Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego we Wrocławiu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 listopada 2018 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu XII Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Krzysztof Rudnicki

po rozpoznaniu w dniu 09.11.2018 r.

we Wrocławiu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego we W.

przeciwko K. C.

o zapłatę

I. zasądza od pozwanej na rzecz powoda 2 037 450, 73 zł (dwa miliony trzydzieści siedem tysięcy czterysta pięćdziesiąt złotych, siedemdziesiąt trzy grosze) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 22.09.2017 r. do dnia zapłaty, z ograniczeniem odpowiedzialności pozwanej do udziału wynoszącego 1/2 w prawie własności lokalu niemieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość położonego w S. przy ul. (...), o pow. 597, 32 m ², dla którego Sąd Rejonowy w Słupsku prowadzi księgę wieczystą nr (...), z którym to lokalem związany jest udział wynoszący (...) w prawie własności budynku położonego w S. przy ul. (...) oraz prawie użytkowania wieczystego gruntu – działki nr (...), dla których Sąd Rejonowy w Słupsku prowadzi księgę wieczystą nr (...), oraz do lokalu niemieszkalnego położonego w S. przy ul. (...), o pow. 488, 46 m ², dla którego Sąd Rejonowy w Słupsku prowadzi księgę wieczystą nr (...), z którym to lokalem związany jest udział wynoszący (...) w prawie własności budynku położonego w S. przy ul. (...) oraz prawie użytkowania wieczystego gruntu – działki nr (...), dla których Sąd Rejonowy w Słupsku prowadzi księgę wieczystą nr (...), przy czym zapłata dokonana przez S. R. na podstawie nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu upominawczym dnia 29.11.2017 r., I Nc 1512/17, zwalnia pozwaną K. C. z zobowiązania do wysokości zapłaconej kwoty;

II. oddala powództwo w pozostałym zakresie;

III. zasądza od pozwanej na rzecz powoda 32 217 zł kosztów procesu, z ograniczeniem odpowiedzialności pozwanej do nieruchomości opisanych w punkcie I, przy czym zapłata dokonana przez S. R. na podstawie nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu upominawczym dnia 29.11.2017 r., I Nc 1512/17, zwalnia pozwaną K. C. z zobowiązania do wysokości zapłaconej kwoty.

XII C 1406 / 18

UZASADNIENIE

Powód (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty we W. wniósł o zasądzenie od pozwanych K. C. i S. R. 2 037 450, 73 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu (tj. dnia 22.09.2017 r.) do dnia zapłaty, z zastrzeżeniem, że zapłata dokonana przez jednego z pozwanych zwalnia drugiego, oraz z ograniczeniem odpowiedzialności pozwanego S. R. do udziału wynoszącego 1/2 w prawie własności lokalu niemieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość położonego w S. przy ul. (...), o pow. 597,32 m ², dla którego Sąd Rejonowy w Słupsku prowadzi księgę wieczystą nr (...).

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że na podstawie umowy sprzedaży z dnia 16.12.2015 r. (...) S.A w W. przelał na rzecz powoda pulę wierzytelności, w tym wierzytelność wobec pozwanych wynikającą z umowy nr (...). Zabezpieczeniem wierzytelności są hipoteki ustanowione na lokalach użytkowych nr (...) w S. przy ul (...), które zostały przeniesione w związku z cesją na rzecz powoda, tj. hipoteka umowna łączna zwykła w kwocie 1 932 540 zł i hipoteka umowna łączna kaucyjna do kwoty 560 430, 60 zł. Według stanu na dzień 22.09.2017 r. wysokość wierzytelności z tytułu umowy kredytu nr (...), tj. wierzytelności zabezpieczonej hipotecznie, stanowi łącznie kwotę 2 037 450, 73 zł, w tym:

- należność główna – 1 234 553, 48 zł,

- odsetki – 802 540, 98 zł,

- koszty – 356, 27 zł.

