Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego we Wrocławiu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 stycznia 2022 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu XII Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SO Krzysztof Rudnicki

po rozpoznaniu w dniu 21.01.2022 r.

we Wrocławiu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa

sprawy z powództwa (...) S.A. w W. (następcy prawnego (...) S.A. w W.)

przeciwko J. S. i B. S.

o zapłatę

I. zasądza od pozwanych solidarnie na rzecz powoda 184.301,62 zł (sto osiemdziesiąt cztery tysiące trzysta jeden złotych, sześćdziesiąt dwa grosze) wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP rocznie, nie więcej jednak niż w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie, liczonymi od kwoty 176.010,96 zł od dnia 17.10.2019 r. do dnia zapłaty;

II. zasądza od pozwanych solidarnie na rzecz powoda 7.721 zł kosztów procesu;

III. zasądza od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego we Wrocławiu na rzecz radcy prawnego Ł. Ł. 4.428 zł kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanym z urzędu;

IV. obciąża Skarb Państwa niepokrytymi kosztami sądowymi.

XII C 701 / 20

UZASADNIENIE

W dniu 28.01.2020 r. powód – (...) S.A. w W. wystąpił w elektronicznym postępowaniu upominawczym o zasądzenie solidarnie od pozwanych J. S. i B. S. 184.301,62 zł, w tym 176.010,96 zł z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP rocznie, ale nie więcej niż w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie, od dnia 28.01.2020 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu.

Powód podał, że zawarł z J. S. umowę „Kredyt obrotowy w rachunku bieżącym” nr (...). Umowa została poręczona przez pozwaną B. S.. Zobowiązanie pozwanych jest solidarne. Środki z kredytu w kwocie 199.258,11 zł zostały uruchomione w dniu 27.08.2015 r. Pozwani wpłacali raty kredytu w kwotach i terminach odbiegających od przyjętego przez strony harmonogramu spłaty, co powodowało naliczanie od należności przeterminowanych odsetek umownych za opóźnienie. Pozwani nie wywiązywali się ze zobowiązania na rzecz banku, w związku z powyższym powód skierował do nich ostateczne wezwanie do zapłaty, a następnie wypowiedzenie umowy. Roszczenie stało się wymagalne w dniu 17.10.2019 r.

Powód wyjaśnił, że wysokość zadłużenia stwierdzona jest wyciągiem z ksiąg banku z dnia 28.01.2020 r. na kwotę 184.301,62 zł, w tym: 1) kapitał – 176.010,96 zł, 2) odsetki od należności niespłaconej w terminie, naliczone do dnia 27.01.2020 r. w kwocie 8.060,66 zł, w tym odsetki umowne kapitałowe w kwocie 2.879,04 zł i odsetki umowne za opóźnienie w kwocie 5.181,62 zł, 3) koszty – 230 zł (koszty, opłaty, prowizje). Powód wskazał, że od dnia wniesienia pozwu, tj. 28.01.2020 r., do dnia zapłaty domaga się również zasądzenia od pozwanych odsetek umownych za opóźnienie według stopy procentowej dla kredytów przeterminowanych wynoszącej czterokrotność oprocentowania kredytu lombardowego NBP w wysokości 10 %, z uwzględnieniem ograniczenia wynikającego z przepisu art. 481 § 2 ¹ kc.

Nakazem zapłaty wydanym w elektronicznym postępowaniu upominawczym dnia 21.02.2020 r., VI Nc-e 160461/20, referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym Lublin-Zachód w Lublinie uwzględnił żądanie pozwu w całości.

Od tego nakazu pozwani złożyli sprzeciw i wnieśli o oddalenie powództwa w całości. Zarzucili nieudowodnienie roszczenia co do zasady i wysokości, niewykazania wymagalności roszczeń dochodzonych pozwem oraz przedwczesność powództwa.

W piśmie procesowym z dnia 26.08.2020 r. (k. 31-38) powód podtrzymał żądanie pozwu. Powołał się na postanowienia § 19 regulaminu i § 12 ust. 1 umowy kredytu. Wskazał na art. 75 ust. 1 pr. bank. jako podstawę wypowiedzenia umowy kredytu.

Powód przedstawił sposób wyliczenia dochodzonych należności.

W odpowiedzi na pozew z dnia 26.10.2020 r. (k. 220-221) pozwani wnieśli o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda kosztów procesu.

