego netto,

5) za dopuszczenie do realizacji innych podwykonawców bez zgody zamawiającego w wysokości 5 % umownego wynagrodzenia brutto należnego podwykonawcy za każdy taki przypadek,

6) za niedopełnienie wymogu zatrudniania pracowników świadczących przedmiot umowy na podstawie umowy o pracę w rozumieniu przepisów kodeksu pracy, wykonawca zapłaci zamawiającemu kary umowne w wysokości iloczynu kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w chwili stwierdzenia przez zamawiającego niedopełnienia tego wymogu, oraz liczby miesięcy w okresie realizacji umowy, w których nie dopełniono przedmiotowego wymogu – za każdą osobę.

W przypadku, gdy kwota rzeczywista szkody przekroczyła zastrzeżone na tę okoliczność kary umowne, zamawiający zastrzegł sobie prawo zatrzymania kwoty wniesionej na zabezpieczenie należytego wykonania umowy oraz dochodzenia odszkodowania przenoszącego własność kar umownych do wysokości rzeczywiście poniesionej szkody, na zasadach ogólnych kodeksu cywilnego - § 11 ust. 2.

W razie wystąpienia istotnej zmiany okoliczności powodującej, że wykonanie umowy nie leżało w interesie publicznym, czego nie można było przewidzieć w chwili zawarcia umowy, zamawiający mógł odstąpić od umowy w terminie 30 dni od powzięcia wiadomości o powyższych okolicznościach; w takim przypadku wykonawca mógł żądać jedynie wynagrodzenia należnego mu z tytułu wykonania części umowy - § 11 ust. 3.

Kara umowna miała zostać zapłacona przez stronę umowy, która naruszała postanowienia umowne, w terminie 14 dni od daty wystąpienia przez drugą stronę z żądaniem zapłaty; wykonawca wyraził zgodę na potrącenie przez zamawiającego kar umownych z należnego mu wynagrodzenia - § 11 ust. 4.

Zamawiający miał prawo odstąpić od umowy - § 14 ust. 1:

1) z przyczyn leżących po stronie wykonawcy, gdy zostało wszczęte postępowanie zmierzające do ogłoszenia upadłości, rozwiązania wykonawcy lub wszczęte zostało postępowanie układowe z wniosku wykonawcy,

2) wykonawca nie rozpoczął prac remontowych w ustalonym umową terminie, bez uzasadnionych przyczyn albo nie kontynuował robót pomimo wezwania zamawiającego,

3) wykonawca przerwał prace remontowe bez zgody zamawiającego na okres co najmniej 3 dni,

4) wykonawca wykonywał prace remontowe wadliwie, niezgodnie z umową i mimo żądania przez zamawiającego ich poprawienia nie poprawił ich w określonym terminie,

5) w razie zaistnienia istotnej zmiany okoliczności powodującej, że wykonanie umowy w całości lub w jej części nie leżało w interesie publicznym, czego nie można było przewidzieć w chwili jej zawarcia;

zamawiający mógł odstąpić od umowy z ww. przyczyn w terminie 30 dni od powzięcia wiadomości o okolicznościach stanowiących podstawę odstąpienia; w przypadkach określonych w pktach 2 i 3 zamawiający mógł odstąpić od umowy w każdym terminie, po zaistnieniu przesłanki odstąpienia.

W przypadku odstąpienia od umowy wykonawca miał obowiązek wstrzymania realizacji prac remontowych oraz zabezpieczenia i przekazania terenu prac remontowych zamawiającemu - § 14 ust. 2.

Wykonawca zobowiązany był do dokonania i dostarczenia zamawiającemu inwentaryzacji prac remontowych według stanu na dzień odstąpienia od umowy § 14 ust. 3.

Na podstawie dokonanej inwentaryzacji zaakceptowanej przez zamawiającego, wykonawca miał wystawić fakturę za wykonane prace remontowe - § 14 ust. 4.

Odstąpienie od umowy wymagało formy pisemnej pod rygorem nieważności; strona mająca

zamiar odstąpić od umowy powinna była przedłożyć pisemne uzasadnienie swojej decyzji - § 15.

Zgodnie z kosztorysem wartość prac wynosiła łącznie 820 113, 64 zł brutto (666 759, 06 zł netto + 153 354, 58 zł VAT).