Mimo wymagalności roszczenia pozwani nie spłacili zadłużenia wynikłego z umowy kredytowej. Poprzednik prawny powoda po wypowiedzeniu umowy wystawił bankowy tytuł egzekucyjny i wszczął postępowanie egzekucyjne przeciwko kredytobiorcy (pozwanej). Po bezskutecznych działaniach przymusowych (...) S.A. zdecydował się na sprzedaż wierzytelności powodowi. Powód próbował rozwiązać sprawę w sposób polubowny, jednakże próby te zakończyły się niepowodzeniem ze względu na brak woli ze strony pozwanych.

Powód wskazał, że dochodzona wierzytelność obejmuje:

- kapitał – 1 234 553, 48 zł,

- odsetki na dzień cesji – 649 625, 46 zł,

- odsetki ustawowe za opóźnienie po dacie cesji do dnia 22.09.2017 r. – 152 915, 52 zł,

- koszty – 356, 27 zł.

W konsekwencji zawarcia umowy przelewu wierzytelności z dnia 16.12.2015 r. do majątku powoda przeszła wierzytelność wraz z wszelkimi prawnymi zabezpieczeniami, w szczególności z opisanymi hipotekami.

W pierwszej kolejności powód skierował roszczenie przeciwko K. C. jako dłużnikowi osobistemu z tytułu wierzytelności kredytowej. W związku z wypowiedzeniem umowy na pozwanej ciąży obowiązek zwrotu kwoty uzyskanego kredytu stosownie do postanowień umowy kredytowej wraz z należnymi odsetkami. Z kolei pozwany S. R. odpowiada w sprawie jako dłużnik rzeczowy, zatem z przedmiotu zabezpieczenia.

Powód powołał się na przepisy art. 65 ust. 1 ukwh oraz 77 ukwh.

Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym dnia 29.11.2017 r., I Nc 1512/17, Sąd nakazał pozwanym, aby zapłacili na rzecz powoda 2 037 450, 73 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 22.09.2017 r. do dnia zapłaty oraz kosztami sądowymi w kwocie 25 000 zł i kosztami zastępstwa procesowego w kwocie 7 217 zł, przy czym zapłata dokonana przez jednego z pozwanych zwalnia drugiego z zobowiązania do wysokości zapłaconej kwoty, z ograniczeniem odpowiedzialności pozwanego S. R. do udziału wynoszącego 1/2 w prawie własności lokalu niemieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość położonego w S. przy ul. (...), o pow. 597,32 m ², dla którego Sąd Rejonowy w Słupsku prowadzi księgę wieczystą nr (...).

W sprzeciwie od tego nakazu zapłaty pozwana K. C. zaskarżyła nakaz zapłaty w części co do jej odpowiedzialności osobistej i wniosła o ograniczenie jej odpowiedzialności do udziałów wynoszących po 1/2 w nieruchomości, dla której SR w Słupsku prowadzi KW nr (...), i w nieruchomości, dla której SR w Słupsku prowadzi KW nr (...), a także o nieobciążanie jej kosztami procesu.

Pozwana podniosła zarzut przedawnienia roszczenia powoda jako związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą. Zarzuciła, że powód jako niebędący bankiem nabywca wierzytelności nie może powoływać się na przerwanie biegu przedawnienia związane z prowadzeniem egzekucji na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego. Podniosła, iż wobec powyższego jej odpowiedzialność powinna zostać ograniczona do przysługujących jej udziałów w nieruchomości.

Pozwana wniosła o nieobciążanie jej kosztami procesu, ponieważ po pierwsze nie kwestionuje roszczenia powoda, po drugie znajduje się w wyjątkowo ciężkiej sytuacji materialnej, co sprawia że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania.

Pozwany S. R. zaskarżył nakaz zapłaty z dnia 29.11.2017 r. wyłącznie w części obejmującej zwrot kosztów sądowych w kwocie 25 000 zł i kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 7 217 zł. Wskazał, że nie kwestionuje i nigdy nie kwestionował roszczenia powoda.