Pozwani podnieśli, że umowa, której faktu zawarcia nie kwestionują, zawiera postanowienia niezgodne z powszechnie i bezwzględnie obowiązującymi przepisami prawa. W szczególności należy zdaniem pozwanych zwrócić uwagę na fakt, iż pkt VII.14 umowy zawiera obowiązek zapłaty kary umownej na wypadek niewywiązania się ze zobowiązań o charakterze pieniężnym, poprzez podwyższenie przez bank marży o 1 punkt procentowy. Taka konstrukcja jest niedopuszczalna w świetle art. 483 kc. Sankcja w postaci podwyższenia marży o 1 p.p. jest zatem ukrytą karą umowną za niewywiązywanie się za zobowiązania o charakterze pieniężnym. Co więcej, pobieranie podwyższonej opłaty następowało w sposób ciągły w dalszym toku realizacji umowy kredytu, jeżeli nie został złożony wniosek o jej obniżenie – pkt VII.5. Podobnie zdaniem pozwanych jest skonstruowany pkt VII.17 umowy – poprzez podwyższenie marży o 2 p.p.

Praktyki Banku, niezgodne z art. 483 kc., skutkowały niezasadnym podniesieniem marży, a co za tym idzie, także oprocentowania kredytu, co z kolei powodowało zwiększenie zobowiązań pozwanych do spłaty. Wyeliminowanie niezgodnych z prawem postanowień, mogło natomiast skutkować tym, że w istocie nie zaistniały przesłanki do wypowiedzenia umowy kredytu, a na dzień wypowiedzenia, nie byli zobowiązani w takiej kwocie, jakiej domagał się bank.

W piśmie procesowym z dnia 13.04.2021 r. (k. 2870-288) pozwani wskazali, że podtrzymują wszystkie zarzuty, twierdzenia oraz wnioski dowodowe wskazane w odpowiedzi na pozew. Ponadto podnieśli, że powód nie wykazał w sposób dostateczny, że doszło do skutecznego wypowiedzenia umowy kredytu. Nie wykazał bowiem, że oświadczenie o wypowiedzeniu umowy zostało sporządzone przez osobę umocowaną do działania w imieniu (...) S.A. Pełnomocnictwo z dnia 12.10.2016 r. zawiera częściowo nieczytelne podpisy osób działających w imieniu powoda, a ponadto brak jest dokumentów potwierdzających, że osoby udzielające pełnomocnictwa były umocowane do reprezentowania powoda. Podobne uwagi należy odnieść do dokumentu wezwania do zapłaty poprzedzającego wypowiedzenie umowy kredytu. Pozwani wskazali również, że mają wątpliwości co do wyczerpania przez powoda procedury przewidzianej w art. 75c prawa bankowego.

W piśmie procesowym z dnia 20.04.2021 r. (k. 291-292) powód odniósł się do stanowiska pozwanych.

Sąd ustalił w sprawie następujący stan faktyczny.

W dniu 27.08.2015 r. (...) S.A. w W. oraz J. S. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą F. (...) w S. jako kredytobiorca zawarli umowę kredytu „Kredyt obrotowy w rachunku bieżącym” nr (...).

Bank udzielił pozwanemu kredytu w wysokości 100.000 PLN na okres 12 miesięcy od dnia udostępnienia limitu w rachunku bieżącym z przeznaczeniem na bieżące finansowanie prowadzonej działalności gospodarczej (A. Część szczegółowa umowy III.1. i IV).

Opłata prowizyjna z tytułu gwarancji spłaty kredytu wynosiła 300 PLN (A.III.2).

Zabezpieczenie kredytu stanowiły (A.V):

1. gwarancja Banku Gospodarstwa Krajowego w ramach portfelowej linii gwarancyjnej de minimis – do kwoty 60.000 PLN, do dnia 26.11.2016 r.,

2. pakiet płynnościowy udostępniony w oparciu o umowę o świadczenie usług przez (...) S.A., zawarta z (...) S.A., z zastrzeżeniem, że kwota limitu w pakiecie płynnościowym stanowiącego zabezpieczenie umowy wynosi 30.000 zł – miesięczna opłata abonamentowa za kwotę pakietu na rzecz (...) S.A. wynosiła 369 PLN,

3-4. oświadczenie o poddaniu się egzekucji do kwoty 200.000 PLN,

6. pełnomocnictwo do dysponowania środkami zgromadzonymi na rachunkach prowadzonych dla kredytobiorcy zawarte w § 10 Części Ogólnej Umowy.

Oprocentowanie kredytu było zmienne i stanowiło sumę marży kredytowej (7%) oraz stawki referencyjnej 12M WIBOR dla waluty kredytu (2,04 %) (A.IV oraz B. Część ogólna umowy - § 5 ust. 5).

W przypadku zmiany stawki referencyjnej powodującej podwyższenie stopy oprocentowania kredytu Bank miał poinformować kredytobiorcę i poręczyciela o zmianie wysokości oprocentowania oraz nowym harmonogramie spłaty (B. § 5 ust. 9).