/ dowód: umowa nr (...) z dnia 21.11.2017 r. – k. 91-98; kosztorys – k. 103-126 /

W dniu 14.12.2017 r. (...) sp. z o.o. w W. w związku z wykonaniem 40 % prac wystawił powodowi fakturę VAT nr (...) na kwotę 266 703, 62 zł netto + 61 341, 83 zł VAT = 328 045, 45 zł brutto z terminem płatności 30 dni, tj. do dnia 03.01.2018 r.

W dniu 27.12.2017 r. powód uiścił należność wynikającą z faktury VAT nr (...).

/ dowód: faktura VAT nr (...) – k. 38; potwierdzenie wykonania przelewu – k. 39 /

Pismem z dnia 04.04.2018 r. powód skierował do (...) sp. z o.o. w W. wezwanie – zgodnie z § 5 pkt 6 umowy – do uaktualnienia w terminie 3 dni harmonogramu wykonania przedmiotu umowy wraz z opisem działań i metod, które wykonawca proponuje przyjąć, w celu przyspieszenia prac i ukończenia przedmiotu umowy w terminie w niej ustalonym.

/ dowód: wezwanie z dnia 04.04.2018 r. – k. 164 /

Pismem z dnia 22.05.2018 r. powód skierował do (...) sp. z o.o. w W. oświadczenie o odstąpieniu od umowy nr (...) na podstawie § 14 ust. 1 pkt 2, 3 i 4 umowy oraz wezwanie na podstawie § 11 ust. 1 pkt 4 do zapłaty kary umownej w wysokości 10 % wynagrodzenia netto, tj. kwoty 66 675, 91 zł.

Powód wskazał na obowiązek wstrzymania realizacji prac, obowiązek zabezpieczenia i przekazania terenu prac oraz dokonania i dostarczenia zamawiającemu inwentaryzacji prac według stanu na dzień odstąpienia od umowy, tj. 22.05.2018 r., zgodnie z postanowieniami umowy, którą to inwentaryzację należy przedłożyć w terminie 14 dni.

W uzasadnieniu oświadczenia powód podniósł, że:

- wykonawca nie kontynuuje robót w sposób umożliwiający zrealizowanie przedmiotu umowy,

- wykonawca nie udzielił odpowiedzi na pismo z dnia 15.05.2018 r.,

- w dniu 22.05.2018 r. nie zaobserwowano na budowie zaangażowania wykonawcy poza dwoma pracownikami,

- w dniach od 01 do 21.05.2018 r. pracownicy wykonawcy stawili się na budowie jedynie dwa razy,

- kontakt z wykonawcą jest utrudniony – jego przedstawiciele nie odbierają telefonów, nie odpisują na maile i pisma,

co świadczy o braku zaangażowania wykonawcy w realizację przedmiotu umowy, jak i braku woli współpracy z zamawiającym celem wykonania umowy.

/ dowód: oświadczenie o odstąpieniu od umowy z dnia 22.05.2018 r. – k. 101 /

Pismem z dnia 01.06.2018 r. powód ponownie wezwał (...) sp. z o.o. do dostarczenia i protokolarnego przekazania zamawiającemu, do dnia 06.06.2018 r., zakupionych przez niego materiałów i urządzeń, wymienionych w protokole odbioru z dnia 14.12.2017 r. wraz z dokumentacją.

/ dowód: wezwanie z dnia 01.06.2018 r. – k. 165 /

Pismem z dnia 01.01.2019 r., doręczonym dnia 18.02.2019 r., powód zgłosił pozwanemu szkodę ubezpieczeniową w związku z działalnością (...) sp. z o.o. w W. w ramach polisy nr (...), wznowionej nr (...), w wysokości 394 721, 36 zł i wniósł o wypłatę odszkodowania w kwocie 392 221,36 zł.

Powód wskazał jako zdarzenie wywołujące szkodę błąd kosztorysu ofertowego stanowiącego integralną część umowy (wadliwe zaprojektowanie mającego być zamontowane rozwiązania – nienależyta staranność wykonawcy) i jego następstwa i skutki.