W odpowiedzi na sprzeciw powód podtrzymał żądanie pozwu i wniósł ewentualnie o zasądzenie od pozwanych 2 037 450, 73 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu, z zastrzeżeniem, że zapłata dokonana przez jednego z pozwanych zwalnia drugiego, oraz z ograniczeniem odpowiedzialności pozwanej K. C. do przysługujących jej udziałów w nieruchomości, dla której SR w Słupsku prowadzi KW nr (...), oraz prawa własności nieruchomości, dla której SR w Słupsku prowadzi KW nr (...), i z ograniczeniem odpowiedzialności pozwanego S. R. do przysługujących mu udziałów w nieruchomości, dla której SR w Słupsku prowadzi KW nr (...).

Postanowieniem z dnia 21.09.2018 r. Sąd odrzucił zażalenie S. R. na orzeczenie o kosztach procesu zawarte w nakazie zapłaty z dnia 29.11.2017 r.

Sąd ustalił w sprawie następujący stan faktyczny.

Dnia 22.12.2008 r. (...) Bank (...) S.A. w W. oraz K. C. zawarli umowę kredytu inwestycyjnego dla posiadaczy rachunków bieżących (...) w walucie polskiej nr (...).

Bank udzielił pozwanej kredytu w kwocie 1 932 540 zł przeznaczonego na sfinansowanie remontu i modernizacji nieruchomości w S. przy ul. (...) na okres od 22.12.2008 r. do 01.12.2023 r.

Zabezpieczenie spłaty kredytu stanowiły m.in. hipoteka zwykła w kwocie 1 932 540 zł i hipotek kaucyjna do kwoty 560 436, 60 zł na nieruchomości w S. przy ul. (...), działka nr (...), KW nr (...).

Bank mógł wypowiedzieć umowę kredytu w przypadku niespłacenia w terminie kredytu lub jego części oraz braku możliwości potrącenia środków z rachunku bieżącego kredytobiorcy z okresem wypowiedzenia 30 dni.

/ dowód: umowa kredytu nr (...) z dnia 22.12.2008 r. wraz z

załącznikami i aneksami – k. 109-112 /

Pismem z dnia 02.03.2011 r. Bank skierował do K. C. wezwanie do zapłaty

zaległości z tytułu dwóch zaległych rat umowy kredytowej.

/ dowód: pismo z dnia 02.03.2011 r. – k. 113 /

Dnia 18.03.2013 r. (...) S.A. wystawił bankowy tytuł egzekucyjny nr (...), w którym stwierdził istnienie wymagalnego zobowiązania dłużnika K. C. – Firma (...) w S. z tytułu umowy kredytu inwestycyjnego z dnia 22.12.2008 r., na które składają się:

- należność główna – 1 234 553, 48 zł,

- odsetki za okres od 07.08.2012 r. do 17.03.2013 r. – 176 301, 02 zł,

- koszty – 30 zł,

oraz dalsze odsetki od dnia 17.03.2013 r. od kwoty 1 234 553, 48 zł według stopy procentowej równej czterokrotności stopy lombardowej NBP.

Postanowieniem z dnia 18.04.2013 r., IX Co 1203/13, referendarz sądowych w Sądzie Rejonowym w Słupsku nadał klauzulę wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu nr (...) z dnia 18.03.2013 r.

Na podstawie BTE nr (...) Komornik Sądowy przy SR w Słupsku J. Ż. prowadziła postępowanie egzekucyjne KM 2091/13. Postanowieniem z dnia 30.03.2016 r. wobec umorzenia postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela Komornik ustaliła koszty postępowania, a dnia 25.04.2016 r. w związku z prawomocnym umorzeniem zwróciła wierzycielowi (...) S.A. tytuł wykonawczy.

/ dowód: bankowy tytuł egzekucyjny nr (...) z dnia 18.03.2013 r. – k. 117; postanowienie z

dnia 18.04.2013 r., IX Co 1203/13 – k. 117v; zajęcie wierzytelności z dnia 23.05.2013 r.