Bank miał udostępnić przyznany limit w kwocie 100.000 zł na okres 12 miesięcy, z zastrzeżeniem, iż mógł on zostać przedłużony o kolejne 12 miesięcy; kredytobiorca był wówczas zobowiązany do przedłożenia dokumentacji finansowo-prawnej stanowiącej podstawę do wydania decyzji o przedłużeniu limitu na okres kolejnych 12 miesięcy, każdorazowo w terminie nie wcześniej niż 60 dni oraz nie później niż 30 dni przed zakończeniem okresu kredytowania; pozytywna decyzja Banku dotycząca zdolności kredytowej miała powodować automatyczne odnowienie limitu bez składania przez kredytobiorcę dodatkowej dyspozycji; wraz z upływem okresu kredytowania – jeżeli Bank podjąłby negatywną decyzję w zakresie zdolności kredytowej kredytobiorcy, skutkującą brakiem odnowienia, kredytobiorca był zobowiązany do zapewnienia na rachunku bieżącym całej kwoty przyznanego limitu, powiększonego o należne Bankowi odsetki (A.IX.1-3 i 4).

Kredytobiorca miał możliwość dysponowania limitem w każdym czasie do wysokości przyznanego limitu pomniejszonego o prowizje oraz inne należności Banku pobierane zgodnie z umowąl każdy wpływ na rachunek bieżący powodował zmniejszenie wysokości zadłużenia, a każda spłata części lub całości zadłużenia powodowała odnowienie przyznanego limitu do wysokości wpłaty oraz stwarzała możliwość ponownego wykorzystania nadpłaconego limitu (A.IX.9-11).

Kredytobiorca zobowiązał się do zapewnienia na rachunku bieżącym comiesięcznych wpływów w wysokości 100.000 zł (A.IX.12).

W przypadku nieterminowanego regulowania przez kredytobiorcę zobowiązań wynikających z umowy kredytu, powodujących w szczególności doprowadzenie do powstania zaległości w spłacie raty kredytu trwającej ponad 30 dni, Bank miał prawo podwyższać marżę o 1 punkt procentowy (A.VII.14).

Bank miał prawo wstrzymać uruchomienie kolejnej transzy lub podwyższyć marżę o 2 punkty procentowe lub wypowiedzieć umowę kredytu w trybie określonym w Regulaminie w przypadku, gdy kredytobiorca nie spełniłby przynajmniej jednego z warunków, o którym mowa w części szczególnej umowy (A.VII.17).

Kredyt miał zostać uruchomiony bezgotówkowo, zgodnie ze złożoną dyspozycją uruchomienia środków, przy czym o ile nie było to sprzeczne z postanowieniami umowy, Bank mógł wyrazić zgodę na uruchomienie kredytu w przypadku zmiany kwot lub celu kredytu, pod warunkiem, że kwota kredytu nie ulegnie zmianie; kwota kredytu miała zostać wypłacona jednorazowo – nie później niż w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania przez Bank kompletnej umowy oraz spełnienia warunków w niej zastrzeżonych (B § 3 ust. 1-4).

Spłata kredytu miała nastąpić w złotych polskich na rachunek kredytu (B § 4 ust. 1).

W przypadku niespłacenia przez kredytobiorcę w terminie wierzytelności z tytułu umowy kredytu po upływie okresu wypowiedzenia umowy, niespłacona kwota miała stać się zadłużeniem przeterminowanym, w tym kwota kapitału jako kapitał przeterminowany; od zadłużenia przeterminowanego Bank mógł naliczać odsetki w wysokości czterokrotności oprocentowania kredytu lombardowego NBP (B § 5 ust. 14).

Bank miał prawo wypowiedzieć umowę kredytu, m.in. w przypadku (B § 1 ust. 1):

a) niedotrzymania przez kredytobiorcę któregokolwiek z warunków udzielenia kredytu,

b) niewykonania lub nieterminowego regulowania przez kredytobiorcę zobowiązań wobec Banku, w szczególności, gdy kredytobiorca zalegał w całości lub w części z zapłatą dwóch rat kredytu i pomimo wezwania do zapłaty nie spłacił zaległości w terminie 7 dnia od dnia otrzymania wezwania,

c) przeznaczenia kredytu na cel inny niż określony w umowie kredytu,

d) stwierdzenia, że którekolwiek z oświadczeń lub dokumentów złożonych przez kredytobiorcę we wniosku kredytowym lub umowie kredytu jest fałszywe lub niezgodne ze stanem faktycznym,

e) nieustanowienia przez kredytobiorcę lub ustania któregokolwiek z wymaganych przez Bank zabezpieczeń kredytu,

f) pogorszenia – według oceny Banku – zdolności kredytowej kredytobiorcy rozumianej zgodnie z art. 70 ust. 1 pr. bank.

Bank wypowiadał umowę z zachowaniem 30-dniowego terminu wypowiedzenia (B § 8 ust. 2).