Powód wskazał jako składniki szkody:

- 328 045, 45 zł – zapłacone dnia 27.12.2017 r. na podstawie faktury VAT nr (...) z dnia 14.12.2017 r.,

- 66 675, 91 zł – zryczałtowane odszkodowanie obejmujące: obsługę merytoryczną postępowania przetargowego, koszty obsługi prawnej, koszty ponownej organizacji przetargu na ten sam zakres – w wyniku odstąpienia spowodowanego nienależytym wykonaniem umowy przez wykonawcę prowadzącym do finalnego niewykonania umowy z 21.11.2017 r., na podstawie oferty złożonej 24.10.2017 r., koszty obsługi zmian umowy o dofinansowanie PFRON, zwiększone koszty realizacji ponownej umowy z uwzględnieniem ograniczeń wynikających z ograniczeń związanych z dofinansowaniem PFRON.

Odszkodowanie zostało wyliczone z uwzględnieniem franszyzy redukcyjnej w kwocie 2 500 zł (394 721, 36 zł minus 2 500 zł = 392 221, 36 zł).

/ dowód: zgłoszenie szkody z dnia 01.02.2019 r. – k. 20-26; potwierdzenie odbioru – k. 72 /

Pismem z dnia 22.02.2019 r. pozwany potwierdził przyjęcie zgłoszenia szkody oraz wezwał

powoda do dostarczenia dokumentów, w tym wyliczenia wartości szkody w stopniu umożliwiającym zweryfikowanie kosztów składających się na pełne roszczenie (wskazanie struktury zryczałtowanego odszkodowania obsługi zamówienia przez poszkodowanego), dokumentacji projektowej i wykonawczej, szczegółowego opisu okoliczności powstania szkody, wszelkiej korespondencji prowadzonej z ubezpieczonym.

/ dowód: potwierdzenie przyjęcia szkody z dnia 22.02.2019 r. – k. 28-31 /

Pismem z dnia 05.03.2019 r., doręczonym dnia 12.03.2019 r., powód przedstawił pozwanemu sposób wyliczenia szkody w kwocie 66 675, 91 zł.

/ dowód: pismo z dnia 05.03.2019 r. oraz dowód doręczenia – k. 27 i k. 35-36 /

Pismem z dnia 15.03.2019 r. pozwany poinformował, że roszczenie zgłoszone przez powoda nie może zostać rozpatrzone w terminie 30 dni od daty jego zgłoszenia; dokumenty, które pozwolą na podjęcie decyzji w sprawie, wpłynęły w dniu 12.03.2019 r.

/ dowód: pismo z dnia 15.03.2019 r. – k. 65 /

Decyzją z dnia 25.03.2019 r. pozwany odmówił powodowi wypłacenia odszkodowania.

W uzasadnieniu decyzji wskazał, że sam fakt dokonania przez powoda zapłaty stanowi potwierdzenie wykonania przynajmniej części kontraktu opisanego w fakturze, dokonanie przelewu musiało nastąpić na skutek protokolarnego odbioru części robót.

Odwołując się do zapisów § 3 ust. 1 i § 2 ust. 3 OWU pozwany podniósł, że żadnego ze zgłoszonych roszczeń nie można zakwalifikować jako szkody rzeczowej w rozumieniu zapisów OWU, nie doszło bowiem do uszkodzenia lub zniszczenia rzeczy, brak jest możliwości zakwalifikowania roszczeń do kategorii utraconych korzyści, gdyż koniecznym warunkiem ich ewentualnego uznania jest wystąpienie uszkodzenia lub zniszczenia mienia, co nie miało miejsca w sprawie.

Następnie pozwany stwierdził, że zakres ochrony gwarancyjnej nie został rozszerzony o czyste szkody majątkowe wyrządzone osobom trzecim w związku z występowaniem ubezpieczonego ryzyka - § 2 ust. 5 OWU. Wskazał, że stosownie do § 3 ust. 7, § 4 ust. 1 pkt 14 OWU zakres ubezpieczenia nie obejmuje również obowiązku pokrycia kosztów kary umownej.

/ dowód: decyzja z dnia 03.05.2019 r. – k. 66-67 /

Pismem z dnia 05.04.2019 r., doręczonym w dniu 10.04.2019 r., powód wezwał pozwanego do zapłaty odszkodowania w kwocie 392 221, 36 zł w terminie 7 dni.