– k. 114; wezwanie do zapłaty należności z dnia 23.05.2014 r. – k. 115; postanowienie z

dnia 25.04.2016 r., KM 2091/13 – k. 116; postanowienie z dnia 30.03.2016 r., KM

2091/13 – k. 174 /

Dnia 09.12.2015 r. (...) S.A. wystawił wyciąg z ksiąg bankowych nr (...), w którym stwierdził istnienie wymagalnego zobowiązania dłużnika K. C. – Firma (...) w S. z tytułu umowy kredytu inwestycyjnego z dnia 22.12.2008 r., na które składają się:

- należność główna – 1 234 553, 48 zł,

- odsetki za okres od 03.01.2011 r. do 01.12.2015 r. – 644 551, 94 zł,

- prowizje i opłaty bankowe – 356, 27 zł,

oraz dalsze odsetki od dnia 02.12.2015 r. od kwoty 1 234 553, 48 zł według stopy procentowej równej czterokrotności stopy lombardowej NBP.

/ dowód: wyciąg z ksiąg bankowych nr (...) z dnia 09.12.2015 r. – k. 118 /

Dnia 16.12.2015 r. (...) S.A. oraz (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty we W. zawarli umowę sprzedaży wierzytelności do funduszu sekurytyzacyjnego.

Bank przeniósł na Fundusz 11 708 wierzytelności pieniężnych wynikających z różnych czynności bankowych.

Przeniesienie wierzytelności miało nastąpić w dniu wpływu ceny na rachunek zbywcy.

Cena nabycia wierzytelności wynosiła 73 608 000 zł.

W wykazie wierzytelności pod poz. (...) została wskazana wierzytelność wobec K. C. z tytułu umowy nr (...) z dnia 22.12.2008 r. w kwocie 1 884 535, 21 zł, w tym 1 234 553, 48 zł należności głównej, 649 625, 46 zł odsetek, 356, 27 zł kosztów.

Cena została zapłacona w dniu 18.12.2015 r.

/ dowód: umowa przelewu wierzytelności z dnia 26.06.2016 r. z załącznikami, aneksem nr (...) i

potwierdzeniem przelewu – k. 68v-91 /

Pismem z dnia 01.12.2016 r., doręczonym dnia 19.12.2016 r., (...) S.A. skierował do pozwanej K. C. wezwanie do zapłaty na rzecz powoda 1 967 605, 44 zł do dnia 15.12.2016 r.

Pismem z tego samego dnia (...) S.A. skierował do S. R. wezwanie do zapłaty na rzecz powoda 1 967 605, 44 zł do dnia 15.12.2016 r.

/ dowód: pismo z dnia 01.12.2016 r. wraz z dowodem doręczenia – k. 119-121; pismo z dnia

01.12.2016 r. – k. 122 /

W księdze wieczystej nr (...), prowadzonej dla lokalu niemieszkalnego nr (...) położonego przy ul. (...) w S., stanowiącego własność K. C., wpisane są w dziale IV:

- na rzecz (...) NSFIZ we W. – hipoteka umowna łączna zwykła – 1 932 540 zł – w celu zabezpieczenia wierzytelności wynikającej z umowy kredytu inwestycyjnego z dnia 22.12.2008 r.,

- na rzecz (...) NSFIZ we W. – hipoteka umowna łączna kaucyjna – 560 436, 60 zł – w celu zabezpieczenia wierzytelności odsetkowej wynikającej z umowy kredytu inwestycyjnego z dnia 22.12.2008 r.

W księdze wieczystej nr (...), prowadzonej dla lokalu niemieszkalnego nr (...) położonego przy ul. (...) w S., stanowiącego współwłasność K. C. w 1/2 i S. R. w 1/2, wpisane są w dziale IV:

- na rzecz (...) NSFIZ we W. – hipoteka umowna łączna zwykła – 1 932 540 zł – w celu zabezpieczenia wierzytelności wynikającej z umowy kredytu inwestycyjnego z dnia 22.12.2008 r.,

- na rzecz (...) NSFIZ we W. – hipoteka umowna łączna kaucyjna – 560 436, 60 zł – w celu zabezpieczenia wierzytelności odsetkowej wynikającej z umowy kredytu inwestycyjnego z dnia 22.12.2008 r.