Integralną część umowy stanowiły (B § 13 ust. 1):

a. (...) Banku S.A.,

b. (...) Bank S.A.,

c. Wniosek o udzielenie przez (...) gwarancji spłaty kredytu,

d. Oświadczenie o ryzyku stopy procentowej.

/ dowód: umowa kredytu „Kredyt obrotowy w rachunku bieżącym” nr (...) z

dnia 27.08.2015 r. – k. 50-55; Regulamin kredytowania (...) S.A. – k. 203-207 /

Uruchomienie kredytu i postawienie do dyspozycji pozwanego środków pieniężnych w kwocie 100.000 zł nastąpiło w dniu 27.08.2015 r.

/ dowód: dyspozycja uruchomienia kredytu – k. 56 /

W dniu 14.12.2015 r. (...) S.A. wprowadził Tabelę Opłat i Prowizji dotyczącą produktów kredytowych (z wyłączeniem karty kredytowej) i pożyczek dla przedsiębiorców.

/ dowód: Tabela Opłat i Prowizji – k. 201-202 /

W dniu 08.03.2017 r. strony zawarły aneks do umowy kredytu obrotowego nr (...) z dnia 26.08.2015 r., na mocy którego m.in.:

- Bank podwyższył przyznaną kredytobiorcy kwotę kredytu o 100.000 zł, przy czym całkowita kwota kredytu po podwyższeniu miała wynosić 200.000 zł; z tytułu podwyższenia kredytu Bank miał pobrać prowizję w wysokości 1,99 % od kwoty podwyższenia poprzez obciążenie rachunku bieżącego i pomniejszenie udostępnionego kredytobiorcy limitu (§ 1 ust. 1-4),

- część szczególna umowy II.A. umowy w miejscu „Poręczyciel” otrzymała brzmienie:

B. S., natomiast część szczególna umowy III „Kwota i cel kredytowania” otrzymała brzmienie: cel operacyjny: wpłata na konto rachunek bieżący Kredytobiorcy,

- część szczególna umowy IV „zabezpieczenie” otrzymała brzmienie:

1. umowa poręczenia nr (...) – poręczyciel B. S.,

2. weksel własny in blanco wraz z deklaracją wekslową dla Banku,

3. pełnomocnictwo do dysponowania środkami zgromadzonymi na rachunkach prowadzonych dla kredytobiorcy zawarte w § 10 Części Ogólnej Umowy,

4. pakiet płynnościowy udostępniony w oparciu o umowę o świadczenie usług przez (...) S.A., zawartą z (...) S.A., z zastrzeżeniem, że kwota limitu w pakiecie płynnościowym stanowiącego zabezpieczenie umowy wynosi 30.000 zł – zgodnie z dotychczasową opłatą abonamentową 369 zł.

Aneks miał wejść w życie po spełnieniu warunków określonych w § 3.

Także w dniu 08.03.2017 r. (...) S.A. w W., J. S. jako kredytobiorca oraz B. S. jako poręczycielka zawarli umowę poręczenia nr (...).

Strony przyjęły, że umowa zostaje zawarta w celu zabezpieczenia spłaty wierzytelności przysługujących Bankowi z tytułu kredytu w kwocie 200.000 zł udzielonego kredytobiorcy J. S. na podstawie umowy kredytu nr (...) z dnia 26.08.2015 r. wraz z należnymi odsetkami, prowizjami, opłatami i kosztami z nimi związanymi (§ 1).

W powyższym celu poręczyciel zobowiązał się nieodwołanie i bezwarunkowo względem Banku wykonać wszelkie zobowiązania za dłużnika wynikające z umowy kredytu w przypadku, gdy dłużnik nie wykona ciążących na nim zobowiązań w terminie.

/ dowód: aneks do umowy kredytu obrotowego nr (...) z dnia 08.03.2017 r. –

k. 103-104; umowa poręczenia nr (...) z dnia 08.03.2017 r. – k. 105;

pismo z dnia 27.08.2020 r. – k. 110 /

W dniu 25.08.2017 r. strony zawarły aneks do umowy kredytu obrotowego nr (...) z dnia 26.08.2015 r., na mocy którego Bank przedłużył przyznany limit o kolejne 12 miesięcy, a w związku z powyższym okres kredytowania uległ wydłużeniu do 36 miesięcy (§ 1).