/ dowód: wezwanie przedsądowe z dnia 05.04.2019 r. – k. 68-71 /

Pismem z dnia 08.05.2019 r. pozwany po rozpatrzeniu odwołania powoda podtrzymał dotychczasowe stanowisko.

/ dowód: pismo z dnia 8.05.2019 r. – k. 73 /

Pismem z dnia 10.07.2019 r. powód ponownie skierował do pozwanego wezwanie do zapłaty odszkodowania w kwocie 392 221, 36 zł w terminie 7 dni.

/ dowód: wezwanie z dnia 10.07.2019 r. – k. 74-76 /

Sąd zważył, co następuje.

Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

Powód dochodzi od pozwanego naprawienia szkody doznanej wskutek nienależytego wykonania zobowiązania z umowy o roboty budowlane (instalację windy) przez firmę (...) sp. z o.o. będącą ubezpieczonym.

Zgodnie z art. 805 § 1 kc przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się spełnić określone świadczenie w razie zajścia określonego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Zgodnie zaś z art. 805 § 2 pkt 1 kc świadczenie ubezpieczyciela przy ubezpieczeniu majątkowym polega na zapłacie określonego odszkodowania za szkodę poniesioną wskutek przewidzianego w umowie wypadku.

Ubezpieczenie majątkowe może dotyczyć mienia albo odpowiedzialności cywilnej. Według art. 822 § 1 kc przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony (osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia).

Pozwany odmówił wypłaty odszkodowania powołując się na postanowienia umowy ubezpieczenia.

Istota sporu pomiędzy stronami sprowadza się do oceny treści umowy ubezpieczenia, w tym jej ogólnych warunków, i w konsekwencji ustalenia, czy zachodzą okoliczności wyłączające odpowiedzialność pozwanego ubezpieczyciela za szkodę doznaną przez powoda. Wskazał zresztą na to powód w piśmie z dnia 08.11.2019 r. (s. 6 – k. 244v).

Mając na uwadze podstawę faktyczną i prawną roszczenia zgłoszonego przez powoda oraz stanowisko pozwanego i podniesione zarzuty, Sąd doszedł do przekonania, że rozpoznanie sprawy nie wymaga przeprowadzenia rozprawy i rozpoznał ją na posiedzeniu niejawnym na podstawie art. 148 ¹ § 1 kpc, znajdującego zastosowanie w tej sprawie, jako zainicjowanej po 08.09.2016 r. Po złożeniu przez strony pism procesowych w postaci pozwu oraz odpowiedzi na pozew Sąd uznał, iż charakter sprawy powoduje, że prowadzenie rozprawy nie jest konieczne. Materiał sprawy obejmuje przede wszystkim dokumenty dotyczące zawarcia i treści umowy ubezpieczenia oraz zgłoszenia szkody i odmowy wypłaty odszkodowania.

W ocenie Sądu nie zachodziła w tej sprawie potrzeba prowadzenia dowodów ze źródeł osobowych, tj. przesłuchiwania kogokolwiek na rozprawie.

Również całkowicie niepotrzebne było wyznaczanie posiedzenia – w celu ustalenia okoliczności spornych, jak to ujęła pełnomocnik powoda. Przedmiot sporu został należycie przedstawiony w pismach procesowych, nic takiego strony nie byłyby w stanie przedstawić w formie ustnej, co miałoby jeszcze przedmiot sporu precyzować lub wyjaśniać.

Według art. 148 ¹ § 3 kpc rozpoznanie sprawy na posiedzeniu niejawnym jest niedopuszczalne, jeżeli strona w pierwszym piśmie procesowym złożyła wniosek o przeprowadzenie rozprawy, chyba że pozwany uznał powództwo. Ani powód w pozwie ani pozwana w odpowiedzi na pozew nie zażądali rozpoznania sprawy na rozprawie.

Wniosek o wyznaczenie posiedzenia zawarty w kolejnym piśmie procesowym powoda był nieskuteczny, co skutkowało jego oddaleniem.