Oprócz wskazanych lokali użytkowych współobciążona ww. hipotekami jest nieruchomość położona przy ul. (...) w S. – działka gruntu nr (...), obręb 0005 S., o pow. 0,1681 ha, objęta księgą wieczystą nr (...). Z własnością lokalu użytkowego nr (...) związany jest udział w tej nieruchomości wynoszący (...). Z własnością lokalu użytkowego nr (...) związany jest udział w tej nieruchomości wynoszący (...).

/ dowód: odpis zwykły KW nr (...) – k. 92-98; odpis zwykły KW nr (...)

– k. 99-103; odpis zwykły KW nr (...) – k. 104-109 /

Sąd zważył, co następuje.

Ponieważ pozwany S. R. zaskarżył wyłącznie koszty procesu przyznane w nakazie zapłaty, czyli złożył wyłącznie zażalenie – art. 394 § 1 pkt 9 kpc przedmiotem rozpoznania sprawy w trybie art. 505 § 1 kpc stało się wyłącznie stanowisko pozwanej K. C..

Sąd doszedł do przekonania, że rozpoznanie sprawy nie wymaga przeprowadzenia rozprawy i rozpoznał ją na posiedzeniu niejawnym na podstawie art. 148 ¹ § 1 kpc, znajdującego zastosowanie w tej sprawie, jako zainicjowanej po 08.09.2016 r. Po złożeniu przez strony pism procesowych w postaci pozwu i sprzeciwu od nakazu zapłaty równoznacznego z odpowiedzią na pozew sąd doszedł do przekonania, iż charakter sprawy powoduje, że prowadzenie rozprawy nie jest konieczne. Pomiędzy stronami nie było istotnego sporu co do okoliczności faktycznych. Strony nie zgłosiły żadnych wniosków dowodowych ze źródeł osobowych, w ocenie Sądu nie zachodziła potrzeba przesłuchiwania w tej sprawie kogokolwiek, jej rozstrzygnięcie wymagało oparcia się na przedłożonych dokumentach. Według art. 148 ¹ § 3 kpc rozpoznanie sprawy na posiedzeniu niejawnym jest niedopuszczalne, jeżeli strona w pierwszym piśmie procesowym złożyła wniosek o przeprowadzenie rozprawy, chyba że pozwany uznał powództwo. Ani powód w pozwie ani pozwana w sprzeciwie nie zażądali rozpoznania sprawy na rozprawie; wniosek pozwanego o rozpoznanie sprawy pod jego nieobecność należało traktować jako standardowy wniosek przewidziany w art. 209 kpc (na wypadek przeprowadzenia rozprawy), nie zaś wniosek z art. 148 ¹ § 3 kpc.

Roszczenie skierowane przeciwko pozwanej K. C. ostatecznie zasługiwało na częściowe uwzględnienie, mianowicie z ograniczeniem odpowiedzialności pozwanej do nieruchomości stanowiących przedmiot obciążenia hipotecznego.

Powód dochodził od pozwanej należności mającej znajdować źródło w umowie kredytu nr (...) z dnia 22.12.2008 r., zawartej przez pozwaną z poprzednikiem prawnym powoda – (...) S.A. Pozwana nie kwestionowała ani źródła i podstawy tego zobowiązania ani wskazanej przez powoda jego wysokości ani następstwa prawnego powoda. Zgłosiła natomiast zarzut przedawnienia mający prowadzić do ograniczenia jej odpowiedzialności. Zarzut ten należało uznać za skuteczny.

Zgodnie z art. 65 ust. 1 ustawy z dnia 06.07.1982 r. o księgach wieczystych i hipotece w celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności wynikającej z określonego stosunku prawnego można nieruchomość obciążyć hipoteką, czyli ograniczonym prawem rzeczowym, na mocy którego wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości bez względu na to, czyją stała się własnością, i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości. Powód może zatem domagać się od pozwanej K. C. spłaty zadłużenia z tytułu umowy kredytu zabezpieczonego hipotecznie, nie tylko jako dłużnika osobistego (kredytobiorcy), ale także jako dłużnika rzeczowego (właściciela nieruchomości obciążonych hipotecznie.