/ dowód: aneks do umowy kredytu obrotowego nr (...) z dnia 25.08.2017 r. –

k. 107; pismo z dnia 27.08.2020 r. – k. 110 /

W dniu 20.09.2018 r. strony zawarły kolejny aneks do umowy kredytu obrotowego nr (...) z dnia 26.08.2015 r., na mocy którego dotychczasowy pkt IV części szczególnej umowy „Parametry Kredytu” dotyczący systemu spłaty raty oraz kredytu uległ zmianie i otrzymał brzmienie: waluta – PLN, system: spłata rat kapitałowo-odsetkowych, w tym część kapitałowa równa, okres: 60 miesięcy od daty wejścia w życie aneksu, wypłata: jednorazowa, termin ostatecznej spłaty kredytu – 60 miesięcy od dnia spłaty pierwszej raty zgodnie z harmonogramem spłat.

Na mocy ww. aneksu zmienione brzmienie otrzymał również punkt IX części szczególnej umowy „Informacje o Limicie”.

/ dowód: aneks do umowy kredytu obrotowego nr (...) z dnia 20.09.2018 r. –

k. 108-109; pismo z dnia 27.08.2020 r. – k. 110 /

W dniach: 05.09.2018 r., 10.09.2018 r., 12.02.2019 r., 14.02.2019 r. powód informował pozwanego wiadomościami na telefon o zaległościach w spłacie rat kredytu.

Pismami z dnia 16.07.2019 r., doręczonymi dnia 22.07.2019 r., Bank wezwał każdego z pozwanych do uregulowania całości zadłużenia w kwocie 13.962,69 zł w terminie 14 dni roboczych od dnia wezwania pod rygorem wypowiedzenia umowy i skierowania sprawy do dalszego postępowania egzekucyjnego, wskazując, że na wymagalne zadłużenie składa się:

- kapitał – 9.962,45 zł,

- odsetki umowne – 3.837,85 zł,

- odsetki karne – 102,39 zł,

- opłaty i prowizje – 30,00 zł,

- koszty monitu – 30,00 zł.

W treści pism Bank zawarł również informację o możliwości ubiegania się o restrukturyzację zadłużenia poprzez zmianę określonych w umowie warunków lub terminów spłaty zadłużenia.

/ dowód: zawiadomienia – k. 135-138; ostateczne wezwania do zapłaty wraz z potwierdzeniami

nadania i odbioru – k. 139-144; pełnomocnictwo nr 504/2018 r. – k. 182 /

Pismami z dnia 09.09.2019 r. (...) S.A. skierował do pozwanych oświadczenia o wypowiedzeniu umowy kredytowej nr (...) z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia, jako przyczynę wskazując niedotrzymanie przez kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu, w szczególności nieterminowe regulowanie zobowiązań wobec banku.

Bank wskazał, że łączne przeterminowane zadłużenie wynosi 15.391,78 zł, które należy spłacić w okresie wypowiedzenia, a brak wpłaty spowoduje, że po upływie okresu wypowiedzenia cała należność kapitałowa w kwocie 176.010,96 zł stanie się natychmiast wymagalna wraz z należnymi odsetkami, a umowę kredytu uważać się będzie za wypowiedzianą w trybie art. 75 ust. 1 prawa bankowego.

Ponadto Bank poinformował, że po upływie okresu wypowiedzenia w przypadku braku spłaty zadłużenia podejmie wszelkie przysługujące mu kroki prawne celem odzyskania należności, w przypadku takiej konieczności również na terenie pozostałych krajów Unii Europejskiej, w tym wystąpi na drogę postępowania egzekucyjnego z majątku pozwanych oraz ustanowionych i przyjętych zabezpieczeń prawnych wierzytelności.

Pisma zostały doręczone pozwanym w dniu 16.09.2021 r.

/ dowód: wypowiedzenia umowy kredytowej wraz z potwierdzeniami nadania i odbioru – k. 168-

173; pełnomocnictwo nr (...) r. – k. 181 i 293-294 /

Z uwagi na brak spłaty należności kolejnymi pismami z dnia 08.11.2019 r., stanowiącymi ostateczne przedsądowe wezwanie do zapłaty, Bank wezwał każdego z pozwanych do zapłaty całości wymagalnego zadłużenia w wysokości 180.341,37 zł w terminie 14 dni od dnia doręczenia wezwania.

Pisma zostały doręczone pozwanym w dniu 15.11.2019 r.

/ dowód: pisma z dnia 08.11.2019 r. wraz z potwierdzeniami odbioru – k. 174-179;

pełnomocnictwo nr 504/2018 r. – k. 182 /

W dniu 28.01.2010 r. (...) S.A. wystawił wyciąg z ksiąg banku, w którym stwierdził, że na dzień sporządzenia dokumentu wysokość zobowiązania J. S. i B. S. wynosi 184.301,62 PLN, w tym:

- kapitał w kwocie 176.010,96 PLN,

- odsetki od należności niespłaconej w terminie do dnia 27.01.2020 r. w kwocie 8.060,66 PLN,

- koszty, opłaty i prowizje w kwocie 230,00 PLN,

a dalsze należne odsetki, które obciążają dłużnika od dnia wystawienia wyciągu z ksiąg banku, obliczane są od kwoty kapitału według stopy procentowej dla kredytów przeterminowanych, wynoszącej czterokrotność oprocentowania kredytu lombardowego NBP, która na dzień wystawienia wyciągu z ksiąg banku wynosi 10 % w stosunku rocznym.