Sąd oddalił wniosek o zobowiązanie pozwanego do ponownego złożenia płyty CD z aktami szkodowymi. Faktycznie w teczce Akta szkody znajduje się plik o (...), jednakże nie jest to ani dokument programu Word ani dokument programu Adobe Acrobat, a jego pojemność wynosi 0 KB. Plik ten pozbawiony jest zatem jakiegokolwiek znaczenia. Ponadto brak możliwości odczytania jakiegokolwiek dokumentu znajdującego się na płycie CD złożonej przez stronę do akt sprawy cywilnej prowadzi do prostu do pominięcia takiego dokumentu przez Sąd, czyli skutkuje negatywnie dla strony składającej dowody w postaci zapisów elektronicznych. Nie ma podstaw do ponownego składania płyty CD, gdy Sąd otrzymał to samo, co strona przeciwna. Powód, chcąc uzyskać informację nt. przywoływanego pliku, powinien był złożyć wniosek o zobowiązanie pełnomocnika pozwanego do złożenia oświadczenia, czy akta szkodowe na płycie CD są kompletne i czym jest plik nr (...). Takiego wniosku nie sformułował.

Za zbędne dla rozstrzygnięcia sprawy Sąd uznał wnioski powoda o przesłuchanie świadków, przeprowadzenie oględzin, przeprowadzenie dowodów z ksiąg rachunkowych powoda i fotografii. W szczególności fotografie windy nie zostały przez powoda złożone, zatem Sąd nie mógł przeprowadzić z nich dowodu.

Dla rozstrzygnięcia sprawy pozbawione znaczenia były okoliczności dotyczące samej prawidłowości wykonania robót budowlanych przez ubezpieczonego. Całkowicie zbędne było prowadzenie dowodu z opinii biegłego, co zmierzałoby wyłącznie do przedłużenia postępowania ponad rozsądną miarę, co więcej mogłoby istotnie zakwestionować stanowisko samego powoda, a nie pozwanego, gdyby biegły ocenił, że winda jest prawidłowo wykonana i może być wykorzystana na potrzeby powoda. Potwierdzenie wadliwości wykonania windy nie czyniłoby jeszcze roszczenia powoda zasadnym, gdyż zasadność roszczenia uzależniona jest od treści umowy ubezpieczenia.

Wreszcie oddaleniu podlegał wniosek o przeprowadzenie dowodu z akt sprawy KM 2150/18. Powód wskazał, że sprawa egzekucyjna toczyła się pomiędzy innymi podmiotami, zatem przydatność tych akt dla rozstrzygnięcia sprawy jest dalece wątpliwa.

Powód wskazał, że odstąpił od umowy z wykonawcą robót, co skutkuje roszczeniem o zwrot zapłaconego dotychczas wynagrodzenia. Podniósł, że z uwagi na błędy projektowe wykonana winda jest nieprzydatna i wadliwa, zagraża konstrukcji budynku, itp.

Stosownie do art. 636 § 1 kc w zw. z art. 656 kc, jeżeli wykonawca robót wykonywa je w sposób wadliwy, inwestor może wezwać go do zmiany sposobu wykonania i wyznaczyć mu w tym celu odpowiedni termin, a po bezskutecznym upływie tego terminu może od umowy odstąpić albo powierzyć poprawienie lub dalsze wykonanie robót innej osobie na koszt i niebezpieczeństwo wykonawcy. Taki tryb odstąpienia przewidziany został w § 14 ust. 1 pkt 4 umowy z dnia 21.11.2017 r. zawartej pomiędzy (...) sp. z o.o. we W. oraz (...) sp. z o.o. w W..

Powód powyższych okoliczności nie wykazał. Nie przedstawił dowodu doręczenia ubezpieczonemu pisma zawierającego oświadczenie o odstąpieniu od umowy. Nie wykazał także, aby uprzedził wykonawcę o możliwości odstąpienia od umowy i wyznaczył mu dodatkowy termin do poprawienia wykonanych robót. Nie można zatem ocenić skuteczności odstąpienia przez powoda od umowy o roboty budowlane. Nie wiadomo też, jakie jest stanowisko kontrahenta powoda, czy zaakceptował on oświadczenie powoda, czy też uważa, że jest ono nieskuteczne lub pozbawione podstaw.