Roszczenie o spłatę kredytu przedawnia się w terminie trzyletnim – przewidzianym w art. 118 § 1 kc dla roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Taki charakter mają roszczenia przysługujące bankowi, a także jego następcy prawnemu będącemu przedsiębiorcą, jak powodowy Fundusz. W 2013 r. (...) S.A. wystawił przeciwko pozwanej bankowy tytuł egzekucyjny nr (...) opiewający na całość zobowiązania kredytowego, czyli kapitał w kwocie 1 234 553, 48 zł oraz odsetki, co wskazuje, że umowa kredytu została przez Bank wypowiedziana, a kredyt postawiony w stan natychmiastowej wykonalności. Potwierdza to również wezwanie do zapłaty z dnia 02.03.2011 r. zawierające uprzedzenie o możliwości wypowiedzenia umowy kredytu. Trzyletni termin przedawnienia został przerwany poprzez złożenie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu, co nastąpiło pomiędzy 18.03.2013 r. (data wystawienia BTE) a 18.04.2013 r. (data wydania postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności). Od dnia doręczenia wierzycielowi tytułu wykonawczego okres przedawnienia rozpoczął bieg na nowo. Został on następnie przerwany przez złożenie wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego. Postępowanie egzekucyjne zostało umorzone 23.03.2016 r. Z chwilą uprawomocnienia się tego postanowienia, czyli przed 25.04.2016 r. (zwrot tytułu wykonawczego) bieg przedawnienia po raz kolejny rozpoczął się na nowo. Do dnia wniesienia pozwu, czyli 22.09.2017 r., termin przedawnienia zatem jeszcze nie upłynął.

Przedstawiony stan rzeczy mógłby jednakże dotyczyć wyłącznie sytuacji pierwotnego wierzyciela – (...) S.A.

Jak wskazał Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 29.06.2016 r., III CZP 29/16, nabywca wierzytelności niebędący bankiem nie może powoływać się na przerwę biegu przedawnienia spowodowaną wszczęciem postępowania egzekucyjnego na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności (art. 123 § 1 pkt 2 kc). Uprawnienie do prowadzenia postępowania egzekucyjnego na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego, czyli dokumentu pochodzącego bezpośrednio od samego wierzyciela stanowiło szczególne uprawnienie przysługujące wyłącznie bankom na mocy przepisów art. 96-98 pr. bank. Uprawnienie to banki utraciły z dniem 27.11.2015 r. na skutek uchylenia wskazanych przepisów, ale również w konsekwencji wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 14.04.2015 r., P 45/12, stwierdzającego niezgodność przepisów art. 96 ust. 1 i 97 ust. 1 pr. bank. z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP, czyli z zasadą równości. Natomiast wierzyciel niebędący bankiem w ogóle nie mógł korzystać ze szczególnej podstawy prowadzenia egzekucji, jaką stanowił bankowy tytuł egzekucyjny, w szczególności uzyskać nadania na swoją rzecz klauzuli wykonalności dotychczasowemu tytułowi na podstawie art. 788 kpc (zob. uchwały Sądu Najwyższego: z dnia 02.04.2004 r., III CZP 9/04, OSNC 2005/6/98; z dnia 22.02.2006 r., III CZP 129/05, OSNC 2007/1/4; z dnia 19.02.2015 r., III CZP 103/14). W konsekwencji powód, niebędący szczególnie uprzywilejowanym wierzycielem, nie może też skorzystać ze szczególnego uprawnienia banku będącego jego poprzednikiem prawnym, jakim jest doprowadzenie do przerwania biegu przedawnienia, najpierw złożeniem wniosku o nadanie klauzuli wykonalności, a następnie złożeniem wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego na podstawie tytułu wykonawczego w postaci bankowego tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności. To zaś prowadzi do wniosku, że roszczenie przeciwko pozwanej o spłatę kredytu inwestycyjnego mającego źródło w umowie z dnia 22.12.2008 r. zgłoszone przez powodowy Fundusz jest przedawnione (jako że minął okres ponad 5 lat od postawienia kredytu w stan natychmiastowej wykonalności) i pozwana mogłaby co do zasady na podstawie art. 117 § 2 kc uchylić się od jego zaspokojenia.