/ dowód: wyciąg z ksiąg banku z dnia 28.01.2020 r. – k. 180; pełnomocnictwo nr(...) r. – k.

181 i 293-294 /

Pozwani nie dokonywali spłat kredytu zgodnie z harmonogramem, co spowodowało powstanie zaległości w spłacie kredytu.

Przy założeniu pominięcia przewidzianego w punktach VII.14 i 15 części szczególnej umowy podwyższenia marży Banku i w konsekwencji oprocentowania kredytu o 1 p.p., w dniu 09.09.2019 r. istniała po stronie pozwanych zaległość w wysokości 15.430,91 zł, w tym kapitał wymagalny – 13.292,71 zł, odsetki umowne wymagalne – 1.973,88 zł, odsetki od należności niespłaconych w terminie – 164,32 zł, opłaty i prowizje – 0,00 zł.

Bank nie stosował podwyższonej marży kredytu wobec nieterminowości spłat.

W dniu 17.10.2019 r. wysokość zobowiązania pozwanych wynosiła 179.245,37 zł, w tym: kapitał wymagalny – 176.020,17 zł, odsetki umowne wymagalne – 2.879,37 zł, odsetki od należności niespłaconych w terminie – 145,83 zł, opłaty i prowizje – 200,00 zł.

W dniu 28.01.2020 r. wysokość zobowiązania pozwanych wynosiła 184.311,50 zł, w tym: kapitał wymagalny – 176.020,17 zł, odsetki umowne wymagalne – 2.879,37 zł, odsetki od należności niespłaconych w terminie – 5.181,96 zł, opłaty i prowizje – 230,00 zł.

/ dowód: historia rachunku – k. 57-102; harmonogramy spłat – k. 111-112 i k. 113; historia

odsetek – k. 114-134; wyciąg z rachunku – k. 145-167; raport - zestawienie należności –

k. 183-200; opinia biegłego sądowego z zakresu finansów i rachunkowości T.

K. – k. 310-331 /

Z dniem 03.01.2021 r., na podstawie decyzji podjętej uchwałą Zarządu Bankowego Funduszu Gwarancyjnego nr (...) z dnia 30.12.2020 r. o przejęciu w zakresie określonym w art. 174 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 10.06.2016 r. o BFG, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji (...) S.A. w W. na podstawie art. 176 ust. 1 ww. ustawy wstąpił w miejsce (...) S.A. w W. w zakresie przejętych praw majątkowych i związanych z nimi zobowiązań, w tym w postępowaniach sądowych i administracyjnych.

/ dowód: wyciąg z decyzji BFG z dnia 30.12.2020 r. – k. 266-269; odpis aktualny KRS nr (...) –

k. 270-282 /

Sąd zważył, co następuje.

Powództwo zasługuje na uwzględnienie.

Powód dochodzi od pozwanych należności mającej znajdować źródło w umowie kredytu obrotowego w rachunku bieżącym nr (...) z dnia 27.08.2015 r.

Mając na uwadze podstawę faktyczną i prawną roszczenia zgłoszonego przez powoda oraz

stanowisko pozwanych i podniesione przez nich zarzuty, Sąd doszedł do przekonania, że rozpoznanie sprawy nie wymaga przeprowadzenia rozprawy i rozpoznał ją na posiedzeniu niejawnym na podstawie art. 148 ¹ § 1 kpc. Po złożeniu przez strony pism procesowych w postaci pozwu oraz odpowiedzi na pozew, a także replik, Sąd uznał, iż charakter sprawy powoduje, że prowadzenie rozprawy nie jest konieczne. Strony nie zgłosiły wniosków dowodowych ze źródeł osobowych, nie zachodziła potrzeba przesłuchania kogokolwiek na rozprawie. Według art. 148 ¹ § 3 kpc rozpoznanie sprawy na posiedzeniu niejawnym jest niedopuszczalne, jeżeli strona w pierwszym piśmie procesowym złożyła wniosek o przeprowadzenie rozprawy, chyba że pozwany uznał powództwo. Ani powód w pozwie ani pozwani w odpowiedzi na pozew nie zażądali rozpoznania sprawy na rozprawie.

Sąd ustalił stan faktyczny sprawy na podstawie przedłożonych przez strony dokumentów, obrazujących historię spłat i rozliczenie kredytu oraz opinii biegłego z zakresu finansów T. K.. Strony nie zgłosiły wniosków dowodowych ze źródeł osobowych.