Niezależnie od powyższego, należy wskazać, iż powód powołuje się na przysługiwanie mu roszczenia o zwrot świadczenia w związku z odstąpieniem od umowy.

Zgodnie z art. 494 § 1 zd. drugie kc strona, która odstępuje od umowy, może żądać nie tylko zwrotu tego, co świadczyła, lecz również na zasadach ogólnych naprawienia szkody wynikłej z niewykonania zobowiązania.

Zwrot świadczenia spełnionego w wykonaniu umowy, która została rozwiązana w wyniku odstąpienia lub wypowiedzenia, nie jest naprawieniem szkody. Zwrot tego świadczenia następuje na podstawie art. 494 § 1 kc oraz art. 410 § 1 i 2 kc, a nie na podstawie art. 471 kc. Świadczenie inwestora utraciło bowiem podstawę prawną. Czym innym jest naprawienie szkody dochodzone w związku z odstąpieniem od umowy. Przepis art. 494 § 1 kc reguluje innego rodzaju odpowiedzialność cywilną związaną z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem zobowiązania kontraktowego niż odpowiedzialność odszkodowawcza z art. 471 kc. Inwestor odstępujący od umowy, skoro przysługuje mu wierzytelność o zwrot wypłaconego wynagrodzenia, nie jest poszkodowanym (stratnym), gdyż jego stan majątkowy nie ulega uszczerbkowi.

Odpowiedzialność wykonawcy – (...) sp. z o.o. w tej postaci nie była w ogóle objęta umową ubezpieczenia z dnia 24.01.2017 r. nr (...), wznowioną pod nrem (...). Przedmiotem tego ubezpieczenia była odpowiedzialność cywilna ubezpieczonego w zakresie rozszerzonym oraz koszty ochrony prawnej. Zakres rozszerzony oznaczał odpowiedzialność cywilną deliktowo-kontraktową za szkody rzeczowe i osobowe w związku z posiadanym mieniem i prowadzoną działalnością, a zatem odpowiedzialność odszkodowawczą.

Drugie ze zgłaszanych przez powoda roszczeń – zapłata kary umownej (odszkodowania ryczałtowego) w związku z odstąpieniem od umowy – mogłoby stanowić element kontraktowej odpowiedzialności odszkodowawczej.

Jednakże również taki składnik szkody nie jest przedmiotem wskazanego ubezpieczenia.

Stosownie do § 1 ust. 1 OWU (...) S.A. w ramach umów odpowiedzialności cywilnoprawnej odpowiadał za szkody powstałe w związku z prowadzoną przez ubezpieczonych działalnością gospodarczą i posiadanym przez nich mieniem. Natomiast według § 3 ust. 1 OWU przedmiotem ubezpieczenia była odpowiedzialność cywilna w zakresie wynikającym z powszechnie obowiązujących przepisów prawa za szkody rzeczowe, osobowe oraz o ile zostały włączone do ubezpieczenia czyste szkody majątkowe wyrządzone osobom trzecim w związku z występowaniem ubezpieczonego ryzyka.

Szkoda rzeczowa oznaczała (§ 2 pkt 3 OWU) straty powstałe wskutek uszkodzenia lub zniszczenia rzeczy ruchomej lub nieruchomości, a także utracone korzyści, które by mógł osiągnąć poszkodowany, gdyby nie zostało zniszczone lub uszkodzone jego mienie, natomiast szkoda osobowa oznaczała (§ 2 pkt 4 OWU) straty powstałe wskutek śmierci, uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia, a także utracone korzyści, które by mógł osiągnąć poszkodowany, gdyby nie zostało zniszczone lub uszkodzone jego mienie.

Zarówno zwrot zapłaconego wynagrodzenia, jak też zapłata kary umownej, nie stanowią ani szkody osobowej ani szkody rzeczowej w rozumieniu OWU. Pozwany mógł zatem uchylić się od zaspokojenia zgłoszonego przez powoda roszczenia.

Następnie – stosownie do § 3 ust. 7 OWU – umowa ubezpieczenia w żadnym wypadku nie obejmowała roszczeń o wykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązań, roszczeń związanych z wykonaniem zastępczym, w tym roszczeń dotyczących zwrotu kosztów poniesionych na poczet ich wykonania oraz roszczeń wynikających z przepisów o rękojmi, niezgodności towaru z umową i gwarancji jakości, ochrona ubezpieczeniowa obejmowała natomiast szkody będące następstwem niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania (odpowiedzialność kontraktową), z zastrzeżeniem postanowień OWU.