Jednakże zgodnie z art. 77 ustawy z dnia 06.07.1982 r. o księgach wieczystych i hipotece przedawnienie wierzytelności zabezpieczonej hipoteką nie narusza uprawnienia wierzyciela hipotecznego do uzyskania zaspokojenia z nieruchomości obciążonej.

Przedawnienie wierzytelności zabezpieczonej hipoteką pociąga za sobą tylko skutki w sferze obligacyjnej. Nie pozbawia natomiast wierzyciela hipotecznego uprawnienia do zaspokojenia się z nieruchomości, co oznacza, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie przysługuje zarzut przedawnienia, i to niezależnie od tego, czy jest też dłużnikiem osobistym, czy tylko rzeczowym. Odpowiedzialność rzeczowa jest wyłączna i wzmacnia pozycję prawną wierzyciela hipotecznego w stosunku do właściciela obciążonej nieruchomości, dłużnik osobisty może bowiem obronić się zarzutem przedawnienia, jeżeli nie jest jednocześnie dłużnikiem rzeczowym. Jeżeli nim jest, a dojdzie do przedawnienia i dłużnik zgłosi taki zarzut, to będzie odpowiadał tylko rzeczowo, a sąd, uwzględniając powództwo, ograniczy, zgodnie z art. 319 kpc, jego odpowiedzialność do obciążonej nieruchomości (wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 26.01.2012 r., I ACa 1374/11; wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 29.05.2015 r., I ACa 151/15).

Zatem zgłoszenie przez pozwaną zarzutu przedawnienia nie uchyla możliwości żądania od niej jako od dłużnika rzeczowego – właściciela nieruchomości obciążonych hipoteką – zaspokojenia roszczenia powoda w granicach obciążenia hipotecznego. Co do zasady przedawnienie roszczenia wierzyciela hipotecznego dotyczy należności ubocznych. Jednakże w przypadku wierzytelności zabezpieczonej hipoteką kaucyjną ustanowioną przed dniem 19.02.2011 r., a realizowanej po tej dacie, na mocy art. 104 ukwh w brzmieniu obowiązującym przed nowelizacją, uprawnienie wierzyciela do uzyskania zaspokojenia z nieruchomości stanowiącej przedmiot zabezpieczenia obejmuje także odsetki zabezpieczone hipoteką kaucyjną. Przedawnienie roszczenia w stosunku do dłużnika osobistego o odsetki ustawowe za opóźnienie, zabezpieczone przez hipotekę kaucyjną, nie narusza uprawnienia wierzyciela hipotecznego do uzyskania zaspokojenia z nieruchomości obciążonej tą hipoteką (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 02.03.2012 r., II CSK 282/11; wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 21.02.2014 r., I ACa 1174/13, wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 04.03.2015 r., I ACa 862/14).

Wobec powyższego Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powoda 2 037 450, 73 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 22.09.2017 r. do dnia zapłaty, z ograniczeniem odpowiedzialności pozwanej do udziału wynoszącego 1/2 w prawie własności lokalu niemieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość położonego w S. przy ul. (...), o pow. 597, 32 m ², dla którego Sąd Rejonowy w Słupsku prowadzi księgę wieczystą nr (...), z którym to lokalem związany jest udział wynoszący (...) w prawie własności budynku położonego w S. przy ul. (...) oraz prawie użytkowania wieczystego gruntu – działki nr (...), dla których Sąd Rejonowy w Słupsku prowadzi księgę wieczystą nr (...), oraz do lokalu niemieszkalnego położonego w S. przy ul. (...), o pow. 488, 46 m ², dla którego Sąd Rejonowy w Słupsku prowadzi księgę wieczystą nr (...), z którym to lokalem związany jest udział wynoszący (...) w prawie własności budynku położonego w S. przy ul. (...) oraz prawie użytkowania wieczystego gruntu – działki nr (...), dla których Sąd Rejonowy w Słupsku prowadzi księgę wieczystą nr (...), przy czym zapłata dokonana przez S. R. na podstawie nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu upominawczym dnia 29.11.2017 r., I Nc 1512/17, zwalnia pozwaną K. C. z zobowiązania do wysokości zapłaconej kwoty.