Zgodnie z art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29.08.1997 r. – Prawo bankowe przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Umowa kredytu z dnia 27.08.2015 r. została przez (...) S.A. wypowiedziana pismem z dnia 09.09.2019 r., doręczonym dnia 16.09.2019 r.

Zgodnie z art. 75 ust. 1 prawa bankowego w przypadku niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu albo w przypadku utraty przez kredytobiorcę zdolności kredytowej bank może obniżyć kwotę przyznanego kredytu albo wypowiedzieć umowę kredytu, o ile ustawa z dnia 15.05.2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne nie stanowi inaczej.

Zgodnie zaś z art. 75 ust. 2 pr. bank. termin wypowiedzenia, o którym mowa w ust. 1, o ile strony nie określą w umowie dłuższego terminu, wynosi 30 dni, a w razie zagrożenia upadłością kredytobiorcy – 7 dni.

Powyższe reguły zostały przyjęte także w umowie kredytu z dnia 27.08.2015 r. (B. Część ogólna umowy § 8). Bank mógł przy tym wypowiedzieć umowę kredytu, gdy kredytobiorca zalegał w całości lub części z zapłatą dwóch rat kredytu i pomimo wezwania do zapłaty nie spłacił zaległości w terminie 7 dni od dnia otrzymania wezwania.

Bank skierował do pozwanych wezwania do zapłaty zaległości pismami z dnia 16.07.2019 r., doręczonymi dnia 20.07.2019 r., wyznaczając termin 14 dni na uregulowanie zadłużenia. Wobec bezskutecznego upływu tego terminu, pismami z dnia 09.09.2019 r. wypowiedział umowę kredytu.

Brak jest podstaw do podważania formalnej prawidłowości pism i oświadczeń kierowanych

do pozwanych. Wezwania do zapłaty podpisała w imieniu (...) S.A. A. S., będąca pełnomocnikiem na podstawie pełnomocnictwa nr (...) z dnia 30.05.2018 r. (k. 182), udzielonego w imieniu Banku przez członka zarządu i prokurenta, czyli zgodnie z zasadą reprezentacji łącznej przewidzianą w 373 § 1 ksh. Natomiast wypowiedzenie umowy kredytu, a także wyciąg z ksiąg banku, podpisał G. F. (1), również działający jako pełnomocnik Banku na podstawie pełnomocnictwa nr (...) z dnia 12.10.2016 r. (k. 181-181 i 293-294), udzielonego w imieniu Banku w taki sam sposób.

Sąd uznał za niezasadny wniosek pozwanych zgłoszony w piśmie z dnia 17.12.2021 r. co do złożenia oryginałów pełnomocnictw. Zgodnie z art. 129 § 1 kpc strona powołująca się w piśmie na dokument obowiązana jest na żądanie przeciwnika złożyć oryginał dokumentu w sądzie jeszcze przed rozprawą. Jednakże zgodnie z art. 129 § 2 kpc zamiast oryginału dokumentu strona może złożyć odpis dokumentu, jeżeli jego zgodność z oryginałem została poświadczona przez notariusza albo przez występującego w sprawie pełnomocnika strony będącego adwokatem, radcą prawnym, rzecznikiem patentowym lub radcą Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej. W aktach sprawy znajdują się (k. 181-182) poświadczone za zgodność z oryginałem przez pełnomocnika powoda radcę prawnego K. C. odpisy ww. pełnomocnictw. W takiej sytuacji powód nie ma już obowiązku przedkładać oryginały dokumentów. Można zgodzić się, że na pierwszym egzemplarzu pełnomocnictwa udzielonego G. F. (2) (k. 181) nie w pełni czytelna jest imienna pieczątka M. S. – członka zarządu Banku, ale złożony później odpis notarialny (k. 293-294) jest już wyraźny i jednoznaczny.

Jeżeli chodzi o ustalenie, czy po stronie pozwanych jako kredytobiorcy i poręczyciela zaistniała zaległość w spłacie kredytu, było ono możliwe przy wykorzystaniu złożonych przez powoda dokumentów obrazujących historię spłaty kredytu. Pozwani nie przedstawili żadnych skonkretyzowanych twierdzeń ani nie przedłożyli dowodów wskazujących, aby spłata kredytu przebiegała w inny sposób. Stosownie do przepisów art. 6 kc i 232 kpc ciężar wykazania, że zobowiązanie zostało wykonane zgodnie z jego przedmiotem i treścią (art. 354 § 1 kc) spoczywa zawsze na dłużniku, czyli w tej sprawie na pozwanych. Okoliczności wynikające z przedłożonych przez powoda dokumentów rozliczeniowych zostały zweryfikowane poprzez opinię biegłego z zakresu bankowości i finansów T. K., która to opinia nie została przez strony zakwestionowana. Biegły poddał analizie zapisy zawarte w dokumentacji bankowej, dokonał stosownych wyliczeń, wskazując na ich wynik w postaci stwierdzenia istnienia zadłużenia pozwanych w spłacie kredytu. Powstanie zaległości w spłacie kredytu uprawniało Bank do wypowiedzenia umowy kredytu na podstawie art. 75 ust. 1 pr. bank.