Zatem koszty związane z czynnościami kolejnego wykonawcy nie były objęte ubezpieczeniem.

Według § 4 ust. 1 pkt 14 odpowiedzialność (...) S.A. nie obejmowała kar umownych.

Następnie, o ile zakres ubezpieczenia nie zostałby rozszerzony o dodatkowe klauzule, odpowiedzialność pozwanego nie obejmowała szkód w postaci kosztów osób trzecich poniesionych na usunięcie, demontaż lub odsłonięcie wadliwych produktów oraz na montaż, umocowanie lub położenie produktu bez wad. To również wyklucza żądanie odszkodowania za koszty poniesione w związku z wyłonieniem i czynnościami kolejnego wykonawcy.

Strony umowy ubezpieczenia dodatkowo włączyły do niej klauzule nr 4 (Odpowiedzialność w rzeczach stanowiących przedmiot obróbki, czyszczenia, pakowania, naprawy, serwisu, itd.) oraz nr 6 (Odpowiedzialność za szkody osobowe i rzeczowe wyrządzone pracownikom ubezpieczonego). Nie włączyły natomiast ani klauzuli nr 7 (Odpowiedzialność za czyste szkody majątkowe) ani też klauzuli nr 13 (Odpowiedzialność za koszty osób trzecich poniesionych na usunięcie, demontaż lub odsłonięcie wadliwych produktów oraz na montaż, umocowanie lub położenie produktu bez wad).

Zresztą nawet w razie włączenia do umowy odpowiedzialności za czystą szkodę majątkową, odpowiedzialność ta nie obejmowałaby kary umownej (Klauzula nr 7 ust. 2 pkt 15 OWU).

Powód w piśmie z dnia 08.11.2019 r. (k. 245) podniósł, że do umowy została włączona odpowiedzialność za produkt oraz za szkody powstałe w wykonaniu i przekazaniu pracy lub usługi w użytkowanie odbiorcy wynikłe z ich wadliwego wykonania. Zgłaszana przez powoda szkoda nie jest jednakże żadną z ww. Powód nie wskazał, aby winda odpadła i uderzyła w coś, aby ktoś się zranił albo wystąpiła inna podobna szkoda mająca wynikać z wadliwości tego produktu. Zwrot wynagrodzenia oraz kara umowna nie są tego rodzaju szkodami.

Reasumując powyższe, pozwany skutecznie odwołał się do umowy ubezpieczenia i jej zakresu, kwestionując swoją odpowiedzialność wobec powoda.

Niezasadnie też powód twierdził, iż pozwany nie udzielił odpowiedzi w terminie. Zgłoszenie szkody nastąpiło w dniu 18.02.2019 r. Pozwany zapowiedział powodowi, że nie może rozpoznać zgłoszenia w terminie 30 dni, wskazał, że konieczne jest złożenie stosownych dokumentów. Po ich złożeniu w dniu 12.03.2019 r., dnia 25.03.2019 r. pozwany wydał decyzję odmowną. Dochował zatem reguł przewidzianych w art. 817 § 1 i 2 kc.

Wobec powyższego powództwo podlegało oddaleniu w całości.

Można jeszcze dodać, iż w umowie ubezpieczenia przewidziana została franszyza redukcyjna w kwocie 2 500 zł. W piśmie z dnia 05.04.2019 r. powód uwzględnił tę franszyzę, domagając się wypłaty 392 221, 36 zł (394 721, 36 zł minus 2 500 zł). W pozwie już tego nie uczynił, dochodząc zapłaty 394 721, 36 zł. Co do 2 500 zł powództwo i tak zostałoby oddalone.

Na podstawie art. 98 kpc pozwanemu przysługuje zwrot kosztów procesu obejmujących wynagrodzenie pełnomocnika ustalone zgodnie z § 2 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie – 10 800 zł.

Mając powyższe okoliczności na uwadze Sąd podjął rozstrzygnięcia zawarte w sentencji wyroku.