Ponieważ K. C. była dłużnikiem osobistym i dodatkowo rzeczowym, a S. R. wyłącznie dłużnikiem rzeczowym, ich odpowiedzialność ma charakter odpowiedzialności in solidum, czyli tzw. solidarności nieprawidłowej.

W pozostałym zakresie – czyli wykraczającym poza składniki majątku pozwanej stanowiące przedmiot obciążenia hipotecznego – powództwo podlegało oddaleniu.

Wobec częściowego uwzględnienia roszczenia Sąd orzekł o kosztach procesu zgodnie z wyrażoną w art. 100 kpc zasadą ich stosunkowego rozdzielenia.

Powód poniósł koszty procesu obejmujące: opłatę od pozwu – 100 000 zł (stosownie do art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 28.07.2005 r. o kosztach sądowych opłata stosunkowa wynosząca 5 % wartości przedmiotu sporu nie może być wyższa niż 100 000 zł), wynagrodzenie pełnomocnika procesowego ustalone na podstawie § 2 pkt 8 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 r. w sprawach opłat za czynności radców prawnych – 15 000 zł, opłatę skarbową od pełnomocnictwa – 17 zł, tj. łącznie 115 017 zł. Ponieważ pozwana uzyskała ograniczenie swojej odpowiedzialności do nieruchomości można uznać, że wygrała sprawę w 50 %, co uzasadniałoby przyznanie powodowi kosztów procesu w kwocie 57 508, 50 zł. Trzeba jednakże zwrócić uwagę, iż w przypadku rozpoznania sprawy w postępowaniu upominawczym koszty przyznane w nakazie zapłaty są niższe, albowiem obejmują opłatę od pozwu w 1/4 (art. 79 ust. 1 pkt 2 c uksc – pozostała część opłaty podlega zwrotowi na rzecz powoda) oraz wynagrodzenie pełnomocnika ustalone na podstawie § 3 pkt 7 przywołanego rozporządzenia MS wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa – 7 217 zł, czyli łącznie 32 217 zł.

Zgodnie z art. 102 kpc w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami.

Sąd doszedł do wniosku, iż w przypadku wniesienia sprzeciwu od nakazu zapłaty, który został choćby w części uwzględniony, a nawet, jak w tej sprawie, został właściwie uwzględniony zgodnie z zawartym w nim wnioskiem co do istoty sprawy, pozwana nie powinna zostać obciążona kosztami w kwocie wyższej niż koszty przyznane w nakazie zapłaty. Dlatego też zasądził od pozwanej na rzecz powoda jedynie 32 217 zł. Również w zakresie kosztów procesu odpowiedzialność pozwanej powinna zostać ograniczona do nieruchomości, a także ma charakter in solidum z odpowiedzialnością S. R..

Natomiast na uwzględnienie nie zasługiwał wniosek pozwanej o nieobciążanie jej w ogóle kosztami procesu przypadającymi powodowi. Pozwana umotywowała wniosek swoją ciężką sytuacją materialną. Nie opisała jednakże, na czym sytuacja ta miałaby konkretnie polegać, nie zgłosiła także żadnych wniosków dowodowych w tym zakresie, w szczególności nie przedłożyła żadnych dokumentów pozwalających na ocenę jej sytuacji materialnej, osiąganych dochodów, posiadanych zasobów, ponoszonych wydatków, itd. (zeznań podatkowych, miesięcznych raportów, wydruków z rachunku bankowego, książki przychodów i rozchodów, itp.). Wobec tego wniosek pozwanej jako nieznajdujący żadnego, najmniejszego choćby, usprawiedliwienia nie mógł uzyskać akceptacji Sądu.

Mając powyższe okoliczności na uwadze Sąd podjął rozstrzygnięcia zawarte w sentencji wyroku.