Kierowane do pozwanych wezwania do zapłaty poprzedzające wypowiedzenie umowy zawierały pouczenie o możliwości restrukturyzacji zadłużenia, tym samym Bank dochował

wymogów wynikających z art. 75c ust. 1 i 2 pr. bank.

Wypowiedzenie umowy kredytu oznacza postawienie tego zobowiązania w stan natychmiastowej wymagalności. W stosunku do pozwanych stan ten zaistniał 17.10.2019 r., czyli po 30 dniach od doręczenia im oświadczeń o wypowiedzeniu kredytu.

Powód może zatem domagać się zapłaty całości niespłaconego dotychczas kapitału kredytu, zaległych odsetek, odsetek za opóźnienie, kosztów, itp.

Zgodnie z art. 879 § 1 kc o zakresie zobowiązania poręczyciela rozstrzyga każdoczesny zakres zobowiązania dłużnika głównego. Zatem rozliczenie spłaty kredytu w relacji pomiędzy Bankiem a kredytobiorcą J. S. wyznacza także zakres odpowiedzialności poręczycielki B. S..

Niezasadne okazały się zatem zarzuty pozwanych dotyczące braku wymagalności roszczenia powoda, jego przedwczesności, a także niewykazania wysokości roszczenia. Pozwani nie kwestionowali przy tym w ogóle związania stron zobowiązaniami znajdującymi źródło w umowie kredytu z dnia 27.08.2015 r. oraz umowie poręczenia tego kredytu z dnia 08.03.2017 r.

Niezasadne były zarzuty pozwanych dotyczące podwyższonego oprocentowania kredytu. Nie zachodzą żadne przeszkody prawne ku temu, aby strony umowy kredytu ustaliły oprocentowanie kredytu sankcyjne (w razie opóźnienia w płatności) wyższe niż standardowe oprocentowanie umowne (stanowiące wynagrodzenie za korzystanie z udostępnionego kapitału kredytu / limitu kredytowego). Nie jest to równoznaczne z zastrzeżeniem kary umownej w rozumieniu art. 483 § 1 kc (istotnie należnej w razie niewykonania zobowiązania niepieniężnego). Podwyższenie oprocentowania (w tym wypadku jego składowej w postaci marży Banku) mieści się w granicach swobody kontraktowania wyznaczonych przepisem art. 353 ¹ kc. Umowa kredytu z dnia 27.08.2015 r. nie jest we wskazanym zakresie nieważna. Ponadto, jak wynika z opinii biegłego T. K., rozliczenia kredytu wskazują, że Bank nie stosował podwyższonego oprocentowania.

Biegły dokonał weryfikacji dokumentacji przedłożonej przez powoda i wynik tej weryfikacji wskazuje, że na dzień wystawienia wyciągu z ksiąg banku zobowiązanie pozwanych wynosiło 184.311,50 zł. Powód dochodzi zaś kwoty nieco mniejszej, bo 184.301,62 zł.

W świetle powyższych rozważań dochodzone przez powoda roszczenie jest w całości usprawiedliwione.

Reasumując, Sąd zasądził od pozwanych solidarnie na rzecz powoda 184.301,62 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP rocznie, nie więcej jednak niż w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie, liczonymi od kwoty 176.010,96 zł od dnia 17.10.2019 r. do dnia zapłaty.

Na podstawie art. 98 kpc powodowi jako wygrywającemu sprawę przysługuje zwrot kosztów procesu obejmujących: opłatę sądową od pozwu – 2.304 zł, wynagrodzenie pełnomocnika procesowego ustalone zgodnie z § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych – 5.400 zł oraz opłatę skarbową od pełnomocnictwa – 17 zł, tj. łącznie 7.721 zł.

Na podstawie art. 22 ³ ust. 1 ustawy o radcach prawnych pełnomocnikowi pozwanej ustanowionemu z urzędu przysługuje zwrot nieopłaconych kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu ustalonych zgodnie z 8 pkt 6 w zw. z § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 03.10.2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu – 3.600 zł + VAT = 4.428 zł.

Na podstawie art. 113 uksc nieopłacone koszty sądowe obejmujące pozostałą część opłaty od pozwu pokrywa Skarb Państwa, jako że obciążenie nimi pozwanych byłoby niesłuszne.

Mając powyższe na uwadze, Sąd podjął rozstrzygnięcia zawarte w sentencji wyroku.